Takip Talebinin Unsurları

Takip talebi, icra hukukunda alacaklının borçluya karşı başlattığı takip işlemlerinin ilk aşamasını oluşturan en temel adımdır. İcra takibinin başlatılabilmesi için alacaklının, icra dairesine yazılı, sözlü veya elektronik ortamda başvurarak alacağını tahsil etme talebinde bulunması gerekir. Bu talep, İcra ve İflas Kanunu’nun 58. maddesinde düzenlenmiş olup, takip sürecinin yasal çerçevesini belirler.

Bir başka ifadeyle, takip talebinin unsurları, icra dairesine yapılan başvurunun geçerlilik kazanması için bulunması gereken zorunlu bilgilerdir. Bu unsurların eksik olması halinde takip işlemi geçersiz sayılabilir veya icra müdürlüğü tarafından reddedilebilir. Dolayısıyla, hem alacaklı hem de vekili, takip talebinde bulunması zorunlu unsurları dikkatle yerine getirmelidir.

Takip talebi, yalnızca icra sürecini başlatmakla kalmaz; aynı zamanda zamanaşımını kesen, borçluyu temerrüde düşüren ve ödeme emri düzenlenmesini zorunlu kılan hukuki sonuçlar doğurur. Bu nedenle, takip talebinin usule uygun olarak hazırlanması, alacaklının menfaatinin korunması bakımından büyük önem taşır.

Takip Talebinde Bulunulması

Takip talebinde bulunulması, icra takibinin başlaması için zorunlu bir adımdır. Alacaklı, borçludan olan alacağını tahsil etmek amacıyla icra dairesine başvurarak bu süreci başlatır. Takip talebi, yazılı, sözlü veya elektronik ortamda (UYAP üzerinden) yapılabilir. Günümüzde en yaygın uygulama, elektronik ortamda düzenlenen takip talebi örneği kullanılmasıdır.

Basılı takip talebi formu bulunmadığı hallerde, ilgili bilgiler beyaz bir kâğıda yazılarak da icra müdürlüğüne sunulabilir. Bu durumda icra müdürü, beyan edilen bilgileri kontrol eder ve ödeme emrinin hazırlanmasını sağlar. Sözlü yapılan başvurularda ise, icra müdürü alacaklının beyanlarını tutanakla kayıt altına alır ve taraflarca imzalanmasıyla takip talebi geçerlilik kazanır.

Takip talebinde bulunurken dikkat edilmesi gereken hususlardan biri, yetkili icra dairesine başvurulmasıdır. Ancak uygulamada yetkisiz bir icra dairesine yapılan takip talebi dahi zamanaşımını kesen bir işlem olarak kabul edilir. Alacaklı dilerse, başka bir yerdeki icra dairesi aracılığıyla talebini iletebilir; bu durumda ilgili daire, giderler alacaklı tarafından karşılanmak üzere dosyayı yetkili icra dairesine gönderir.

Takip talebi, icra dairesi tarafından kayda alındığında dosyaya bir esas numarası verilir. Bu andan itibaren takip işlemi resmen başlamış sayılır ve alacaklı lehine hukuki sonuçlar doğurur. Özellikle ödeme emri tebliğ edilmeden takip talebi değiştirilebilir mi sorusu uygulamada sıkça sorulmakta olup, genel kural olarak ödeme emrinin tebliğinden önce sınırlı düzeyde düzeltme veya ekleme yapılması mümkündür. Ancak tebliğ sonrasında takip talebinin düzeltilmesi için hukuki dayanak gösterilmesi gerekir.

