Site ve Apartmanlarda Elektrikli Araç Şarj Üniteleri: Hukuki Düzenlemeler, Uygulama Sorunları ve Çözüm Önerileri
Elektrikli araçların kullanımın artmasıyla birlikte, bu araçların şarj ihtiyacını karşılamak için altyapı düzenlemeleri de giderek önem kazanmaktadır. Özellikle apartman ve sitelerde yaşayan elektrikli araç sahipleri araçlarını şarj etmek için çeşitli çözümler aramakta ancak bu süreçte hukuki ve teknik birçok sorunla karşılaşılmaktadır. Apartman ve site yönetimleri açısından bakıldığında ortak alanların nasıl ve hangi şartlarda elektrikli araç şarj istasyonlarına tahsis edileceği, bu tür ünitelerin kurulumu için hangi yasal prosedürlerin izlenmesi gerektiği ve maliyetin kimler tarafından karşılanacağı konusu belirsizliğini korumaktadır. Tarafımıza sıkça sorulan bu soruyu sizler için yazımızın devamında cevaplandırdık.
Apartman ve Site Yönetimleri ile Bireysel Kat Maliklerinin Elektrikli Şarj Ünitelerine Bakış Açıları
Elektrikli araç şarj ünitelerinin kurulumu ile ilgili en büyük sorunlardan biri, apartman ve site yönetimleri ile bireysel kat maliklerinin konuya bakış açılarının farklı olmasıdır. Elektrikli araç sahipleri konutlarının bulunduğu otopark alanında şarj ünitesi kurma hakkına sahip olduklarını savunurken diğer kat malikleri ise ortak alanların tüm maliklerin eşit kullanımına tabi olması gerektiğini ve bu tür bir uygulamanın bazı maliklere ayrıcalık tanıyacağı endişesini taşımaktadır. Bunun yanında, ortak elektrik altyapısının bu tür ek yükleri kaldırıp kaldıramayacağı, güvenlik riskleri ve yangın tehlikesi gibi teknik sorunlar da gündeme gelmektedir.
Kanaatimizce elektrikli araç şarj istasyonlarının kurulumu, kullanımı ve yönetimi ile ilgili hukuki çerçevenin net bir şekilde belirlenmesi, apartman ve site yönetimlerinin süreci nasıl yöneteceğinin belirgin hale getirilmesi gerekmektedir. Her ne kadar Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın 2024 yılında yayımladığı “Site ve Apartmanlarda Elektrikli Araç Şarj Ünitesi Kurulumu Genelgesi” bu alandaki hukuki boşluğu büyük ölçüde doldurmaya çalışsa da, uygulamada hâlâ çeşitli sorunlar yaşanmaktadır.
İlgili Makale: Araç Değer Kaybı Hesaplama
Çevre, Şehircilik Ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın Yayımladığı “Site ve Apartmanlarda Elektrikli Araç Şarj Ünitesi Kurulumu Genelgesi”
Elektrikli araç şarj istasyonlarının apartman ve site otoparklarında kurulmasına yönelik yasal çerçeve, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından yayımlanan genelge ile önemli bir değişime uğramıştır. Söz konusu genelge, şarj ünitelerinin kurulumu için kat maliklerinin çoğunluk kararının yeterli olacağını öngörerek, sürecin hızlanmasını ve kolaylaştırılmasını amaçlamaktadır. Önceden, Kat Mülkiyeti Kanunu’nun 19. maddesi gereğince, ortak alanlarda yapılacak değişiklikler için beşte dört oranında oy birliği aranırken, bu yeni düzenleme ile elektrikli araç şarj ünitelerine özel bir esneklik sağlanmış ve çoğunluk kararı ile hareket edilmesine imkân tanınmıştır. Nitekim ilgili 19. Madde şu şekildedir: “Kat maliklerinden biri, bütün kat maliklerinin beşte dördünün yazılı rızası olmadıkça anagayrimenkulün ortak yerlerinde inşaat, onarım ve tesisler, değişik renkte dış badana veya boya yaptıramaz”
Bununla birlikte, genelgeye göre bağımsız bölümlerde (bireysel daireler veya kişisel kullanım alanları) kurulacak şarj üniteleri için herhangi bir onay zorunluluğu bulunmamaktadır. Bu durum, bireysel elektrikli araç sahipleri için büyük bir avantaj sağlasa da, ortak kullanım alanları üzerinde hak iddia eden maliklerin bu durumu istismar etme ihtimali bulunmaktadır. Örneğin, bazı maliklerin bağımsız bölüm içinde gibi göstererek ortak alanları etkileyen şarj istasyonu kurma girişiminde bulunması, hukuki ihtilaflara yol açabilecektir.
Şarj Üniteleri İçin Ruhsat Almak Gerekli Mi?
Tarafımıza sıkça sorulan bir diğer soru ise, ruhsatlandırma ile ilgilidir. Bu hususta yine Bakanlığın yayımlamış olduğu genelge, inşaat gerektirmeyen, kapalı mekân oluşturmayan ve taşınabilir nitelikteki şarj ünitelerinin ruhsat gerektirmediğini açıkça belirtmiştir. Bu durum, elektrikli araç sahiplerinin hızlı bir şekilde şarj ünitesi kurmalarını sağlarken, diğer kat maliklerinin haberi olmadan ve onların haklarını ihlal edecek şekilde şarj istasyonu kurma teşebbüslerinin önünü açabilecektir.
Elektrikli Araç Şarj İstasyonlarının Kurulumu İçin Kat Maliklerinin Beşte Dört Çoğunluğunun Onayı Gerekli Mi?
