Yapı Tatil Tutanağı Nedir? (Yıkım Kararı) İptali Dava dilekçesi, İtiraz

Yapı Tatil Tutanağı Nedir? (Yıkım Kararı) İptali Dava dilekçesi, İtiraz içeriğimizle sizlerleyiz. İmar Kanunu uyarınca çeşitli sebeplerle belediye yahut valiliklerce yapı tatil zaptı ve nihayetinde yıkım kararları verilebilmektedir. Mesela 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 23. maddesinin son fıkrası uyarınca yapının pis sularının kanalizasyon sistemine bağlantısı zorunludur şayet bu yapılmaz ise ilgili yapının yıktırılması gündeme gelecektir. Yine Kanunun 33. maddesi uyarınca umumi hizmetlere ayrılan yerlerde muvakkat yapılar da koşulları gereği yıktırılabilir. Kanunun 39. maddesine göre ise genel güvenlik ve asayiş bakımından tehlike arz eden yapıların yıkılacağı belirtilmektedir. Bu yazımızda belediyelerin veya valiliklerin İmar Kanunu 32. madde uyarınca ruhsatsız yahut ruhsata aykırı yapılar nedeniyle bu yapılar hakkındaki yıkım kararlarına karşı hukuki yollar incelenecektir.

Yapı Tatil Tutanağı Nedir?

3194 sayılı İmar Kanunu’nun 32.maddesi gereğince yapı tatil tutanağı tutulmaktadır. Yapı tatil tutanağı, ruhsatsız ya da ruhsata, mevzuata veya projeye aykırı olarak inşa edilen yapıların yetkililer tarafından tespit edilmesi üzerine, yapının mühürlenerek inşaat faaliyetinin durdurulmasını sağlamak amacıyla düzenlenen resmi bir belgedir. Bu tutanak, inşaatın durdurulması ve yasal süreçlerin başlatılması amacıyla kullanılmaktadır.

Yapı Tatil Zaptı Nedir?

Yapı tatil zaptı, imar mevzuatına aykırı olarak yapılan veya ruhsatsız inşa edilen yapılarla ilgili olarak düzenlenen resmi bir belgedir. Belediye ya da valilik yetkilileri tarafından, ruhsata aykırı ya da projeye uygun olmayan yapı faaliyetleri tespit edildiğinde düzenlenir.

Bu tutanak, söz konusu yapının o andaki inşaat durumunu kayıt altına alır ve aynı zamanda yapının mühürlenerek inşaatın durdurulduğunu gösterir. Başka bir ifadeyle, yapı tatil zaptı düzenlenmesi ile birlikte, usulsüz inşaat faaliyeti resmen durdurulmuş olur.

Bu belge, hem idarenin denetim görevinin bir parçası hem de ileride doğabilecek yargısal süreçlerde delil niteliği taşıyan önemli bir tutanaktır.

Yapı Tatil Tutanağı Cezası

Yapı tatil tutanağı, ruhsatsız ya da ruhsata ve projeye aykırı yapı faaliyetleri tespit edildiğinde düzenlenir ve bu durum yalnızca inşaatın mühürlenmesi ile sınırlı kalmaz. İlgili mevzuata göre yapı tatil tutanağının düzenlenmesi, aynı zamanda birtakım idari yaptırımları ve para cezalarını da beraberinde getirir.

Başlıca sonuçlar şunlardır:

• İnşaatın mühürlenmesi ve durdurulması: Tutanakla birlikte inşaat derhâl durdurulur ve mühürlenir.
• İdari para cezası: 3194 sayılı İmar Kanunu kapsamında ruhsatsız veya ruhsata aykırı yapılar için idari para cezası uygulanır. Bu ceza, yapının niteliğine, büyüklüğüne ve aykırılığın derecesine göre farklılık gösterir.
• Yapının yıkımı: Tutanaktan sonra verilen süre içinde yapı sahibinin gerekli ruhsatı almaması veya aykırılığı gidermemesi halinde, ilgili idare yapının yıkımına karar verebilir.
• Mali ve hukuki sorumluluk: Yapı tatil tutanağı düzenlenen kişi, yalnızca para cezası değil, aynı zamanda doğabilecek hukuki sorumluluklarla da karşılaşabilir.

