51/2-B Trafik Cezası Nedir?

Hız sınırları, trafiğin akışını düzenleyen ve can güvenliğini doğrudan koruyan temel kuralların başında gelir. Karayolları Trafik Kanunu’nun 51. maddesi hız ihlallerine dair yaptırımları kademeli olarak düzenler. 51/2-B ise, yönetmelikte belirlenen hız sınırının %30’dan %50’ye kadar (50 dahil) aşılması hâlindeki ihlalleri kapsar. Bu nedenle 51/2-B, şehir içi–şehir dışı tüm yol türlerinde sık karşılaşılan, ancak ciddiyeti yüksek bir hız ihlali kategorisidir.

51/2-B Trafik Ceza Maddesi Hangi Durumu Kapsar?

51/2-B, sürücünün geçerli hız limitini %30–%50 aralığında aştığı durumlarda uygulanır. Örneğin hız limiti 90 km/s olan bir kesimde 117–135 km/s aralığına çıkmak 51/2-B kapsamına girer. Bu kapsam:

• “Birazcık hızlandım” gibi hafife alınabilecek ihlallerden daha ağırdır,
• Ancak %50’nin üzeri olan en yüksek ihlal kademesinin (51/2-C) altında kalır.

Örnek Hız Aşımı Durumu

• Hız limiti: 100 km/s
• Araç hızı: 130–150 km/s arası
• Uygulanan madde: 51/2-B
  Bu senaryoda sürücü, limiti %30–%50 oranında aştığından 51/2-B cezasıyla karşılaşır.

2025 Yılı 51/2-B Trafik Cezası Ne Kadar?

2025 yılı itibarıyla 51/2-B kapsamında uygulanacak idari para cezası tutarı: 4.512 TL’dir. Tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde ödeme yapıldığında %25 indirim uygulanır ve ceza 3.384 TL olarak tahsil edilir.
Önemli: Süresi içinde peşin ödeme, itiraz hakkınızı ortadan kaldırmaz; itirazınız kabul edilirse iade mümkündür.

İndirimli Tutarın Hesabı

• 4.512 TL × %75 = 3.384 TL
  İndirim süresi kaçırılırsa tam tutar geçerli olur ve gecikme zammı işleyebilir.

Ceza Puanı ve Ehliyete Etkisi

51/2-B ihlali, para cezasının yanında ceza puanı da doğurur. Uygulamada hız ihlalleri için belirlenen puanlar yıllık 100 puan sınırına doğru birikim yaratabilir. Bir takvim yılı içinde 100 puanı aşan sürücüler, sürücü belgelerinin geçici olarak geri alınması yaptırımıyla karşılaşır.
Tekrar eden hız ihlalleri, puan birikimini hızlandırdığı için kısa sürede sürüş hakkını kaybetme riski doğurur.

51/2-B Kusur Oranı Nedir?

Trafik kazalarında kusur oranı, tazminat ve değer kaybı hesaplamalarını belirleyen kritik unsurdur. 51/2-B ihlali, genellikle tali kusur olarak değerlendirilir. Uygulamada bu oran çoğu dosyada %25 seviyesinde kabul edilir; ancak olayın akışı, diğer tarafın davranışı, yol–hava koşulları ve deliller bu oranı yukarı veya aşağı çekebilir.

Kusur Oranı Dağılımına Örnek Tablo

Not: Bu oranlar nihai değildir; her dosyada bilirkişi raporu ve somut deliller belirleyici olur.

Kaza Tespit Tutanağında 51/2-B Kusuruna İtiraz

Kaza sonrası düzenlenen tutanakta 51/2-B’den kusurlu sayıldıysanız:

• Tarafların düzenlediği tutanağa kısa süre içinde e-Devlet üzerinden itiraz edebilirsiniz.
• Polis/jandarma tarafından düzenlenen tutanağa ise mahkeme yoluyla itiraz gerekir.
  Süreçte kamera kayıtları, olay yeri fotoğrafları, tanık beyanları ve hız sınırı/levha görünürlüğüne ilişkin kanıtlar önem taşır. Teknik bilirkişi talebi kusur dağılımının yeniden değerlendirilmesini sağlayabilir.

