11 Yargı Paketi

Türkiye’nin ceza adaleti, infaz rejimi ve dijital güvenlik başlıklarında eşgüdümlü bir dönüşüm hedefleyen 11. Yargı Paketi; suçla mücadelede caydırıcılığı artırma, yargılamada öngörülebilirlik ve hız, infazda ise bireyselleştirme ve rehabilitasyon ilkelerini merkezine alır. Paket, önceki düzenlemelerle kurduğu devamlılığı korurken; örgütlü suçlar, çocuk adaleti, bilişim yoluyla işlenen suçlar ve toplumsal güvenliği tehlikeye sokan fiiller bakımından normatif çerçeveyi günceller. Böylece hem mağdur haklarının korunması hem de kamu düzeninin güçlendirilmesi hedefleri aynı metinde dengelenir.

11 Yargı Paketi (Tanım, Amaç ve Kapsam)

11. Yargı Paketi; ceza hukuku, ceza muhakemesi, infaz hukuku, medenî hukuk ve dijital/iletişim hukuku kesişiminde, yargılamanın etkinliği, yaptırımların caydırıcılığı ve infazın bireyselleştirilmesi eksenlerinde kurgulanan bütüncül bir düzenleme yaklaşımıdır. Paket, bir yandan toplum güvenliğini doğrudan etkileyen fiillerde normatif çerçeveyi netleştirirken, diğer yandan çocuk adalet sistemi ve akıl hastalığı gibi kırılgan alanlarda özenli bireyselleştirme ve güvenlik tedbiri dengesini gözetir. Bilişim yoluyla işlenen ekonomik suçlar, ödeme araçları ve hesap bilgileri, erişimin engellenmesi–içerik kaldırma ile abonelik/kimlik doğrulama süreçleri yönünden de dijital çağın risklerine uyarlanmış bir koruma katmanı hedeflenir. Amaç, hukukî güvenlik ve öngörülebilirlik ilkelerini zedelemeden, maddî–usulî ceza hukukunu ve infazı aynı çatı altında uygulanabilir ve ölçülü bir sistem hâline getirmektir.

11 Yargı Paketi Ne Zaman Çıkacak?

11. Yargı Paketi’nin yürürlüğe girmesi, kanun teklifinin TBMM’deki yasama sürecini tamamlamasına bağlıdır. Uygulamada; taslak metin teklife dönüştürülür, Adalet Komisyonu’nda madde madde müzakere edilir, gerekli değişikliklerle Genel Kurula taşınır ve kabul edilirse Cumhurbaşkanı’nca yayımlanmak üzere Resmî Gazete’ye gönderilir. Yürürlük maddesi, bazı düzenlemeler için derhâl yürürlük öngörebileceği gibi, kademeli geçiş ya da ikincil mevzuatın çıkarılmasını şart koşabilir. Bu nedenle “ne zaman çıkacak?” sorusunun cevabı, komisyon takvimi, Genel Kurul görüşmeleri ve yayımlanma tarihinin birleşimine göre belirlenir.

Uygulayıcılar açısından izlenen standart yol haritası özetle şöyledir:
— Teklifin sunulması: Taslak, milletvekillerince teklif hâline getirilir.
— Komisyon aşaması: Adalet Komisyonu’nda ihtisas müzakereleri, alt komisyon çalışmaları ve değişiklik önergeleri yapılır.
— Genel Kurul: Maddeler tüm milletvekillerinin katılımıyla görüşülür ve oylanır.
— Yayımlanma: Kabul edilen metin Resmî Gazete’de yayımlanır; yürürlük ve geçiş hükümleri uygulanmaya başlar.

Bu çerçevede, tarihe ilişkin kesinlik ancak Meclis gündemine alınma ve Genel Kurul oylaması tamamlandığında ortaya çıkar; infaz ve bilişim başlıklarında öngörülen bazı hükümler için yönetmelik/tebliğ gibi ikincil düzenlemelerle uygulama takvimi ayrıca netleştirilebilir.