Sonuç olarak, yapı tatil tutanağı cezası, yalnızca bir idari para cezası değil, aynı zamanda yapının mühürlenmesi, faaliyetlerin durdurulması ve ruhsata aykırılığın devamı halinde yıkım kararı gibi ağır yaptırımlar da içerebilir.

Yapı Tatil Tutanağında Olması Gereken Zorunlu Unsurlar

Yapı tatil tutanağının bir örneğinin yapıya asılmış olduğunun ve bir örneğinin muhtara bırakıldığının el yazısıyla belirtilmiş olması ve tutanağın yapıya asılmış halinin fotoğrafının çekilmiş olup Yapı Tatil Tutanağının bir nüshasının da Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğüne gönderilmesi gerekmektedir.

Yapı tatil tutanağında süre verildiğinin ve bu süre sonunda aykırılığın giderilmesi gerektiğinin aksi takdirde yıkım kararı alınacağının belirtilmiş olması gerekir. Ayrıca yapıdaki aykırılığın da ayrıntılı bir şekilde fotoğraflanması gerekir. Burada önemli belli başlı hususlar bulunmaktadır. Bunlardan biri yapı sahibinin kim olduğunun net bir şekilde tespit edilebilmesidir. Bu yüzden de tutanağın yetkili personel tarafından düzenlenmesi önemlidir.Tutanakta inşaat faaliyetinin bitip bitmediği, yapının kullanılıp kullanılmadığı hususu da belirtilmelidir.

Yapı Tatil Tutanağında olması gereken unsurlar bazı Danıştay kararlarında belirtilmiştir; “Ruhsat alınmadan veya ruhsat ve eklerine aykırı yapılan yapıların tespitine ilişkin olarak düzenlenecek Yapı Tatil Tutanağında, aykırılıkların ölçüleri ile birlikte somut ve ayrıntılı olarak belirtilerek yapının o anki durumunun tespit edilmesi, ruhsatsız veya ruhsata aykırı inşaatın mühürlenerek durdurulması ve yapı tatil tutanağının yapı yerine asılmak suretiyle yapı sahibine tebliğ edilmesi, tebligatın bir nüshasının muhtara bırakılması gerekmektedir. Ruhsatsız ya da ruhsat ve eklerine aykırı yapı hakkında kanunda öngörülen yıkım ve para cezasına yönelik yaptırımların uygulanabilmesi, ihtilaf konusu imalatın ilgili fen elemanları tarafından açık ve tereddüte yer bırakmayacak şekilde saptanarak usule uygun şekilde düzenlenecek bir tutanağa bağlanması ile mümkündür.” (Danıştay 6. Dairesinin 07.10.2020 tarih ve E:2019/6602, K:2020/8969 sayılı kararı)

Dolayısıyla tüm bu bilgiler ışığında Yapı Tatil Tutanağında, imara aykırılıkların ölçüleri ile birlikte somut ve ayrıntılı olarak tespit edilmiş olması gerektiğini söyleyebiliriz.

​Yapı tatil tutanağının usulüne uygun düzenlenmez ise bu tutanak esas alınarak verilen yıkım ve imar para cezası hukuka aykırı hale gelecektir.

Yapı Tatil Tutanağının Yıkım ve İmar Para Cezası Yönünden Aynı Unsurları Taşıması Gerekir mi?

​

​Yapı Tatil Tutanağının, yıkım ve imar para cezası bakımından taşıması gereken unsurlar değişmemektedir. Fakat Yapı Tatil Tutanağında zorunlu unsurlar bulunmadan sonuçlandığı takdirde hukuka aykırılık oluşup oluşmayacağı hususu yıkım ve imar para cezası bakımından değişiklik göstermektedir. Örneğin Yapı Tatil Tutanağında yapı sahibinin doğrugösterilmemiş olması, yapının niteliğini etkilemediğinden yıkım kararını ve yapı tatil tutanağını hukuka aykırı hale getirmemektedir. Yapı Tatil Tutanağı, ruhsatsız yapı veya imalata ilişkin olmasından dolayı yapı sahibinin isminin doğru şekilde tespit edilmemiş olması veya tutanakta yer almaması, yapı tatil tutanağını sakatlamamaktadır. 

