Emniyet Düşük Performans Puanı İptali ve İtiraz Davası

Emniyet teşkilatında uygulanan yıl sonu performans değerlendirmesi, personelin terfi, kıdem, görevde yükselme ve eğitim haklarını doğrudan etkileyen bireysel idari işlem niteliğindedir. Bu nedenle haksız veya ölçüsüz düşük performans puanı verildiğini düşünen personelin kurum içi itiraz ve akabinde idari yargıda iptal davası haklarını etkin biçimde kullanması kritik önemdedir. Bu rehber; Emniyet düşük performans puanı iptali, itiraz süreci, delil stratejisi, 60 günlük dava açma süresi ve gerekli hâllerde yürütmenin durdurulması talebi dahil olmak üzere tüm aşamaları avukat bakışıyla adım adım açıklamayı amaçlar. Amacımız; somut kayıt, usule uygunluk ve ölçülülük ilkeleri ışığında, hatalı değerlendirmelerin düzeltilmesini sağlamak ve mesleki haklarınızı hukuka uygun biçimde güvence altına almaktır.

Emniyet Düşük Performans Puanı İptali ve İtiraz Hukuki Dayanak ve Mevzuat

Emniyet düşük performans puanı iptali ve Emniyet performans puanı itirazı süreçleri, açık bir mevzuat temelinde yürür. Dayanak noktalar şunlardır:

3201 sayılı Emniyet Teşkilat Kanunu m.85

Kanunun 85. maddesi, Emniyet teşkilatında kurum içi bireysel performans değerlendirme sistemi kurulacağını öngörür. Bu sistem; kıdem sırası, rütbe terfisi, görevde yükselme, eğitim, ödüllendirme ve görev yeri değişikliği gibi özlük işlemlerinde belirleyici niteliktedir. Dolayısıyla performans notu, personelin hukuki statüsüne doğrudan etki eden bireysel idari işlemdir.

Emniyet Genel Müdürlüğü Kurum İçi Bireysel Performans Değerlendirme Yönetmeliği (RG: 04.07.2012/28343)

Yönetmelik;

• Formları (Performans Gözlem ve Takip Formu ile Performans Değerlendirme Formu),
• değerlendirme ölçütlerini (1–5 arası ölçek),
• süreç ve takvimi,
• itiraz yolunu ve sonuçlarının sınırlarını,
  ayrıntılı biçimde düzenler. Uygulamada kritik bir güvence olarak, 1–2 puan (olumsuz derecelendirme) verilebilmesi için gözlem formunda en az bir somut olumsuz kayıt aranır; bu kayıt yoksa düşük puan ölçülülük ve gerekçe yönünden tartışmalı hâle gelir. Ayrıca itiraz üzerine verilen yeni puanın önceki puandan daha düşük olamayacağı güvence altındadır.

2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu (İYUK)

Performans notu; sonuçları itibarıyla idari yargı denetimine tabidir.

• Dava süresi: Sonucun personele bildirildiği/öğrenildiği tarihten itibaren 60 gün içinde iptal davası açılabilir. Kurum içi itiraz yapılmışsa, dava süresinin hesabı itirazın sonucu veya zımni ret tarihine göre yapılır.
• Yürütmenin durdurulması: İşlemin açıkça hukuka aykırı olması ve uygulanmasının telafisi güç zarar doğurması şartları birlikte gerçekleştiğinde talep edilebilir. Düşük performansın terfi, atama, eğitim gibi haklara etkisi, pratikte bu kriterlerin somut göstergesidir.

Uygulanacak Temel İlkeler (Yargısal Denetimde Bakılan Çerçeve)

• Yetki–Şekil–Sebep–Konu–Maksat unsurlarının hukuka uygunluğu,
• Eşitlik, objektiflik ve ölçülülük ilkelerine bağlılık,
• Somut kayıt ve gerekçe ile uyum (özellikle ani ve açıklanamayan puan düşüşlerinde).

Yıl sonu performans değerlendirmesi yalnızca idari bir puanlama değil; hukuki sonuç doğuran bir işlemdir. Bu nedenle gerekçesiz, kayıtsız veya usule aykırı düşük puanlara karşı; önce kurum içi itiraz, ardından 60 gün içinde iptal davası ve gerekli hâllerde yürütmenin durdurulması talebi, hak kayıplarını önlemenin etkin yoludur.

