Yaş Düzeltme Davası (Büyütme, Küçültme) Ücreti, Dilekçesi

Yaş Düzeltme Davası konusunda, ülkemizde sıkça karşılaşılan sorunlardan birisi nüfusa doğum tarihinin hatalı yazılması sonucunda kişinin gerçek yaşı ile nüfusa kayıtlı yaşının farklı hale gelmesidir. Bu durum kişilerin bazı haklarını kullanamaması (emeklilik, evlilik, sınavlar, daha az ceza alma vs.)  gibi birtakım sorunlara yol açmaktadır. Bu sorunların önüne geçmek için yaş düzeltme davası açılmaktadır. Yaş düzeltme kişiye sıkı sıkıya bağlı bir haktır.

5490 Sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu madde 35’e göre: “Kesinleşmiş mahkeme hükmü olmadıkça nüfus kütüklerinin hiçbir kaydı düzeltilemez ve kayıtların anlamını ve taşıdığı bilgileri değiştirecek şerhler konulamaz. Ancak olayların aile kütüklerine tescili esnasında yapılan maddî hatalar nüfus müdürlüğünce dayanak belgesine uygun olarak düzeltilir.” 

Yaş Düzeltme Davası Nedir?

Kişinin gerçekteki yaşı ile nüfus kaydında gözüken yaşı arasındaki farklılığı düzeltmeye yarayan hukuki çareye; yaş düzeltme davası denir.

Bilindiği üzere hak, hukuken korunan menfaattir. Bu doğrultuda hukuken süje olarak kabul edilmek, ayrı bir statüye sahip olmak ve başka bireylerden bağımsız olarak işlem gerçekleştirebilmek anlamına gelir. Hukukta hak süjelere tanınır, başka bir deyişle haklar süjeler üzerinde doğar.

Bir hakkın doğumu, hakkın kullanılması veya hukuk süjelerine yüklenecek bir görev ya da yükümlülük konusunda süjelerin yaşı önem ihtiva etmektedir. Kişinin yaşı ile alakalı hukuki bir engel ya da bir hak kaybı meydana gelmişse, bu engel veya hak kayıplarının hukuk yoluyla giderilmesi de yaş düzeltme davası ile mümkün olur.

Kural olarak bireyin yaşı dünyaya geldiği zaman dilimi baz alınarak hesaplanmaktadır. Ancak Günlük hayatta ebeveynler, çocuklarını farklı sebeplerden dolayı nüfusa geç yahut erken kaydettirebilmektedirler. Bu eylemden kaynaklı olarak kişiler, ilerleyen yaşlarda genelde mağduriyet yaşamaktadırlar. Elbette idarenin kendisinden kaynaklı şekilde memur hatası ile de çocuğun yaşı, nüfus kayıt sistemine yanlış girilebilir. Bu sebeple de kişilerin gerçek yaşları ile nüfus kayıtlarında görünen yaşları arasında farklılıklar meydana gelmekte ve bazı durumlarda kişilerin hak kayıplarına uğramasına sebep olabilmektedir.

Böyle durumlarda nasıl bir yol izlenecek, kişilerin gerçek yaşları ile kimlik yaşları arasındaki fark nasıl giderilecektir? Bu durumda yaş düzeltme davası açılmalıdır.

Yaş Büyütme Davası Nasıl Açılır?

Yaş düzeltme süreci, yaş büyütme davası ile başlar. Bu dava, asliye hukuk mahkemesinde açılır ve yetkili mahkeme, davacının yerleşim yeri mahkemesidir. Sürecin başlatılabilmesi için yazılı bir dava dilekçesi hazırlanarak mahkemeye sunulması gerekir.