Fakat imar para cezasında durum farklıdır. Çünkü Ceza Hukuku’nda “cezaların şahsiliği” ilkesi geçerlidir. Bu yüzden imar para cezası verilirken yapı sahibinin kim olduğunun doğru tespit edilmesi gerekir. Pratikte karşılan yanlışlardan biri çoğunlukla tapu kaydında malik olarak görünen kişiyi yapı sahibi olarak kabul edip doğru bir araştırmanın yapılmamasıdır. Fakat yapı sahibi ile tapu kaydında malik olarak görünen kişi her zaman aynı olmayabilir.

​

Yapı Tatil Tutanağına Karşı Hangi Mahkemede Dava Açılabilir?​

Yapı Tatil Zaptı ve yıkım kararına karşı açılacak iptal davası, idarenin fiil ve eylemlerinden kaynaklanmasından dolayı ve bu işlemlerin idari iş olması sebebiyle, yapı tatil tutanağından çıkan uyuşmazlıklar İdare Mahkemesinde görülmektedir.

Yapı Tatil Tutanağının Tebliğ Edilmesi

Yapı Tatil Tutanağı inşaata asıldığı tarihte yapı sahibine tebliğ edilmiş sayılmaktadır.Bu yüzden tutanağa karşı açılacak davalarda tebliğ tarihinin Yapı Tatil Tutanağının inşaata asıldığı tarih olduğuna dikkat edilmesi gerekir.

Yapı Tatil Zaptı ile Yıkım Kararlarının Hukuki Dayanağı

İmar Kanunu’nun 32. maddesi şöyledir: “Bu Kanun hükümlerine göre; ruhsat alınmadan yapıya başlandığı veya ruhsat ve eklerine veya ruhsat alınmadan yapılabilecek yapılarda projelerine ve ilgili mevzuatına aykırı yapı yapıldığı ilgili idarece tespiti, fenni mesulce tespiti ve ihbarı veya herhangi bir şekilde bu duruma muttali olunması üzerine, belediye veya valiliklerce o andaki inşaat durumu tespit edilir. Yapı mühürlenerek inşaat derhal durdurulur. Yapının imar mevzuatına aykırı olduğuna dair bilgi, tapu kayıtlarının beyanlar hanesine kaydedilmek üzere ilgili idaresince tapu dairesine en geç yedi gün içinde yazılı olarak bildirilir. Aykırılığın giderildiğine dair ilgili idaresince tapu dairesine bildirim yapılmadan beyanlar hanesindeki kayıt kaldırılamaz.

Durdurma, yapı tatil zaptının yapı yerine asılmasıyla yapı sahibine tebliğ edilmiş sayılır. Bu tebligatın bir nüshası muhtara bırakılır, bir nüshası da Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğüne gönderilir.

Bu tarihten itibaren en çok bir ay içinde yapı sahibi, yapısını ruhsata uygun hale getirerek veya ruhsat alarak, belediyeden veya valilikten mührün kaldırılmasını ister.

Ruhsata aykırılık olan yapıda, bu aykırılığın giderilmiş olduğu veya ruhsat alındığı ve yapının bu ruhsata uygunluğu, inceleme sonunda anlaşılırsa, mühür, belediye veya valilikçe kaldırılır ve inşaatın devamına izin verilir.

Aksi takdirde, ruhsat iptal edilir, ruhsata aykırı veya ruhsatsız yapılan bina, belediye encümeni veya il idare kurulu kararını müteakip, belediye veya valilikçe yıktırılır ve masrafı yapı sahibinden tahsil edilir.

Yapı tatil tutanağının düzenlendiği tarihten itibaren bir ay içinde yapı sahibi tarafından yapının ruhsata uygun hale getirilmediğinin veya ruhsat alınmadığının ilgili idaresince tespit edilmesine rağmen iki ay içinde hakkında yıkım kararı alınmayan yapılar ile hakkında yıkım kararı alınmış olmasına rağmen altı ay içinde ilgili idaresince yıkılmayan yapılar, yıkım maliyetleri döner sermaye işletmesi gelirlerinden karşılanmak üzere Bakanlıkça yıkılabilir veya yıktırılabilir. Yıkım maliyetleri %100 fazlası ile ilgili idaresinden tahsil edilir. Bu şekilde tahsil edilememesi halinde ilgili idarenin 5779 sayılı Kanun gereğince aktarılan paylarından kesilerek tahsil olunur. Tahsil olunan tutarlar, Bakanlığın döner sermaye işletmesi hesabına gelir olarak kaydedilir.

