Fahiş Kira Artışı Nereye Şikayet Edilir?

Kiracılar için kira sözleşmesi dönemlerinde en çok merak edilen konulardan biri, ev sahibinin yasal sınırların üzerinde talep ettiği zamların nasıl yönetileceğidir. Fahiş kira artışı nereye şikayet edilir sorusu, bu süreçte kiracıların haklarını doğru şekilde arayabilmesi açısından kritik öneme sahiptir. Türkiye’de konut kiralarında yıllık artış oranı %25 ile sınırlandırılmıştır, bu sınırın üzerinde yapılan talepler hukuken geçersiz sayılır.

Fahiş kira artışından rahatsız ve hakkını kanun önünde aramak isteyen vatandaşlarımız Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezi (CİMER) nezdinde başvuruda bulunabilir ve Hukuk Mahkemelerinde dava açma yoluna gidebilir. 

Haksız Kira Artışı Nereye Şikayet Edilir?

Kiracılar, ev sahibinin yasal sınırların üzerinde talep ettiği kira artışlarıyla karşılaştığında haklarını kullanmak için çeşitli mercilere başvurabilir. Haksız kira artışı nereye şikayet edilir sorusunun yanıtı, hem idari hem de hukuki yolları içerir.

Kiracının başvurabileceği ilk yer Tüketici Hakem Heyetleridir. Burada, kira sözleşmesi, ödeme dekontları ve ev sahibinin talep ettiği artış belgeleri sunularak haksız artışın iptali talep edilebilir. Hakem heyeti, sunulan delilleri inceleyerek karar verir ve çoğu durumda artışın geçersizliğine hükmedebilir.

Eğer sorunu çözmek için arabuluculuk yapılacaksa, 2023 itibarıyla kira uyuşmazlıklarında dava açmadan önce zorunlu arabuluculuk şarttır. Arabuluculuk sürecinde anlaşma sağlanamazsa, kiracı Sulh Hukuk Mahkemesi’ne başvurarak kira bedelinin tespitini talep edebilir.

Buna ek olarak, kiracılar CİMER üzerinden şikayette bulunarak konuyu resmi makamlara bildirebilir ve idari denetim talep edebilirler. İdari mekanizmalar, ev sahibinin fahiş zam taleplerinin kayıt altına alınmasını sağlar.

Tüm belgelerin (kira kontratı, ödeme dekontları, yazışmalar) saklanması, kiracının hak arama sürecinde en güçlü dayanağı olacaktır. Bu adımlar, kiracının ev sahibi şikayet ve yüksek kira şikayet hattı gibi haklarını kullanmasına yardımcı olur.

25’ten Fazla Zam Yapan Ev Sahibi Nereye Şikayet Edilir?

Türk Borçlar Kanunu ve yürürlükteki düzenlemeler uyarınca, konut kiralarında yıllık artış oranı %25 ile sınırlandırılmıştır. Bu oranı aşan talepler hukuken geçersiz sayılır ve kiracıya şikayet hakkı doğurur. Peki, 25’ten fazla zam yapan ev sahibi nereye şikayet edilir?

Kiracılar, bu durumda başvurabilecekleri bazı merciler şunlardır:

• Tüketici Hakem Heyeti: Kiracılar, kira sözleşmesi ve artış talebine dair belgelerle başvurarak hakem heyetinin haksız zammı iptal etmesini talep edebilir.
• Sulh Hukuk Mahkemesi: Ev sahibiyle anlaşma sağlanamazsa, zorunlu arabuluculuk sürecinin ardından dava açılarak haksız artışın geçersizliği tespit ettirilebilir.
• CİMER Başvurusu: Ev sahibinin yasal sınırların üzerinde talep ettiği zam, resmi şikayet mekanizması olan CİMER üzerinden kayıt altına alınabilir.
• Avukat Desteği: Kiracılar, süreci daha sağlıklı yönetebilmek için kira hukukunda uzman bir avukata danışabilir.

Kiracı, yasal sınırın üzerindeki artışı kabul etme zorunluluğuna sahip değildir. Ödemeler, zam yapılmadan önceki kira bedeli üzerinden devam ettirilmeli ve gerekli şikayet mekanizmaları işletilmelidir.

Fahiş Kira Artışı Hangi Kuruma Şikayet Edilir?

Kiracılar açısından en rahatsız edici durumlardan biri, ev sahibinin kanuni sınırların çok üzerinde kira artışı talep etmesidir. Bu noktada fahiş kira artışı hangi kuruma şikayet edilir sorusu önem kazanır.

