OHAL Komisyonu Red Kararına İtiraz – İptal Davası | Süresi, Dilekçesi

Ohal Komisyonu Red Kararına İtiraz yazımızda, ohal komisyonundan red alanlar ne yapmalı , ohal komisyonu red kararı dava dilekçesi nasıl olmalı, ohal komisyonu red kararına karşı idare mahkemesi kararları nelerdir , ohal komisyonu kararına itiraz süresi nedir ve nasıl yapılır konularına değineceğiz.

Bu yazımızda 15 Temmuz 2016 tarihinde gerçekleşen darbe girişimi sonrasında ilan edilen Olağanüstü Hal (OHAL)  döneminde çıkartılan Kanun Hükmünde Kararnameler (KHK) ile yapılan işlemlere karşı OHAL komisyonu başvurusu sonrasında Komisyon tarafından verilen karara karşı idari yargı mercilerinde açılması gereken iptal davası üzerinde duracağız.

Bu yazımızda OHAL komisyonunun hukuka uygunluğu, KHK düzeninin meşruluğu ve hukukiliği gibi konular üzerinde durulmayacak olup mevcut hukuk düzenindeki OHAL Komisyonu Red Kararına İtiraz başlığı altında yargısal yollar üzerinde durulacaktır.

Bilindiği üzere KHK’lar ile yapılan işlemlere karşı doğrudan idare mahkemelerine başvuru yapılamamaktadır. Bu durumu ortadan kaldırmak için 685 sayılı KHK ile Olağanüstü Hal İşlemleri İnceleme Komisyonu kurulmuştur. Başta meslekten ihraçlar olmak üzere OHAL tedbirleri kapsamında yapılan bir çok işleme karşı bu Komisyona başvurular yapılmıştır. Komisyon’un görevleri 685 sayılı KHK’nın 2. maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre;

• Kamu görevinden, meslekten veya görev yapılan teşkilattan çıkarma ya da ilişiğin kesilmesi.
• Öğrencilikle ilişiğin kesilmesi.
• Dernekler, vakıflar, sendika, federasyon ve konfederasyonlar, özel sağlık kuruluşları, özel öğretim kurumları, vakıf yükseköğretim kurumları, özel radyo ve televizyon kuruluşları, gazete ve dergiler, haber ajansları, yayınevleri ve dağıtım kanallarının kapatılması.
• Emekli personelin rütbelerinin alınması.

(2) Olağanüstü hal kapsamında yürürlüğe konulan kanun hükmünde kararnamelerle gerçek veya tüzel kişilerin hukuki statülerine ilişkin olarak doğrudan düzenlenen ve birinci fıkra kapsamına girmeyen işlemler de Komisyonun görev alanındadır.

Komisyona başvurular valilikler yoluyla yapıldığı gibi kamu görevinden, meslekten veya görev yapılan teşkilattan çıkarılanlar ya da ilişiği kesilenler, en son görev yaptıkları kuruma da başvuru yapmalarına o dönem imkan sağlanmıştır.

Komisyon yapılan başvuruyu kabul ettiğinde durumu Devlet Personel Başkanlığına bildirmektedir. Öte yandan Komisyonun kabul kararları sonrası göreve iade sonrasında yoksun kalınan tüm mali ve özlük haklarının faiziyle birlikte ödenmesi gerekmektedir. Bu konularda eksik ödemenin yapılması halinde idari yargıda ayrıca bir davanın açılması gerekir. İşlemin KHK ile yapılması idarenin tazmin sorumluluğunu ortadan kaldırmaz.

Ohal Komisyonu Red Kararına İtiraz

Ohal Komisyonu Red Kararına İtiraz için Olağanüstü Hal (OHAL) döneminde Resmi Gazete’de yayınlanan Kanun Hükmünde Kararnameler (KHK) ile kamudan ihraç edilen kişilerin ilk başta başvuru yapabilecekleri herhangi bir itiraz merci veya yargı makamı bulunmamaktaydı.