İdare tarafından ruhsata bağlanamayacağı veya aykırılıkların giderilemeyeceği tespit edilen yapıların ruhsatı üçüncü fıkrada düzenlenen bir aylık süre beklenmeden iptal edilir ve mevzuata aykırı imalatlar hakkında beşinci fıkra hükümleri uygulanır.”

Yıkım Kararı Öncesi Yapı Tatil Zaptının Düzenlenmesi Usulü ve Süreler

Yukarıdaki madde incelendiğinde bir yapının 32. madde kapsamında yıkılabilmesi için öncelikle o yapının ruhsatsız yahut ruhsat ve eklerine aykırı bir şekilde yapılmış olması veyahut proje ve ilgili mevzuatına aykırı yapılmış olduğunun tespit edilmesi gerekmektedir. Bu tespit ihbar üzerine olabileceği gibi denetim sonucunda da yapılmış olabilir. Bu tespit üzerinde devam eden inşaatlar bakımından derhal durdurma kararı verilir ve yapı mühürlenir. İnşaat halindeki yapılar bakımından yapı durdurma tutanağı (yapı tatil zaptı), bitmiş yapılar için ise yapı tespit tutanağı tutulur. Bu durdurma tutanağı (yapı tatil zaptı) yapıya (kapısı veya uygun bir yerine) asılınca yapının sahibine tebliğ edilmiş sayılır.

Yapı sahibi bu işleme karşı dava açabileceği gibi en çok 30 gün içinde yapısını ruhsata uygun hale getirerek veya ruhsat alarak valilik ya da belediyeden mührün kaldırılmasını da isteyebilir. Yani belediye ya da valilik en çok 30 gün süre vererek ruhsat alınmasını ya da uygun hale getirmeyi isteyebilir. Bu süre 30 günden az da olabilir. Şayet idare eksikliğin süre vererek giderilemeyeceğini değerlendirirse yapı için doğrudan yıkım kararı da verebilir. Ancak süre verilerek bir aykırılığın giderilmesi mümkün olan hallerde süre verilmeden yıkım kararı alınması hukuka aykırıdır. Öte yandan şayet eksiklik giderilmiş veyahut ruhsat alınmış ise inşaatın devamına izin verilir.

Yıkım Kararlarında Yetkili Makamlar/Merciler

Verilen süre sonunda ruhsat alınmamış yahut eksiklik giderilmemiş ise yapı hakkında belediyelere bağlı olunan yerlerde belediye encümeni, valiliğe bağlı olunan yerlerde ise il idare kurulu tarafından yıkım kararı verilmektedir. Bu yıkım işlemi ilgili idare tarafından yapılmakta ve yıkım masrafı yapı sahibinden tahsil edilmektedir.

Öte yandan şayet belediye yahut valilik bu yıkım işlemini zamanında gerçekleştiremiyor ise Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından bu yapı yıkılabilir veya yıktırılabilir. Yıkım kararının hangi idare tarafından verildiği büyük önem arz etmektedir. Çünkü belediye ve mücavir alanlarda bu yetki belediyeye ait iken bu alanın dışındaki yerler bakımından yetki valiliktedir. Öte yandan Çevre ve Şehircilik Bakanlığı kendiliğinden yetkili olamamakla beraber; şayet belediye veya valiliğin bu yapıyı yıkamadığı anlaşılır ise ancak o zaman yetkili hale gelmektedir. Yetki konusu mahkemeler tarafından öncelikle dikkate alınacağı için bu konuda bir hata işlemin iptaline neden olacaktır. Yine mesela tek başına belediye başkanı yahut vali yıkım kararı veremez; bu kararın belediyede encümen, valilikte il idare kurulu tarafından verilmesi zorunludur.

 

Yapı Tatil Zaptına Karşı İtiraz Yolu ve İptal davası

Yapı tatil zaptı, yapının/inşaatın kapısına veya uygun bir yerine asılınca yapının sahibine tebliğ edilmiş sayılır. Yapı sahibi bu işleme karşı İdari Yargılama Usulü Kanununun 11. maddesi kapsamında itiraz edebilir. Ancak uygulamada belediye yahut valilikler verilen 30 günlük süre içinde eksikliğin giderilmesini beklediklerinden bu tarz itirazlar maalesef çoğunlukla reddedilmektedir.

