Belediye Encümen Kararına İtiraz

Belediye Encümen Kararına İtiraz Nasıl Yapılır? Belediye encümen kararları idari işlemdir. Çünkü idari makam tarafından kamu hizmetinin yürütülmesi amacıyla ve kamu gücü kullanılarak tek yanlı iradeyle yapılmaktadırlar. Belediye encümen kararlarının idari işlem olması nedeniyle bu işlemlere karşı dava yolundan önce İdari Yargılama Usulü Kanunu 11. Maddesi uyarınca idareye başvurarak itiraz edilmesi mümkündür. 

Belediye Encümen Kararına İtiraz Nasıl Yapılır?

Üst makamlara başvurma:

Madde 11 – 1. İlgililer tarafından idari dava açılmadan önce, idari işlemin kaldırılması, geri alınması, değiştirilmesi veya yeni bir işlem yapılması üst makamdan, üst makam yoksa işlemi yapmış olan makamdan, idari dava açma süresi içinde istenebilir. Bu başvurma, işlemeye başlamış olan idari dava açma süresini durdurur.

2. Otuz gün içinde bir cevap verilmezse istek reddedilmiş sayılır.^[8]

3. İsteğin reddedilmesi veya reddedilmiş sayılması halinde dava açma süresi yeniden işlemeye başlar ve başvurma tarihine kadar geçmiş süre de hesaba katılır.

Burada önemle belirtmek gerekir ki idareye başvuru dava açılması için gerekli olan zorunlu bir şart değildir. İdareye başvuru yapılması halinde dava açma süresi durmaktadır. Başvuru sonucu olumlu sonuçlanırsa hızlı ve pratik bir şekilde uyuşmazlık çözümlenmiş olmkatadır. 

Belediye Encümen Kararına İtiraz ve İptal Davası

Belediye encümen kararlarının idari işlem olduğundan bahsetmiştik. Kural olarak idareişlemlerini başka organın onay ya da kararına ihtiyaç duymaksızın tesis ve icra edebilemektedir. İdari işlemler hukuka uygunluk karinesinden yararlanmaktadırlar. Bu sebeple yargı organlarınca iptaline karar verilmediği sürece geçerlidirler. İdari işlem ve eylemlere karşı yargı yolunun açık olduğuna dair düzenleme ise Anayasa nın 125. Maddesinde düzenlenmiştir. İdari işlemin iptali davası türleri ise İdari Yargılama Usulü Kanunu 2. Maddesinde düzenlenmiştir. 

İdari dava türleri ve idari yargı yetkisinin sınırı:

Madde 2 – 1. (Değişik: 10/6/1994-4001/1 md.) İdari dava türleri şunlardır:

a) (İptal: Anayasa Mahkemesinin 21/9/1995 tarihli ve E:1995/27, K:1995/47 sayılı kararı ile; Yeniden Düzenleme: 8/6/2000-4577/5 md.) İdarî işlemler hakkında yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı iptalleri için menfaatleri ihlâl edilenler tarafından açılan iptal davaları,

b) İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları,

c) (Değişik: 18/12/1999-4492/6 md.) Tahkim yolu öngörülen imtiyaz şartlaşma ve sözleşmelerinden doğan uyuşmazlıklar hariç, kamu hizmetlerinden birinin yürütülmesi için yapılan her türlü idari sözleşmelerden dolayı taraflar arasında çıkan uyuşmazlıklara ilişkin davalar.

2. İdari yargı yetkisi, idari eylem ve işlemlerin hukuka uygunluğunun denetimi ile sınırlıdır. İdari mahkemeler; yerindelik denetimi yapamazlar, yürütme görevinin kanunlarda ve Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerinde gösterilen şekil ve esaslara uygun olarak yerine getirilmesini kısıtlayacak, idari eylem ve işlem niteliğinde veya idarenin takdir yetkisini kaldıracak biçimde yargı kararı veremezler.

İdari işlemlere karşı dava açma yetkisi menfaati ihlal edilen kişilere özgülenmiştir. Burada idari işlemin iptaline karar verilebilmesi için idari işlemin yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden en az birinin hukuka aykırı olduğu tespit edilmelidir. Bu davalarda genel yetkili mahkeme İYUK madde 32 uyarınca dava konusu idari işlemin yapıldığı yer mahkemesidir. İdare mahkemelerinde dava açma süresi ise kural olarak 60 gündür.

