Boşanma Tazminat Hesaplama, Boşanmada Tazminat Miktarı Şartları, Hesaplaması, Dilekçesi

Kişinin malvarlığında meydana gelen ve para ile ölçülebilen zararları maddi zarar, bu zararları gidermeye yönelik talep edilecek tazminatı ise maddî tazminat olarak adlandırmaktayız. Ankara Boşanma Avukatı | Tahancı Hukuk Bürosu olarak bu yazımızda medeni kanun tarafından özel olarak düzenlenen ve boşanmanın mali sonuçlarından biri olan maddi tazminat üzerinde duracağız.

Boşanma Davalarında Maddi Tazminat

Medeni kanunun 174/1’nci maddesinde ‘Mevcut veya beklenen menfaatleri boşanma yüzünden zedelenen kusursuz veya daha az kusurlu taraf, kusurlu taraftan uygun bir maddî tazminat isteyebilir.’ hükmü yer almaktadır. Söz konusu madde ile kanun koyucu boşanma davalarında maddi tazminat talebine ilişkin özel bir düzenleme getirmiştir. Bu düzenleme ile boşanma sebebiyle maddi bir zarara uğrayan tarafa boşanma davasında daha kusurlu olan taraftan uygun miktarda maddî tazminat isteyebilme olanağı tanınmıştır.

Boşanma sonrası talep edilecek maddi tazminat, evlilik birliğini sona erdiren eşlerin boşanmalarından dolayı meydana gelen maddi zararlarını gidermeye yönelik bir tazminat türüdür. Çünkü boşanma sonrası mal birlikteliği sona ermekte, evliliğin devamı sırasındaki hayat standartları ile mevcut ve beklenen menfaatler boşanma nedeniyle zarara uğramaktadır. Dolayısıyla boşanma sonrası talep edilecek maddi tazminatın amacı, evliliğin sona ermesi ile elde edemeyecekleri menfaatler neticesinde eşlerin malvarlığında ortaya çıkacak olan azalmanın karşılanmasıdır.

Boşanma Davalarında Maddi Tazminatın Şartları

Evlilik birliğinin sona ermesi nedeniyle mevcut ve beklenen menfaatleri zarara uğrayan kişinin medeni kanun 174/1 kapsamında maddi tazminat isteminde bulunabilmesi için;

  • Eşlerin boşanmış olması,
  • Boşanmaya yüzünden maddi tazminat isteyen tarafın parasal nitelikteki menfaatlerinin zarara uğramış olması,
  • Maddi tazminat talep edilen eşin daha fazla kusurlu olması,
  • Evliliği sona erdiren boşanma davasının kesinleşmesinden itibaren en geç 1 yıl içerisinde bu tazminat davasının açılmış olması gerekir.

Boşanma sonrası maddi tazminat talebinde bulunabilmek için öncelikle eşlerin mahkeme kararıyla boşanmış olmaları gerekir. Boşanma kararı olmadan eşlerin medeni kanunun yer verdiği bu özel düzenlemeye dayanarak maddi tazminat davası açmaları mümkün değildir.  Eğer eşler malvarlığında meydana gelen zarar ile ilgili olarak boşanma davası açmadan diğer eşten maddi tazminat talebinde bulunmak istiyorlarsa, Türk Borçlar Kanunu kapsamında yer alan genel hükümlere dayanarak maddi tazminat talebinde bulunabileceklerdir.

Boşanma Davalarında Maddi Tazminat Nasıl Talep Edilir?