KHK ile ihraç edilen kişilerin haklarını aramalarını engelleyen bu durum yoğun kamuoyu baskısı sonucunda ortadan kaldırılarak en azından idari bir itiraz merci Cumhurbaşkanlığı altında oluşturulmuş ve Olağanüstü Hal İşlemleri İnceleme Komisyonu (OHAL Komisyonu) kurulmuştur.

KHK ile ihraç edilen kişiler öncelikle Ohal Komisyonu Red Kararına İtiraz için OHAL Komisyonu’na başvuru yapmalıdır. Komisyon dosya üzerinden inceleme yapar. Bu başvuru kabul edildiği takdirde kişi OHAL KHK’sı ile meslekten ihraç edildiyse görevine iade edilir ve tüm maddi ve özlük hakları da kendisine iade edilir. Başvuru sonucunda OHAL Komisyonu’nun ret kararı vermesi halinde OHAL Komisyonu Red Kararına İtiraz için Ankara İdare Mahkemesi’ne ret kararına ilişkin tebliğden itibaren 60 gün içerisinde yetki, şekil, sebep, konu, amaç unsurları yönünden incelenmek üzere iptal davası açılabilir.

OHAL Komisyonu Red Kararına İtiraz için açılacak olan iptal davalarında Hakimler ve Savcılar Kurulu tarafından Ankara 19-25. İdare Mahkemeleri yetkili kılınmıştır. İptal davası sonucunda verilen kararın tebliğinden itibaren 30 gün içerisinde Bölge İdare Mahkemesi’ne dilekçe yazılarak istinaf kanun yoluna başvurulur. Bölge İdare Mahkemesi’nin verdiği karara karşı ise kararın tebliğinden itibaren 30 gün içinde Danıştay’a temyiz başvurusunda bulunulur.

Danıştay’dan çıkan karar kişinin aleyhine ise kişi Anayasa Mahkemesi’ne başvurmalıdır. Tüm bu iç hukuk yolları tüketildikten sonra Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM)’ ne başvuru yapılmalıdır. OHAL Komisyonu Red Kararına İtiraz süreci mağdurlar için oldukça yıpratıcı olsa da hukuki sürecin eksiksiz takibi oldukça önemlidir.

İdare Mahkemesince verilen Ret kararlarına karşı da 30 gün içinde (1 ay değil) İstinaf yoluna (Bölge İdare Mahkemesi) ve sonrasında yine 30 gün içinde (1 ay değil) temyiz yoluna (Danıştay) gidilebilir. Buradan sonuç alınamaması halinde Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuru ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne başvuru yolu da açıktır.

Ohal Komisyonu Red Kararına İtiraz Dava Dilekçesi Örneği

Ohal Komisyonu Red Kararına İtiraz için Dava dilekçesi örneği aşağıdaki gibidir.

ANKARA NÖBETÇİ İDARE MAHKEMESİ BAŞKANLIĞI’NA

DAVACI : Ad-Soyad, T.C, Adres

VEKİLİ : //

Adres

DAVALI : Milli Eğitim Bakanlığı – ANKARA

KONU : …Sayılı OHAL KHK’sı ile kamu görevinden ihraç edilen müvekkilimizin ihraç işlemine karşı Olağanüstü Hal İşlemleri İnceleme Komisyonuna yaptığı başvuruya ilişkin verilen … tarih ve … Karar no’lu başvurunun reddi kararının İPTALİNE, maddi ve manevi tazminat haklarımız saklı kalmak kaydıyla işlem sebebiyle müvekkilimizin mahrum kaldığı maaş ve özlük haklarının işlem tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle ödenmesine karar verilmesi talebidir.

