78/1-a Trafik Cezası Nedir?
Karayollarında can güvenliğini artırmanın en etkili yollarından biri, emniyet kemeri ve çocuk bağlama sistemlerinin eksiksiz kullanılmasıdır. 78/1-a trafik cezası, seyir hâlindeki araçlarda sürücü ve yolcuların emniyet kemeri takmaması ile çocukların yaş-kilo-boyuna uygun çocuk bağlama sistemlerinin bulundurulmaması veya kullanılmaması hâllerinde uygulanır. Düzenlemenin amacı, yalnızca kural ihlalini yaptırımla karşılamak değil; kaza anında ölüm ve ağır yaralanma riskini dramatik biçimde azaltmaktır.
78/1-a Trafik Cezası 2025 Yılında Ne Kadardır?
2025 yılı için 78/1-a maddesi kapsamında uygulanacak idari para cezası tutarı:
- Ceza Tutarı: 993 TL
- Erken Ödeme (15 gün içinde): 744,75 TL (%25 indirimli)
- Ceza Puanı: 15 puan
Ceza, kural ihlalinin görevli tarafından doğrudan tespiti, EDS ya da kamera kayıtları ile belirlenmesi hâlinde düzenlenir. İhlal plakaya yazılabileceği gibi, kimlik tespiti yapılmışsa sürücü/yolcu adına da uygulanabilir.
Emniyet Kemeri ve Çocuk Bağlama Sistemi Zorunluluğu
Emniyet kemeri, düşük hızlarda dahi hayat kurtaran bir güvenlik ekipmanıdır. Araçta bulunan her koltuk için kemer takılması zorunludur. Çocuklar içinse yaş, boy ve kiloya uygun çocuk koltuğu/bağlama sistemi (arka yüze dönük koltuk, artırıcı oturak vb.) bulundurulmalı ve seyir boyunca kesintisiz kullanılmalıdır.
Hatırlatmakta fayda var: “Kısa mesafe gidiyorum.” veya “Şehir içindeyim.” gibi gerekçeler yasal istisna yaratmaz; zorunluluk devam eder.
78/1-a Cezası Kimlere Uygulanır?
- Emniyet kemeri takmayan sürücüler
- Ön veya arka koltukta emniyet kemeri takmayan yolcular
- Çocuk bağlama sistemi bulundurmayan veya kullanmayan araç sahipleri/ebeveynler
Her kişi için ayrı ayrı ceza düzenlenebilir. Örneğin sürücü kemer takmıyorsa ve arka koltuktaki yolcu da kemersizse, her ikisi de bağımsız olarak cezalandırılır.
Ceza Puanı Uygulaması ve Sicile Yansıması
78/1-a ihlali 15 ceza puanı ile sonuçlanır. Bir takvim yılı içinde ceza puanının 100’e ulaşması hâlinde sürücü belgesi 2 ay süreyle geri alınabilir ve eğitim yükümlülükleri doğar. Puanlar, ihlal tarihinden 1 yıl sonra otomatik olarak silinir; ancak tekrar eden ihlaller geçici el koyma riskini artırır.
78/1-a Cezası Nasıl Tespit Edilir ve Kesilir?
- Doğrudan tespit: Trafik görevlisi, denetim sırasında kemerin takılmadığını veya çocuk koltuğunun kullanılmadığını görürse tutanak düzenler.
- Teknolojik tespit: EDS/MOBESE görüntüleri ya da resmi kayıtlarla ihlal belirlenebilir.
- Tebligat: Ceza, yerinde bildirimle veya e-tebligat/posta yoluyla tarafınıza tebliğ edilir.
- Ödeme: Tebliğden itibaren 15 gün içinde ödeme yapılırsa %25 indirim uygulanır. Ödeme yapmak, itiraz hakkını ortadan kaldırmaz.
78/1-a Cezası Hangi Hallerde İptal Edilebilir?
Haksız ceza durumunda Sulh Ceza Hâkimliği’ne başvuru mümkündür.
Dilekçenizde aşağıdaki noktaları somut delillerle ortaya koymanız önemlidir:
- Tespit hataları: Saat/konum/kişi/araç plakasında bariz yanlışlıklar
- Görsel deliller: Araç içi kamera görüntüsü, üçüncü şahıs video kaydı
- Tıbbi istisnalar: Kemeri kullanmayı geçici veya kalıcı olarak engelleyen hekim raporu
- Çocuk bağlama sistemi kullanımı: Gerçekte koltuğun takılı ve kullanılıyor olduğunun fotoğraf/video ile ispatı
İtiraz Süresi ve Yeri
- Süre: Tebliğ tarihinden itibaren 15 gün
- Merci: İkametgâhınızdaki Sulh Ceza Hâkimliği
Başvuruya itiraz dilekçesi, ceza tutanağı, tebligat örneği, kimlik/ruhsat fotokopileri ve var ise delil niteliğindeki kayıtlar eklenmelidir.
78/1-a Trafik Cezası Nasıl Sorgulanır?
- e-Devlet üzerinden trafik cezası sorgulama ekranı
- Gelir İdaresi Başkanlığı dijital kanalları
- Trafik birimleri (başvuru ile)
Plakaya yazılan cezalarda araç bilgileri üzerinden, sürücüye yazılan cezalarda ise T.C. kimlik bilgileriyle sorgulama yapılabilir.
