61/1-n Trafik Cezası Nedir?

Şehir içi ulaşımda yaya güvenliği ve düzenli akış, trafik sisteminin temel taşlarıdır. Bu düzenin korunması için park kurallarına titizlikle uyulması gerekir. 61/1-n trafik cezası, yönetmelikte belirtilen haller dışında yaya yollarına park eden sürücülere uygulanan idari yaptırımdır. Kısacası; kaldırım, yaya geçiş koridoru veya yayalara tahsis edilmiş alanların araçlar tarafından işgal edilmesi bu madde kapsamında cezaya tabidir.

61/1-n Kapsamı: Hangi Fiiller Yasak?

61/1-n, yaya yolu ve yaya geçiş alanlarının park amacıyla kullanılmasını yasaklar. Bu yasak, yalnızca yoğun merkezlerde değil; okul çevreleri, sağlık tesisleri, kamu binaları ve toplu taşıma transfer noktaları gibi yaya trafiğinin yoğun olduğu bütün bölgelerde geçerlidir. Yönetmelikte açıkça izin verilen veya yetkili mercilerce işaretlenmiş istisnalar dışında bu alanlara park edilemez.

Yaya Yollarının İşgali Neden Sorun?

• Güvenlik riski: Kaldırıma bırakılan araç, çocuklar, yaşlılar ve engelli bireyler için güzergâhı kapatarak refleks sürelerini uzatır, kaza riskini artırır.
• Erişilebilirlik: Engelli rampaları ile yaya geçitleri kesintisiz akış için tasarlanmıştır; park yapılan her dakika, erişilebilirlik hakkının ihlali anlamına gelir.
• Trafik akışı: Kaldırım kenarlarına taşan parklar, görüşü daraltır ve dönüş-çıkış manevralarını tehlikeye sokar.

61/1-n Trafik Cezası Ne Kadar? (2025)

2025 yılı itibarıyla 61/1-n kapsamında uygulanacak idari para cezası ve puan bilgileri şöyledir:

• Ceza tutarı: 993 TL
• İndirimli ödeme (15 gün içinde): 744,75 TL (%25 indirim)
• Ceza puanı: 10 puan

Erken ödeme imkânı, tebliğ tarihinden itibaren on beş gün içinde yapılan ödemelerde geçerlidir. Ceza, plakaya yazılmışsa (sürücü araç başında değilken düzenlenmişse) tebligatın bir nüshası araç sahibine gönderilir ve indirim süresi tebliğ ile başlar. Unutulmamalıdır ki ceza puanı indirimle düşmez; erken ödeme yalnızca tutar üzerinde sonuç doğurur.

61/1-n Hangi Durumlarda Yazılır?

Aşağıdaki tipik ihlaller 61/1-n kapsamında değerlendirilir:

• Kaldırıma tamamen veya kısmen park etmek
• Yaya geçidi üzerine ya da hemen öncesine/sonrasına park ederek geçiş koridorunu kapatmak
• Engelli rampası üzerine, rampaya yaklaşım alanını daraltacak şekilde park etmek
• Bisiklet-yaya ortak yol olarak işaretlenmiş koridorları park alanı gibi kullanmak
• Okul önü, hastane önü gibi yaya yoğunluğu yüksek bölgelere, yönetmelikteki istisnalar dışında park etmek

Uygulama yöntemi: Denetimler sırasında sürücünün araç başında olmaması sık görüldüğünden, ceza çoğunlukla plakaya düzenlenir. İhlalin trafik güvenliğini tehlikeye soktuğu hallerde araç çekici ile otoparka götürülebilir; çekme ve otopark ücretleri de ayrıca tahsil edilir.

Ceza Puanı ve Sürücü Belgesi Üzerindeki Etkisi

61/1-n için 10 ceza puanı sürücü siciline işlenir. Ceza puanları, bir takvim yılı içinde 100 puanı aşması hâlinde idari yaptırımlara (sürücü belgesinin geçici süreyle geri alınması gibi) yol açabilir. Bu nedenle tekrarlayan park ihlalleri, hafif gibi görünseler dahi belge yönünden ciddi sonuçlar doğurur. Özellikle iş yoğun bölgelerde kısa süreli park alışkanlıkları puan birikimini hızlandırır.

61/1-n Trafik Cezasına Nasıl İtiraz Edilir?

Haksız olduğunu düşündüğünüz bir cezaya Sulh Ceza Hâkimliği nezdinde itiraz edebilirsiniz. İtiraz sürem ve usulü özetle şöyledir:

1. Süre: Tebliğden itibaren 15 gün içinde başvuru yapılmalıdır.
2. Dilekçe: Olayın tarih, saat ve yer bilgisini; park edilen alanın yaya yolu niteliği taşımadığını ya da yönetmelikteki istisnalardan birine girdiğini somutlaştıran açıklamalar içermelidir.
3. Ekler:
   • Ceza tutanağı ve tebliğ evrakı
   • Araç ruhsatı ve sürücü belgesi fotokopisi
   • Fotoğraf/video gibi somut deliller (alandaki yaya yolu işaretlemesinin bulunmadığına, park yasağı levhasının görünmediğine veya yetkili makam iznine işaret eden kanıtlar)
   • Varsa belediye yazısı, site/işletme izin belgesi gibi düzenlemeyi gösterir belgeler
4. Değerlendirme: Sadece “kısa süreli durdum” beyanı genellikle yeterli görülmez. Objektif deliller itirazın başarısı için belirleyicidir.