Yapı tatil zaptına karşı 60 gün içinde iptal davası da açılabilir. Ancak her ne kadar bazı mahkemelerce tek başına yapı tatil zaptına karşı dava açılamayacağı şeklinde kararlar verilmişse de Danıştay bu kararları bozmuş ve yapı tatil zaptına karşı dava açılabileceğini kabul etmiştir. Bu nedenle henüz yıkım kararı verilmese bile yapı tatil zaptına karşı dava açmak mümkündür.

Belediye Yıkım Kararlarına Karşı İtiraz Yolu ve İptal Davası

Yıkım kararlarına karşı İdari Yargılama Usulü Kanununun 11. maddesi kapsamında itiraz edilebilir. Ancak bu yolu uygulama itibariyle önermemekteyiz. Çünkü idare dilekçeyi alıp yıkım işlemine başlayabilir. Bu nedenle vakit kaybetmeden idare mahkemesinde dava açmak en güvenli yol olacaktır.

Dava açma süresi tebliğden 60 gündür. Bu süre yıkım yahut tebliğinden itibaren başlamaktadır. Yapı tatil zaptına karşı açılacak davada ise 60 günlük süre tutanağın yapının görülebilir bir yerine asılmasından itibaren başlamaktadır. Öte yandan bu davalarda yetki yapının/inşaatın bulunduğu yer idare mahkemesidir.

Uygulamada yıkım kararlarına karşı yürütmeyi durdurma talepli dava açılması halinde mahkemelerce idarenin savunması alınana kadar Yürütmeyi Durdurma Kabul kararları verilmektedir. Zira yıkım sonrası zaten telafisi imkânsız bir zarar ortaya çıkmaktadır.

Yapı Tatil Zaptı ve Yıkım Kararına İtiraz Dilekçesi Örneği

Yukarıda arz ve izah edildiği üzere yapı tatil zaptı ile yıkım kararının verilmesi somut vaka çerçevesinde bir çok nedene dayanabilir. Her somut vakanın ayrıca ele alınıp incelenmesi, neden – sonuç ilişkisinin kurulması, varsa eksikliklerin ya da hukuka aykırılıkların tespit edilmesi gerekiyorsa yapı üzerinde düzeltmelerin yapılması oldukça önemlidir. Bu çerçevede tüm vakaları kapsayacak maymuncuk anahtarı misali sihirli bir dilekçenin oluşturulması da mümkün değildir. Somut vaka iyice irdelendikten sonra sorunun çözümüne ilişkin olarak itiraz veya dava dilekçesi hazırlanması gerekmektedir. Görüldüğü üzere imar hukuku oldukça teknik boyutları olan bir alandır, bununla birlikte ortaya çıkan idari işlem ve eylemlerinde sonuçları oldukça ağırdır.

Yapı Tatil Tutanağının İptali Dava Dilekçesi

ANKARA (…) İDARE MAHKEMESİ BAŞKANLIĞINA

                                                                                                    YÜRÜTMEYİ DURDURMA TALEPLİDİR

                                                                                                                 DURUŞMA TALEPLİDİR

DAVACI​: ……………………

VEKİL​​: . ………………….

DAVALI​             : ……………………

TEBLİĞ TARİHİ​: ………normal tebligat

KONU​​: T.C. ………..Belediyesi İmar Müdürlüğü …………. numaralı, ………tanzim tarihli yapı tatil tutanağı işleminin öncelikle yürütmesinin durdurulması akabinde iptaline karar verilmesi talebidir.

AÇIKLAMALAR​:

A. OLAY

Müvekkil, ……………………………………….. adresine kain bağımsız bölüme ……….tarihinde tapuda maliktir. (EK1)

Müvekkilim, bağımsız bölümü satın aldığında bulunan verandasını yapı ruhsatının verildiği zaman tapuya şerh edilen yönetim planına uygun şekilde kapatmak istemiştir. (EK2) Tüm kat maliklerinin toplanarak oybirliğiyle ………… tarihinde aldıkları kararla davacı müvekkilim, diğer kat malikleri gibi verandasını camekanla kapatmıştır.(EK3)

Kapı komşusunun ihbarı üzerine………………… adresine kain bağımsız bölüme ait veranda için ………. Belediyesi yetkilileri tarafından T.C. ………. Belediyesi İmar Müdürlüğü ……/…. numaralı, ……. tanzim tarihli yapı tatil tutanağı tanzim edilmiş ve aynı gün davacı müvekkile tebliğ edilmiştir. (EK4)

Tatil tutanağı içerisinde “……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..” şeklinde tespitlere yer verilmiştir.