EGM Performans Değerlendirme Sisteminin Özeti

Emniyet teşkilatında yıl sonu değerlendirmesi, şeffaf kriterler, kayıt zorunluluğu ve takvim esaslı bir yapıya dayanır. Sistemin ana unsurları şöyledir:

Formlar ve Süreç

• Performans Gözlem ve Takip Formu: Yıl boyunca amirler tarafından somut olay ve gözlemlerin PBS’ye işlendiği hazırlık formudur. Olumsuz değerlendirme iddiasında en kritik dayanaklardan biridir.
• Performans Değerlendirme Formu: Yıl sonu nihai puanı belirleyen esas formdur; ölçütler bazında puanlama burada yapılır.

Ölçek ve Kayıt Zorunluluğu

• Puanlama 1–5 ölçeği ile yapılır:
  1: “Ortalamanın çok altında” • 2: “Ortalamanın altında, geliştirmeye ihtiyaç var” • 3: “Ortalama” • 4: “Ortalamanın üzerinde” • 5: “Çok üzerinde”.
• Kritik kural: 1 veya 2 puan verilebilmesi için Gözlem ve Takip Formu’nda ilgili ölçüte bağlı en az bir olumsuz kayıt bulunmalıdır. Bu kayıt yoksa düşük puan, gerekçesizlik ve ölçülülük ihlali yönlerinden tartışmalı hâle gelir.
• 3–4–5 puan için olumsuz kayıt zorunluluğu yoktur; yine de objektiflik ve eşitlik ilkeleri gözetilmelidir.

Ölçütler ve Alanlar

• Ölçütler; mesleki bilgi-beceri, disiplin, vatandaşla iletişim, ekip çalışması, görev bilinci gibi alanlarda toplanır.
• Görev ve rütbeye göre özel alanlar (ör. atış, eğitim, fiziksel yeterlilik) ayrıca puanlamaya yansıtılabilir. Her ölçüt, görevin gereği ile bağlantılı olmalıdır.

Takvim, Bildirim ve PBS

• Yıllık dönem 1 Ocak – 31 Aralık aralığını kapsar.
• Sonuçlar PBS üzerinden personele elektronik ortamda bildirilir.
• Olağan dışı/bildirim tarihine bağlı durumlarda süre hesapları bildirime göre yapılır (aşağıda itiraz kısmında ayrıntılandırılacaktır).

Rol ve Yetkiler

• Değerlendirme yetkili amirler tarafından, yönetmelikteki şekil ve usul kurallarıyla yapılır. Yetkisiz amirin puan vermesi işlemi sakatlar.
• Amir takdiri sınırsız değildir; hukuka uygunluk, ölçülülük ve eşitlik ilkeleri ile somut kayıt gereği yargısal denetimin odak noktasıdır.

 Sistem, kayıt–ölçüt–takvim üçlüsü üzerine kuruludur. Olumsuz kayıt olmaksızın 1–2 puan verilmesi, gerekçesiz ani düşüşler ve yetki/şekil hataları; itiraz ve iptal davasında iptal sebebi olarak öne çıkar.

Düşük Puanın Doğurabileceği Sonuçlar

Düşük performans puanı, yalnızca yıllık bir değerlendirme sonucu değil; personelin hukuki statüsüne doğrudan etki eden sonuçlar doğurur. Aşağıdaki alanlarda hak kaybı veya ilerleme engeli ortaya çıkabilir:

• Rütbe terfisi ve kıdem sırası: Düşük not, kıdem sıralamasını geriye iter; terfi dönemlerinde aleyhe sıralama doğurur.
• Görevde yükselme ve atama: Puan, görevde yükselme ve branş işlemlerinde belirleyici olduğundan, istenmeyen birim/yer atamalarına zemin hazırlayabilir.
• Eğitim ve kurs hakları: Eğitim programlarına katılım, fiziksel yeterlilik/atış eğitimleri gibi fırsatlar kısıtlanabilir veya ertelenebilir.
• Ödüllendirme ve ek ödemeler: Ödül–takdir süreçleri ile bazı ek ödeme kalemleri puandan etkilenebilir.
• Uzun vadeli kariyer etkisi: Üst üste düşük notlar, kariyer patikasını kalıcı biçimde bozar; ileride açılacak disiplin/psikolojik danışmanlık süreçlerine dahi dayanak yapılabilir.

