Adli Tatil Nedir, Ne Zaman Başlıyor, Ne Zaman Bitiyor?

Adli tatil, yargı teşkilatının her yıl belirli bir dönemde çalışmalarına ara verdiği ve yalnızca kanunda sayılan ivedi işlerin yürütüldüğü resmî dinlenme süresidir. Peki adli tatil ne zaman? Mevzuata göre bu dönem her yıl 20 Temmuz–31 Ağustos tarihleri arasındadır ve yeni adli yıl 1 Eylül’de başlar. 2025 özelinde; adli tatil ne zaman başlıyor sorusunun yanıtı 20 Temmuz 2025, adli tatil ne zaman bitiyor sorusunun yanıtı ise 31 Ağustos 2025 olup, yeni dönem 1 Eylül 2025 itibarıyla başlamıştır. Uygulamada vatandaşlar “adliye ne zaman tatile giriyor” sorusunu sıkça yöneltir; yanıt değişmez biçimde her yıl aynı tarihlerdir. Benzer biçimde “adliye tatili ne zaman bitiyor” ve “adli tatil ne zaman bitecek” sorularının cevabı da her yıl 31 Ağustos ve devamında 1 Eylül olarak sabittir. Bu süre zarfında pek çok dava ve duruşma görülmezken; nafaka, ihtiyatî tedbir, delil tespiti, çekişmesiz yargı gibi acil/ivedi işler nöbetçi mahkemelerce yürütülmeye devam eder. Böylece hâkim ve savcıların dinlenme hakkı korunurken, hak kaybına yol açabilecek zorunlu işlemler aksamaz.

Adli Tatil Nedir?

Adli tatil, yargı organlarının belirli bir dönemde çalışmalarına ara verdiği, yalnızca kanunda belirtilen ivedi dava ve işlerin yürütüldüğü bir dinlenme dönemidir. 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 102. maddesi uyarınca adli tatil her yıl 20 Temmuz’da başlar ve 31 Ağustos’ta sona erer. Yeni adli yıl ise 1 Eylül tarihinde başlar. Bu nedenle “Adli tatil ne zaman başlıyor?” sorusunun yanıtı her yıl aynı tarihlerde geçerlidir.

Adli tatilin temel amacı, hakim, savcı, avukat ve yargı çalışanlarının yoğun yargı yılı boyunca birikmiş iş yükünden arınarak dinlenebilmesini sağlamaktır. Ancak bu dönem, yargısal faaliyetlerin tamamen durduğu bir tatil değildir. Çünkü nöbetçi mahkemeler aracılığıyla, kanunda ivedi sayılan işler bu süreçte de yürütülür. Örneğin; ihtiyati tedbir, ihtiyati haciz, delil tespiti, nafaka davaları, velayet ve soybağına ilişkin davalar adli tatil süresince de görülebilir.

Bu süreçte, hukuk sisteminin işleyişi tamamen durmaz; yalnızca acil nitelikte olmayan davalar ve duruşmalar ertelenir. Adli tatil, yargı mensuplarının dinlenmesi kadar, yargının genel verimliliğinin korunması bakımından da önem taşır. Aynı zamanda bu dönemde mahkemeler bakım, onarım ve düzenleme çalışmaları yaparak yeni adli yıla hazırlanır. Dolayısıyla adli tatil; hem yargı personeline dinlenme olanağı sunan hem de sistemin düzenli şekilde sürdürülebilmesine katkı sağlayan bir ara dönemdir.

Adli Tatil Ne Zaman Başlıyor?

Adli tatil, her yıl 20 Temmuz tarihinde başlar ve bu tarih Türkiye’de tüm mahkemeler için sabittir. Bu dönemde mahkemeler, savcılıklar ve icra daireleri olağan işleyişlerine ara verirler. 2025 yılı için adli tatil ne zaman başlıyor sorusunun yanıtı da 20 Temmuz 2025 Cumartesi günüdür. Bu tarihten itibaren yargı organları, yalnızca kanunlarda belirtilen ivedi dava ve işlemleri yürütür.