Mahkeme, dava kapsamında ileri sürülen iddiaları değerlendirmek amacıyla tıbbi, biyolojik ve fizyolojik raporları inceler. Bunun yanı sıra, gerekli görüldüğünde tanık beyanlarına da başvurulur. Tüm delillerin birlikte değerlendirilmesi sonucunda, nüfus kayıtlarındaki yaş bilgisinin hatalı olduğuna kanaat getirilirse mahkeme, kişinin yaşının düzeltilmesine karar verir. Böylece, resmi kayıtlarda yaş düzeltme işlemi gerçekleştirilmiş olur.

Yaş Büyütme Davasında yetkili mahkeme, yaşını büyütmek isteyen kişinin yerleşim yeri mahkemesidir. Görevli mahkeme ise Hukuk Muhakemeleri Kanunu uyarınca Asliye Hukuk Mahkemesidir.

Yaş Küçültme Davası Nedir?

Anne ve babaların çocuklarını, çocuk henüz doğmadan önce ölmüş başka bir kişinin nüfusuna kaydetmesi maalesef ülkemizde sık karşılaşılan bir durumdur. Bu gibi durumlarda kişinin gerçekteki yaşı nüfus kayıt sisteminde mevcut olan yaşından büyük olmakta ve bu sebepten kaynaklı olarak çeşitli mağduriyetler yaşanmaktadır.

Burada potansiyel olarak yaşanabilecek en büyük sıkıntı, ceza yargılamasında kimlik yaşının fazla olmasından kaynaklı olarak daha yüksek bir ceza alınması ihtimalidir.

Böyle bir durumla karşılaşmamak ve çeşitli mağduriyetler yaşamamak adına kişilerin gerçekteki yaşı ile nüfus kayıt sistemindeki yaşını eşitlemesi gerekmektedir. Kişiler doğal olarak yaşlarını küçültüp, başlarına gelebilecek potansiyel hukuki sorunları çözmek istemektedirler. Peki bunu sağlayan hukuki yol nedir?

Kişilerin gerçekteki yaşlarıyla kimlik yaşları arasındaki farkı ortadan kaldırıp, yaşlarını hukuki açıdan küçültmelerini sağlayan yola Yaş Küçültme Davası denir.

Yaş Küçültme Davasında yetkili mahkeme, yaşını büyütmek isteyen kişinin yerleşim yeri mahkemesidir. Görevli mahkeme ise Hukuk Muhakemeleri Kanunu uyarınca Asliye Hukuk Mahkemesidir.

Ancak Yaş Küçültme Davasını diğer Yaş Düzeltme Davaları ile kıyasladığımızda; Yaş Küçültme Davası, ceza hukukundaki yansımaları da dikkate alındığında çok daha teknik ve çok daha fazla detay içindeki barındırmaktadır.

Yaş Düzeltme Davası Ne Kadar Sürer?

Yaş düzeltme davasının süresi, mahkemenin iş yüküne, dava dosyasına sunulan raporların hazırlanma süresine ve delillerin toplanmasına bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Genel olarak bu tür davalar, basit yargılama usulüne tabi olmadığından birkaç celse sürebilir.

• Uygulamada, yaş büyütme davaları ortalama 3 ila 9 ay arasında sonuçlanabilmektedir.
• Ancak, dosyanın Adli Tıp Kurumu veya hastanelerden gelecek raporlara bağlı olması hâlinde süreç daha da uzayabilir.
• Eğer dava sürecinde itirazlar ve ek rapor talepleri olursa, davanın tamamlanması 1 yıla kadar uzayabilmektedir.

Dolayısıyla, her somut olayın koşulları farklı olduğu için kesin bir süre vermek mümkün değildir; fakat

Yaş Düzeltme Davası Dilekçe Örneği

……. MAHKEMESİNE

TARİH:…….

DAVACI :…….

VEKİLİ :…….

DAVALI : ……. NÜFUS MÜDÜRLÜĞÜ

KONU : YAŞ DÜZELTİLMESİ TALEBİMİZDİR.