Boşanmaya sonrası maddi bir zarara uğrayan kusursuz yada daha az kusurlu eş tarafından talep edilecek maddi tazminat, boşanma davası ile birlikte talep edilebileceği gibi, boşanma davasından ayrı bir şekilde de talep edilebilir.

boşanma davalarında maddi tazminat hesaplaması nasıl yapılır ankara avukat

Hukuk Muhakemeleri Kanununun (HMK) 26’ncı maddesinde; “Hakim, tarafların talep sonuçlarıyla bağlıdır; ondan fazlasına veya başka bir şeye karar veremez. Duruma göre, talep sonucundan daha azına karar verebilir.” ifadesi yer almaktadır. Dava dilekçeniz de boşanmayla birlikte maddi tazminat talep etmemişseniz hakimin talep edilmeyen bir şeye karar vermesi kanuni olarak mümkün değildir. Dolayısıyla maddi tazminat konusunda bir talep yoksa, hakim re’sen bir karar veremez. Yine aynı şekil de dava dilekçesinin içeriğinde ‘20.000 TL maddi tazminat istiyorum’ şeklinde bir ifade yer alması durumunda hakim talep edilen 20.000 TL den daha yüksek bir miktara karar veremez.

Maddi tazminat talebi dava dilekçesinde açık belirgin ve net olarak  belirtilmesi gerekmektedir. Talep edilen miktarının ne kadarının maddi ne kadarının manevi tazminat olduğu belirtilmelidir. Davacı dava dilekçesinde 20.000 TL istiyorum şeklinde bir ifadenin yer alması maddi tazminat talebi için yeterli değildir. Dava dilekçesinden ve beyandan talep edilen miktarın ne kadarını maddi ne kadarının manevi tazminata ilişkin olduğunun tam olarak anlaşılması gerekmektedir.

Boşanma Davalarında Maddi Tazminatın Hesaplanması | Miktarının Belirlenmesi

Boşanma sırasında veya boşanmadan sonra açılacak maddî tazminat davalarında, tazminat miktarının belirlenmesinde birçok etken rol oynamaktadır. Özellikle mevcut ve beklenen menfaatlerin neler olduğu ve bu kapsamda oluşan zararın hesaplanması kolay olmamaktadır. Bu konuda hakime takdir yetkisi tanınmış olup, hakim bu yetkisini kullanarak uygun bir tazminata hükmedecektir. Yalnız hakim bu yetkisini kullanırken sınırsız değildir.

Hâkim boşanma sonrası maddi tazminat miktarını belirlerken; her iki tarafın ekonomik ve sosyal durumlarını, evliliğin süresini, tarafların boşanmadaki kusur durumlarını, küçük veya engelli bakıma muhtaç çocuklara bakma yükümlülüğünün bulunması, iş bulma imkânı, boşanma sebebiyle eşin, diğer eşin sosyal güvenlik kuruluşu imkânlarından mahrum kalıp kalmadığı, tarafların tekrar bir evlilik yapıp yapamayacakları, taraflardan birinin diğerine güvenerek öğrenim ve işinden ayrılması, evlilik süresince yaşadıkları hayat standardı ve evlerinin özellikleri gibi birçok unsuru göz önünde bulundurmalıdır.

Boşanmaya sebep olan olaylarda tarafların eşit kusurlu ya da maddi tazminat talep eden tarafın daha ağır kusurlu olması halinde maddi tazminat talebi reddedilecektir.

Maddi Tazminatın Ödenme Biçimi

Boşanma sonrası maddi tazminata karar veren hakim maddi tazminat ne şekilde ödeneceğini de kararında belirtir. Medeni Kanun 176/1 maddesi Maddî tazminat ve yoksulluk nafakasının toptan veya durumun gereklerine göre irat biçiminde ödenmesine karar verilebilir.’ hükmü yer almaktadır. Dolaysıyla hakim somut her olayın özelliklerine göre maddi tazminatın bir defada ödenmesine ya da kısım kısım yani irat biçiminde ödenmesine karar verebilir.

 

Maddî Tazminat Miktarının Artırılması ve Azaltılması

maddi tazminat boşanma davası azaltma arttırma kaldırma ankara avukat

Hakim tarafından irat şeklinde ödenmesi hükmedilen maddi tazminat miktarı, tarafların maddî durumlarının değişmesi ve hakkaniyetin gerektirdiği hallerde artırılmasına karar verilebileceği gibi azaltılmasına da karar verilebilir. Medeni Kanunun 176/4 maddesinde ‘Tarafların malî durumlarının değişmesi veya hakkaniyetin gerektirdiği hâllerde iradın artırılması veya azaltılmasına karar verilebilir.’ hükmü yer almaktadır. Somut olayın özelliklerine göre irat şeklinde ödenmesine karar verilen maddi tazminat miktarı, tarafların maddi durumlarında meydana gelen değişimler kapsamında tarafların talebi ile hakkaniyet ölçüsüne göre tekrardan belirlenebilmektedir.