6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 102. maddesi, adli tatilin başlangıç ve bitiş tarihlerini açık biçimde düzenlemiştir:

“Adli tatil, her yıl yirmi temmuzda başlar, otuz bir ağustosta sona erer. Yeni adli yıl bir eylülde başlar.”

Bu dönemde adliye ne zaman tatile giriyor sorusunun yanıtı da aynı şekilde 20 Temmuz’dur. Tatilin başlamasıyla birlikte, kanunen acil görülen dosyalar dışında mahkemelerde duruşma yapılmaz. Ancak tutuklu yargılamalar, nafaka davaları, ihtiyati tedbir kararları ve benzeri acil işler görülmeye devam eder.

Adli tatil döneminde nöbetçi mahkemeler ve savcılıklar görev yapar; bu sayede hukuki sürelerin durması nedeniyle hak kaybı yaşanması önlenir. Dolayısıyla, adli tatil başlasa bile yargısal sistem tamamen durmaz; yalnızca belirli davalar için faaliyetler askıya alınır.

Adli Tatil Ne Zaman Bitiyor?

Adli tatil, her yıl olduğu gibi 31 Ağustos tarihinde sona erer ve yeni adli yıl 1 Eylül’de başlar. Dolayısıyla “Adli tatil ne zaman bitiyor” veya “adliye tatili ne zaman bitiyor” sorularının yanıtı sabittir: 31 Ağustos gecesi itibarıyla adli tatil sona erer, ertesi gün yani 1 Eylül 2025 Pazartesi itibarıyla mahkemeler normal çalışma düzenine geçer.

Bu tarih, davaların yeniden görülmeye başlanması, sürelerin kaldığı yerden işlemeye devam etmesi ve yeni duruşma günlerinin planlanması açısından büyük önem taşır. Adli tatil süresince durdurulan işlemler, tatil bitiminde yeniden aktif hale gelir. Bu nedenle, kanuni sürelerin son günü adli tatile rastlıyorsa, bu süre tatilin bittiği günden itibaren 1 hafta uzamış sayılır (HMK m.104).

Örneğin; bir dilekçe veya itiraz süresinin son günü 28 Ağustos’a denk gelirse, adli tatil nedeniyle bu süre 9 Eylül 2025 tarihine kadar uzar. Bu düzenleme, tarafların hak kaybı yaşamaması için getirilmiştir.

Adli Tatilde Dava Açılır mı?

Toplumda sıkça yanlış bilinen konulardan biri, adli tatilde dava açılamayacağı yönündeki görüştür. Oysa bu bilgi yanlıştır. Adli tatilde dava açmak mümkündür. Yani mahkemeler çalışmaya ara vermiş olsa da, dava dilekçesi verilmesi, dava açılması, istinaf veya temyiz başvurusu yapılması mümkündür. Ancak bu dönemde duruşmalar genellikle yapılmaz, çünkü hâkimler ve mahkeme heyetleri izinli durumdadır.

Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 103. maddesi, adli tatilde hangi dava ve işlerin görülebileceğini açıkça belirtmiştir. Buna göre, nafaka, velayet, soybağı, vesayet, ihtiyati haciz, ihtiyati tedbir, delil tespiti, çekişmesiz yargı işleri ve ivedi davalar adli tatil döneminde de yürütülebilir.

Ayrıca, nöbetçi mahkemeler bu süreçte görev yapmaya devam eder. Bu mahkemeler, ivedi nitelikteki dava ve işlemleri sonuçlandırmakla yükümlüdür. Bu nedenle “Adli tatilde dava açılır mı?” sorusunun cevabı evet, ancak dava türüne göre işlem yapılır.