Kiracının başvurabileceği kurumlar şunlardır:

• Tüketici Hakem Heyetleri: Kira sözleşmesi ve artış oranına ilişkin belgelerle yapılan başvurular burada değerlendirilir. Hakem heyeti, haksız artışın iptali yönünde karar verebilir.
• Belediyeler: İlgili belediye birimleri, fahiş kira artışı şikayetlerini kayıt altına alabilir ve kiracıyı gerekli mercilere yönlendirebilir.
• Sulh Hukuk Mahkemeleri: Yasal sınırları aşan artışlar için arabuluculuk sürecinin ardından mahkemeye başvurarak kira bedelinin tespiti talep edilebilir.
• Sivil Toplum Kuruluşları: Tüketici dernekleri ve gayrimenkul hukukuna yönelik kuruluşlar, kiracıların haklarını savunmasında destek olabilir.

Bu mekanizmalar sayesinde kiracılar, fazla kira artışı şikayet hattı ve yüksek kira şikayet hattı gibi yollarla haklarını etkin bir şekilde kullanabilir ve ev sahibinin hukuka aykırı taleplerine karşı korunabilir.

Fahiş Kira Artışında Ne Yapmalıyım?

Fahiş kira artışı ile karşılaşmak, kiracılar için hem ekonomik hem de hukuki açıdan zorlayıcı bir durumdur. Bu durumda kiracının ilk yapması gereken, talep edilen artışın yasal olup olmadığını kontrol etmektir. Türkiye’de konut kiralarında yıllık artış oranı %25 ile sınırlandırılmıştır ve bu sınırın üzerindeki talepler hukuken geçerli değildir.

Kiracıların izlemesi gereken adımlar şunlardır:

• Sözleşmeyi Kontrol Etmek: Mevcut kira sözleşmesi dikkatle incelenmeli, artışa dair hükümlerin yasal sınırlara uygun olup olmadığı belirlenmelidir.
• Ev Sahibi ile İletişim Kurmak: İlk aşamada, ev sahibine yazılı veya sözlü olarak yasal sınırı hatırlatmak çoğu sorunun çözülmesini sağlar.
• İhtarname Göndermek: Ev sahibi ısrarcıysa, noter aracılığıyla ihtarname gönderilerek artışın geçersiz olduğu resmi olarak bildirilmelidir. Bu, ileride açılacak davalar için delil niteliği taşır.
• Arabuluculuk ve Mahkeme Süreci: Zorunlu arabuluculukta anlaşma sağlanamazsa, Sulh Hukuk Mahkemesi’nde kira tespit davası açılabilir.
• Belgeleri Saklamak: Kira kontratı, ödeme dekontları, ihtarname ve yazışmalar mutlaka korunmalıdır. Bu belgeler, hukuki süreçte kiracının en güçlü dayanağıdır.

Unutulmamalıdır ki, kiracı yasal sınırın üzerindeki artışı kabul etmek zorunda değildir ve haklarını bilinçli şekilde kullanarak korunabilir.

Ev Sahibi Kiraya Fazla Zam Yapmak İsterse Kiracı Ne Yapmalı?

Ev sahibinin yasal sınırların üzerinde kira artışı talep etmesi, kiracı açısından ciddi bir hak ihlali oluşturur. Bu durumda kiracıların bilinçli hareket etmesi ve haklarını korumak için adımlar atması gerekir.

İzlenmesi gereken temel yollar şunlardır:

• Kira Sözleşmesini İncelemek: İlk adım, sözleşmede artış oranına dair hükümleri kontrol etmektir. Sözleşmede yazılı olsa bile, artış oranı kanunun öngördüğü sınırı aşamaz.
• Yasal Oranı Hatırlatmak: Kiracı, ev sahibine yazılı veya sözlü olarak yalnızca %25 oranında artış yapılabileceğini hatırlatmalıdır. Bu, çoğu durumda sorunun büyümeden çözülmesini sağlar.
• İhtarname Düzenlemek: Ev sahibinin ısrarı devam ederse, noter aracılığıyla ihtarname gönderilerek artışın geçersiz olduğu resmi şekilde bildirilmelidir.
• Arabuluculuk Sürecine Başvurmak: 2023 itibarıyla kira uyuşmazlıklarında dava açmadan önce zorunlu arabuluculuk şarttır. Anlaşma sağlanamazsa, kiracı Sulh Hukuk Mahkemesi’ne başvurabilir.
• Kira Ödemesine Dikkat Etmek: Artış oranını kabul etmeyen kiracı, eski kira bedeli üzerinden ödemeye devam etmeli ve ödemelerini banka yoluyla belgelemelidir.