11 Yargı Paketi Kimleri Kapsıyor?

11. Yargı Paketi’nin kapsamı, maddi ceza hukuku, ceza muhakemesi ve infaz boyutlarında farklı aktörleri etkileyen normlar üzerinden belirlenir. Düzenlemeler; suç failini, mağduru, soruşturma–kovuşturma makamlarını ve infaz otoritesini aynı anda ilgilendirir. Özellikle örgütlü suçlar, genel güvenliği tehlikeye sokan fiiller, bilişim yoluyla işlenen malvarlığı suçları ve taksirli eylemler bakımından fail odaklı sonuçlar; erişimin engellenmesi–içerik kaldırma ile abonelik/kimlik doğrulama alanlarında ise mağdur hakları ve dijital güvenlik yönünden sonuçlar doğurur. Çocuklar ve akıl hastalığı bulunan kişiler gibi kırılgan gruplar için bireyselleştirme–güvenlik tedbiri dengesi gözetilir; denetimli serbestlik ve alternatif infaz modelleriyle topluma yeniden kazandırma hedeflenir.

Fail ve Suç Tiplerine Göre Kapsam

Ceza siyasetinde, caydırıcılık ve orantılılık ilkeleri esas alınır. Örgüt kurma/üyelik, genel güvenliğin kasten tehlikeye sokulması, taksirle yaralama ve güveni kötüye kullanma/bilişim suçları gibi alanlarda ceza sınırlarının güncellenmesi ve nitelikli hâllerin belirginleştirilmesi, fail bakımından doğrudan etki doğurur. Bu çerçevede, çocuk failler yönünden yaş küçüklüğü indiriminin hâkim takdirine bağlanması ve rehabilitasyon odaklı infaz mekanizmaları, cezaların bireyselleştirilmesi amacını güçlendirir.

Mağdur, Kırılgan Gruplar ve Dijital Güvenlik

Mağdurun korunması; erişimin engellenmesi–içerik kaldırma usulünün hızlandırılması, abonelik/kayıt işlemlerinde kimlik doğrulama ve ödeme/hesap bilgilerinin hukuka aykırı devrine karşı yaptırımların netleştirilmesiyle desteklenir. Çocuklar, kadınlar ve dijital ortamda hak ihlaline maruz kalanlar bakımından ikincil mağduriyetin önlenmesi, kişisel verinin ve onurun korunması ile yargısal süreçte öngörülebilirlik temel hedeflerdir. İnfaz aşamasında iyi hâl, rehabilitasyon ve denetim kriterleri, hem toplum güvenliği hem de mağdurun tatmin/korunma beklentisi yönünden ölçülü bir denge kurar.

11 Yargı Paketi Maddeleri

11. Yargı Paketi; maddi ceza hukuku, ceza muhakemesi, infaz, medenî hukuk ve dijital/iletişim hukuku alanlarında eşgüdümlü bir güncelleme yaklaşımı benimser. Temel eksen, kamu güvenliği–caydırıcılık–bireyselleştirme dengesinin güçlendirilmesi; uygulamada ise belirlilik, öngörülebilirlik ve ölçülülük ilkelerinin korunmasıdır. Aşağıdaki alt başlıklar, paketin hukukî mimarisini uygulayıcı açısından okunabilir kılmak üzere özetlenmiştir.

TCK Değişiklikleri (Örgütlü Suçlar, Genel Güvenlik, Taksir, Güveni Kötüye Kullanma, Bilişim)

Ceza siyaseti bakımından alt–üst sınırların güncellenmesi, nitelikli hâllerin netleştirilmesi ve toplumsal tehlikelilik ölçütünün somutlaştırılması öne çıkar. Örgüt kurma/üyelik, genel güvenliğin kasten tehlikeye sokulması, taksirle yaralama ve güveni kötüye kullanma gibi tiplerde caydırıcılık artırılır; bilişimle bağlantılı malvarlığı suçları ve ödeme/hesap bilgilerine ilişkin fiillerde tipiklik berraklaştırılır. Çocuk failler ve akıl hastalığı hallerinde bireyselleştirme ve güvenlik tedbirleri birlikte ele alınır.