Yine de tarafların dikkat etmesi gereken nokta, adli tatilde açılan davalarda sürelerin işlememesidir. Tatil döneminde başvuru yapılsa da, yasal süreler tatilin bitimiyle birlikte yeniden işlemeye başlar. Böylece davacı taraf hem başvurusunu yapabilir hem de süre uzamasından yararlanabilir. Bu sistem, hem yargılamanın aksamasını önler hem de hak kaybı riskini ortadan kaldırır.

Adli Tatilde Süreler Nasıl İşler?

Adli tatilde sürelerin işlemesi, yargılamanın hangi alana ait olduğuna göre değişir. Hukuk, ceza ve idari yargı sistemlerinde sürelerin işleyişi farklı kanunlarda düzenlenmiştir. Temel kural şudur: Adli tatile tabi olan dava ve işlerde süreler işlemeye ara verir. Yani, kanuni bir sürenin son günü adli tatile rastlarsa, bu süre tatilin bitiminden itibaren belirli bir süre kadar uzatılmış sayılır.

Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (HMK) 104. maddesine göre; adli tatile tabi olan dava ve işlerde sürelerin bitmesi tatil zamanına rastlarsa, bu süre tatilin bittiği günden itibaren 1 hafta (7 gün) uzamış sayılır. Örneğin, bir dava dilekçesine cevap verme süresinin son günü 28 Ağustos 2025’e denk geliyorsa, bu süre 9 Eylül 2025 tarihine kadar devam eder.

Ceza Muhakemesi Kanunu (CMK) 331. madde uyarınca ise, ceza davalarında sürelerin bitimi adli tatile rastlarsa bu süre tatilin bitiminden itibaren 3 gün uzatılmış sayılır. Bu farkın sebebi, ceza yargısında tutuklu işler ve temel haklarla ilgili süreçlerin ivediliğidir.

İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun (İYUK) 8. maddesinde ise süreler, adli tatilin sona erdiği günü izleyen tarihten itibaren 7 gün uzatılmış kabul edilir.

Bu düzenlemelerin amacı, tarafların tatil nedeniyle süreleri kaçırmamasını sağlamaktır. Ayrıca, adli tatilde yapılan tebligatlar da geçerlidir, ancak tebliğ tarihinden itibaren süreler tatil bitiminden sonra işlemeye başlar.

Adli Tatilde Görülecek Dava ve İşler

Her ne kadar adli tatil döneminde mahkemeler genel olarak çalışmaya ara verse de, bazı ivedi nitelikteki dava ve işler bu süreçte de görülmeye devam eder. Bu kapsam, 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 103. maddesinde ayrıntılı biçimde düzenlenmiştir. Buna göre, aşağıdaki davalar adli tatilde de görülebilir:

• İhtiyati tedbir, ihtiyati haciz ve delil tespiti gibi geçici hukuki koruma talepleri ile bunlara karşı yapılan itirazlar,
• Nafaka davaları, velayet, soybağı ve vesayet işlerine ilişkin davalar,
• Nüfus kayıtlarının düzeltilmesi işleri ve davaları,
• İş sözleşmesi sebebiyle işçilerin açtıkları davalar,
• Ticari defterlerin kaybı, kıymetli evrakın iptali gibi işlemler,
• İflas, konkordato ve şirketlerin yeniden yapılandırılmasına ilişkin işler,
• Çekişmesiz yargı işleri,
• Tahkim hükümlerine göre görülen dava ve işler,
• Kanunlarda ivedi olduğu belirtilen veya mahkemece ivedi görülmesine karar verilen işler.

Bu davalar dışında kalan dosyalar adli tatil boyunca bekletilir ve tatil bitiminde görülmeye devam edilir. Örneğin, bir boşanma davası adli tatile denk geliyorsa ve nafaka gibi acil bir talep içermiyorsa, duruşma genellikle tatil bitiminden sonraya bırakılır.