Takip Talebinde Bulunması Gereken Unsurlar

Takip talebinde bulunması gereken unsurlar, İcra ve İflas Kanunu’nun 58. maddesinde açıkça belirtilmiştir. Bu unsurlar, icra dairesinin ödeme emri düzenleyebilmesi için zorunlu olup, eksik veya hatalı olması durumunda takip talebinin işleme alınması mümkün değildir. Aşağıda, kanun maddesine göre yer alması gereken başlıca unsurlar sıralanmıştır:

• Alacaklının kimlik bilgileri: Alacaklının adı, soyadı, unvanı, adresi, varsa kanuni temsilcisinin veya vekilinin adı soyadı, banka adı ve hesap bilgileri, T.C. kimlik numarası veya vergi kimlik numarası.
• Borçlunun kimlik bilgileri: Borçlunun adı, soyadı, yerleşim yeri, T.C. kimlik numarası veya vergi kimlik numarası (biliniyorsa) ve varsa kanuni temsilcisinin bilgileri.
• Alacak miktarı ve türü: Talep edilen alacağın Türk parasıyla tutarı açıkça yazılmalıdır. Eğer alacak faizli ise faizin başlangıç tarihi, oranı ve hesaplama yöntemi belirtilmelidir.
• Alacağın sebebi veya dayandığı belge: Takip talebi bir senede dayanıyorsa, senedin aslı veya borçlu tarafından onaylanmış örneği icra dairesine sunulmalıdır. Senet bulunmayan hallerde ise borcun dayandığı hukuki sebep açıkça belirtilmelidir.
• Takip yolu: İlamsız icra, kambiyo senetlerine mahsus haciz veya iflas gibi takip yollarından hangisinin seçildiği açıkça gösterilmelidir.
• Alacaklı veya vekilinin imzası: Takip talebinin geçerli olabilmesi için imza şarttır.

Bu bilgilerden herhangi birinin eksik olması, takip talebinde bulunması zorunlu unsurların yerine getirilmediği anlamına gelir ve icra müdürlüğü eksiklikleri tamamlatmadan işleme devam edemez. Ayrıca, alacaklı yabancı para üzerinden bir alacak talep ediyorsa, alacağını talep ettiği tarihteki kur üzerinden Türk parası olarak belirtmek zorundadır.

Takip talebi, icra dairesine verildiği anda hukuken hüküm ifade eder. Bu aşamada, dosya açıldıktan sonra sisteme katılan takip talebi ve ekleri ne demek sorusu sıkça gündeme gelir. Bu ifade, elektronik ortamda yapılan takiplerde, UYAP sistemine sonradan yüklenen ek belge ve beyanları ifade eder. Bu belgeler, takip talebinin içeriğini tamamlayıcı nitelikte olup, esas talebin geçerliliğini etkilemez.

Takip Talebinin Düzeltilmesi Talebi ve Değişiklik Durumu

İcra takibinin sağlıklı ilerleyebilmesi için takip talebi aşamasında yapılan her işlem dikkatle yürütülmelidir. Ancak uygulamada alacaklının yazım hatası, yanlış hesaplama veya eksik belge gibi nedenlerle takip talebinin düzeltilmesi talebi gündeme gelebilmektedir.

Kanun koyucu, belirli sınırlar içerisinde olmak kaydıyla takip talebinde düzeltme yapılmasına izin vermiştir. Bu kapsamda, ödeme emri tebliğ edilmeden takip talebi değiştirilebilir mi sorusu önem kazanır. Kural olarak, ödeme emri borçluya tebliğ edilmeden önce alacaklı, sadece şekle ilişkin eksiklikleri tamamlayabilir veya sehven yapılan yazım hatalarını düzeltebilir. Ancak ödeme emri tebliğ edildikten sonra, borçlunun hukuki durumunu etkileyen nitelikte bir değişiklik yapılamaz.

Bu bağlamda takip talebi değiştirilebilir mi sorusunun cevabı, değişikliğin niteliğine bağlıdır. Örneğin; alacak miktarının artırılması, faiz oranının değiştirilmesi veya borçlunun kimliğinde esaslı bir değişiklik yapılması artık yeni bir takip talebi niteliğindedir ve mevcut takip dosyası üzerinden yapılamaz. Bu durumda alacaklı, önceki takibinden feragat ederek yeni bir takip başlatmalıdır.

