61/1-e Trafik Cezası Nedir?

61/1-e, taşıt yolu üzerinde kamu hizmeti yapan yolcu taşıtlarının duraklarına ve bu durakların 15 metre öncesi ile 15 metre sonrasına park etmeyi yasaklayan düzenlemedir. Amaç, toplu taşıma araçlarının yolcu indirip bindirme işlemlerini güvenle yapabilmesi, durak çevresindeki trafik akışının kesintiye uğramaması ve yolcu güvenliğinin korunmasıdır. Kural, yalnızca şehir içi otobüs durakları için değil; minibüs, dolmuş, belediye/halk otobüsü gibi toplu taşıma araçlarının kullandığı tüm duraklar için geçerlidir.

61/1-e Hangi Hâllerde Uygulanır?

Duraklar, genellikle durağı gösteren levha, zeminde sarı çizgiler veya otobüs cebi ile işaretlenir. Aşağıdaki durumlarda 61/1-e kapsamında idari işlem yapılır:

• Durak hattı üzerine park etmek veya beklemeyi park niteliğine dönüştürmek
• Durak levhasının 15 metre öncesi ve sonrası içinde park etmek
• Durak giriş–çıkışını fiilen kapatacak şekilde durmak
• “Sadece yolcu alıp indirecektim” diyerek park alanını işgal etmek (park kriterlerini sağlayan süre ve nitelik oluşmuşsa)

Özetle: Durak hattı + 15 m ön–arka tampon bölge, özel araçların parkına kapalıdır. Kısa süreli park da kuralı ortadan kaldırmaz.

61/1-e Trafik Cezasının Amacı

• Toplu taşıma düzenini korumak ve seferlerin gecikmesini önlemek
• Yaya güvenliğini sağlamak (durakta yolcu yoğunluğu ve in–binme güvenliği)
• Trafik akışını sürdürmek; şerit tıkanmalarını ve ani manevraları engellemek
• Acil durum ve engelli yolcu erişimini garanti etmek

Bu sebeplerle yaptırım, yalnızca “park” ihlali değil; kamusal hizmetin sürekliliğini güvence altına alan bir tedbirdir.

61/1-e Trafik Cezası Kimlere Uygulanır?

Kural, durak bölgesine yetkisiz park eden tüm araç türleri için geçerlidir. Uygulamada:

• Araç sürücüsüne idari para cezası yazılır ve ceza puanı uygulanır.
• İhlal plakadan tespit edilirse ceza, tescil sahibine tebliğ edilebilir.
• Ticari araçlar, resmi araçlar veya motosikletler de kapsam dışı değildir; yetkisiz park varsa işlem yapılır.

Araçta bulunmak cezayı engellemez: Sürücü araçtayken de park koşulları oluşmuşsa 61/1-e uygulanabilir.

2025’te 61/1-e Ceza Tutarı ve Puan

• İdari para cezası: 993 TL
• İndirimli tutar (%25, 15 gün içinde ödeme): 744,75 TL
• Ehliyet ceza puanı: 10 puan

Not: Ceza tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde ödenirse indirim uygulanır. Ceza puanları bir yıl içinde 100 puanı aşarsa sürücü belgesi geçici olarak geri alınabilir. Ödemeyi başka biri yapabilir; ancak hukuki muhatap, tutanakta adı geçen kişidir.

Araç Çekilir mi? Trafikten Men Mümkün mü?

Evet. Durak hattının işgali trafik ve yolcu güvenliğini doğrudan etkilediği için araç çekici ile otoparka alınabilir. Bu durumda:

• Çekici ve otopark bedelleri ayrıca tahsil edilir.
• Araç, yükümlülükler yerine getirilene kadar teslim edilmez.
• Aynı yerde tekrarlanan ihlâller sıkı denetim ve ek yaptırımları tetikleyebilir.

Pratik öneri: Şehir içi duraklarda “saniyelik” manevralar dahi risklidir. Yolcu indir–bindirme için durak dışı uygun cepler veya kısa süreli durma alanları tercih edilmelidir.

Ceza Nasıl Sorgulanır ve Ödenir?

• e-Devlet üzerinden kişisel ceza ve plakaya yazılan ceza sorgulama hizmetleri
• Gelir İdaresi Başkanlığı kanalları
• Bankaların internet/mobil uygulamaları ve vezneleri
• Vergi daireleri ve anlaşmalı ödeme noktaları

İpuçları:

• UETS/e-tebligat veya posta tebliğlerini takip ederek %25 indirim süresini kaçırmayın.
• İş/filo yönetiyorsanız ceza bildirimlerini dijital olarak izleyen bir sorumlu belirleyin.