B. MEVZUAT

3194 sayılı İmar Kanunun Tanımlar başlığının 5. Maddesine göre: “Yapı; karada ve suda, daimi veya muvakkat, resmi ve hususi yeraltı ve yerüstü inşaatı ile bunların ilave, değişiklik ve tamirlerini içine alan sabit ve müteharrik tesislerdir. Bina; kendi başına kullanılabilen, üstü örtülü ve insanların içine girebilecekleri ve insanların oturma, çalışma, eğlenme veya dinlenmelerine veya ibadet etmelerine yarıyan, hayvanların ve eşyaların korunmasına yarayan yapılardır.” 

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

C. HUKUKA AYKIRILIKLAR

C.1.İptal konusu kalıcı olmayan açılır kapanır cam kapama faaliyeti, bir yapı şeklinde olmayıp yönetim planı uygun ve kat maliklerinin oy birliğiyle yapılmıştır.

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

KISACA DAVACI MÜVEKKİLİM İMAR KANUNUNDA TANIMI YAPILAN ‘YAPI’ YAPMAMIŞTIR. SOMUT OLAYDA YAPI BULUNMADIĞI VE ANA BİNA DA HİÇBİR ŞEKİLDE DEĞİŞİKLİK YAPILMADIĞI İÇİN MİMARİ PROJEYE AYKIRILIKTAN BAHSEDİLEMEZ. ANA BİNANIN TAŞIYICI UNSURLARINI ETKİLEYECEK KAPAMA FAALİYETİ YAPILMAMIŞTIR. KALDI Kİ, YAPI BULUNMADIĞINDAN YAPI TATİL ZAPTI  TANZİM EDİLEMEZ.

C.2.Ruhsata bağlı olmayan kalıcı olmayan  açılır kapanır cam  kapatma faaliyetini konu edinen iptale konu yapı tatil zaptı usulüne uygun tanzim edilmemiştir.

…………………………………………………………………………………………………………………………………………….

C.3.İptale konu yapı tatil tutanağında yer alan kısmın mimari projeye uygun olma zarureti başka anlatımla ruhsata bağlanması gereken yapı bulunmamaktadır.

……………………………………………………………………………………………………………………………………………

Açıklanan nedenlerle; ……. İdare Mahkemesinin …./…./…… günlü, E:…./….., K:…../……sayılı kararının BOZULMASINA,..”

……………………………………………………………………………………………………………………………………….

En nihayetinde mahalinde keşif yapılarak iddia ettiğimiz hususların ve resen dikkate alınacak hususların tespitiyle davamızın kabulüne karar verilmesini vekaleten talep ederim.

D. YÜRÜTMENİN DURDURULMASI TALEBİ​

Dava konusu idari işlem geçerli bir sebep ve gerekçe barındırmadığından, mimari projenin hangi kısmına veya imar kanunun hangi maddesine aykırı olduğu belirtilmeden, aykırı olduğu iddia edilen kısmın krokisinin çizilmeden yapı tatil tutanağının tanzim edilmesi bariz şekilde hukuka aykırıdır.

………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

Dava konusu yapı tatil tutanağının tanzim edilmesiyle yıkma veya ıslah için 30 günlük sürenin verildiği, sürenin geçmesinden sonra derhal para cezası ve kurumca yıkma işleminin yapılacağı göz önüne alındığında davacı müvekkilimin yapmış olduğu masrafın geri dönüşü olmayacağı için başka anlatımla telafisi güç ve imkansız zarara uğrayacağı için ivedilikle yürütmenin durdurulması kararı verilmesini vekaleten talep ederim. Nitekim, yapı tatil tutanağında yer alan hususların mimari projeye aykırı olup olmadığı, olsa dahi daha üst norm olan İmar ve Kat Mülkiyeti Kanununa, Planlı Alanlar İmar Yönetmeliğine aykırılığı mahkeme kararı ile tespit edileceği için davalı kurumun işlemlerinin durdurulması için davalının savunması alınmadan yürütmenin durdurulması verilmesi gerekmektedir.

HUKUKİ NEDENLER​: Keşif, bilirkişi, İmar Kanunu, Kat Mülkiyeti Kanunu, Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği, Belediye Kanunu, tanık, yemin.