CMK Değişiklikleri (Seri Muhakeme, Uzlaştırma, Geçiş Hükümleri)

Muhakeme ekonomisi korunurken, kamu güvenliği yüksek fiillerde tam yargılama tercih edilir. Seri muhakeme ve uzlaştırma kurumlarının kapsamı yeniden dengelenebilir; kamu görevlisine karşı işlenen bazı fiiller uzlaştırma/önödeme dışına çıkarılabilir. Geçiş hükümleri, devam eden dosyalar yönünden hukukî güvenlik ve öngörülebilirlik esaslarıyla kaleme alınır.

İnfaz Düzenlemeleri (Denetimli Serbestlik, Alternatif İnfaz, Çocuk Hükümlüler)

İnfazda amaç ıslah ve topluma yeniden kazandırmadır. Denetimli serbestlikte risk temelli denetim ve ölçülü yükümlülükler; uygun suçlar ve süreler bakımından konutta veya hafta sonu infaz gibi alternatif infaz modelleri öne çıkar. Çocuk hükümlüler için kapalı kurumdan eğitimevine geçiş, iyi hâl–rehabilitasyon ekseninde yapılandırılır; gözlem ve değerlendirme süreçleri kurumsallaştırılır.

TMK ve 5651 Değişiklikleri (Cinsiyet Değişikliği Koşulları, İçerik Kaldırma/Erişim Engeli, Abonelik–Biyometrik Doğrulama)

TMK m. 40 ekseninde cinsiyet değişikliği koşulları yaş, tıbbî rapor ve süreklilik kriterleriyle sıkılaştırılabilir. 5651 yönünden kişilik hakkı ihlallerinde içerik kaldırma/erişim engeli usulü hız–netlik odaklı yeniden düzenlenir. Abonelik sözleşmeleri ve kimlik doğrulama alanında biyometrik doğrulama, hat sayısına sınırlama ve periyodik aktiflik kontrolü gibi araçlarla dijital güvenlik katmanı yükseltilir. Bu başlıklar, ifade özgürlüğü–kişilik hakkı ve özel hayatın gizliliği dengesini gözeten teknik usullerle desteklenir.

11 Yargı Paketi Denetimli Serbestlik

11.Yargı Paketi, denetimli serbestlik kurumunu risk temelli denetim, bireyselleştirilmiş yükümlülükler ve topluma yeniden kazandırma eksenlerinde güçlendirmeyi hedefler. Amaç, cezanın infazını yalnızca kapatma üzerinden değil; failin yeniden suç işleme riskini azaltacak davranışsal müdahaleler, eğitim–meslek programları ve psiko-sosyal destek ile tamamlamaktır. Bu çerçevede, belirli suç tipleri ve ceza süreleri yönünden toplum içinde infaz seçeneklerinin çerçevesi netleştirilir; mağdurun korunması, kamu düzeni ve ölçülülük ilkeleri birlikte gözetilir.

Kapsam ve Temel Koşullar

Denetimli serbestliğe geçişte, cezanın türü ve süresi, failin disiplin geçmişi, iyi hâl değerlendirmesi ve risk-ihtiyaç analizi esastır. Yükümlülükler (belirli bir adreste ikamet, alkol/uyuşturucudan uzak durma, belli kişi/yerlerle temas yasağı, tazmin/zararın giderilmesi, eğitim-istihdam programlarına katılım) kişiye özgülenir. İhlal hâllerinde uyarı–escalation sistemi işletilir; ısrarlı ihlallerde kuruma dönüş gündeme gelir. Mağdur odaklı yaklaşım gereği, failin mağdurla temastan kaçınması ve coğrafi/sosyal uzaklık tedbirleri önem taşıyan tamamlayıcı şartlardandır.