Kat Mülkiyeti Kanunu, apartman ve site yönetimlerini düzenleyen temel kanun olup, ortak alanların nasıl kullanılacağına ilişkin kuralları belirlemektedir. Bu çerçevede, elektrikli araç şarj istasyonlarının kurulumu, ortak alanlara yönelik bir değişiklik olarak değerlendirildiğinden, ilgili yönetmelikler ve Kat Mülkiyeti Kanunu hükümleri ile birlikte ele alınmalıdır.
Kat Mülkiyeti Kanunu’nun 19. maddesi, ortak alanlarda herhangi bir değişiklik veya yeni bir tesisin kurulumu için kat maliklerinin beşte dört çoğunluğunun onayını zorunlu kılmaktadır. Ancak, Bakanlık genelgesi ile bu oran, elektrikli araç şarj üniteleri için çoğunluk kararı olarak belirlenmiştir. Her ne kadar genelge, bu alanda özel bir düzenleme getirse de,hukuki olarak bir genelgenin kanunun önüne geçmesi mümkün değildir. Dolayısıyla, ortak alanlarda şarj ünitesi kurulumu ile ilgili anlaşmazlıkların yargıya taşınması halinde, mahkemelerin nasıl bir içtihat oluşturacağı belirsizliğini korumaktadır.
Şarj Üniteleri İçin Yönetim Planlarında Düzenleme Yapılabilir mi?
Kat Mülkiyeti Kanunu’nun 42/1 maddesi, ortak alanlara ilişkin yönetim planlarında özel düzenlemeler yapılabileceğini belirtmektedir: “Madde 42/1– Kat malikleri,anagayrimenkulün ortak yerlerinde kendi başlarında bir değişiklik yapamazlar; ortak yerlerin düzgün veya bunları kullanmanın daha rahat ve kolay bir hale konulmasına veya bu yerlerden elde edilecek faydanın çoğaltılmasına yarıyacak bütün yenilik ve ilaveler, kat maliklerinin sayı ve arsa payı çoğunluğu ile verecekleri karar üzerine yapılır.”
Dolayısıyla, apartman ve site yönetimlerinin, şarj üniteleri konusunda yönetim planlarında gerekli değişiklikleri yapmaları ve bu süreci açık bir şekilde belirlemeleri, ileride ortaya çıkabilecek ihtilafların önlenmesi açısından kritik öneme sahiptir.
Kendi Dairemden Uzatma Kablosu Çekerek Aracımı Şarj Etmem Suç Mu?
Hukuki düzenlemelerin netleşmesine rağmen, uygulamada karşılaşılan sorunlar devam etmektedir. Bunların başında, elektrikli araç sahiplerinin kat maliklerinden onay almadan şarj ünitelerini kurmaları veya dairelerinden uzatma kabloları çekerek araçlarını şarj etmeleri gelmektedir. Bu tür uygulamalar, yalnızca hukuki açıdan değil, teknik ve güvenlik açısından da büyük riskler taşımaktadır.
Özellikle eski binalarda bulunan elektrik tesisatlarının, yüksek güçlü şarj cihazlarını destekleyecek kapasitede olmaması, apartman elektrik sistemlerinde ciddi arızalara yol açabilmektedir. Ayrıca, uzatma kabloları gibi geçici çözümler, yangın riskini artırmakta ve apartman güvenliğini ciddi şekilde tehdit etmektedir.
Bu bağlamda, elektrikli araç şarj ünitelerinin kurulumu ile ilgili olarak site ve apartman yönetimlerinin önceden belirli kurallar koyması gerekmektedir. Yönetim planlarına, şarj ünitelerinin kimler tarafından ve hangi şartlarda kurulabileceği, maliyetlerin nasıl paylaşılacağı, güvenlik önlemlerinin nasıl alınacağı gibi detaylı hükümler eklenmelidir. Ayrıca, apartman ve site yönetimlerinin, yangın ve elektrik güvenliği açısından yetkili kurumlardan teknik onay alarak, uygun olmayan kurulumları engellemesi gerekmektedir.
Karşılaşılan Sorunlara Çözüm Önerileri
Elektrikli araç şarj ünitelerinin adil bir şekilde kullanımını sağlamak amacıyla apartman yönetimlerinin farklı modeller üzerinde çalışması gerekmektedir. Örneğin, ortak bir şarj istasyonu kurularak, tüm kat maliklerinin belirli bir ücret karşılığında faydalanabileceği bir sistem oluşturulabilir. Böylece hem elektrikli araç sahiplerinin ihtiyaçları karşılanmış olur hem de diğer kat maliklerinin hakları korunur.
Sonuç olarak, elektrikli araç şarj ünitelerinin kurulumu ile ilgili hem hukuki hem de teknik açıdan kapsamlı bir düzenlemeye ihtiyaç duyulmaktadır. Bu süreçte kat maliklerinin hakları gözetilmeli, güvenlik tedbirleri alınmalı ve apartman yönetimlerinin sorumlulukları netleştirilmelidir. Bu bağlamda konu hakkında uzman bir avukat danışmanlık alınması tavsiye olunur. Detaylı bilgi için bize ulaşın!
Avukat Fatih Tahancı, 2015 yılında Hukuk Fakültesini tam burslu, onur öğrencisi olarak Ankara’da tamamlamıştır. Avukatlık stajını Ankara Barosu nezdinde; sigorta hukuku, tazminat hukuku, iş hukuku, icra hukuku ve idare hukuku konularına odaklanmış çeşitli avukatlık bürolarında staj yaparak tamamlamıştır. Avukat Fatih Tahancı Çankaya/Ankara’da bulunan Tahancı Hukuk Bürosu’nda avukatlık faaliyeti göstermektedir.