Bu düzenleme, sadece irat şeklinde yani belirli aralıklarla kısım kısım ödenmesine karar verilen maddi tazminat kararları için geçerlidir. Dolayısıyla toptan bir defada ödenmesine karar verilen maddi tazminat miktarlarının azaltılması veya artırılması mümkün değildir.

 

Maddi Tazminat Miktarının Kaldırılması

Hakim tarafından irat şeklinde ödenmesi hükmedilen maddi tazminat miktarı bazı durum ve hallerde ortadan kaldırılmasına karar verilebilmektedir. Medeni Kanun 176/3 maddesinde İrat biçiminde ödenmesine karar verilen maddî tazminat veya nafaka, alacaklı tarafın yeniden evlenmesi ya da taraflardan birinin ölümü hâlinde kendiliğinden kalkar; alacaklı tarafın evlenme olmaksızın fiilen evliymiş gibi yaşaması, yoksulluğunun ortadan kalkması ya da haysiyetsiz hayat sürmesi hâlinde mahkeme kararıyla kaldırılır.’ hükmü yer almaktadır. Yapılan bu düzenleme ile maddî tazminat alacaklısının yeniden evlenmesi, evlenme olmaksızın fiilen evliymiş gibi yaşaması, yoksulluğunun ortadan kalması ya da haysiyetsiz hayat sürmesi ve taraflardan birinin ölümü hallerinde mahkeme kararı ile irat ödenmesi kararı kaldırılabilecektir

 

Boşanma Nedeniyle Maddi Tazminat Davasında Zamanaşımı

boşanma davası maddi tazminat dilekçesi örneği ankara avukat zamanaşımı

Boşanmaya sonrası maddi bir zarara uğrayan kusursuz yada daha az kusurlu eş tarafından talep edilecek maddi tazminat için bir zamanaşımı süresi vardır. Medeni Kanun 178. Maddesinde; ‘‘Evliliğin boşanma sebebiyle sona ermesinden doğan dava hakları, boşanma hükmünün kesinleşmesinin üzerinden bir yıl geçmekle zamanaşımına uğrar.”ifadesi yer almaktadır. Dolayısıyla manevi tazminat talebinde olduğu gibi maddi tazminat talebi için evliliği sona erdiren davanın kesinleşmesinden itibaren 1 yıl içinde talepte bulunulması gerekmektedir. Örneğin boşanma davası 01.01.2020 tarihinde kesinleşmişse bahse konu maddi tazminat davasının da 01.01.2021 tarihine kadar açılması gerekir.

Boşanma Nedeniyle Maddi Tazminat Davasında Harç

Boşanmaya sonrası maddi bir zarara uğrayan kusursuz yada daha az kusurlu eş tarafından talep edilecek maddi tazminat, boşanma davası ile birlikte talep edildiğinde ayrıca harca tâbi olmayacaktır. Boşanma davasından ayrı bir dava ile istenilmişse harca tâbi olacaktır.

Boşanma Sebebiyle Açılacak Maddi Tazminat Davalarında Görevli Ve Yetkili Mahkeme

Boşanmaya nedeniyle maddi bir zarara uğrayan kusursuz yada daha az kusurlu eş tarafından talep edilecek maddi tazminat davalarında görevli mahkeme aile mahkemeleridir. Aile Mahkemesi olmayan yerlerde ise Aile Hukukundan doğan tüm dava ve işlere, Hakimler ve Savcılar Kurulu (HSK) tarafından belirlenecek Asliye Hukuk Mahkemeleri bakmakla görevlidir.

