Kripto Para Nedir?

Bu makalemizde son zamanlarda fazlasıyla revaçta olan, Türk Hukuku bakımından hukuki durumu tartışmalı olan kripto para mevzusu açıklanacaktır. Kapladığı piyasa hacmi ve uluslararası boyutta oluşuyla birçok kişinin yatırım aracı haline gelen kripto para dijital bir para birimidir. Detayları başlıklar halinde açıklanacaktır.

Kripto Para Nedir?

Kripto para internet üzerinden kullanmak amacıyla düzenlenmiş dijital para birimidir. Takas işlemi yapılabilen, dijital, şifrelenmiş sanal dünya üzerinden kullanılabilen, somut bir varlığı bulunmayan para birimidir.

Kripto Para Nasıl Alınır?

Doğrudan kripto para birimi satın almak için bir komisyoncu üzerinden işlem yapmanız veya Binance, Coinbase veya KuCoin gibi kripto borsalarında hesabınız olması gerekir

Kripto Para Haram Mı?

Diyanete göre Buna göre kendi özünde ciddi belirsizlikler taşıyan, aldanma ve aldatma riski ileri düzeyde olan, dolayısıyla herhangi bir güvencesi bulunmayan ve kamuoyunda saadet zinciri olarak bilinen uygulamalar gibi belirli kesimlerin haksız ve sebepsiz zenginleşmesine yol açan dijital kripto paraların kullanımı caiz değildir.

Güvenilir Kripto Para Siteleri

Yapılan listelerde Binance, Coinbase Exchange, Kraken, KuCoin, Bitfinex, Gateİo, Gemini, Paribu gibi uygulamalar güvenilir olarak değerlendirilmektedir fakat yine de kripto paralar alacak okuyucularımız ve müvekkillerimizin almadan önce araştırma yapmasında fayda bulunmaktadır. 

Kripto Paralar Neden Düşüyor

Talep arttığında fiyat yükselirken daha az talep olduğunda fiyat düşecektir.

Kripto Para Madenciliği

Kripto para madenciliği ya da diğer adıyla mining özel yazılım ve donanımlara sahip cihazların karmaşık problemleri çözmesi sonucunda yeni üretilen sanal para ile ödüllendirilme sistemidir. Bitcoin başta olmak üzere altcoin madenciliği gibi tüm işlemler bu yöntem ile birlikte yapılmaktadır

Kripto Para Listesi

En çok bilinen ve kullanılan kripto paralar şunlardır

• Bitcoin
• Ethereum
• Tether
• BNB
• XRP
• Cardano
• Polygon
• Dogecoin 

gibi kripto paralardır.

Kripto Para Binance Soruşturma

2018 yılında ABD’de Binance’in kimlik doğrulama uygulamaları, yetkili kurumlar tarafından yetersiz bulunduğu için ABD tarafından kripto para borsaları araştırılmaya başlanmıştır. Suç ile iltisaklı kişilerin bu nedenle kara para aklama yasalarını ihlal edip etmediğini araştırıyor.

ABD’de Banka Gizliliği Yasası, kripto paralar borsalarının Hazine Bakanlığına kaydolmasını ve Kara Para Aklamayı Önleme (AML) düzenlemelerine uymasını şart koşuyor.

Binance ise son yıllarda düzenlemelere uyum sağlamak için yoğun çaba sarf ediyor. Dev borsa, 2023 yılında güvenlilik ve uyumluluk ile ilgilenen çalışan sayısını %500 artırdı.

Kripto Para Nerden Alınır

Kripto para yukarıda da bahsedildiği üzere kişilerce güvenilir olarak adlandırılan kripto para borsalarından alınabilecektir.

Kripto Paraların Hukuki Durumu Nedir ?

Elektronik para: Elektronik para ihraç eden kuruluş tarafından kabul edilen fon karşılığı ihraç edilen, elektronik olarak saklanan, bu Kanunda tanımlanan ödeme işlemlerini gerçekleştirmek için kullanılan ve elektronik para ihraç eden kuruluş dışındaki gerçek ve tüzel kişiler tarafından da ödeme aracı olarak kabul edilen parasal değeri ifade eder.

Menkul kıymetler: Para, çek, poliçe ve bono hariç olmak üzere; 1) Paylar, pay benzeri diğer kıymetler ile söz konusu paylara ilişkin depo sertifikalarını, 2) Borçlanma araçları veya menkul kıymetleştirilmiş varlık ve gelirlere dayalı borçlanma araçları ile söz konusu kıymetlere ilişkin depo sertifikaları menkul kıymettir.

Görüleceği üzere kripto para, para olmadığı gibi, elektronik para veya menkul kıymet de değildir. Doktrinde bu konu üzerinde tartışmalar sürmektedir.