Kimlere Uygulanır? Sürücü mü, Araç Sahibi mi?

Park ihlallerinde sürücü araç başında değilse veya tespit anında fiilî sürücü belirlenemiyorsa, ceza plaka üzerinden araç sahibine düzenlenir. Sürücü tespit edilmişse ceza sürücüye yazılır; ancak çekme ve otopark ücretleri, aracın teslim edilmesi aşamasında ödenmeden işlem tamamlanmaz. Şirket araçlarında tebligat tescil sahibine yapılır; şirket içi sorumluluk dağılımı ayrıca belirlenmelidir.

Uygulamada Sık Yapılan Hatalar

• “Kaldırım geniş, kimseye engel olmuyorum” yanılgısı: Yaya yolları tüm enleriyle yayalara tahsis edilmiştir; kısmi işgal dahi ihlal sayılır.
• “Beş dakikalığına” park etmek: Süre, ihlalin niteliğini değiştirmez; kısa süreli beklemeler de cezaya konu olabilir.
• İşaretleme yoksa serbesttir düşüncesi: Yaya yolu niteliği, yalnızca levhadan değil fiziksel unsurlardan (kaldırım kotu, karo, rampalar) da anlaşılabilir.
• Yükleme-boşaltma mazereti: Yönetmelikteki istisnalar dışında, kaldırım ve yaya geçiş koridoru bekleme alanı değildir; işletmeler, özel yükleme cepleri ve uygun saat dilimleri planlamalıdır.

61/1-n’den Kaçınmak İçin Pratik Öneriler

• Park öncesi kontrol: Alanın kaldırım/yaya yolu olup olmadığını fiziksel işaretler ve zemin kaplamasından anlayın.
• Levha ve çizgiler: Park yasağı levhaları ve zemin işaretlemelerini dikkatle takip edin; soluk/kapalı işaretlerde güvenli tarafta kalın.
• Mobil çözümler: Resmî veya belediye uygulamalarından yasal park alanlarını kontrol edin; anlık doluluk bilgilerinden yararlanın.
• Engelli erişimine saygı: Rampalar ve geçiş koridorları metre hesabı yapmadan boş bırakılmalıdır.
• Kısa işler için planlama: Banka, kargo, market gibi hızlı işlemler için kısa süreli park cepleri veya otopark kullanın; “çift sıra” ve “kaldırıma teker atma” alışkanlıklarından kaçının.

Sonuç

61/1-n trafik cezası, yaya yollarının işgalini önleyerek güvenli ve erişilebilir bir kent yaşamı hedefler. 2025’te 993 TL tutarında para cezası ve 10 ceza puanı ile sonuçlanan bu ihlal, basit bir park hatası gibi görülse de kaza riski, erişilebilirlik ihlali ve belge yönünden birikimli tehlike doğurur. Sürücülerin, park tercihlerinde yaya önceliğini esas almaları; işletme ve kurumların ise yükleme-boşaltma altyapılarını planlamaları hem cezadan kaçınmanın hem de kent güvenliğinin anahtarıdır.

Sık Sorulan Sorular (SSS)

61/1-n cezası plakaya mı yazılır?
Evet. Park ihlalleri çoğu kez sürücüsüz tespit edildiğinden, ceza plakaya düzenlenebilir. Sürücü tespit edilirse cezaya muhatap sürücüdür.

Ceza ödenmeden araç teslim edilir mi?
Araç çekilmişse, çekici ve otopark ücretleri ile birlikte ceza ödenmeden araç teslim edilmez.

İtiraz süresi nedir?
Tebliğden itibaren 15 gün içinde Sulh Ceza Hâkimliği’ne başvurulmalıdır. Süre hak düşürücüdür.

Ceza puanı ehliyetimi etkiler mi?
61/1-n 10 puan getirir. Bir yıl içinde 100 puanı aşmak, sürücü belgenizin geçici olarak geri alınmasına yol açabilir.

Kaldırım kenarına iki teker çıkarmak da ihlal midir?
Evet. Kaldırım ve yaya yolu tamamen yayalara ayrılmıştır; kısmi işgal dahi 61/1-n kapsamında değerlendirilir.

Yük indirme sırasında kısa süre durdum; yine de ceza olur mu?
Yönetmelikteki istisnalar dışında, yaya yolu ve geçiş koridorlarında bekleme/park yasağa tabidir. İşletmeler, uygun cepler ve saatlerde yükleme planlamalıdır.