78/1-a Cezası Nereden ve Nasıl Ödenir?
- İnteraktif Vergi Dairesi ve GİB çevrim içi kanalları
- Anlaşmalı bankalar (şube, internet bankacılığı, mobil uygulama)
- PTT ve vergi daireleri
İndirimli ödemeden yararlanmak için 15 günlük süre kritik önemdedir.
Cezanın Geç Ödenmesinin Sonuçları Nelerdir?
- Her ay için %5 gecikme zammı uygulanır (yasal üst sınırlar saklıdır).
- Gecikme faizi toplamı cezanın iki katını aşamaz.
- E-haciz, araç muayenesinde engel gibi yaptırımlar gündeme gelebilir.
Emniyet Kemeri Takmamanın Diğer Hukukî ve Fiilî Sonuçları
- Tazminat süreçleri: Kaza sonrası kusur oranınız artabilir; maddi-manevi tazminat talepleriniz azalabilir.
- Sigorta ilişkisi: Zorunlu/sigorta şirketleri, kemer takmama hâlinde rücu yoluna gidebilir.
- Sağlık riski: Düşük hızda çarpmalarda bile, kemersiz yolculuk ölümcül yaralanmalara neden olabilir.
Sık Yapılan Hatalar ve Doğru Uygulama Önerileri
- “Arka koltukta kemer gerekmez” yanılgısı: Arka koltukta da kemer zorunludur. Çarpışma anında arka koltuk yolcusunun fırlaması, ön koltukta ağır yaralanmalara yol açabilir.
- “Kısa mesafe/ düşük hız” gerekçesi: Kaza saniyeler içinde olur; kısa mesafe istisna değildir.
- Çocuk koltuğunun yanlış kullanımı: Koltuğun yaşa-kiloya uygun olmaması, ISOFIX/kemer bağlantısının gevşekliği, kayış yüksekliğinin yanlış ayarlanması büyük risk doğurur.
- Kemerin yanlış takılması: Kemerin omuzdan ve kalçadan geçmesi gerekir; karın üzerinden geçirilen kemer iç yaralanma riskini artırır.
- Kalın mont/katmanlar: Kemerin vücuda yakın durmasına engel olan kalın giyim, etkinliği azaltır.
78/1-a Cezası Sık Tekrarlanırsa Ehliyete El Konulur mu?
Tek bir 78/1-a ihlali nedeniyle doğrudan el koyma uygulanmaz. Ancak tekrar eden ihlaller nedeniyle ceza puanlarınız 100’e ulaşırsa, sürücü belgeniz geçici süreyle geri alınabilir ve eğitim/psikoteknik süreçleri doğabilir.
Yolcular da Cezalandırılır mı?
Evet. Emniyet kemeri takmayan yolcuya bizzat ceza düzenlenebilir. Sürücü ve yolcuya ayrı ayrı işlem yapılması, 78/1-a’nın önemli özelliklerindendir.
Cezanın İadesi Mümkün mü?
İtirazınız kabul edilirse, daha önce ödediğiniz bedel, mahkeme kararı ve ödeme belgesi ile vergi dairesine yapılacak başvuru üzerine iade edilebilir.
78/1-a İhlalinde Araç Trafikten Men Edilir mi?
Hayır. Emniyet kemeri takmama/çocuk koltuğu kullanmama nedeniyle araç trafikten men edilmez. Ancak ihlal giderilmeden aracın seyretmesine izin verilmez; kemer takılması, çocuğun koltuğa bağlanması sağlanır.
Sıkça Sorulan Sorular (FAQ)
78/1-a cezasını nereden öğrenebilirim?
e-Devlet ve ilgili resmî kanallar üzerinden plaka/T.C. kimlik ile sorgulayabilirsiniz.
Ödeme yaparsam itiraz hakkım biter mi?
Hayır. 15 gün içinde indirimli ödeme yapsanız dahi itiraz edebilirsiniz.
İtiraz süresi kaç gündür?
Tebliğden itibaren 15 gündür; süre hak düşürücüdür.
Arka koltukta kemer zorunlu mu?
Evet. Arka koltukta da kemer takmak zorunludur.
Çocuk koltuğu yerine kucakta taşısam olur mu?
Hayır. Kucakta taşıma hem yasak hem de son derece tehlikelidir.
Sonuç
78/1-a, sürücü ve yolcuların hayatını koruyan temel bir yükümlülüğü yaptırıma bağlar. Emniyet kemeri ve çocuk bağlama sistemleri her mesafede, her hızda, her koltukta kullanılmalıdır. 15 gün içinde ödeme indirimi, itiraz hakkı, ceza puanı gibi unsurlar idari sürecin çerçevesini çizse de asıl hedef, kazaları ölümcül sonuçlardan korumaktır. Unutmayın: Emniyet kemeri bir tercih değil, zorunluluktur.
Avukat Fatih Tahancı, 2015 yılında Hukuk Fakültesini tam burslu, onur öğrencisi olarak Ankara’da tamamlamıştır. Avukatlık stajını Ankara Barosu nezdinde; sigorta hukuku, tazminat hukuku, iş hukuku, icra hukuku ve idare hukuku konularına odaklanmış çeşitli avukatlık bürolarında staj yaparak tamamlamıştır. Avukat Fatih Tahancı Çankaya/Ankara’da bulunan Tahancı Hukuk Bürosu’nda avukatlık faaliyeti göstermektedir.