AÇIKLAMALAR :1-Müvekkil, ……. doğumlu küçük çocuğu ……. haten nüfus kütüğüne ……. doğumlu olarak kaydedilmiştir.

2-Müvekkilimizin, görünümü ve kemik yapısı da iddiamızı açıkça doğrulayacaktır. Ayrıca mahkemenizin tam teşekküllü bir sağlık kuruluşundan aldıracağı raporla da gerçek ortaya çıkacaktır.

3-Müvekkilin küçük çocuğu ……. nin doğum tarihinin aslında olduğu gibi ……. olarak düzeltilmesini istemekteyiz.

YASAL NEDENLER : Türk Medeni Kanunu, Nüfus Kanunuı ve İlgili Sair Mevzuat

DELİLLER : Nüfus Kaydı, Rapor, Tanıklar

TALEP SONUCU : Açıklanan nedenlerle müvekkilimizin çocuğu ……. nın nüfus kaydındaki doğum tarihinin ……. olarak düzeltilmesine karar verilmesini talep ederiz. DAVACI VEKİLİ

İMZA

YAŞIM YANLIŞ YAZILMIŞ NE YAPABİLİRİM?

Doğum sayılarının giderek arttığı ülkemizde çalışan nüfus müdürlüklerinde oluşan iş yükünün giderek artması nedeniyle yaşın veya ismin yanlış yazılabilmesi gibi durumlar mümkün olabilmektedir. Bu ve bunun gibi durumların önüne geçmek için Kanun koyucu belirli bazı yollar yaratmıştır. Bunlardan bahsedilmek istenirse;

1. Nüfus müdürlüğüne başvuruda bulunarak; 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu madde 35 uyarınca “Kesinleşmiş mahkeme hükmü olmadıkça nüfus kütüklerinin hiçbir kaydı düzeltilemez ve kayıtların anlamını ve taşıdığı bilgileri değiştirecek şerhler konulamaz. Ancak olayların aile kütüklerine tescili esnasında yapılan maddî hatalar nüfus müdürlüğünce dayanak belgesine uygun olarak düzeltilir.” Gereği doğum tarihi maddi hata nedeniyle yanlış yazılmış ise, doğum tarihi kaydının nüfus müdürlüğü tarafından düzeltilmesine imkan vermektedir. Burada önemli olan husus, hatanın maddi bir yanlışlıktan kaynaklanıyor olması ve doğru tarihi gösteren doğum tarihini gösteren bir dayanak belgenin mevcut olmasıdır. Aksi takdirde yanlış yazılmış olan doğum tarihin nüfus müdürlüğünce düzeltilmesi söz konusu olmayacaktır. Örneğin doğum kaydına dayanak yapılan doğum belgesinde doğum 01.01.2010 olarak belirtilmiş ancak nüfus kaydına 01.10.2010 olarak işlenmişse, bu durumda dava açmaya gerek kalmadan doğum tarihinin nüfus müdürlüğünce düzeltilmesi mümkündür.
2. Eğer yukarıdaki gibi bir durum söz konusu değilse artık doğum tarihinin düzeltilmesi ancak bir dava açılması ile mümkündür. Zira 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu madde 35 uyarınca, kesinleşmiş mahkeme hükmü olmadıkça nüfus kütüklerinde yer alan hiçbir kaydın düzeltilemeyeceğini hükme almaktadır. Bundan ötürü doğum tarihinin yanlış olduğunu düşünen ve doğru haliyle bu kaydın değiştirilmesini isteyen kişi mutlaka doğum tarihinin düzeltilmesi davası açmak zorunda kalacaktır.

YAŞ BÜYÜTME DAVASI KAÇ YAŞINA KADAR AÇILABİLİR?

