Değer Kaybı Davası Şartları; Vatandaşlarımız karıştıkları maddi hasarlı araç kazalarının ardından araçlarında yaşanan değer kaybını tazmin etmek istemekte ve bu amaçla Araç Değer Kaybı Davası açarak haklarını aramaktadırlar. Peki bu Araç Değer Kaybı Davası’nın şartları nelerdir?
Araç Değer Kaybı Davası 6047 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 97.maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre:
DEĞER KAYBI DAVASI ŞARTLARI
Doğrudan doğruya talep ve dava hakkı:
Madde 97 – (Değişik: 14/4/2016-6704/5 md.)
Zarar görenin, zorunlu mali sorumluluk sigortasında öngörülen sınırlar içinde dava yoluna gitmeden önce ilgili sigorta kuruluşuna yazılı başvuruda bulunması gerekir. Sigorta kuruluşunun başvuru tarihinden itibaren en geç 15 gün içinde başvuruyu yazılı olarak cevaplamaması veya verilen cevabın talebi karşılamadığına ilişkin uyuşmazlık olması hâlinde, zarar gören dava açabilir veya 5684 sayılı Kanun çerçevesinde tahkime başvurabilir.
Öncelikle kazanın zarar gören tarafı, kazanın kusurlu tarafının zorunlu mali sorumluluk sigortasını poliçe eden sigorta şirketine yazılı başvuruda bulunmak zorundadır. İlgili sigorta şirketine yazılı başvuruda bulunmak karşımıza bir şart olarak çıkmaktadır.
Kazadaki tüm kusur bize ait olmamalıdır: Roma Hukuku’ndan bu yana süregelen ‘’Nemo auditur propriam turpitudinem allegans’’ ilkesi uyarınca kimse kendi kusurundan hareketle hak iddiasında bulunamaz. Bu sebepten ötürü eğer gerçekleşmiş olan kazada %100 kusurluysak araç değer kaybı talebinde bulunamayız.
Elbette bu kazanın tek taraflı bir kaza olmaması gerekir. Örnek vermek gerekirse kullandığımız araç ile gidip bir elektrik direğine çarparsak burada araç değer kaybı talebinde bulunamayız.
Kaza neticesinde aracımızın hasar gören parçalarının daha önce başka bir kaza neticesinde hasara uğramamış olması gerekir. Aracımızın sıfır olmayan parçaları için araç değer kaybı talebinde bulunamayız.
Ve elbette karışmış olduğumuz kaza sonucunda aracımızda bir hasar meydana gelmiş olması gerekir. Hiç hasar meydana gelmemiş bir araç için araç değer kaybı talebinde bulunamayız.
Araç Değer Kaybı Davası açmak için süre şartlarını da sağlamamız gerekmektedir. Bu süreler KTK madde 109/1 uyarınca; zarar görenin, zararı ve tazminat yükümlüsünü öğrendiği tarihten başlayarak iki yıl ve herhalde, kaza gününden başlayarak on yıldır.
Unutulmaması gerekir ki tüm bu şartlar kümülatif şartlardır. Yani tüm şartların bir arada bulunması gerekir aksi halde aracımızda yaşanan değer kaybını tazmin etme çabalarımız neticesiz kalacaktır.
KAÇ KİLOMETREYE KADAR DEĞER KAYBI ALINIR ?
Günlük hayatta motorlu araçların kilometresi ne kadar az olur ise aracın 2. El araç piyasasındaki güncel değeri de aynı oranda yüksek olmaktadır. Yine benzer şekilde bir aracın kilometresi ne kadar yüksek ise aracın 2. El piyasasındaki güncel değeri o kadar düşük olmaktadır.
Bazı durumlarda kilometresi çok yüksek bir araçlar karıştığı kaza sonrası onarılsalar dahi piyasa değerlerinde bir değişme olmaz halbuki kilometresi düşük bir araçta böyle bir durum söz konusu değildir. Kilometresi düşük araçlar kaza sonrası onarıldığında daha önce kazaya karışmamış muadillerine nazaran büyük bir değer kaybı yaşarlar. Bu durumun doğal bir neticesi olarak da vatandaşlarımızın aklına sık gelen sorulardan birisi de Araç Değer Kaybı Davası’nda kaç kilometreye kadar gelmiş olan araçlar için araç değer kaybı talebinde bulunulabileceğidir.
Eskiden mevcut olan düzenlemeye göre kilometresi 165.000 Km ve üstü olan araçlar için araç değer kaybı talebinde bulunulamıyordu. Fakat 20 Mart 2020 Cuma günü yayımlanan 31074 sayılı Resmî Gazete ve ardından Anayasa Mahkemesi’nin 17.7.2020 tarihinde verdiği 2019/40 Esas ve 2020/40 Karar sayılı ilamı ile Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları A.5. maddesinde değişikliğe gidilmiş ve söz konusu madde günümüzde de uygulama bulan haline kavuşmuştur.