NETİCE-İ TALEP​​: Yukarıda izah edilen nedenlerle re’sen nazara alınacak hususlar birlikte değerlendirilerek;

1-)  T.C. …… Belediyesi İmar Müdürlüğü …./…. numaralı, .…… tanzim tarihli yapı tatil tutanağı işleminin öncelikle idarenin savunması alınmaksızın yürütmesinin durdurulmasına, akabinde iptaline,

2-)  Yargılama harç ve giderleri ile ücreti vekaletin davalı üzerine bırakılmasına,

Karar verilmesini vekaleten talep ederim.20.08.2024

Davacı ………

                                                                                                                                                      Vekili            

Av. …………..

Belediyenin Yıkım Kararı Nasıl Durdurulur

Belediye tarafından verilmiş olan yıkım kararının nasıl durdurulabileceği merak edilen konulardan biridir. Burada verilmiş olan İmar Yıkım Kararının durdurulması idari yargı yoluna giderek idari işlemin iptali davası açılması suretiyle gerçekleştirilmektedir. Ancak önemle belirtmek gerekir ki iptal davası yürütmeyi durdurma talepli olmalıdır. Aksi taktirde iptal davası açılmış olacaktır ancak yürütmeyi durdurma talebi bulunmadığı için yıkım engellenemeyecektir. Yürütmeyi durdurma talebi İdari Yargılama Usulü Kanunu 27. Maddesinde düzenlenmiştir. 

Yürütmenin durdurulması^[19]

Madde 27 – (Değişik: 10/6/1994-4001/12 md.)

1. Danıştayda veya idari mahkemelerde dava açılması dava edilen idari işlemin yürütülmesini durdurmaz.

2. (Değişik: 2/7/2012-6352/57 md.) Danıştay veya idari mahkemeler, idari işlemin uygulanması halinde telafisi güç veya imkânsız zararların doğması ve idari işlemin açıkça hukuka aykırı olması şartlarının birlikte gerçekleşmesi durumunda, davalı idarenin savunması alındıktan veya savunma süresi geçtikten sonra gerekçe göstererek yürütmenin durdurulmasına karar verebilirler. Uygulanmakla etkisi tükenecek olan idari işlemlerin yürütülmesi, savunma alındıktan sonra yeniden karar verilmek üzere, idarenin savunması alınmaksızın da durdurulabilir. 

(Ek cümle: 21/2/2014-6526/17 md.) Ancak, kamu görevlileri hakkında tesis edilen atama, naklen atama, görev ve unvan değişikliği, geçici veya sürekli görevlendirmelere ilişkin idari işlemler, uygulanmakla etkisi tükenecek olan idari işlemlerden sayılmaz. Yürütmenin durdurulması kararlarında idari işlemin hangi gerekçelerle hukuka açıkça aykırı olduğu ve işlemin uygulanması halinde doğacak telafisi güç veya imkânsız zararların neler olduğunun belirtilmesi zorunludur. Sadece ilgili kanun veya Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi hükmünün iptali istemiyle Anayasa Mahkemesine başvurulduğu gerekçesiyle yürütmenin durdurulması kararı verilemez.^[20]

…….

Yıkım Kararına İtiraz Süresi

Ruhsatsız veya ruhsata aykırı yapıların tespit edilmesi üzerine düzenlenen yapı tatil tutanağı, gerekli düzeltmeler yapılmadığı takdirde yıkım kararına dönüşebilir. Bu karar, ilgili idare (belediye veya valilik) tarafından alınır ve yapı sahibine tebliğ edilir.

Yıkım kararına karşı başvuru süresi 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu (İYUK) hükümlerine tabidir. Kanuna göre:

• Yıkım kararının kişiye tebliğinden itibaren 30 gün içinde idare mahkemesinde iptal davası açılabilir.
• Bu süre, hak düşürücü niteliktedir; yani 30 günlük sürenin geçirilmesi halinde dava açma hakkı sona erer.
• İtiraz sürecinde, yıkım kararının iptali talep edilebileceği gibi, yürütmenin durdurulması da istenebilir. Böylece dava sonuçlanana kadar yıkım işleminin uygulanması geçici olarak engellenebilir.