 Haksız/ölçüsüz düşük puan, yalnızca o yılın değil, ilerleyen tüm yılların terfi–atama–eğitim döngüsünü etkileyebilir. Bu nedenle itiraz ve gerektiğinde iptal davası ile yürütmenin durdurulması talebi, ortaya çıkacak telafisi güç zararları önlemenin hukuki aracıdır.

Düşük Performans Puanının Tipik Nedenleri

Emniyet personelinde düşük performans puanı çoğu zaman usule veya gerekçeye ilişkin sorunlardan kaynaklanır. Aşağıdaki başlıklar, itiraz ve dava dilekçelerinde somutlaştırılması gereken tipik durumları özetler:

• Maddi hata ve sistemsel kayıt sorunları:
  Hesaplama hatası, formdaki eksik/yanlış giriş, PBS’ye hatalı veri işlenmesi veya yanlış dönem/ölçüt eşleştirmesi puanı düşürebilir. Tespit yolu: Puan dökümü ile form alanlarının tek tek karşılaştırılması, PBS log ve işlem kayıtlarının istenmesi.
• Yetkisiz amir tarafından değerlendirme:
  Puanın, değerlendirme yetkisi olmayan kişi/amir tarafından verilmesi işlemi yetki unsuru yönünden sakatlar. Tespit yolu: Değerlendirme zinciri ve görev tanımlarının yazı ile istenmesi; organizasyon şeması ve görev devri belgeleri.
• Somut kayıt olmadan olumsuz derecelendirme (1–2 puan):
  1 veya 2 puan verilebilmesi için ilgili ölçüt bakımından olumsuz gözlem kaydı aranır. Kayıt yoksa gerekçe ve ölçülülük ilkeleri ihlali gündeme gelir. Tespit yolu: Gözlem–takip formunun tam örneği, ilgili ölçüte ilişkin kayıtların varlığı/yokluğu.
• Gerekçesiz ve ani puan düşüşü:
  Önceki yıllarda “iyi/çok iyi” düzeyinde olan puanın bir yıl içinde dramatik biçimde düşürülmesi ve bunun somut verilerle açıklanamaması, eşitlik ve objektiflik ilkelerine aykırılık gösterebilir. Tespit yolu: Yıllar itibarıyla karşılaştırmalı tablo, aynı rütbe/birimdeki emsallerle kıyas.
• Performans görüşmesinin yapılmaması ya da şekli yapılması:
  Performans görüşmesi hiç yapılmamışsa veya içeriği belgelendirilememişse, puanlama usule aykırılık iddiasına açık hâle gelir. Tespit yolu: Görüşme tutanakları, çağrı/e-posta kayıtları, tanık beyanları.
• Ölçüt–görev uyumsuzluğu ve hatalı ağırlıklandırma:
  Değerlendirme görevin niteliği ile ilişkisiz ölçütlere dayandırılmış veya ağırlıklar yanlış uygulanmış olabilir. Tespit yolu: Ölçüt setinin görev tanımıyla karşılaştırılması; puan dağılımının yeniden hesaplanması.
• Tarafsızlığı zedeleyen ilişkiler ve yetki saptırması şüphesi:
  Amir–personel arasındaki kişisel husumet/akrabalık gibi ilişkiler ya da cezalandırma amacı güden puanlama iddiaları, maksat unsuru yönünden irdelenir. Tespit yolu: Nöbet–görev planları, yazışmalar, tanık anlatımları, önceki değerlendirme pratikleri.
• Eşit işlem ilkesinin ihlali (emsal farklılığı):
  Benzer performans göstergelerine sahip emsaller yüksek puan alırken, aynı koşullardaki personele düşük puan verilmesi ayrımcı/ölçüsüz uygulama şüphesi doğurur. Tespit yolu: Aynı birimde/pozisyonda emsal personelin puan ve kayıtlarının istenmesi.

Pratik ipucu: İtiraz ve dava stratejisinde her bir başlık, “olay–kayıt–hukuki ilke” üçlüsüyle yapılandırılmalı; sadece subjektif itiraz yerine somut belge ve karşılaştırmalar sunulmalıdır.