Ceza Puanı Sistemi ve Etkileri

10 puan olarak işlenen 61/1-e ihlâli, tek başına belge geri alma sebebi değildir; ancak yıl içinde biriken puanlar toplamı 100’e ulaşırsa sürücü belgesi 2 ay geri alınabilir. Ticari şoförler için puan kaybı, çalışma planı ve prim gibi konularda da sonuç doğurabilir.

61/1-e Cezasına Nasıl İtiraz Edilir?

Haksız işlem iddiası varsa tebliğden itibaren 15 gün içinde Sulh Ceza Hâkimliği’ne başvurulabilir. Dilekçeye eklenecek kanıtlar:

• Kamera/kayıt görüntüleri (durak dışı konumlandığınızı veya 15 m mesafeyi koruduğunuzu gösteren)
• Levha/işaretleme eksikliği veya zemin boyasının kaybolduğunu kanıtlayan fotoğraflar
• Acil durum veya zorunluluk hâline ilişkin belgeler (ambulans çağrısı vb., istisnai değerlendirme gerekebilir)
• Tutanakta maddi hata (plaka, yer, saat) varsa bunu gösteren evrak

Unutmayın: “Sadece bir iki dakika durdum” savunması tek başına yeterli görülmez. Mesafe ölçümü ve işaretlemeye ilişkin somut kanıtlar ikna edicidir.

Uygulamada Sık Yapılan Hatalar ve Doğrular

• Yan kapı önünü kapatma: Durak hattının görünür zemini kadar, 15 m tampon bölge de koruma altındadır.
• Gece/boş durakta park: Yolcu yoğunluğu olmasa bile kural tüm gün geçerlidir.
• Yan şerit işgali: Durağa bitişik şeritte kalıp burun–arka çıkıntı ile hattı kapatmak da ihlâldir.
• İşaretleme yoksa? Levha/zemin işaretinin hiç olmaması veya belirsizliği itirazda değerlendirilebilir; ancak yalnızca “fark etmedim” savunması zayıftır.

Sürücülere Pratik Tavsiyeler

• Navigasyonla hareket ederken durak ikonlarına ve otobüs ceplerine dikkat edin.
• Yolcu indir–bindirme için durak dışı kısa durma alanları veya park cepleri kullanın.
• Mesafe tereddüdünde en az iki araç boyu (yaklaşık 15 m) kuralını uygulayın.
• Yoğun saatlerde durak çevresinde şerit değiştirip ani fren yerine erken şerit planlaması yapın.
• Ticari taşımacılar (taksi, servis) için şirket içi talimatnamelere “durak alanına park yasağı” maddesi ekleyin.

Sıkça Sorulan Sorular

61/1-e cezası her zaman araç çekilmesini gerektirir mi?

Hayır. Ancak trafik akışını ciddi şekilde engelleyen park varsa veya toplu taşıma güvenliğini bozuyorsa çekici uygulanabilir.

Durak levhası yoksa ceza yazılır mı?

İşaretleme yok/çok yetersiz ise itirazda lehine değerlendirilebilir. Yine de yerel işaretleme ve zemin boyası kayıt altına alınmalıdır.

Sürücü araçta bekliyorsa ceza kesilir mi?

Evet. Park koşulları oluşmuşsa, sürücünün araçta olması ihlâli ortadan kaldırmaz.

Bu kural sadece belediye otobüsü duraklarında mı geçerli?

Hayır. Minibüs, dolmuş ve diğer toplu taşıma durakları da kapsam içindedir.

Mesafe nasıl ölçülür?

Genel uygulama durağı gösteren levha/işaret noktası üzerinden 15 m ön–15 m arka yönünde ölçümdür. Kavşak/dönemeç gibi özel noktalarda ayrıca görüş ve güvenlik kriterleri gözetilir.

Sonuç

61/1-e, toplu taşımanın kalbi olan durak alanlarını korur. Bu bölgelerde park ihlâli; 993 TL idari para cezası, 744,75 TL indirimli ödeme imkânı (15 gün) ve 10 ceza puanıyla sonuçlanabilir. Ayrıca çekici–otopark gibi ek maliyetler doğması mümkündür. Durak hattını ve 15 metrelik tampon bölgeyi boş bırakmak, yalnızca ceza riskini değil, yolcu güvenliği ve trafik akışını da doğrudan korur.