Yaş büyütme davasına ilişkin kanunda düzenlenmiş olan herhangi bir zamanaşımı mevcut değildir. Kişilerin genel yazım sureti ile nüfusa kaydedilmiş olduğu durumlarda, bu kişiler 18 yaşını doldurduktan sonra ya da ilk nüfus cüzdanını teslim aldıktan sonra teslim adlığı tarihten itibaren 6 ay içerisinde yaşlarının düzeltilmesi, yaşlarının küçültülmesi ya da yaşlarının büyütülmesi adına dava açabileceklerdir. Belitmiş olduğumuz süreler hak düşürücü sürelerdir yani bu sürelerin dolmasıyla kişilerin yaşlarını büyütmek amacıyla açtıkları davaya mahkeme tarafından ret kararı verilecektir.

Yaş büyütme davasında kişinin kemik yaşı testi yaptırarak mahkemeye bu yaşı delil göstermesi mümkündür. Ancak kemik yaşının tespiti için kemik gelişiminin devam etmesi gerekmektedir. Kemik gelişiminin durduğu yaş 25 yaştır. Bu yaşa ulaşmış kişilerin kemik yaşı tespit edilemez.

25 yaşını doldurmuş kişilerin kemik yaşının tespit edilemeyeceği gibi, 22 yaşını doldurmuş kişilerin kemik yaşı tespit testi de kesin doğru olarak nitelendirilebilecek bir sonuç ortaya koymayacaktır.

Mahkemeler bu kemik yaşı testini kararlarına esas alacaklardır. Ancak kemik yaşı testi resmi olarak Adli Tıp Kurumu veya yine resmi bir Sağlık Kurumu tarafından yapılabilecektir.

Bu kararı vermekle görevli yetkili mahkeme Asliye Hukuk Mahkemesidir. Kişiler hiçbir zamanaşımı süresine tabii olmaksızın her yaşta bu davayı Asliye Hukuk Mahkemesinde açabilirler. Yaş büyütme kararının verilebilmesi için mahkemenin karara esas alacağı hususlar oldukça önemlidir.

YAŞ BÜYÜTME DAVASI AVUKAT ÜCRETİ

Yaş büyütme davası, hukuki bilgi ve deneyim gerektiren bir süreçtir. Bu nedenle davanın bir avukat aracılığıyla yürütülmesi, sürecin daha hızlı ve hatasız ilerlemesine katkı sağlar. Avukat ücreti, her yıl Türkiye Barolar Birliği tarafından yayımlanan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi esas alınarak belirlenmektedir.

• 2025 yılı için Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi’ne göre, asliye hukuk mahkemelerinde görülen davalar için belirlenen taban ücret uygulanmaktadır.
• Bunun yanında, avukat ile müvekkil arasında serbestçe kararlaştırılan ek ücretler de söz konusu olabilir.
• Ücret, davanın zorluğuna, yapılacak keşif ve alınacak raporların kapsamına göre değişiklik gösterebilir.

Önemli olan, ücretin asgari tarifeden aşağı olamayacağıdır. Ancak her avukat, kendi deneyimi ve iş yoğunluğuna göre farklı bir ücret talep edebilir.

Yaş Düzeltme Davası Maddi Şartlar

Yaş düzeltme davasında isim değişikliği davasında olduğu gibi haklı neden şartı aranmamaktadır ancak yaş düzeltme davası da bazı şartlara bağlanmıştır.

Bu şartlar:

• -Kişi hastanede veya doğum evinde doğmuş olmamalıdır.
• -Yaş düzeltecek olan kişinin dış görünüşü nüfusta yazılı olan yaşa uygun olmamalıdır.
• -Kişinin dış görünüşü beyan ettiği yaşa uygun olmalıdır.
• -Kişi yaşını büyütmek istiyorsa beyan edilen yaşta kardeşi bulunmamalıdır.
• -Yaşını küçültmek için, nüfusa yazılı olduğu tarihten önceki tarihten önce doğduğunu iddia etmemelidir.
• -Kişi daha önce yaş düzeltme yapmış olmamalıdır.