Kurum İçi İtiraz Süreci (Adım Adım)

Emniyet personeline verilen düşük performans puanı öncelikle kurum içi itiraz yoluyla düzeltilebilir. Aşağıdaki adımlar, yönetmeliğin öngördüğü usul güvenceleri ve pratik uygulama dikkate alınarak hazırlanmıştır.

Bildirim ve Süreyi Başlatma

• Sonuçlar PBS üzerinden elektronik olarak duyurulur; öğrenme tarihi sürelerin başlangıcıdır.
• Yıllık takvim: Rutin yıl sonu değerlendirmelerinde itiraz, EGM’nin ilan ettiği yıllık takvime göre yapılır (genelde yılın ilk aylarında belirlenir).
• İstisna: Olağan dışı/geç yapılan değerlendirmelerde bildirimden itibaren 7 gün içinde itiraz hakkı vardır.

Başvuru Yeri ve Usul

• Başvuru, çalışılan birimin personel işlerinden sorumlu şube/büro amirliğine yapılır.
• Dilekçede mutlaka şu bölümler bulunsun:
  • İşlemin tanımı (yıl, birim, puan), öğrenme tarihi, süreye uygunluk,
  • Maddi hata iddiaları (hesap/form/PBS giriş hatası),
  • Usul eksikliği (görüşme yapılmaması, yetkisiz amir, şekil ihlali),
  • Gerekçe yokluğu/ani düşüş ve somut kayıt eksikliği (özellikle 1–2 puan için gözlem kaydı zorunluluğu),
  • Delil listesi ve istenen işlem (puan düzeltilmesi/iptali).

Dosyanızı Hazırlayın (Delil Ekleri)

• Önceki yıl puanları ve karşılaştırma tablosu,
• Ödül/takdir belgeleri, disiplin cezası yokluğu kayıtları,
• Performans görüşmesi tutanakları veya yapılmadığını gösteren yazışmalar,
• Gözlem ve Takip Formu örneği (ilgili ölçüt için olumsuz kayıt var mı yok mu),
• Varsa tanık beyanları, görev raporları, nöbet çizelgeleri.

İnceleme ve Karar

• İlk aşamada maddi hata denetimi yapılır; gerekirse konu üst amire iletilir.
• Güvence: İtiraz üzerine verilen yeni puan, önceki puandan daha düşük olamaz.
• Karar, yıllık takvimde öngörülen sürede personele yazılı/e-PBS yoluyla bildirilir.

Sonuç ve Sonraki Adım

• Kabul: Puan düzeltilir; sonucunu PBS’den teyit edin.
• Ret veya Zımni Ret: İtiraz reddedilir ya da süresinde cevap verilmezse, İYUK’a göre 60 gün içinde idare mahkemesinde iptal davası açılabilir. Süre hesabında öğrenme, ret veya zımni ret tarihi esas alınır.

Pratik İpucu: İtirazı “olay–kayıt–hukuki ilke” çerçevesinde yapılandırın. Özellikle 1–2 puan için gözlem formunda olumsuz kayıt zorunluluğunu vurgulayın; gerekçesiz ani düşüş iddiasını önceki yıllarla tablo hâlinde somutlaştırın.

İtiraz ve Dava İçin Delil–Dokümantasyon Stratejisi

Başarılı bir Emniyet performans puanı itirazı veya iptal davası, iyi kurgulanmış bir delil paketine dayanır. Aşağıdaki çerçeve, hem kurum içi itirazda hem de idari yargıda kullanılacak pratik ve denetlenebilir bir stratejidir.

Çekirdek Belge Seti (olmazsa olmazlar)

• PBS bildirim kaydı ve öğrenme tarihi ekran görüntüsü (süre hesabı için).
• Performans Değerlendirme Formu (ölçüt ve puan dökümü).
• Performans Gözlem ve Takip Formu (özellikle 1–2 puan verilen ölçütlerde olumsuz kayıt var mı?).
• Önceki yıllara ait puanlar ve karşılaştırmalı tablo (ani ve gerekçesiz düşüşün ispatı).
• Ödül/takdir belgeleri, disiplin cezası yoktur yazısı.
• Performans görüşmesi tutanağı (yapılmadıysa, yapılmadığını gösteren yazışma/tanık beyanı).
• Değerlendiren amirin yetkisini gösteren görev tanımı ve değerlendirme zinciri.