A.5. KAPSAMA GİREN TEMİNAT TÜRLERİ
Bu (Değişik ibare: RG-4/12/2021-31679) Genel Şartlar kapsamındaki teminat türleri aşağıda yer almaktadır.
a) (Değişik: RG-20/3/2020-31074)(2) Maddi Zararlar Teminatı: Hak sahibinin bu Genel (Değişik ibare: RG-4/12/2021-31679) Şartlarda tanımlanan ve zarar gören araçta meydana gelen değer kaybı dahil doğrudan malları üzerindeki azalmadır. (Değişik cümle: RG-4/12/2021-31679) Değer kaybı, talep edilmesi halinde, Kurum tarafından belirlenecek usul ve esaslara göre atanacak sigorta eksperi tarafından bu Genel Şartların Ek1’inde yer alan esaslara göre tespit edilir.
Mevcut düzenlemenin ardından Araç Değer Kaybı Davalarında 165.000 kilometre sınırı kaldırılmıştır. Böylece artık kilometresi 165.000 üstü olan araçlar için de araç değer kaybı talep edilebilecektir.
Biz Tahancı Hukuk Bürosu olarak hak kaybına uğramamanız adına, aracınızda yaşanan değer kayıplarını tazmin etmek istediğiniz süreçte mutlaka alanında uzman bir avukattan hukuki destek almanızı tavsiye ediyoruz.
DEĞER KAYBINA KİMLER BAŞVURABİLİR ?
Gerçekleşen maddi hasarlı kazaların ardından motorlu araçlarda meydana gelen değer kaybını kim yahut kimler talep edebilmektedir?
Bu hususu incelerken 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nda ve 6047 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun ilgili maddelerinde düzenlenen ‘’Zarar Gören’’ kavramının üzerinde durmak gerekir.
‘’Zarar Gören’’ kavramına dair Borçlar Kanunu’ndan araç değer kaybı konusuna ilişkin örnekler vermemiz gerekirse:
II. Zararın ve kusurun ispatı
MADDE 50 – ‘’Zarar gören’’, zararını ve zarar verenin kusurunu ispat yükü altındadır. Uğranılan zararın miktarı tam olarak ispat edilemiyorsa hâkim, olayların olağan akışını ve zarar görenin aldığı önlemleri göz önünde tutarak, zararın miktarını hakkaniyete uygun olarak belirler.
2. İndirilmesi
MADDE 52 – ‘’Zarar gören’’, zararı doğuran fiile razı olmuş veya zararın doğmasında ya da artmasında etkili olmuş yahut tazminat yükümlüsünün durumunu ağırlaştırmış ise hâkim, tazminatı indirebilir veya tamamen kaldırabilir.
Zarara hafif kusuruyla sebep olan tazminat yükümlüsü, tazminatı ödediğinde yoksulluğa düşecek olur ve hakkaniyet de gerektirirse hâkim, tazminatı indirebilir.
‘’Zarar Gören’’ kavramına dair Karayolları Trafik Kanunu’ndan araç değer kaybı konusuna ilişkin örnekler vermemiz gerekirse:
Doğrudan doğruya talep ve dava hakkı:
Madde 97 – (Değişik: 14/4/2016-6704/5 md.)
‘’Zarar görenin’’, zorunlu mali sorumluluk sigortasında öngörülen sınırlar içinde dava yoluna gitmeden önce ilgili sigorta kuruluşuna yazılı başvuruda bulunması gerekir. Sigorta kuruluşunun başvuru tarihinden itibaren en geç 15 gün içinde başvuruyu yazılı olarak cevaplamaması veya verilen cevabın talebi karşılamadığına ilişkin uyuşmazlık olması hâlinde, zarar gören dava açabilir veya 5684 sayılı Kanun çerçevesinde tahkime başvurabilir.
Zamanaşımı:
Madde 109 – Motorlu araç kazalarından doğan maddi zararların tazminine ilişkin talepler, ‘’zarar görenin’’, zararı ve tazminat yükümlüsünü öğrendiği tarihten başlayarak iki yıl ve herhalde, kaza gününden başlayarak on yıl içinde zamanaşımına uğrar.
İlgili kanunlardan vermiş olduğumuz örneklerde bahsedilen ‘’Zarar Gören’’ kişi aslında mevcut kazada değer kaybına uğrayan aracın malikidir. Bir diğer deyiş ile ‘’Zarar Gören’’ kişi ruhsatta adı yazan kişidir. Dolayısıyla değer kaybına ilişkin başvuruyu yapacak kişi de yine aynı kişidir.
Avukat Fatih Tahancı, 2015 yılında Hukuk Fakültesini tam burslu, onur öğrencisi olarak Ankara’da tamamlamıştır. Avukatlık stajını Ankara Barosu nezdinde; sigorta hukuku, tazminat hukuku, iş hukuku, icra hukuku ve idare hukuku konularına odaklanmış çeşitli avukatlık bürolarında staj yaparak tamamlamıştır. Avukat Fatih Tahancı Çankaya/Ankara’da bulunan Tahancı Hukuk Bürosu’nda avukatlık faaliyeti göstermektedir.