Ceza mahkemelerinde ise tutuklu dosyalar ve suçüstü (meşhud suç) durumları adli tatilde de işlem görmeye devam eder. İdari yargıda ise yürütmenin durdurulması kararları gibi ivedi işler nöbetçi mahkemeler tarafından karara bağlanır.

Adli Tatilin Sürelere Etkisi

Adli tatilin sürelere etkisi, dava türüne göre farklılık göstermektedir. Genel kural, adli tatile denk gelen sürelerin işlememesi ve tatilin bitiminden sonra belirli bir süre kadar uzatılmasıdır. Bu düzenleme, tarafların tatil döneminde mağdur olmamasını ve hak kaybı yaşamamasını sağlar.

Hukuk yargısında, Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 104. maddesine göre; adli tatile tabi olan dava ve işlerde sürelerin bitimi tatil zamanına rastlarsa, bu süre tatilin bitiminden itibaren 1 hafta uzatılmış sayılır. Örneğin, bir dilekçenin verilmesi için son gün 25 Ağustos’a denk geliyorsa, süre 7 Eylül’e kadar uzar.

Ceza yargısında, Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 331. maddesi gereğince, adli tatile rastlayan süreler işlemez ve bu süreler tatilin bitiminden itibaren 3 gün uzatılmış sayılır. Özellikle tutuklu dosyalar ve ivedi işlemler bakımından sürelerin dikkatle hesaplanması önemlidir.

İdari yargıda ise, İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 8. maddesi uyarınca sürelerin bitimi adli tatile denk gelirse, bu süre tatilin bitiminden itibaren 7 gün uzatılmış kabul edilir.

Bu düzenlemeler, tarafların kanuni haklarını kaybetmeden işlemlerini tamamlayabilmeleri için getirilmiştir. Özellikle temyiz, istinaf veya itiraz başvuruları gibi belirli süreye bağlı işlemlerde adli tatil süresinin doğru hesaplanması çok önemlidir.

ADLİ TATİL TARİHLERİ ve ADLİ TATİLDE GÖRÜLEBİLECEK ADLİ İŞLER

Adli tatille çeşitli kanunlarda düzenlemeler bulunmaktadır. Bu kanunlar adli tatilin süresi ve adli tatilde görülecek işleri düzenlemektedir. İşte teamül haline gelen adli tatil ile ilgili yapılan güncel düzenlemeler…

A. HUKUK MAHKEMELERİ

6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu

MADDE 103- (1) Adli tatilde, ancak aşağıdaki dava ve işler görülür:
a) İhtiyati tedbir, ihtiyati haciz ve delillerin tespiti gibi geçici hukuki koruma, deniz raporlarının alınması ve dispeçci atanması talepleri ile bunlara karşı yapılacak itirazlar ve diğer başvurular hakkında karar verilmesi.
b) Her çeşit nafaka davaları ile soybağı, Velayet ve vesayete ilişkin dava ya da işler.
c) Nüfus kayıtlarının düzeltilmesi işleri ve davaları.
ç) Hizmet akdi veya iş sözleşmesi sebebiyle işçilerin açtıkları davalar.
d) Ticari defterlerin kaybından dolayı kayıp belgesi verilmesi talepleri ile kıymetli evrakın kaybından doğan iptal işleri.
e) İflas ve konkordato ile sermaye şirketleri ve kooperatiflerin uzlaşma suretiyle yeniden yapılandırılmasına ilişkin işler ve davalar.
f) Adli tatilde yapılmasına karar verilen keşifler.
g) Tahkim hükümlerine göre, mahkemenin görev alanına giren dava ve işler.
ğ) Çekişmesiz yargı işleri.
h) Kanunlarda ivedi olduğu belirtilen veya taraflardan birinin talebi üzerine, mahkemece ivedi görülmesine karar verilen dava ve işler.
(2) Tarafların anlaşması hâlinde veya dava bir tarafın yokluğunda görülmekte ise hazır olan tarafın talebi üzerine, yukarıdaki iş ve davalara bakılması, adli tatilden sonraya bırakılabilir.
(3) Adli tatilde, yukarıdaki fıkralarda gösterilenler dışında kalan dava ve işlerle ilgili olarak verilen dava, karşı dava, istinaf ve temyiz dilekçeleri ile bunlara karşı verilen cevap dilekçelerinin ve dosyası işlemden kaldırılan davaları yenileme dilekçelerinin alınması, ilam verilmesi, her türlü tebligat, dosyanın başka bir mahkemeye, bölge adliye mahkemesine veya Yargıtaya gönderilmesi işlemleri de yapılır.
(4) Bu madde hükümleri, bölge adliye mahkemeleri ile Yargıtay incelemelerinde de uygulanır.
MADDE 104- (1) Adli tatile tabi olan dava ve işlerde, bu Kanunun tayin ettiği sürelerin bitmesi tatil zamanına rastlarsa, bu süreler ayrıca bir karara gerek olmaksızın adli tatilin bittiği günden itibaren bir hafta uzatılmış sayılır.