Alternatif İnfaz Modelleri: Konutta ve Hafta Sonu İnfaz

Paket, uygun hâllerde konutta infaz ve hafta sonu infaz gibi alternatif infaz seçeneklerinin sınırlarını berraklaştırır. Elektronik izleme (bileklik), kısmi zamanlı kısıtlama, sokağa çıkma saatleri ve çalışma/öğrenim istisnaları gibi araçlarla toplum içinde denetim sağlanır. Bu model, çalışma hayatı ve aile yükümlülükleri kesintiye uğramadan ceza yaptırımının icrasını mümkün kılar; aynı zamanda kamu güvenliği yönünden ölçülü gözetim mekanizmalarıyla desteklenir.

Denetim, Raporlama ve İhlal Rejimi

Denetimli serbestlik süreci, periyodik raporlama, yerine getirme belgeleri, kurum-denetmen görüşmeleri ve elektronik veri izleme ile takip edilir. Kademeli yaptırım ilkesi gereği, önce yükümlülüğün uyarlanması, devamında süre uzatımı veya kısıtlama artışı değerlendirilir; tekrar eden ağır ihlallerde toplum içi infaz sonlandırılarak kurum içi infaza dönüş uygulanır. Böylece öngörülebilirlik, hukukî güvenlik ve caydırıcılık dengesi korunur.

11 Yargı Paketi Ortaklığın Giderilmesi (HMK ve Uygulamadaki Yansımalar)

Ortaklığın giderilmesi (izale-i şuyu) davaları; paylı veya elbirliği mülkiyetindeki taşınır/taşınmazlarda paydaşlığın sona erdirilmesi ve mülkiyetin aynen taksim ya da satış suretiyle paylaşım yoluyla çözümlenmesini konu alır. Yargılama; görev, yetki, keşif-bilirkişi, kıymet takdiri ve satış safhalarının teknik hassasiyeti nedeniyle usul ekonomisi ve hukukî güvenlik ilkeleri bakımından kritik önemdedir. 11. Yargı Paketi’nin bu başlığa doğrudan veya dolaylı temas etmesi hâlinde, hedef; dosyaların daha hızlı, öngörülebilir ve standart bir usulle sonuçlandırılması olacaktır.

Normatif Çerçeve ve Güncel Uygulama

Uygulamada sulh hukuk mahkemeleri; aynen taksimin mümkün olup olmadığını teknik raporlarla değerlendirir, mümkün değilse e-satış portalı üzerinden açık artırma ile satışa gidilir. Keşif, bilirkişi seçimi, değerleme yöntemleri, rızaen kullanım dengesi, paydaşlar arasındaki ihtilafların kapsamı ve tebligat–katılım süreçleri davanın süresini belirleyen ana değişkenlerdir. Paydaşlar arasındaki ihtiyati tedbir talepleri, önalım (şufa) iddiaları ve kat mülkiyeti/imar bağları da uyuşmazlığa teknik katmanlar ekler.

Paketin Dokunabileceği Alanlar

Paketin ortaklığın giderilmesine ilişkin muhtemel temas noktaları şu eksenlerde şekillenebilir:

• Usul standardizasyonu: Keşif–bilirkişi atamalarında uzmanlık havuzları, kıymet takdiri raporlarında metodoloji birliği ve itiraz sürelerinin netleştirilmesi.

• Dijitalleşme ve tebligat: Zorunlu e-tebligat, duruşma-öncesi e-dosya ön incelemesi ve paydaşların e-satış sürecine anlık erişimiyle şeffaflık ve katılımın artırılması.

• Satışın etkinliği: Açık artırma takvimi, ilan–pazarlama standartları ve teminat–bedel yatırma prosedürlerinin sadeleştirilmesi; asgarî katılım ve aşırı düşük bedelin önlenmesi için koruma eşikleri.

