39/2 Trafik Cezası Nedir?

Karayolları Trafik Kanunu, sürücülerin yalnızca ehliyet sınıflarının izin verdiği araçları kullanmalarını zorunlu kılar. 39/2 trafik cezası, sürücü belgesinin sınıfına uygun olmayan bir motorlu aracı kullanma fiilini yaptırıma bağlayan düzenlemedir. Başka bir ifadeyle, ehliyetiniz hangi araçları sürmeye yetkili ise yalnızca o araçları kullanabilirsiniz; aksi davranış 39/2 kapsamındadır. Bu temel kuralın özeti, resmî ceza rehberinde “sürücü belgelerinin sınıfına göre sürmeye yetkili olmadıkları motorlu araçları sürmeleri” şeklinde yer alır.

39/2 Trafik Cezası Ne Anlama Gelir?

39/2, ehliyet ile araç türü arasındaki uygunluk ilişkisinin ihlali demektir. Örneğin yalnızca B sınıfı (otomobil) sürmeye yetkili bir sürücünün kamyon, otobüs ya da çekici kullanması 39/2 kapsamındadır. Aynı şekilde A sınıfı motosiklet ehliyeti olan bir kişinin otomobil kullanması da bu hükmün alanına girer. Bu ihlal, sadece para cezası doğurmaz; aynı zamanda sürücünün siciline ceza puanı işlenir ve denetim anında aracın yoluna devam edebilmesi için uygun sınıfta bir sürücü temin edilmesi istenir.

39/2 Ceza Maddesi Kapsamında Hangi Fiiller Cezaya Neden Olur?

• Ehliyet sınıfı otomobil kullanmaya yetkili olmayan bir kişinin otomobil sürmesi
• Motosiklet ehliyeti ile kamyon/otobüs kullanılması
• Ehliyetinde bulunmayan herhangi bir araç sınıfının fiilen kullanılması
• Sürücü belgesinde sınıf bulunmakla birlikte, kullanılan aracın farklı sınıfa tabi olması

Bu tespit edildiğinde, yalnızca direksiyondaki sürücü değil, aracı kullanmaya izin veren kişi de sorumlulukla karşılaşabilir (aşağıda ayrıntısı var).

2025 Yılı 39/2 Trafik Cezası Tutarı

2025 yılı için 39/2 ihlalinde uygulanacak idari para cezası tutarı 9.267 TL’dir. 15 gün içinde ödeme yapılırsa %25 indirim uygulanır ve 6.950,25 TL olarak tahsil edilir. Bu ihlal ayrıca 20 ceza puanı ile kayıt altına alınır.

Not: Ceza puanları, yıl boyunca birikerek sürücünün 75 ceza puanını aşması durumunda idari işlemlere yol açabilir. Bu nedenle 39/2 gibi yüksek puanlı ihlaller, sürücü belgesi yönünden ciddi risk doğurur.

“Aracı Kullandıran” Kişiye Uygulanacak Yaptırım

Denetimde 39/2 ihlali tespit edilirse ve sürücü araç sahibi değilse, araç sahibine de tescil plakasına göre aynı miktarda trafik idari para cezası düzenlenir. Bu, 39/2’nin sadece sürücüyü değil, aracı kullandıran kişiyi de sorumluluk altına soktuğu anlamına gelir.

Ek Sonuçlar ve Uygulamada Karşılaşılan Durumlar

• Ceza puanı: 39/2 ihlali 20 puan olarak sicile işlenir. Aynı yıl içinde birikimli puan sınırlarına yaklaşmak, yeni ihlallerde belge yönünden daha ağır sonuçları tetikleyebilir.
• Denetim anı işlemleri: Uygun sınıfta sürücü gelmeden aracın yola devam etmesine izin verilmeyebilir. Görevliler, güvenlik ve mevzuat gereği sürücü değişimi talep edebilir.
• Tekerrür riski: Tekrarlayan sınıf uyumsuzluğu ihlalleri, sürücü hakkında idari süreçlerin sıkılaşmasına ve mesleki sürücüler için iş akışının aksamasına yol açabilir.