Belediye Encümeni Kimdir?

Belediye encümeni belediye yönetiminin ikinci derecede karar ve danışma organıdır. Bu tanımı açmak gerekirse belediye encümeni kanunda öngörülen cezaların uygulanmasını sağlayan, belediye meclisine görüş bildirme yetkisine haiz ve hiyerarşik olarak belediye yönetiminden sonra gelen organdır. Bu tanımdan da anlaşılacağı üzere belediye encümenlerinin hem yürütme hem de danışma organı olduğunu söyleyebilmekteyiz. Belediye encümeni görev ve yetkilerine ilişkin düzenleme Belediye Kanunu’nun 34. Maddesinde sayılmıştır. 

Encümenin görev ve yetkileri 

Madde 34- Belediye encümeninin görev ve yetkileri şunlardır: a) Stratejik plân ve yıllık çalışma programı ile bütçe ve kesinhesabı inceleyip belediye meclisine görüş bildirmek. 

b) Yıllık çalışma programına alınan işlerle ilgili kamulaştırma kararlarını almak ve uygulamak.

c) Öngörülmeyen giderler ödeneğinin harcama yerlerini belirlemek. 

d) Bütçede fonksiyonel sınıflandırmanın ikinci düzeyleri arasında aktarma yapmak.

e) Kanunlarda öngörülen cezaları vermek. 

f) Vergi, resim ve harçlar dışında kalan dava konusu olan belediye uyuşmazlıklarının anlaşma ile tasfiyesine karar vermek. 

g) Taşınmaz mal satımına, trampasına ve tahsisine ilişkin meclis kararlarını uygulamak; süresi üç yılı geçmemek üzere kiralanmasına karar vermek. 

h) Umuma açık yerlerin açılış ve kapanış saatlerini belirlemek. 

i) Diğer kanunlarda belediye encümenine verilen görevleri yerine getirmek.

Belediye Encümen Kararlarının İptal Nedenleri

Belediye encümen kararlarının iptal edilebilmesi için bu kararların hukuka aykırı olması gerekmektedir. İptali konu kararın hukuka aykırı olabilmesi için ise; kararı veren organın yetkisiz olması, şekilde unsurunda sakatlık, kararın konusunun imkansız olması ya da kararın verilme nedeninin yasalara aykırılık teşkil etmesi olabilmektedir. Ancak burada önemle belirtmek gerekir ki belediye encümeni tarafından verilmiş olan bir kararın hukuka aykırılık dışında bir nedenle iptalinin istenmesi mümkün değildir. 

Belediye Encümen Kararlarına İtiraz

Belediye encümeni kararına itiraz süreci yerel yönetimlerle ilgili düzenleme ve ilgili mevzuata göre belirlenmektedir. Belediye encümeninin belediyenin en yetkili karar organlarından biri olduğundan yukarıda bahsetmiştik. Bununla birlikte belediye encümenine genellikle belediye başkanı başkanlık yapmaktadır. Belediye encümeninin belediye hizmetleri ile ilgili çeşitli konuları görüşüp aldığı karara belediye encümeni kararı denmektedir.

Encümen kararlarına itiraz edilmesi ise bireyler tarafından bu kararların yanlış ya da hukuka aykırı bulunduğu durumlarda ortaya çıkmaktadır. Encümen kararlarına itiraz süreci adımlarında öncelikle itiraz edecek birey karardan haberdar olur. Sonrasında idareye yazılı itiraz başvurunda bulunulur. İtiraz değerlendirir, komisyon veya kuruldan karar çıkar, karar tebliğ edilir ve hala istenen sonuç elde edilememişse mahkemeye başvurulur. 

Belediye Encümen Kararlarına Karşı İptal Davası

Belediye encümen kararlarının iptalinin bu kararların hukuka aykırı olduğu hallerde mümknü olduğundan bahsetmiştik. Hukuka aykırılık sebepleri olarak ise kararı veren organın yetkisiz olması, kararın konusunun imkansız olması, kararın verilme nedeninin yasalara aykırılık teşkil etmesi olabileceğinden de bahsetmiştik. Belediye encümeni kararları çoğunlukla toplumun tümünü ilgilendiren imar uygulamaları gibi konulara ilişkin olmaktadır.