Medeni Kanun Boşanma davalarında yetki konusu ile ilgili olarak özel bir düzenleme getirmiştir. Medeni Kanun 168. maddesinde “Boşanma veya ayrılık davalarında yetkili mahkeme, eşlerden birinin yerleşim yeri veya davadan önce son defa altı aydan beri birlikte oturdukları yer mahkemesidir.” ifadesi yer almaktadır. Dolayısıyla eşlerden herhangi birininikametgah ( yerleşim ) yeri mahkemesi veya davadan önce son altı aydan beri birlikte oturdukları yer mahkemesi hem boşanma davalarında hem de bu dava kapsamında açılacak olan maddi tazminat davalarında yetkilidir.

Evlilik sona erdirilmeden diğer eş için genel hükümler göre açılan maddi tazminat davasında ise aile mahkemesi görevli olmayıp, genel hükümlere göre işlem yapılacağından Hukuk Muhakemeleri Kanunu madde 2/1 gereğince Asliye Hukuk Mahkemesi görevli olacaktır.

boşanma davalarında maddi tazminat ankara avukat

“Boşanma Tazminat Hesaplama, Boşanmada Tazminat Miktarı Şartları, Hesaplaması, Dilekçesi” üzerine 20 yorum

  1. benim boşanma davam sonuçlandı ve hakim 5000 maddi 5000 manevi tazminat almama karar verdi ama eski eşim hâlâ bu parayı bana ödemedi
    ne yapmam gerekiyor

    Yanıtla
      • Merhabalar sekiz yıllık evliyim eşim askeri personel uzun yıldır yanlız yaşıyorum eşim ayda yılda geliyor çocuklara ben bakıyorum ve ben sporcuyum kamuda memur olarak çalışmama ve kendi irademle ilgili her konuda bana psikolojik şiddet uyguluyor duygusal ve ruhsal anlamda beni çok yıprattı konuşmuyor aramıyor hakaret ediyor geçenler de polisliği kazandım buna engel oldu artık tahammül edemiyorum ona yüklü bir miktar tazminat davasi açmak istiyorum yıllarım ve gençliğimin bu bedeli ödemesini istiyorum

        Yanıtla
          • merhaba ben 2 yıllık evliyim esjm le şiddetli bir şekilde gecinemiyoruz. sürekli .maddi konularda tartisiuyoruz karşıki daglari ayağına sersemde yaranamiyorum. çok yoruldum ve maddi durumu çok iyi ama kağıt üzerinde daha öncesi maddi sıkıntılar yaşadığım için banka hesabım. bile yok bir evimix var villa evden geçtim artık istemem de sıkıntı şu evi mahkeme kime verecek kendisi boşandıktan sonra burda yaşamak istemiyor. ev bende kalıp büyüyünce çocuğuma vereceğim dersem mahkeme kabul eder mi?

  2. Merhaba,

    Benim sürecim 2 sene önce başladı, çekişmeli boşanma davasıydı. Dün mahkeme kararını verdi, karşı tarafa maddi manevi tazminat miktarı belirlendi. Bu miktarın ödenmesinde dilekçe tarihi esas alınarak bir ıslah hesaplaması söz konusu mudur? Yoksa kararın verildiği tarih mi esas alınır?

    Yanıtla
  3. merhaba iyi günler ben 2023 ağustos ayında ayrıldım 4 duruşmaya gircem Ekim’de mati manevi tazminat ne kadar kaç para ala biliyoruz ve avukatım da bunu ala biliyormu

    Yanıtla
  4. Merhaba Fatih bey

    yurtdisinda yasiyorum ve 5 aylik evliyim..esimden bosanicam esim türkiyede yasiyor..yurtdisindan aldigim kidem tazminati edinilmis mallarami gecer ve nasil hesaplanir..5 aylikmi yoksa yari yariyami bölünür

    Yanıtla
  5. 2020 yılında boşandım 2 çocuk için aylık toplamda bin TL oduyordum 2024 yılında toplamda 7500 TL oldu diyorlar senelik olarak yükseliyordu dogrumu

    Yanıtla

Yorum yapın

Call Now Button