Hukukumuzda Kripto Paralar Eşya Mıdır?

Hukukî hâkimiyete elverişli, sınırlanabilir ve kişisel olmayan cismanî şeyler eşya olarak nitelendirilir. Eşya, genel anlamda, cismani, kendi başına bir varlığı bulunan ve üzerinde hâkimiyet kurulabilen şeylerdir. Kripto paralar dijital olması sebebiyle eşya değillerdir.

Kripto Paralar Sözleşme Konusu Olabilir Mi?

Taraflar, bir sözleşmenin içeriğini kanunda öngörülen sınırlar içinde özgürce belirleyebilirler. Kanunun emredici hükümlerine, ahlaka, kamu düzenine, kişilik haklarına aykırı ve imkansız değilse kripto paralar sözleşme konusu olabilecektir.

Kripto Para İcra Takibinin Konusu Olabilir mi?

İcra ve İflas Kanunu 88. Maddesinde ‘’Haczolunan paraları, banknotları, hamiline ait senet örneği, poliçeler ve sair cirosu kabil senetler ile altın, gümüş ve diğer kıymetli şeyleri icra dairesi muhafaza eder.’’ Denilerek kripto paraların haczedilebileceği ifade edilmiştir. Diğer kıymetli şeyler ifadesinin içine kripto paralar da girmektedir. Pratikte bu çok zor olmakla birlikte imkân bulunmaktadır. Türk Yargısı yeni yeni yaygınlaşan kripto paralar ile ilgili kararlar vermektedir. Kripto paraların icra takibinin konusu olabileceğini belirten kararlardan biri de şöyledir :‘’Davacı kripto paraların haczedilmeyeceğini iddia ederek şikayetçi olmuş ise de bu tür paraların da emtia ve menkul kıymetler kapsamında değerlendirilmesi gerektiği, bir çeşit dijital döviz veya sanal para olarak kabul edilmesi gerektiği sebebiyle..’’ denilerek kripto paraların haczedilebileceği kararı verilmiştir.

Kripto Paralar Miras Bırakılabilir Mi?

Kanunda öngörülen ayrık durumlar saklı kalmak üzere mirasçılar, miras bırakanın aynî haklarını, alacaklarını, diğer malvarlığı haklarını, taşınır ve taşınmazlar üzerindeki zilyetliklerini doğrudan doğruya kazanırlar ve miras bırakanın borçlarından kişisel olarak sorumlu olurlar” denilmektedir.

Günümüzde dijital mal varlığının yadsınamaz ve göz ardı edilemez bir gerçeklik olduğu, kripto paralar adı verilen ve uluslar arası ödemelerde dahi kullanılmaya başlanmış dijital sistemlerin var olduğu, yine astronomik reklam gelirleri sağlayan sosyal medya hesaplarının gün geçtikçe arttığı, aynı şekilde Youtube ve benzeri dijital platformlarda salt reklam geliri ve hatta ücretli üyelik sistemi ile hizmet veren kanallar oluşturulduğu bir ortamda dijital mal varlığı ve dijital miras ile ilgili olarak yasal bir düzenleme bulunmadığı, bu konuda yasal bir boşluk bulunduğu değerlendirilmiştir. Bu sebeple doktrinde kripto paraların miras bırakılabileceği kanaatine varılmıştır.

Sonuç

Hukukumuz açısından yeni ve karmaşık bir kavram olan kripto para konusu, doktrinde üzerinde çalışmalar yürütülmesine rağmen resmi makamlar tarafından detaylıca düzenlenmiş değildir. Kullanım sıklığı ve kötü niyetli kullanımların önüne geçilebilmesi, kullanıcı sayısının çok fazla oluşu ve bazı yazarlar tarafından paradan sonraki en büyük icat olarak görülüşü de göz önüne alındığında bir an önce gerekli hukuki düzenlemelerin yapılmasının gerekli olduğu aşikârdır. Kripto paralar zamanla hayatımızın daha da içine dâhil olacaklardır.

Av. Fatih Tahancı

Avukat Fatih Tahancı, 2015 yılında Hukuk Fakültesini tam burslu, onur öğrencisi olarak Ankara’da tamamlamıştır. Avukatlık stajını Ankara Barosu nezdinde; sigorta hukuku, tazminat hukuku, iş hukuku, icra hukuku ve idare hukuku konularına odaklanmış çeşitli avukatlık bürolarında staj yaparak tamamlamıştır. Avukat Fatih Tahancı Çankaya/Ankara’da bulunan Tahancı Hukuk Bürosu’nda avukatlık faaliyeti göstermektedir.