• Masraf ve giderler: Gider avansı–bilirkişi ücreti–satış masrafı kalemlerinde öngörülebilirlik; paydaşlar arasında hakkaniyete uygun dağılım ilkeleri.

Not: Bu başlıktaki hususlar taslak metnin nihaileşmesine bağlıdır; gayemiz, paket ortaklığın giderilmesine temas ederse uygulamada beklenen etki alanlarını sistematik biçimde işaretlemektir.

Uygulayıcılar İçin Pratik Etki

Beklenen yön, daha az duruşma, daha kısa kıymet takdiri çevrimi, e-satışta yüksek görünürlük ve itirazların hızlı filtrelenmesi ile çevrim süresinin kısalmasıdır. Böylece paydaşlar arası menfaat dengesi korunurken, taşınmazın rayice en yakın bedelle elden çıkarılması ve bedelin süratle paylaştırılması amaçlanır. Avukatlar açısından; delil stratejisi (özellikle değerleme ve ayırma imkânı), süre–usul takip disiplini ve dijital süreçlere uyum davanın kaderini belirleyen ana parametreler olmaya devam edecektir.

11 Yargı Paketi Ceza İndirimi Var mı? (Genel/Özel Af Ayrımı ve İnfazla İlişki)

“Ceza indirimi”, “infaz indirimi”, “denetimli serbestlik” ve “af” kavramları birbirine karıştırılmamalıdır. Yargı paketleri genellikle suç tiplerinin ceza sınırlarını ve infaz–denetim rejimini yeniden ayarlayan teknik metinlerdir; her paket af ya da genel bir ceza indirimi içermez. Somut bir indirimin olup olmayacağı ancak kanun metninin kabulüyle anlaşılır; taslak aşamasındaki başlıklardan hareketle kesin sonuç çıkarmak hukuken doğru değildir.

Genel/özel af – ceza/infaz indirimi ayrımı:

• Genel af (Anayasa m.87), suçun bütün hukukî sonuçlarını kaldırır; nitelikli çoğunluk gerektirir. Özel af ise cezayı kaldırır veya hafifletir, mahkûmiyeti ortadan kaldırmaz.

• Ceza indirimi, TCK’daki alt–üst sınırların değiştirilmesiyle olur; hâkimin hüküm kurduğu aşama etkilenir.

• İnfaz indirimi/denetimli serbestlik, verilen cezanın nasıl çekileceği ile ilgilidir; koşulların genişletilmesi, koşullu salıverilme hesabını ve denetimli serbestlikten yararlanma eşiğini değiştirebilir.

• Geriye yürüme ilkesi: Lehe olan maddi ceza hükümleri fail lehine geriye yürüyebilir; usul/infaz kuralları ise kural olarak derhal uygulanır, ancak geçiş hükümleri farklılaştırabilir.

Uygulayıcı için pratik çerçeve:
Paket kapsamında “ceza indirimi var mı?” sorusunun cevabı; (i) TCK’da ilgili suç tiplerinin ceza sınırlarının düşürülüp düşürülmediğine, (ii) İnfaz Kanunu’nda koşullu salıverilme oranları, denetimli serbestlik süresi, konutta/hafta sonu infaz gibi alternatif modellerin genişletilip genişletilmediğine ve (iii) geçiş hükümlerinin hangi hükümlülükleri kapsadığına bağlıdır. Bu nedenle, her somut dosya için suç tarihi–hüküm tarihi–kesinleşme–infaz statüsü birlikte değerlendirilmelidir.

Yanlış beklentilerin önüne geçmek için ölçütler:

• “Af” ile “denetimli serbestlik genişlemesi” aynı şey değildir; denetimli serbestlikte yükümlülükler ve ihlal rejimi devam eder.

• “Ceza indirimi” iddiası, ancak kanunlaşmış ve Resmî Gazete’de yayımlanmış bir hükme dayandırılabilir.