Takip talebinin düzeltilmesi, yalnızca maddi hata veya açık yazım yanılgısı gibi basit durumlarda mümkündür. Bunun dışında kalan değişiklikler, icra dairesinin yetkisini aşar ve yeni bir takip dosyası açılmasını gerektirir.

Ayrıca, takipte yer alan belgelerdeki hatalar da aynı şekilde düzeltme konusu olabilir. Örneğin, dosya açıldıktan sonra sisteme katılan takip talebi ve ekleri ne demek sorusu, UYAP sistemine sonradan yüklenen belgeleri ifade eder. Bu ekler, mevcut takip talebinin içeriğini genişletmez; yalnızca tamamlayıcı belge niteliği taşır.

Takip Talebi Harçları ve Giderleri

İcra takibinin başlatılması yalnızca bir dilekçe verilmesiyle sınırlı değildir; alacaklının başvuru esnasında belirli harç ve masrafları ödemesi gerekir. Bu ödemeler, takip sürecinin başlaması ve ödeme emrinin düzenlenebilmesi için zorunludur. İcra dairesi, harç ve giderleri eksik yatırılmış bir dosyayı işleme koymaz.

Takip talebi sırasında alınan başlıca harçlar ve giderler şunlardır:

• Maktu başvurma harcı: Her takip dosyasında alınması gereken sabit tutardır.
• Nispi (binde beş) peşin harç: Alacak miktarının belirli oranı üzerinden hesaplanır.
• Tebligat giderleri: Ödeme emrinin borçluya gönderilmesi ve olası itirazların tebliği için alınır.
• Dosya masrafları: İcra dairesinde yapılan işlem, belge düzenleme ve sistem kayıt giderlerini kapsar.

Harçların tam ve zamanında ödenmesi, takibin geçerliliği açısından büyük önem taşır. Zira takip talebi, harçların ödendiği anda yapılmış sayılır ve bu tarih itibarıyla zamanaşımı kesilmiş olur. Dolayısıyla, alacaklının menfaatini koruması açısından harç ödeme tarihi kritik bir hukuki sonuç doğurur.

Ayrıca alacaklı, birden fazla alacağı varsa bunların tümünü tek bir takip talebi içinde toplayabilir. Bu durumda, alacakların toplamı üzerinden tek bir harç hesaplanır. Ancak her bir borçlu için ayrı tebligat gideri alınması gerekir.

Uygulamada sıkça karşılaşılan sorulardan biri de takipte kesinleşen miktar nedir sorusudur. Takip kesinleştikten sonra, borçlunun itiraz etmediği veya itirazının reddedildiği kısım “kesinleşen miktar” olarak kabul edilir ve bu tutar üzerinden tahsil işlemlerine devam edilir. Bu miktar, faiz ve yargılama giderleriyle birlikte icra dosyasının ilerleyen aşamalarında önem taşır.

Takip Talebinde Bulunmanın Sonuçları

Takip talebinde bulunulması, yalnızca icra sürecini başlatmakla kalmaz; hem maddi hukuk hem de takip hukuku açısından bir dizi hukuki sonuç doğurur. Bu nedenle alacaklı açısından büyük öneme sahiptir. Aşağıda, takip talebinin doğurduğu başlıca sonuçlar ayrıntılı olarak açıklanmıştır:

1. Zamanaşımının Kesilmesi

Takip talebinin en önemli sonuçlarından biri zamanaşımını kesmesidir. Ödeme emrinin borçluya gönderilmesi beklenmeden, harçların ödendiği anda zamanaşımı kesilir. Yetkisiz bir icra dairesine yapılan takip talebi dahi bu etkiyi doğurur. Ancak alacağın yalnızca bir kısmı için takip yapılmışsa, zamanaşımı da sadece o kısım yönünden kesilmiş olur.