AÇIKLAMALAR :

SONUÇ-İSTEM : Yukarıda açıklanan sebeplerle … Sayılı OHAL KHK’sı ile kamu görevinden ihraç edilen müvekkilimizin ihraç işlemine karşı Olağanüstü Hal İşlemleri İnceleme Komisyonuna yaptığı başvuruya ilişkin verilen … tarih ve … Karar no’lu başvurunun reddi kararının İPTALİNE, maddi ve manevi tazminat haklarımız saklı kalmak kaydıyla işlem sebebiyle müvekkilimizin mahrum kaldığı maaş ve özlük haklarının işlem tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle ödenmesine yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalı idare üzerinde bırakılmasına karar verilmesi vekaleten arz ve talep olunur. 26.08.2021

Ohal Komisyonu Red Kararına Karşı İdare Mahkemesi Kararları

ohalkomisyonu.tccb.gov.tr’ nin verilerine göre 03/07/2020 tarihi itibariyle Komisyona yapılan başvuru sayısı 126.300’dür. Komisyon tarafından verilen karar sayısı (108.200) dikkate alındığında, incelemesi devam eden başvuru sayısı 18.100’dür.  

22 Aralık 2017 tarihinden itibaren karar verme sürecine başlamış olan Komisyon tarafından, 03/07/2020 tarihi itibariyle verilen karar sayısı (12.200 kabul, 96.000 ret olmak üzere) toplam 108.200’dür. Kabul kararlarından 60’ı kapatılan (dernek, vakıf, öğrenci yurdu, televizyon kanalı, gazete) kuruluşların açılmasına ilişkindir.

Buna göre, Komisyonun karar vermeye başladığı tarihten itibaren 30 aylık süre içerisinde toplam başvuruların yüzde 85’i hakkında karar verilmiş bulunmaktadır. Komisyon ayrıca, 3.500 dosya için ön inceleme kararı vermiştir.

İdare mahkemelerinin OHAL Komisyonu Red Kararına İtiraz sonrasında somut duruma göre verdiği kararlar değişiklik göstermektedir. İdare mahkemesi karar verirken hakkında devam eden soruşturma veya kovuşturma olup olmadığı, kapatılan kurumlarla alakası olup olmadığı, Bank Asya’ da hesabı olup olmadığı, Sendika üyeliği olup olmadığı gibi hususlara bakarak karar vermektedir.

Ankara 19. İdare Mahkemesi’nin verdiği bir kararda Bank Asya’ ya yatırılan para, Aktif Eğitim-Sen’e 16 ay üyelik, Kimse Yok Mu? Derneğine yapılan yardımlar ve Cihan Medya Dağıtım A.Ş’ ye üyelik iddiaları olan bir dosyada OHAL komisyonu kararının iptaline karar vermiştir.

Ancak aynı durumda olan başka kimselerin açtığı OHAL Komisyonu Red Kararına İtiraz – iptal davalarında bu kişiler hakkında soruşturma veya kovuşturmanın devam etmesi gibi nedenlerle iptal kararı verilmeyebiliyor. Bu durum masumiyet karinesinin ihlali gibi pek çok hakkın ihlalini oluşturmaktadır. Terör örgütlerine üyelik, mensubiyet, iltisak, irtibat olduğu gerekçesiyle kişi hakkında açılan iptal davası olumsuz sonuçlanmaktadır. Ancak bu gerekçe somut verilere, delillere dayanmıyorsa ortada açıkça bir hukuka aykırılık olduğu söylenebilir. Keyfi yargılamaların önüne geçebilmek için hukuka aykırı kararlara karşı kanunda belirtilen tüm hukuki yollara başvurulmalıdır. OHAL Komisyonu Red Kararına İtiraz sürecinde İç hukuk yolları tüketildikten sonra AİHM’ e adil yargılanma hakkının, masumiyet karinesinin ihlali gibi nedenlerle başvuru yapılmalıdır.