• Nitelikli suçlar, terör–örgüt, cinsel suçlar gibi kalemlerde genellikle hariç tutma veya daha sıkı şart yaklaşımı benimsenir; hüküm metni görülmeden genelleme yapılamaz.

Çocuk Adalet Sistemi ve Akıl Hastalığına İlişkin Hükümler

11. Yargı Paketi, yaş küçüklüğü ve akıl hastalığı başlıklarını cezanın bireyselleştirilmesi ilkesiyle yeniden dengeleyen bir çerçeveye oturtur. Amaç; kamu güvenliğini teminat altına alırken, failin gelişimsel/klinik özelliklerini dikkate alan orantılı ve öngörülebilir çözümler üretmektir. Bu yaklaşım, hem hâkim takdirinin objektifleştirilmesi hem de güvenlik tedbirlerinin içerik ve süresinin somut ölçütlere bağlanması yönüyle öne çıkar.

Yaş Küçüklüğü ve Hâkim Takdiri

• 15–18 yaş aralığında indirimin otomatik uygulanması yerine, hâkim takdirine bağlı bir değerlendirme sistemi benimsenir.

• Takdir, fiilin planlanma derecesi, kasıt yoğunluğu, sonuçların öngörülmesi, failin gelişimsel olgunluğu ve suç geçmişi gibi ölçütlerle gerekçeli şekilde kullanılır.

• Amaç, ağır ve planlı eylemlerde cezasızlık algısını önlemek; ihmalen ve gelişimsel zafiyet içeren hallerde ise eğitsel/terapötik müdahale imkânını korumaktır.

Çocuk Hükümlülerde İnfaz: Kapalı Kurumdan Eğitimevine Geçiş

• İnfaz başlangıcı çocuk kapalı kurumda yapılır; iyi hâl, rehabilitasyon ilerlemesi ve risk değerlendirmesi kriterleri sağlandıkça eğitimevine geçiş mümkündür.

• Psikososyal destek, eğitim–meslek programları ve aile ile bağların sürdürülmesi zorunlu bileşenlerdir.

• İhlal rejimi kademelidir: yükümlülüğe uyum eksikliğinde uyarlama–izleme; ısrarlı ihlallerde geçiş hakkının geri alınması ve yeniden değerlendirme.

Akıl Hastalığı, Azalmış Ceza Sorumluluğu ve Güvenlik Tedbirleri

• Azalmış ceza sorumluluğu bulunan faillerde, indirimin yanı sıra akıl hastalarına özgü güvenlik tedbiri kararı verilmesi zorunlu kılınır; böylece ceza–tedbir dengesi kurulur.

• Tedbirin süresi ve rejimi, suçun ağırlığı ve toplumsal tehlikelilik esas alınarak asgari süreler ve periyodik sağlık kurulu raporları ile denetlenir.

• İnfaz hâkimliği denetimi güçlendirilir; klinik ilerleme ile toplum güvenliği arasında güncel raporlara dayalı bir eşgüdüm sağlanır.

Uygulayıcılar İçin Yol Haritası

• Savunma stratejisi: Gelişimsel/klinik değerlendirmeleri erken aşamada temin edin; planlama–kasıt–öngörülebilirlik ekseninde somut delil sunun.

• Hüküm ve gerekçe: Hâkim takdirinin ölçütlere dayalı ve somutlaştırılmış olması temyiz denetiminde belirleyicidir.

• İnfaz ve izleme: Çocuk dosyaları ve klinik vakalarda rehabilitasyon planı, iyileşme raporları ve yükümlülük uyumu düzenli olarak dosyaya kazandırılmalıdır.

Bu bütünleşik model, cezalandırmanın yanında önleme ve ıslah fonksiyonlarını görünür kılar; bireysel adalet ile toplum güvenliği arasındaki dengeyi normatif ve kurumsal araçlarla sağlar.