2. Borçlunun Temerrüde Düşmesi

Borçlu, daha önce temerrüde düşmemişse, takip talebiyle birlikte temerrüde düşer. Temerrüt anı, ödeme emrinin borçluya tebliğ edildiği tarihtir. Bu tarihten itibaren borçlu faiz ödemekle yükümlü hale gelir.

3. İyiniyetin Kötüniyete Dönüşmesi

Takipten önce borçlu, bazı durumlarda borcu bilmediğini veya hatalı bir işlem olduğunu iddia ederek iyiniyet savunmasında bulunabilir. Ancak takip başlatıldıktan sonra artık iyiniyet iddiasında bulunamaz. Çünkü bu aşamadan itibaren iyiniyet kötüniyete dönüşür ve borçlunun bu yönde bir savunma yapması hukuken korunmaz.

4. Ödeme Emri Gönderme Zorunluluğu

Takip talebinin yapılmasıyla birlikte icra dairesi, borçluya üç gün içinde ödeme emri göndermek zorundadır. Bu süre içinde gönderilmeyen ödeme emri, şikâyet konusu yapılabilir. İcra müdürünün bu yükümlülüğü yerine getirmemesi, alacaklının yasal başvuru hakkını doğurur.

5. Alacaklıya Makbuz Verilmesi

İcra dairesi, alacaklının başvurusunu aldıktan sonra kendiliğinden pulsuz ve ücretsiz bir makbuz vermek zorundadır. Bu makbuzda, takip talebinin yapıldığı tarih, yatırılan harçlar ve teslim edilen belgeler yer alır.

6. Takibin Derdest Hale Gelmesi

Bir takip talebi yapıldığında, aynı alacak için ikinci bir takip talebi düzenlenemez. Bu durumda takip “derdest” hale gelir. Başka bir deyişle, aynı borç için ikinci bir icra takibi başlatılırsa, borçlu bu duruma itiraz edebilir.

7. Menfi Tespit Davalarına Etkisi

Takip talebi, bazı davalar bakımından esas alınan başlangıç noktasıdır. Örneğin, takip talebinden sonra açılan menfi tespit davası kural olarak takibi durdurmaz. Dolayısıyla borçlu, icra sürecine karşı dava açsa dahi takip devam eder.

8. Takipten Feragat Hakkı

Alacaklı dilerse icra takibinden feragat edebilir. Bu durumda feragat harcı yatırılması gerekir ve feragat mutlaka kayıtsız ve şartsız olmalıdır. Aksi takdirde geçerli sayılmaz. Alacaklının feragat etmesi için borçlunun veya hakimin onayı aranmaz.

9. Takipte Kesinleşen Miktar

İtiraz süresi sonunda borçlunun itiraz etmediği veya itirazının reddedildiği alacak miktarı takipte kesinleşen miktar olarak adlandırılır. Bu tutar, icra işlemlerinin devamında alacaklı lehine bağlayıcı hale gelir.

Takipten Feragat ve Kesinleşen Miktar

İcra hukukunda alacaklı, belirli aşamalarda takipten feragat etme hakkına sahiptir. Feragat, alacaklının başlattığı icra takibinden kayıtsız ve şartsız olarak vazgeçmesi anlamına gelir. Bu durumda takip işlemleri durur ve dosya işlemden kaldırılır.

Takip talebi aşamasında veya takip sürecinin ilerleyen dönemlerinde feragat mümkündür. Ancak alacaklının bu iradesini açık ve kesin biçimde beyan etmesi gerekir. Şartlı veya geleceğe bağlı feragat beyanları geçersiz sayılır. Feragat eden alacaklı, ayrıca feragat harcı ödemekle yükümlüdür. Bu harç, tahsil harcının yarısı oranında belirlenir.