51/2-B Cezasına Nasıl İtiraz Edilir?

Cezanın haksız olduğunu düşünüyorsanız tebliğden itibaren 15 gün içinde Sulh Ceza Hakimliği’ne başvurabilirsiniz.
Gerekçelendirme örnekleri:

• Radar/lidar cihazının kalibrasyon ve konumlandırma hatası,
• Uyarı levhasının bulunmaması ya da görünürlüğünü engelleyen durumlar,
• Yoğun trafik akışı veya acil kaçınma manevrası gibi zorlayıcı hâllerin ispatı.
  Başvuruya ceza tutanağı, kimlik–ruhsat fotokopileri, varsa ödeme dekontu ve delil niteliğindeki kayıtlar eklenmelidir.

51/2-B Trafik Cezası Nasıl Ödenir?

Ödeme yapabileceğiniz başlıca kanallar:

• e-Devlet üzerinden ilgili hizmet,
• İnteraktif Vergi Dairesi hesabı,
• Anlaşmalı banka şubeleri, mobil bankacılık, ATM,
• PTT şubeleri.
  Banka veya PTT işlemlerinde sistemde görülen tarih, “ödeme tarihi” kabul edilir. Tebliğ tarihini kaydetmek, %25 indirim süresini kaçırmamak için kritik önemdedir.

Hız Aşımı Oranlarına Göre Diğer Ceza Maddeleri (2025)

Ek uyarı: Aynı yıl içinde %50 ve üzeri hız ihlalinin 5 kez tekrarı, sürücü belgesine 1 yıl el konulması sonucunu doğurabilir.

Sıkça Sorulan Sorular

51/2-B kusuru sigorta ödemesini etkiler mi?

Evet. Kusur oranı hasar tazminatı ve değer kaybı hesaplarına doğrudan yansır. 51/2-B çoğunlukla tali kusur sayıldığından, %25 seviyeleri sık görülür; ancak her olay somut deliller ile değerlendirilir.

Ceza puanı etkilenir mi?

Evet. Hız ihlalleri ceza puanı doğurur. Puanlar yıllık 100 sınırını aşarsa ehliyete geçici el koyma söz konusu olur.

Radar cihazında hata varsa ceza silinir mi?

Mümkün. Cihazın kalibrasyon eksikliği, hatalı konum, yanlış ölçüm gibi eksikler kanıtlanırsa mahkeme iptal kararı verebilir. Delil dosyasını sistemli hazırlamak başarı şansını artırır.

Sık Yapılan Hatalar ve Pratik İpuçları

• “Akışa uydum” yanılgısı: Toplu hızlanma, sorumluluğu ortadan kaldırmaz. Kendi hızınızı limite göre yönetin.
• Yokuş–iniş farkı: Yokuş inişlerde hız kendiliğinden artar; motor freni ve uyarıcı bakış kullanın.
• Levha/gösterge takibi: Hız levhaları yol türüne göre sık değişir; navigasyonun uyarılarını açık tutun.
• Hava–zemin etkisi: Yağış, sis, buzlanma gibi koşullarda limitin altında seyretmek güvenli tercihtir.
• Sabit radar–mobil denetim: Sadece sabit noktaları ezberlemek yerine sürüş disiplinini alışkanlık hâline getirin.

Sonuç

51/2-B, hız limitini %30–%50 aralığında aşan sürücüleri hedefleyen caydırıcı bir düzenlemedir. 2025 yılı için 4.512 TL ceza, 15 gün içinde 3.384 TL’ye iner; ayrıca ceza puanı riski bulunur. Bir kazada çoğunlukla tali kusur kabul edilmekle birlikte somut deliller sonucu değiştirebilir. Güvenli sürüş ve hız limitlerine uyum, hem cezaları hem de kazaları önlemenin en etkili yoludur.