Yapı Tatil Tutanağı Sonrası

Yapı tatil tutanağının hazırlanabilmesi için imara aykırılığın somut, ayrıntılı ve net bir şekilde tespit edilmesi gerekmektedir. Bununla birlikte danıştaya göre belirli başlı unsurların bulunması gerekmektedir. Öncelikle burada yapı tatil tutanağında bulundurulması gereken unsurlardan bahsedeceğiz. Yapı tatil tutanağının bir örneğinin yapıya asıldığının ve bir örneğinin muhtara bırakıldığının el yazısıyla belirtilmesi ve tutanağın yapıya asılmış halinin fotoğrafı çekildikten sonra Yapı Tatil Tutanağının bir nüshasının da Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğüne gönderilmesi gerekmektedir.

Yapı tatil tutanağında süre verildiğinin ve bu süre sonunda aykırılığın giderilmesi gerektiğinin aksi taktirde yıkım kararı alınacağının belirtilmesi gerekmektedir. Yapıdaki aykırılığın da ayrıntılı bir şekilde fotoğraflanması gerekmektedir. Burada yapı sahibinin kim olduğunun net bir şekilde tespit edilmesi de önem teşkil etmektedir. Burada tutanağın teknik personel tarafından düzenlenmesi de önemlidir. Yine tutanakta inşaai faaliyetin bitip bitmediği, yapının kullanılıp kullanılmadığı da belirtilmelidir. Bir yapının ruhsatsız olması o yapının çevre ve görüntü kirliliğine sebebiyet verdiği anlamına gelmemesi sebebiyle böyle bir durum varsa bunun gerekçelendirilerek ve fotoğraflanarak belirtilmesi gerekmektedir.

Yine aynı şekilde yapı can ve mal emniyetini tehdit etmekteyse bunun da gerekçelendirilmesi ve teknik bir raporla desteklenmesi gerekmektedir. Yapı tatil tutanağının asılmasının sonrasında ise bu tutanağın iptali için tebliğ tarihinden itibaren 60 gün içerisinde belediyeye itiraz edilmeli ya da iptal davası açılmalıdır. Yine belediyeye yapılan itirazın olumsuz sonuçlanması halinde ya da cevap verilmemesi halinde dava açılması gerekmektedir. Başvuru süresi geçer ise tutanak geri dönüşsüz olarak geçerli kabul edilmektedir. Tutulan yapı tatil tutanağı mevzuatta öngörülen zorunlu unsurları barındırmıyor ise iptal edilebilmektedir. Burada yapı tatil tutanağındaki eksikliğin yapı tatil tutanağının iptalini gerektirmesi halinde yapı sahibi dava ile hem yıkım hem de para cezasından kurtulmuş olmaktadır. 

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Yıkım Kararı İtiraz

Yıkım kararının kişilerin mülkiyet hakkı sınırlandıran önemli bir idari işlem olması nedeniyle kişilerin bu durumda gidebileceği hukuki yolları bilmesi önem teşkil etmektedir. Özellikle kararın hukuka uygun verilmiş olması önemlidir. Eğer idare tarafından verilmiş yıkım kararında hukuka aykırılık oluşturan bir durum mevcut ise yapı malikleri idari işlemin iptali için itiraz ve dava yoluna gidebilmektedirler. Öncelikle itiraz yolunu incelediğimizde yıkım kararının verilmesinin ardından kararın ilgilisi olan kişiler tarafından yıkım kararının kaldırılması idari makamdan istenebilmektedir. Ancak burada belirtmek gerekir ki yıkım kararına karşı iptal davası açılabilmesi için öncelikli itiraz yolu başvurusu zorunlu değildir. 

Bu durumda kişiler dilerlerse direkt iptal davası açma yoluna gidebilmektedirler. Karara itiraz yoluna gitmek isteyen bir kişi ise yıkım kararının tebliğinden 60 günlük süre içerisinde itiraz yoluna gitmelidir. Burada yapı tatil zaptının yapının görünür bir yerine asılması ile tebliğ edilmiş kabul edilmektedir. Yıkım kararının iptali ise idari makamlar tarafından verilen yıkım kararının yalnızca hukuka aykırılık oluşturduğu durumlarda yapılabilmektedir. Burada iptal davası için görevli mahkeme İdare Mahkemesidir. Yıkım kararının iptaline ilişkin açılacak olan davayı ilgili olan kişiler açmalıdır. Davanın diğer tarafı ise İdare olacaktır. Mahkeme açılan dava sonrasında inceleme yapar. Karar hukuka uygun görülürse açılan iptal davası reddedilecektir. Mahkemenin verdiği red kararına karşı kanun yollarına başvurulabilir.