Feragat işlemi, icra dairesine sunulacak yazılı bir beyanla yapılır. İcra müdürlüğü bu beyanı tutanağa geçirir ve dosyayı işlemden kaldırır. Alacaklı, feragat ettiği dosya için yeniden aynı alacak üzerinden takip başlatmak isterse, yeni bir takip talebi düzenlemek ve harçlarını yeniden ödemek zorundadır.

Feragatın ardından, takip sürecinde takipte kesinleşen miktar kavramı önem kazanır. Bu kavram, borçlunun süresi içinde itiraz etmediği veya itirazının kesin olarak reddedildiği alacak tutarını ifade eder. Yani kesinleşen miktar, artık taraflar arasında tartışmasız hale gelmiş alacak kısmıdır.

Takipte kesinleşen miktar, icra müdürlüğü açısından bağlayıcıdır. Bu miktar üzerinden haciz, satış ve tahsil işlemleri yürütülebilir. Örneğin, 100.000 TL’lik bir takipte borçlu yalnızca 40.000 TL’ye itiraz etmişse, kalan 60.000 TL kesinleşmiş alacak olarak kabul edilir ve tahsil işlemleri bu tutar üzerinden devam eder.

Feragat veya kesinleşme halleri, icra hukukunda sürecin yönünü belirleyen iki önemli sonuçtur. Alacaklının feragat beyanı, takibi sona erdirirken; takipte kesinleşen miktar, icra işlemlerinin hangi sınırlar içinde sürdürülebileceğini belirler. Her iki durumda da takip talebinin unsurları ve takip sürecinin usule uygun yürütülmesi, hak kayıplarının önlenmesi açısından büyük önem taşır.

Takip Talebi Örneği (İcra Takibi Başlatma Dilekçesi)

T.C. ………………… İCRA DAİRESİNE

TAKİP TALEBİ

Alacaklı :
Adı Soyadı / Unvanı : ………………………………………
T.C. Kimlik No / Vergi No : ………………………………………
Adres : ……………………………………………………………
Telefon / E-posta : ………………………………………………

Vekili (varsa) :
Av. ………………………………………
Baro Sicil No : ………………………………………
Adres : ……………………………………………………………

Borçlu :
Adı Soyadı / Unvanı : ………………………………………
T.C. Kimlik No / Vergi No : ………………………………………
Adres : ……………………………………………………………

Takip Türü : İlamsız (Genel Haciz Yolu ile Takip)
Alacak Miktarı : ………………… TL
Faiz Türü ve Başlangıç Tarihi : Yasal faiz, …/…/…… tarihinden itibaren
Alacağın Sebebi : ……………………………………… (örneğin; ödünç para, sözleşme, fatura vb.)

Dayanılan Belgeler :

1. ………………… tarihli fatura / sözleşme / senet
2. ………………… tarihli yazılı ihtar (varsa)

Açıklamalar :
İşbu takip, yukarıda bilgileri yazılı borçluya karşı ………………… TL asıl alacak ve bu tutar üzerinden işleyecek yasal faiz ile birlikte başlatılmıştır.
Borçlu, ödeme emrinin tebliğinden itibaren 7 gün içinde borcunu ödemez veya itiraz etmezse, takip kesinleşecektir.

Talep :
Yukarıda açıklanan nedenlerle, borçlu hakkında genel haciz yolu ile icra takibinin başlatılmasını, ödeme emrinin düzenlenip tebliğ edilmesini saygıyla talep ederim.

Tarih : … / … / 20…
Alacaklı / Vekili :
İsim – İmza

Notlar:

• Bu takip talebi örneği, uygulamada kullanılan İİK m.58 uyarınca hazırlanmıştır.
• Takip talebinin düzeltilmesi gerekirse, yalnızca maddi hata veya eksiklikler icra dairesine başvurularak giderilebilir.
• Takip talebi değiştirilebilir mi sorusunun yanıtı, ödeme emri tebliğ edilip edilmediğine bağlıdır; tebliğden sonra değişiklik mümkün değildir.