39/2 Trafik Cezası İtirazı Nasıl Yapılır?

Haksız yere düzenlendiğini düşündüğünüz bir 39/2 cezasına itiraz mümkündür. Temel adımlar şunlardır:

1. Süre: Tebliğden itibaren 15 gün içinde Sulh Ceza Hâkimliği’ne başvurulur.
2. Dilekçe: İhlalin haksız olduğuna dair gerekçeler açıkça yazılır.
3. Ekler:
   • Sürücü belgesi fotokopisi (sınıfların açık görüldüğü şekilde)
   • Ceza tutanağı ve varsa tebligat
   • Araç ruhsatı
   • İhlal anına ilişkin kanıtlar (görev belgesi, sevk irsaliyesi, görsel kayıt vb.)
4. Usul: Belgelerin tam ve usule uygun sunulması, itirazın kabul şansını artırır. Gerektiğinde hukukî destek alınması faydalıdır.

Ehliyet Sınıfları ve Uygunluk Kontrolü Neden Önemlidir?

Ehliyet sınıfı sadece “bir harf” değil, yetki ve yeterlilik belgesidir. Her sınıf; aracın ağırlığı, yolcu/yük niteliği ve teknik özellikleri dikkate alınarak tanımlanır. Yanlış sınıfla araç kullanmak:

• Kişisel güvenliği riske atar (frenleme, dönüş, kör nokta yönetimi gibi ileri sürüş becerileri araç türüne göre değişir).
• Kamu güvenliği ve trafik düzeni açısından ciddi tehlikeler doğurur.
• Sigorta süreçlerinde sorun yaratabilir; kazada kusur ve tazminat tartışmaları büyüyebilir.

Bu nedenle sürücüler, araca geçmeden önce ehliyet-araç sınıfı eşleşmesini rutin olarak kontrol etmeli; işveren ve araç sahipleri de “kullandırma” sorumluluklarının bilincinde olmalıdır (aynı miktarda ceza riski nedeniyle).

Uygulamada Sık Yapılan Hatalar ve Pratik Öneriler

• “Ben bu aracı kullanabiliyorum” yanılgısı: Yetebilmek başka, yetkili olmak başkadır. Sürüş deneyimi olsa dahi yetki yoksa 39/2 devreye girer.
• Geçici görev/emanet araçlar: Şirket araçlarında görev değişimlerinde ehliyet sınıfı kontrol listesi oluşturun.
• Eğitim ve sertifikalar: Mesleki sürücüler için periyodik eğitim ve sınıf yükseltme planı, hem iş güvenliği hem de ceza riskinin yönetimi açısından önemlidir.
• Tebligat ve indirim süresi: Ceza tebliğ edilirse 15 günlük erken ödeme indirimini kaçırmayın; %25 indirim kayda değer bir avantaj sağlar.

Sıkça Sorulan Sorular

39/2 cezası 2025’te ne kadar?

9.267 TL’dir; 15 gün içinde ödenirse 6.950,25 TL olarak tahsil edilir.

39/2 ihlalinde ceza puanı var mı?

Evet. 20 ceza puanı uygulanır.

Ceza sadece sürücüye mi yazılır?

Hayır. Sürücü araç sahibi değilse, araç sahibine de plaka üzerinden aynı miktarda ceza düzenlenir.

Denetimde araç hemen bağlanır mı?

Genellikle uygun sınıfta bir sürücü temin edilene kadar aracın devamına izin verilmez. Bu, güvenlik ve mevzuat gereğidir; bağlama/çekme işlemi somut duruma göre değişir.

İtiraz süresi nedir?

Tebliğden itibaren 15 gün içinde Sulh Ceza Hâkimliği’ne başvurulabilir.