B. CEZA MAHKEMELERİ

5271 Sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu 

Adli tatil
MADDE 331 – (1) Ceza işlerini gören makam ve mahkemeler her yıl bir eylülde başlamak üzere, yirmi temmuzdan otuzbir ağustosa kadar çalışmaya ara verirler.
(2) Soruşturma ile tutuklu işlere ilişkin kovuşturmaların ve ivedi sayılacak diğer hususların tatil süresi içinde ne suretle yerine getirileceği, Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulunca belirlenir.
(3) Tatil süresince bölge adliye mahkemeleri ile Yargıtay, yalnız tutuklu hükümlere ilişkin veya Meşhud Suçların Muhakeme Usulü Kanunu gereğince görülen işlerin incelemelerini yapar.
(4) Adli tatile rastlayan süreler işlemez. Bu süreler tatilin bittiği günden itibaren üç gün uzatılmış sayılır.

C. İDARİ YARGI (BÖLGE İDARE, İDARE ve VERGİ MAHKEMELERİ)

2577 Sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu

Sürelerle İlgili Genel Esaslar
Madde 8 – 3. Bu Kanunda yazılı sürelerin bitmesi çalışmaya ara verme zamanına rastlarsa bu süreler, ara vermenin sona erdiği günü izleyen tarihten itibaren yedi gün uzamış sayılır.
Madde 61 – 1. Bölge idare, idare ve vergi mahkemeleri her yıl bir eylülde başlamak üzere, yirmi temmuzdan otuzbir ağustosa kadar çalışmaya ara verirler. Ancak, yargı çevresine dahil olduğu bölge idare mahkemesinin bulunduğu il merkezi dışında kalan idare ve vergi mahkemeleri çalışmaya ara vermeden yararlanamazlar. Bu mahkemeler, 62 nci maddedeki sınırlamaya tabi olmaksızın görevlerine devam ederler.
2. Ara verme süresi içinde; bölge idare mahkemesi başkanının önerisi üzerine, Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulunca, her bölge idare mahkemesi merkezinde idare ve vergi mahkemesi başkan ve üyeleri arasından görevlendirilecek üç hakimin katıldığı bir nöbetçi mahkeme kurulur. Nöbetçi kalanlardan en kıdemli başkan, yoksa en kıdemli üye nöbetçi mahkemenin başkanlığını yapar.
3. (DEĞİŞİK BENT: 10/06/1994 – 4001/27 md.) Çalışmaya ara vermeden yararlanamayanlar ve nöbetçi kalanların yıllık izin hakları saklıdır.
Nöbetçi mahkemenin görevleri
Madde 62 – Nöbetçi mahkeme çalışmaya ara verme süresi içinde aşağıda yazılı işleri görür:a) Yürütmenin durdurulmasına ve delillerin tespitine ait işler,
b) Kanunen belli süre içinde karara bağlanması gereken işler.