Analitik Karşılaştırma (tablolaştırın)

• Yıllar bazında puan ortalaması ve sapma yüzdeleri (ör. “2021–2023 ort.: 4,8 → 2024: 3,1 / %35 düşüş”).
• Emsal kıyas: Aynı birim/rütbe/görevdeki 3–5 personelin puanlarıyla karşılaştırma (eşitlik ilkesi).
• Ölçüt bazlı döküm: Hangi ölçütte düşüş var? O ölçüt için somut olumsuz kayıt var mı?

Kayıt ve Bilgi Talebi (yazılı isteyin)

• PBS işlem logları, formlara giriş tarihleri, düzeltme/iptal kayıtları.
• Görüşme çağrıları (yazı/e-posta/SMS) ve katılım listeleri.
• Nöbet–görev planları, olay raporları (ölçüt–görev uyumu için).
• KVKK hassasiyetine uygun olarak maskeli emsal veriler (eşitlik denetimi).

Teknik Hesap ve Şekil Denetimi

• Ağırlıklı ortalama/aritmetik ortalama hesaplarının yeniden yapılması (maddi hata).
• Yanlış dönem–ölçüt eşleştirmesi veya hatalı form alanı kontrolü.
• Yetkisiz amir imza/giriş tespiti (yetki unsuru).

Beyan ve Tanıklar

• Birim amiri/üst amir beyanları (görüşme yapılıp yapılmadığı, hizmet gerekleri).
• Ekip arkadaşları tanıklıkları (görev ifası, iletişim, disiplin).
• Objektif çıktılar: Kurs/eğitim sertifikaları, atış/fiziksel yeterlilik skorları.

Yürütmenin Durdurulması İçin Zarar Dosyası

• Terfi dönemi, kurs başvurusu, atama kâğıdı gibi yakın tarihlere işaret eden belgeler.
• Düşük puanın telafisi güç zarar doğuracağını gösteren takvim ve yazışmalar.
• “Önceki yıllar yüksek – bu yıl düşük” durumunda kariyer etkisi anlatımı.

Delil Sunum Biçimi (mahkeme ve itiraz için öneri)

• Dilekçeyi “olay → kayıt → hukuki ilke” sıralamasıyla yazın.
• Her iddia için belge numarası verin: Ek-3/1: Gözlem Formu – X ölçütü (kayıt yok).
• Grafik/tablo ile ani düşüşü görselleştirin; metinde ölçülülük/objektiflik bağlantısını kurun.

Kilit Nokta: 1–2 puan verilen her ölçütte olumsuz gözlem kaydı zorunluluğunu muhakkak denetleyin. Kayıt yoksa, “gerekçe yokluğu”, “ölçülülük ihlali” ve “eşitlik” ilkeleri üzerinden iptal zemini güçlenir.

Yargısal Denetim: İptal Davası

Düşük performans puanı, sonuçları itibarıyla bireysel idari işlem olduğundan idare mahkemesi nezdinde iptal davasına konu edilebilir. Aşağıdaki çerçeve, Emniyet düşük performans puanı iptali davasında izlenecek yol ve dikkat edilecek kritik noktaları özetler.

Dava Süresi ve Başlangıç

• Süre: İYUK m.7 uyarınca 60 gün.
• Başlangıç anı: Sonucun PBS’de bildirimi/öğrenme tarihi.
• Kurum içi itiraz yapıldıysa: Cevap verilene kadar süre işlemez; ret veya zımni ret (genelde 30 gün) ile kalan süre kaldığı yerden devam eder.
• Hak düşürücü nitelik: 60 günlük süre kesindir; yanlış hesaba yer bırakmayın.

Yetkili Mahkeme ve Husumet

• Yetkili mahkeme: İşlemi tesis eden idarenin bulunduğu yer idare mahkemesi.
• Husumet: İşlemi tesis eden idareye yöneltilir (genellikle bağlı bulunulan birim/EGM). Yanlış husumet, esasa girmeden red riski doğurabilir.

Dava Konusu ve Talep Sonucu (Petitum)

• Esas talep: Performans puanının iptali (işlemin hukuka aykırılığı).
• Bağlı talepler:
  • Yürütmenin durdurulması (aşağıda),
  • Gerekirse yeniden ve hukuka uygun değerlendirme yapılması için idareye yükümlülük hatırlatması,
  • Uygunsa tam yargı (tazminat) davası açma hakkının saklı tutulması.