Dolayısıyla bu karardan etkilenecek olan her ilgili bu davayı açabilmektedir. İptal davasında davanın diğer tarafı tüzel kişiliği olan belediye başkanlığı olmaktadır. İptal davalarında mahkeme tarafların sunduğu dilekçeler üzerinden ilk incelemeyi yapar fakat tarafların dilekçelerinde sunduğu delillerle sınırlı değildir. Mahkeme yapılan inceleme ve değerlendirmelerden sonrabelediye encümeni tarafından verilen kararın hukuka aykırı olduğu sonucuna ulaşırsa kararın iptaline karar vermektedir. Aksine idare tarafından verilen kararın hukuka uygun olduğu sonucuna ulaşılması halinde ise mahkeme tarafından iptal davasının reddine karar verilmektedir. Mahkeme tarafından verilen kararlara karşı kanun yoluna başvurmak mümkündür.

Belediye Encümen Kararlarına Karşı İptal Davasında Görevli ve Yetkili Mahkeme

Belediye encümeni kararları idari işlem niteliğinde sayıldığından yukarıda bahsetmiştik. Bu sebeple bu kararlara karşı açılacak davalar idari yargının görev alanına girmektedir. İptal davası açacak ilgililer, idare mahkemelerine başvurarak kararın iptalini talep edebilirler. Belediye encümeni kararlarına karşı açılan iptal davalarında genel yetkili mahkeme ise kararın verildiği belediye encümeninin bulunduğu yer mahkemesidir. Ancak burada önemle belirtmek gerekir ki bu durum kanunda belirlenmiş özel yetki durumları haricinde geçerlidir. Örneğin belediye encümeni tarafından verilen kararın bir taşınmaza ilişkin olması halinde özel yetki devreye girecek ve iptal davasında yetkili mahkeme taşınmazın bulunduğu yer mahkemesi olacaktır.

Belediye Encümen Kararlarına Karşı İptal Davasında Zamanaşımı

Belediye encümeni tarafından verilen kararlara karşı açılacak davalarda süre İYUK madde 7 de düzenlenmiştir. 

Dava açma süresi: 

Madde 7 

– 1. Dava açma süresi, özel kanunlarında ayrı süre gösterilmeyen hallerde Danıştayda ve idare mahkemelerinde altmış ve vergi mahkemelerinde otuz gündür. 

2. Bu süreler; a) İdari uyuşmazlıklarda; yazılı bildirimin yapıldığı,

b) Vergi, resim ve harçlar ile benzeri mali yükümler ve bunların zam ve cezalarından doğan uyuşmazlıklarda: Tahakkuku tahsile bağlı olan vergilerde tahsilatın; tebliğ yapılan hallerde veya tebliğ yerine geçen işlemlerde tebliğin; tevkif yoluyla alınan vergilerde istihkak sahiplerine ödemenin; tescile bağlı vergilerde tescilin yapıldığı ve idarenin dava açması gereken konularda ise ilgili merci veya komisyon kararının idareye geldiği; Tarihi izleyen günden başlar.

3. Adresleri belli olmayanlara özel kanunlarındaki hükümlere göre ilan yoluyla bildirim yapılan hallerde, özel kanununda aksine bir hüküm bulunmadıkça süre, son ilan tarihini izleyen günden itibaren onbeş gün sonra işlemeye başlar.

4. İlanı gereken düzenleyici işlemlerde dava süresi, ilan tarihini izleyen günden itibaren başlar. Ancak bu işlemlerin uygulanması üzerine ilgililer, düzenleyici işlem veya uygulanan işlem yahut her ikisi aleyhine birden dava açabilirler. Düzenleyici işlemin iptal edilmemiş olması bu düzenlemeye dayalı işlemin iptaline engel olmaz.

İlgili maddeden de anlaşılacağı üzere dava açma süresi 60 gündür. Aksi taktirde ilgilinin dava açma hakkı ortadan kalkmaktadır.