Ohal Komisyonundan Red Alanlar Ne Yapmalı

Ohal Komisyonundan Red Alanlar,

• OHAL Komisyonu’ndan ret kararının tebliğinden itibaren 60 gün içinde Ankara İdare Mahkemesi’nde OHAL Komisyonu Red Kararına İtiraz – iptal davası açılmalıdır.
• OHAL Komisyonu Red Kararına İtiraz – iptal davasının kişinin aleyhine sonuçlanması halinde idare mahkemesinin verdiği kararın tebliğinden itibaren 30 gün içerisinde Bölge İdare Mahkemesi nezdinde istinaf kanun yoluna başvurulacaktır.
• Bölge İdare Mahkemesi de kişinin aleyhine bir karar verdiği takdirde bu kararın tebliğinden itibaren 30 gün içinde Danıştay nezdinde temyiz yoluna başvurulur.
• Bu sürelerin kaçırılması halinde OHAL Komisyonu Red Kararına İtiraz davası usulden reddedilecektir. Kişi bu karardan sonra Anayasa Mahkemesi’ne başvurmalıdır. Ve iç hukuk yolları tüketildiğinde AİHM’ e başvuru gerçekleştirilmelidir.

Terör örgütlerine üyelik, mensubiyet, iltisak, irtibat olduğu gerekçesiyle kişi hakkında açılan iptal davası olumsuz sonuçlanmaktadır. Ancak bu gerekçe somut verilere, delillere dayanmıyorsa ortada açıkça bir hukuka aykırılık olduğu söylenebilir. Bu karar kişiyi ve ailesini hem maddi hem manevi büyük sıkıntılara sokmaktadır. Keyfi yargılamaların önüne geçebilmek için hukuka aykırı kararlara karşı kanunda belirtilen tüm hukuki yollara başvurulmalıdır. İç hukuk yolları tüketildikten sonra AİHM’ e adil yargılanma hakkının, masumiyet karinesinin ihlali gibi nedenlerle başvuru yapılmalıdır.

Ohal Komisyonu Red Kararına İtiraz Dava dilekçesi yazılırken kanunda yazılı olan koşullara dikkat edilmesi gerekmektedir. Bu şartlara uygun hazırlanmayan dilekçeler reddedilmektedir. Hatta süresi içinde bu eksiklikler giderilmez ise davanın reddedilmesi gündeme gelmektedir.

Komisyonun hangi kriterlere göre karar vereceği KHK da belirtilmemekle birlikte, kuruluş amacı, terör örgütlerine veya Milli Güvenlik Kurulunca Devletin milli güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum veya gruplara üyeliği, mensubiyeti, aidiyeti, iltisakı veya bunlarla irtibatı olduğu gerekçesiyle tesis edilen işlemlere ilişkin başvuruları değerlendirmek ve karara bağlamak olduğundan özellikle ihraçlar bakımından üyelik, mensubiyet, aidiyet, irtibat, iltisak kriterlerine göre değerlendirme yapılacaktır. Ancak Komisyon bir idari kuruldur ve verdiği kararlar etkin bir yargı denetiminden geçmek zorundadır. Öte yandan Komisyon kararları sonrasında idari yargının bu konuda istikrar kazanmış kararlarının olduğu henüz söylenemez.

OHAL Komisyonu Red Kararı İptal Davası

Komisyon tarafından yapılana başvurunun reddi halindeyse bu kararlara karşı yargı yolu açık olup bu husus KHK’nın 11. Maddesinde düzenlenmiştir. KHK bu konuda OHAL Komisyonu Red Kararına İtiraz için özel olarak yetkili mahkeme öngörmüş, herhangi bir idare mahkemesinin değil HSYK tarafından belirlenecek Ankara İdare Mahkemelerinin yetkili olacağı belirtilmiştir. Bu davalarda dava açma süresi 60 gündür (2 ay değildir). Öte yandan yine bu davalar bakımından 2577 sayılı Kanunun 10/2 maddesi uygulanmaz. Buna göre Komisyon’a başvuru yapıldıktan sonra dava açılabilmesi için mutlaka açıkça ret kararının verilmesi gerekir. Komisyonun başvuruyu zımnen reddetmesi, karar vermemesi ya da kesin olmayan bir cevap vermesi hallerinde dava açılamaz. Dolayısıyla iptal davası açılabilmesi için Komisyonun ret kararının beklenmesi gerekmektedir.