Yürütmenin Durdurulması (YD)

• Şartlar (İYUK m.27):
  1. İşlemin açıkça hukuka aykırı olması,
  2. Uygulanmasının telafisi güç/İmkânsız zarar doğurması.
• Somutlaştırma: Düşük puanın terfi dönemi, kurs/atama takvimi ve kıdem sırasına hemen etki ettiğini takvim ve yazışmalarla gösterin.
• Zamanlama: Dava dilekçesiyle eşzamanlı YD talebi etkili olur.

İspat ve İnceleme Kapsamı

• Mahkemenin rolü: İdarenin yerine geçip yeni puan vermez; gerekçe, ölçülülük, eşitlik, yetki–şekil–sebep–konu–maksat unsurları yönünden hukuka uygunluk denetimi yapar.
• Kritik kontrol noktaları:
  • 1–2 puan verilen ölçütlerde Gözlem–Takip Formu’nda olumsuz kayıt var mı?
  • Ani ve gerekçesiz düşüş (önceki yıllarla çelişki) tutarlı biçimde açıklanmış mı?
  • Yetkisiz amir tarafından puan verildiğine dair emare var mı?
  • Performans görüşmesi yapılmış mı; usule uygun mu?
  • Hesap/forma giriş hatası bulunuyor mu?

Dilekçe Yapısı (Öneri)

1. Olay ve işlem özeti (yıl, puan, öğrenme tarihi, sürelere uygunluk),
2. Hukuka aykırılık başlıkları:
   • Gerekçe yokluğu / Somut kayıt eksikliği (özellikle 1–2 puan),
   • Ölçülülük–eşitlik ihlali (emsal kıyası),
   • Yetki/şekil sakatlığı,
   • Sebep–maksat unsurlarında bozulma (cezalandırma amacı, keyfîlik),
3. Deliller ve ekler (PBS bildirim, formlar, yıllar arası tablo, ödüller/disiplin durumu, görüşme tutanakları, emsal listeleri),
4. Sonuç ve istem: İptal, YD, yeniden değerlendirme yönlendirmesi, yargılama giderleri/vekâlet ücreti.

 Emniyet performans puanı itirazı idari aşamada karşılık bulmazsa, 60 gün içinde açılacak iptal davası ve yürütmenin durdurulması talebi; gerekçesiz, kayıtsız veya yetkisiz işlemlere karşı en etkili yoldur. Mahkemenin bakacağı şey “somut kayıt + hukuki ilke uyumu”dur; dilekçenizi ve eklerinizi bu eksende kurgulayın.

Emsal İçtihat ve Kararlardan Notlar

İdari yargının performans puanı uyuşmazlıklarındaki yaklaşımı; gerekçe zorunluluğu, somut kayıt, ölçülülük–eşitlik ve usul güvenceleri etrafında şekillenir. Uygulamada öne çıkan çizgiler:

• Gerekçesiz/ani düşüş iptal sebebidir:
  Önceki yıllarda yüksek seyreden notun bir yılda keskin biçimde düşmesi, bu düşüşü destekleyen somut kayıt ve açıklamalar bulunmadığında hukuka aykırılık olarak görülür. Bu durum yürütmenin durdurulması için de güçlü bir argümandır (telafisi güç zarar + açık hukuka aykırılık).
• 1–2 puan için “olumsuz kayıt” şartı:
  Gözlem ve Takip Formu’nda ilgili ölçüte dair en az bir olumsuz kayıt yoksa, 1–2 puan verilmesi ölçüt–kayıt uyumsuzluğu ve gerekçe yokluğu gerekçeleriyle denetimde elenir.
• “İyi/ortalama” düzey notlarda delil yükü:
  3–4 puan verilen ölçütlerde gözlem formuna kayıt zorunluluğu bulunmadığından, bu kategoride yalnızca “daha yüksek olmalıydı” iddiası yeterli olmaz; emsal kıyası, başarı/ödül belgeleri, disiplin yokluğu gibi somut veriler ile destek şarttır.
• Yetki ve şekil denetimi:
  Notun yetkisiz amir tarafından verilmesi, görüşmenin yapılmaması, hesaplama/form hataları gibi usule aykırılıklar işlemi sakatlar.
• Eşitlik ve objektiflik:
  Aynı birim/rütbe/iş yükündeki emsallerle bariz fark bulunmasına karşın gerekçe gösterilmemesi, eşit işlem ilkesi bakımından iptale gerekçe yapılabilir.
• Kurum içi itirazın davaya etkisi:
  Zorunlu olmamakla birlikte kurum içi itirazın reddi veya zımnen reddi, mahkeme önünde “idarenin kendi içinde hatayı gidermediği” göstergesi olarak kanıt değerini artırır; ayrıca süre hesabı bu aşamaya göre yapılır.
• Kamu Denetçiliği (KDK) etkisi:
  KDK’nın tavsiye kararları bağlayıcı olmasa da “hakkaniyet–gerekçe–somut veri” ekseninde idare üzerinde düzeltme baskısı oluşturabilir; dilekçede referans olarak kullanılabilir.