Yaş Düzeltme Davasında Usul

Davayı kişinin kendisi, velisi veya vasisi açabileceği gibi ilgili resmi dairenin göreceği lüzum üzerine ya da re’ sen Cumhuriyet savcısı soruşturma aşamasında duyacağı ihtiyaç nedeniyle de açabilir.

Yaş düzeltme davasında öncelikle yukarıda belirttiğimiz şartlar incelenecektir. Kişinin nüfus kayıtları getirilir ve aynı yaşta ikiz kardeşi olup olmadığı, ana babasının evlilik tarihleri araştırılır.

Yaşını düzeltmek isteyen kişi duruşmada hazır bulundurulur. Dış görünüşü incelenir. Kemik yaşı tespit edilir. Dava tanık beyanları, fotoğraf, yazı gibi her türlü kanıtla ispat edilebilir. Yaş düzeltilmesi davasında hakim tarafların getirdiği delillerle bağlı değildir.

Mahkemece verilen karar mahalli bir gazetede ilan edilir.

Kemik Yaşının Hesaplanması

Yaş düzeltme-değiştirme davaları sırasında ilgili mahkeme, davacının kemik yaşının tespitini isteyebilir. Adli Tıp Kurumu aracılığıyla kişinin kemik yaşının tespiti gerçekleştirilir ve kemik yaşına göre mahkeme talebe ilişkin bir karar verebilir. Kemik yaşı tespiti en geç 25 yaşına kadar gerçekleştirilir. Bu yaştan sonra kemiklerin gelişim göstermemesi nedeniyle kemik yaşı tespiti zorlaşmaktadır. Kemik yaşına ilişkin tespitin dava açmadan önce yaptırılabilir. Tespit sonucuna göre de dava açılabilir.

Yaş Düzeltme Davası Emekliliğe Etkisi

Yaş değişikliği gerçekleştirilse dahi bu değişikliğin emeklilik için beklenmesi gereken süreye etkisi olmayacaktır. Anayasa Mahkemesinin 19.11.2008 tarihli 2008/64 Esas ve 2008/129 Kararında ‘ilk defa sigortalı olunduktan sonra yapılmış yaş düzeltmelerinin emeklilik hesaplarında geçerli sayılmamasının Anayasaya aykırı olmadığı” yönünde verdiği karar bunu destekler niteliktedir.

Yaş Düzeltme Davası Askerliğe Etkisi

Askerlik çağına girdikten sonra yapılan yaş değişikliğinin bedelli askerliğe başvurmada bir etkisi yoktur. Ancak mevzuata göre (Askerlik Kanunu’nun 81. Maddesi) yoklamaları sırasında aile kütüğünde yazılı yaşları ile görünümleri uyumlu olmayanlardan kayden yaş düzeltmelerine engel bulunmayanların yaşlarının düzeltilmesi için askerlik şubesi başkanı tarafından Cumhuriyet savcısına müracaat olunur ve yargılama sonucuna göre askerlikleri yaptırılır.

Yaş Düzeltme Davasında Görevli ve Yetkili Mahkeme

Nüfus Hizmetleri Kanunun 36’ncı maddesine göre; Nüfus kayıtlarına ilişkin düzeltme davaları, düzeltmeyi isteyen şahıslar ile ilgili resmî dairenin göstereceği lüzum üzerine Cumhuriyet savcıları tarafından yerleşim yeri adresinin bulunduğu yerdeki görevli asliye hukuk mahkemesinde açılır. Kayıt düzeltme davaları (…) nüfus müdürü veya görevlendireceği nüfus memuru huzuru ile görülür ve karara bağlanır. Söz konusu kanun maddesi gereğince yaşın düzeltilmesi için açılacak davalarda ‘Asliye Hukuk Mahkemesi’ görevlidir. Yetkili mahkeme ise aynı madde gereği davacının yerleşim adresinin bulunduğu yer mahkemesidir.