OHAL Komisyonu tarafından verilen red kararının kişilere tebliğ edilmesinin üzerinden 60 gün (2 ay değil) içerisinde iptal davasının açılması gerekmektedir. Bu 60 günlük süre kaçırıldığı takdirde davaların usulden reddolunması gündeme gelecektir.

Yukarıda belirtildiği üzere OHAL komisyonuna karşı açılacak olan iptal davaları Ankara İdare Mahkemelerinde açılacaktır. Ankara İdare Mahkemelerince verilecek olan kararlara karşı Ankara Bölge İdare Mahkemeleri nezdinde istinaf kanun yoluna gidilecek ve son olarak Ankara’da bulunan Danıştay‘a temyiz başvurusunda bulunulacaktır. Sayılan mercilerden lehe karar alınamaması durumunda adil yargılanma hakkı başta olmak üzere diğer temel hak ve hürriyetlerin ihlali iddiası ile Ankara’da bulunan Anayasa Mahkemesi (AYM)’ne bireysele başvuru yoluna gitmek mümkündür. Son olarak ise yine bireysel başvuru yoluyla Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM)’ne başvuru yolu açıktır.

Bu davaların işlemin muhatabı olan kişiler yahut bunların vekili tarafından açılması zorunludur. Aksi halde dava reddedilecektir. Mesela ihraç olan kişinin eşi, annesi, babası tarafından dava açılamaz. Bunun yanında hükümlü olan kişiler bakımından ise kişiye atanan vasi yoluyla davanın açılması ya da açtırılması gerekmektedir.

Dava açılırken hangi kuruma karşı açılacağı yani husumetin kime yöneltileceği 690 sayılı KHK’nın 55. maddesi ile 685 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye eklenen ek madde ile belirlenmiştir. Buna göre;

• Kamu görevinden, meslekten veya görev yapılan teşkilattan çıkarılan ya da ilişiği kesilenlerce en son görev yapılan kurum veya kuruluş,
• Devlet memurları ve işçiler dahil Türk Silahlı Kuvvetlerinden çıkarılanlarca Millî Savunma Bakanlığı,
• Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı teşkilatlarından çıkarılanlarca İçişleri Bakanlığı,
• Öğrencilikle ilişiği kesilen öğrencilerce Millî Eğitim Bakanlığı,
• Kapatılan derneklerce İçişleri Bakanlığı,
• Kapatılan vakıflarca Vakıflar Genel Müdürlüğü,
• Kapatılan sendika, federasyon ve konfederasyonlarca Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı,
• Kapatılan özel sağlık kuruluşlarınca Sağlık Bakanlığı
• Kapatılan özel öğretim kurumları, özel öğrenci yurt ve pansiyonlarınca Millî Eğitim Bakanlığı,
• Kapatılan vakıf yükseköğretim kurumlarınca Millî Eğitim Bakanlığı,
• Kapatılan özel radyo ve televizyon kuruluşlarınca Radyo ve Televizyon Üst Kurulu,
• Kapatılan gazete, dergi, yayınevi, dağıtım kanalı ve haber ajanslarınca Basın-Yayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğü,
• Resen emekliye sevk edilmiş, kendi isteğiyle emekli olmuş, Emniyet Teşkilatı Disiplin Tüzüğü hükümlerine göre meslekten veya Devlet memurluğundan çıkarılmış ya da müstafi sayılmış olup rütbeleri alınan Emniyet Teşkilatı personelince İçişleri Bakanlığı, aleyhine dava açılacaktır.

Ohal Komisyonu Red Kararına İtiraz – Dilekçe Örneği – Yargıtay Kararları – Ohal Komisyonundan Red alanlar Ne Yapmalı – Ohal komisyonu itiraz yazımızın sonuna geldiniz.