Bilişim ve Ödeme Araçlarına İlişkin Suçlar (Hesap Bilgileri, Sanal Bahis/Kumar, Operatör Yükümlülükleri)

11. Yargı Paketi, bilişim yoluyla işlenen malvarlığı suçları ve ödeme araçları/hesap bilgilerine yönelik ihlaller bakımından koruma katmanını yükseltir; amaç, finansal ekosistemin bütünlüğünü ve mağdurun malvarlığı güvenliğini güçlendirmektir. Bu çerçevede, banka/kredi kartı ve kripto varlık hesapları dâhil olmak üzere ödeme araçlarının başkasına verilmesi, devri veya paylaşılması suretiyle çıkar sağlanması, bağımsız suç olarak tanımlanır; fiilin dolandırıcılık veya nitelikli hallerle birleşmesi durumunda daha ağır norm uygulanır. Düzenleme, sanal bahis/kumar ve platform aracılığıyla işlenen dolandırıcılık tiplerinde örgütlü–tekrarlayan eylemlere karşı caydırıcı ceza sınırları ve el koyma/bloke gibi güvence tedbirlerinin etkin kullanımını öngörür.

Ödeme Araçları ve Hesap Bilgilerinin Hukuka Aykırı Devri

Ödeme aracı veya hesap kimlik bilgisinin (IBAN, cüzdan adresi, kart verisi vb.) menfaat temini amacıyla üçüncü kişilere verilmesi/aktarılması, artık tipik haksızlık olarak açık ve doğrudan tanımlanır. Böylece “ben sadece IBAN’ımı verdim” türü savunmaların tipiklik dışına kaçış imkânı azaltılır. Mağdur sayısı, suçtan elde edilen kazanç, örgüt bağlantısı ve tekrar; ceza tayininde belirleyici ölçütlerdir. Malvarlığına el koyma, gelirin müsaderesi ve hesapların derhâl blokesi gibi araçlar, etkin soruşturma ilkesiyle uyumlu şekilde devreye alınır.

Sanal Bahis/Kumar, Platform Dolandırıcılığı ve Teknik Delil

Sanal bahis/kumar ekosisteminde hesap kiralama, para transfer zincirleri ve kripto–fiat geçiş istasyonları üzerinden aklama ve haksız menfaat temini tipiktir. Paket yaklaşımı, teknik delilin (IP–log, cihaz izi, zincir üstü hareketler) hızlı toplanması, erişim–içerik sağlayıcı yükümlülüklerinin netleştirilmesi ve operatörlerin bildirim/cevap sürelerinin kısaltılması yönündedir. Böylece zaman duyarlı veri, ispat vasıtası olmaktan çıkmadan dosyaya kazandırılır; uzlaştırma/önödeme kapsamı dışı kalan ağır tiplerde tam muhakeme esası korunur.

Operatör ve Abonelik Doğrulama Yükümlülükleri

Abonelik kurulumu ve hat/hat sayısı yönetimi bakımından kimlik doğrulama standardı yükseltilir: biyometrik doğrulama, e-kimlik üzerinden teyit, yabancı kimliklerin resmî doğrulaması ve periyodik aktiflik kontrolü gibi mekanizmalar, sahte–açık hat kaynaklı bilişim suçlarını sınırlamayı hedefler. İhlal hâlinde idari para cezaları ve erişim kesintisi gibi tedbirler öngörülür; operatörlerin veri saklama–cevaplama yükümlülükleri öngörülebilir ve denetlenebilir hâle getirilir. Bu düzenlemeler, ifade özgürlüğü–kişilik hakkı–özel hayatın gizliliği dengesini gözeterek, kişisel verinin güvenli işlenmesini ve mağdurun hızlı korunmasını amaçlar.

Uygulayıcılar için sonuç: Bilişim dosyalarında erken koruma tedbirleri (blokaj, el koyma), hızlı log–zincir üstü analiz, operatör yazışmalarının standartlaştırılması ve mağdur odaklı iade/zarar telafisi süreçleri kritik önem taşır. Savunma tarafı için ise tipiklik–illiyet ve menfaat temini kastı eksenlerinde teknik inceleme raporlarına itiraz, dosyanın kaderini belirleyebilecek başlıca stratejilerdendir.