Bu adımlar, kiracının fazla zam yapan ev sahibi nereye şikayet edilir sorusuna yanıt ararken haklarını güvence altına almasını sağlar.

Yüksek Zam Yapan Ev Sahibi Nereye Şikayet Edilir?

Ev sahibinin kira bedeline yasal sınırların üzerinde zam yapması, kiracı açısından doğrudan mağduriyet yaratır. Bu durumda kiracı, birden fazla merciye başvurarak hakkını arayabilir.

Başvurulabilecek yollar şunlardır:

• Tüketici Hakem Heyeti: Kira sözleşmesi ve ödeme belgeleri ile başvuru yapılarak yapılan zammın geçersizliği talep edilebilir. Hakem heyeti, delilleri inceleyerek karar verir.
• Arabuluculuk ve Sulh Hukuk Mahkemesi: Kira uyuşmazlıklarında dava açmadan önce zorunlu arabuluculuk yapılır. Anlaşma sağlanamazsa, Sulh Hukuk Mahkemesi’nde artışın iptali için dava açılabilir.
• CİMER ve Belediyeler: Ev sahibinin fahiş zam talepleri yüksek kira şikayet hattı veya ilgili belediyeye şikayet edilerek kayıt altına alınabilir ve idari denetim sağlanabilir.
• Avukat Desteği: Süreci sağlıklı yürütmek ve hak kaybını önlemek için kira hukuku konusunda uzman bir avukattan destek alınabilir.

Kiracının önemli bir hususu unutmaması gerekir: Yüksek zam talebini kabul etmeyip ödemelerini yasal sınırdaki kira bedeli üzerinden yapması, ileride güçlü delil oluşturur.

Ev Sahibi %25’ten Fazla Zam Yapabilir Mi?

Kira artış oranlarıyla ilgili en çok merak edilen konulardan biri, ev sahibinin %25’in üzerinde zam yapıp yapamayacağıdır. Mevzuata göre, konut kiralarında yıllık artış oranı %25 ile sınırlandırılmıştır. Bu sınır, kiracının ekonomik olarak korunması ve fahiş artışların önlenmesi amacıyla getirilmiştir.

Dolayısıyla, ev sahibinin tek taraflı olarak %25’in üzerinde artış talep etmesi hukuken geçerli değildir. Sözleşmede farklı bir oran belirtilmiş olsa dahi, kanuni sınırı aşamaz. Ev sahibi yalnızca kiracının rızasıyla daha yüksek bir artış yapabilir. Ancak kiracının onaylaması zorunlu değildir.

Kiracı açısından dikkat edilmesi gereken hususlar:

• Yasal Artış Oranı: Kira artış oranı TÜFE verileri ve yasal düzenlemeler dikkate alınarak belirlenir.
• Anlaşma Yoluyla Artış: Kiracı kendi rızasıyla kabul ederse %25’in üzerinde artış yapılabilir, tamamen isteğe bağlıdır.
• Mahkeme Kararı: Ev sahibi, kira bedelinin güncel piyasa koşullarına göre düşük olduğunu düşünüyorsa, kira tespit davası açabilir ve artışın seviyesini mahkeme belirler.

Sonuç olarak, ev sahibinin tek taraflı iradesiyle %25’in üzerinde kira artışı yapması mümkün değildir. Kiracı, bu artışı kabul etmeyip yasal haklarını kullanarak kendini koruyabilir.

Türk Borçlar Kanunu’nun 27. Maddesinde düzenlenmiş olup ilgili kanun maddesi şu şekildedir:

II. Kesin hükümsüzlük 

MADDE 27 –

Kanunun emredici hükümlerine, ahlaka, kamu düzenine, kişilik haklarına aykırı veya konusu imkânsız olan sözleşmeler kesin olarak hükümsüzdür. Sözleşmenin içerdiği hükümlerden bir kısmının hükümsüz olması, diğerlerinin geçerliliğini etkilemez. Ancak, bu hükümler olmaksızın sözleşmenin yapılmayacağı açıkça anlaşılırsa, sözleşmenin tamamı kesin olarak hükümsüz olur.