Dilekçe pratiği: İçtihat bölümünde “ani düşüş – somut kayıt yokluğu – ölçülülük ihlali – eşitlik ihlali – yetki/şekil hatası” başlıklarına karşılık gelen karar çizgisini özetleyin; her başlığa somut belgenizi ekleyip “olay → kayıt → içtihat ilkesi” akışıyla bağ kurun. Böylece mahkemenin beklediği denetlenebilir gerekçe standardını karşılamış olursunuz.

Uygulamada Sık Hatalar ve Çözüm Önerileri

• Süre yönetimi hatası: PBS bildirimi öğrenme tarihidir; kurum içi itiraz ve İYUK 60 gün hesabını buna göre yapın. Çözüm: Her tebligat/bildirim ekranını tarihli ekran görüntüsü ile dosyaya koyun.
• Gerekçesiz 1–2 puan: Olumsuz gözlem kaydı olmadan 1–2 puan verilmesi yaygın. Çözüm: Gözlem formunun ilgili ölçüt sekmesini isteyin; kayıt yoksa gerekçe yokluğu/ölçülülük üzerinden gidin.
• Yetkisiz amir imzası/girişi: Görev devri veya vekâlet zinciri yazısal değilse işlem sakatlanır. Çözüm: Değerlendirme zinciri ve amir yetki yazılarını talep edin.
• Performans görüşmesi yapılmaması: Usul güvencesidir. Çözüm: Görüşme çağrısı/tutanağı yoksa usul eksikliği başlığı açın; tanık beyanı ekleyin.
• Emsal kıyas yapılmaması: Eşitlik iddiası soyut kalır. Çözüm: Aynı birim/rütbeden maskeli emsal listesi isteyin; tabloleyin.
• Maddi hata gözden kaçması: Ağırlık/ortalama hataları sık görülür. Çözüm: Hesabı yeniden yapın, ara toplamları gösterin; farkı dilekçede formülle anlatın.
• Delillerin dağınık sunulması: Mahkeme denetimi zorlaşır. Çözüm: “Olay → Kayıt → Hukuki ilke” sırasıyla, Ek-1…Ek-10 sistematiğiyle sunun.

Adım Adım Yol Haritası (Check-list)

1. Bildirim–Süre: PBS’de sonucu görün; öğrenme tarihini kayda alın.
2. Kurum içi itiraz: Yıllık duyuru takvimine uygun sürede personel işleri şube/büroya dilekçe verin. (Geç/olağan dışı bildirimlerde 7 gün kuralını hatırlayın.)
3. Delil paketi: Gözlem–Takip Formu, Değerlendirme Formu, önceki yıl puanları, ödül/disiplin, görüşme tutanağı, yetki yazıları.
4. Karar: Yeni puan daha düşük olamaz güvencesini not edin; ret/zımni rette tarihi kesinleştirin.
5. İptal davası (İYUK 60 gün): Yetkili idare mahkemesinde iptal + YD talebiyle dava açın.
6. YD için zarar seti: Terfi/atama/eğitim takvimleri, başvuru yazışmaları ve telafisi güç zarar anlatımı.
7. Emsal kıyası: Aynı birim/rütbeden maskeli verilerle eşitlik ihlali tablosu.
8. Duruşma/ara kararlar: Gözlem kayıtları, loglar, yetki yazıları için ara karar talep edin.
9. Karar sonrası: İptalde yeniden değerlendirme talebinin icrasını takip edin; gerekirse tazminat (tam yargı) yolunu saklı tutun.