Yürürlük, Geçiş Hükümleri ve İkincil Mevzuat

11. Yargı Paketi’nin uygulanma zamanı ve kime nasıl uygulanacağı, kanunun yürürlük maddesi, ayrıca geçiş hükümleri ve bunları tamamlayan ikincil düzenlemeler ile belirlenir. Uygulamada üç eksen önem taşır: (i) yürürlük tarihi, (ii) lehe aleyhe ayrımı ve geriye yürüme ilkeleri, (iii) yönetmelik/tebliğ ve uygulama genelgelerinin yayımlanma takvimi. Amaç, hukukî güvenlik ve öngörülebilirlik ilkelerini zedelemeden normların eş zamanlı ve tutarlı işletilmesidir.

Yürürlük Rejimi (Derhâl/Yedek Tarih ve Kademeli Uygulama)

Yasa, Resmî Gazete’de yayımlandığı gün yürürlüğe girebileceği gibi, ilerideki belirli bir tarihi de öngörebilir. Bazı başlıklarda kademeli yürürlük tercih edilir (ör. bilişim/abonelik doğrulaması, elektronik izleme altyapısı, alternatif infaz). Bu durumda kurumlara hazırlık ve uyum süresi tanınır. İnfaz ve usul hükümleri kural olarak derhâl uygulanır; ancak yasa koyucu, devam eden dosyaları korumak için istisnaî geçiş düzenekleri kurabilir.

Geçiş Hükümlerinin Uygulanması

• Maddî ceza hükümleri (suç tanımı, ceza sınırları) bakımından lehe olan düzenleme fail lehine geriye yürüyebilir. Bu etki; soruşturma, kovuşturma ve kesinleşmiş hükmün infazı aşamalarında dosya bazında değerlendirilir.

• Usul ve çoğu infaz kuralı derhâl uygulanır; ancak koşullu salıverilme oranları, denetimli serbestlik eşiği gibi hesaplamaya etki eden kalemler için özel geçiş maddesi konulmuşsa lafza üstünlük esastır.

• Devam eden dosyalarda tipik yol haritası: (i) suç tarihi–hüküm tarihi–kesinleşme verileri tespit edilir, (ii) yeni kanun ile önceki hüküm karşılaştırılır, (iii) lehelik analizi gerekçelendirilir, (iv) gerekiyorsa uyarlama kararı/başvurusu yapılır.

• Kazanılmış hak, ölçülülük ve eşitlik ilkeleri gözetilir; geriye yürütme hatalı kurgulanırsa eşitlik dışı sonuçlar ve infazda kaos doğabilir.

İkincil Mevzuat ve Uygulama Genelgeleri

Paketin pek çok başlığı yönetmelik/tebliğ ve uygulama genelgesi gerektirir:

• Denetimli serbestlik/alternatif infaz için risk–ihtiyaç analizi, ihlal rejimi, elektronik izleme prosedürleri, raporlama ve denetim standartları.

• Bilişim/abonelik–kimlik doğrulama alanında biyometrik doğrulama, hat sınırlaması, operatör yanıt süreleri, veri saklama–paylaşma protokolleri.

• İçerik kaldırma/erişim engeli süreçlerinde başvuru–tebliğ–icra süreleri ve teknik entegrasyon adımları.

Uygulayıcılar (mahkemeler, savcılıklar, infaz hâkimlikleri, denetimli serbestlik müdürlükleri, BTK/işletmeciler) açısından pratik öneri: UYAP kontrol listesi oluşturun (suç tipi–tarih–aşama–lehe analiz–geçiş maddesi–ikincil mevzuat), standart şablon gerekçeler kullanın, uyarlama ve itiraz takvimini kaçırmayın. Böylece belirlilik, hız ve hakların etkin korunması birlikte sağlanır.