Ankara Anlaşması Nedir? Ankara Anlaşması Şartları

Ankara Anlaşması Nedir? Ankara Anlaşması Şartları Nelerdir? 1950’li yıllarda Batı Avrupa, 2. Dünya savaşının getirdiği ekonomik buhranı onarmak ve kalıcı barışı sağlamak amacıyla bölgesel örgütlenmeler hızlanmış bulunmaktaydı. Bu amaç doğrultusunda 1957’de Avrupa Ekonomik Topluluğu (AET) kuruldu. Topluluğun başlangıçta altı kurucu üyesi bulunmaktaydı: Batı Almanya, Belçika, Fransa, Hollanda, İtalya ve Lüksemburg. Topluluk, üyelerinin ekonomik olarak entegrasyonunu hedefliyordu. Türkiye de bu dönemde Avrupa’nın siyasi ve ekonomik entegrasyon sürecine katılmayı amaçlayarak 1959 tarihinde AET’ye üyelik başvurusunda bulundu. Bu başvuruyla başlayan müzakereler 1963’te Ankara Anlaşması’nın imzalanmasıyla sonuçlandı. 

Avrupa Ekonomik Topluluğu 1993’te Avrupa Birliği’nin kurulmasıyla Avrupa Topluluğu (AT) adıyla AB’ye dahil edildi. Günümüzde Türkiye AB’ye henüz tam olarak katılmamıştır. Fakat bu ikili ilişki, seneler içerisinde bazı dönemlerden geçmiştir. Ankara Anlaşması da esasen bu sürecin bir ürünüdür. Zira 1963’te imzalanan bu anlaşma Türkiye’nin ekonomik gelişimini destekleyerek ileride tam üyeliğe zemin oluşturmayı hedefliyordu. Nitekim 1987’de AB’ye tam üyelik başvurusunda bulunsak da bu başvuru çeşitli siyasi ve ekonomik nedenlerle ertelendi.

Bu nedenledir ki bu anlaşma Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne girişinin ilk resmi adımı olarak kabul edilir. Ankara Anlaşması, bugün hala Türkiye- AB ilişkilerinin temel taşı olma vasfını taşımaktadır. Zira ekonomik entegrasyonun yanısıra Ankara Anlaşmasının imzalanmasıyla Türkiye bakımından ekonomik, siyasi, sosyal ve kültürel olmak üzere bazı etkiler de doğmuştur. Yazımızın devamında bu etkiler detaylıca açıklanacaktır.

Ankara Anlaşması Nedir?​

Yukarıda oluşum sürecini ve tarihsel arka planını açıkladığımız Ankara Anlaşması’na yakından bakmak gerekir.

Ankara Anlaşması Türkiye’nin AB’ye tam üyeliği için hazırlık ve ekonomik entegrasyon amacı taşıyan bir anlaşmadır.

Ankara Anlaşmasının imzalanmasıyla Türkiye bakımından ekonomik, siyasi, sosyal ve kültürel olmak üzere bazı etkiler de doğmuştur. 

Ekonomik etkiler;

• Türkiye ile AB ülkeleri arasındaki ticaret hacmini artırmıştır.

• Türk ekonomisinin modernleşmesi için bir çerçeve sunmuştur.

• Türkiye’nin AB’nin gümrük politikalarına uyum sağlaması, ticarette önemli avantajlar yaratmıştır.

    Siyasi Etkiler;

• AB üyelik sürecinin ilk adımını oluşturmuştur.

    Sosyal ve Kültürel Etkiler

• Avrupa ile Türkiye arasında daha yakın ilişkiler kurulmasına katkı sağlamıştır.

• Türk vatandaşlarına Avrupa’da iş kurma, çalışma hakkı tanımıştır.

• Türk vatandaşların yaşam koşullarını düzenleyen diğer bazı düzenlemeler içermektedir.

Hollanda Ankara Anlaşması Şartları​

Ankara anlaşması Türkiye vatandaşlarına bazı Avrupa ülkelerinde çalışma, iş kurma,serbest dolaşma gibi bazı hakları tanır. Ankara Anlaşması’nın bu kapsamda Hollanda’daki uygulaması önem arz eder zira diğer ülkelere nazaran daha sınırlı bir uygulama alanına sahiptir.

Ankara Anlaşması kapsamında Hollanda, Türk vatandaşlarına çalışma ve iş kurma hakkı sunmaktadır. Ayrıca Türk vatandaşları işçi veya serbest meslek sahibi (ticaret yapan kişi) olarak Hollanda’ya yerleşebilir. Ancak bu hak, diğer ülkelerdeki uygulamalara göre Hollanda’da daha sıkı şartlara tabidir.

Hollanda, Ankara Anlaşması’na dayanarak Türk vatandaşlarına serbest meslek icra etmehakkı tanımaktadır. Ancak bu haktan yararlanmak isteyen kişilerin aşağıdaki şartları karşılaması gerekmektedir:

1. Sürdürülebilir ve kârlı bir iş planı sunulmalıdır.

2. Kişinin bu işi idame ettirebilecek yeterli bir sermayeye sahip olduğunu ispatlaması gerekir.

3. Kurulacak işin Hollanda ekonomisine olumlu katkı sağlayacağı kanıtlanmalıdır.

4. Kişinin icra edeceği mesleğe uygun olarak kişinin eğitim ve iş deneyimi belgeleri sunulmalıdır.

İlgili başvurular, gerekli belgelerle Hollanda Göçmenlik ve Vatandaşlık Dairesi (IND) üzerinden yapılır.

Türk vatandaşları, yasal çalışma izni alarak Hollanda’da bir işte de çalışabilir. Kişinin 3 yıl kesintisiz çalışması sonunda Hollanda’da çalışma hakkı kalıcı hale gelir ve kişi iş değiştirme hakkını da kazanır. Bununla beraber 5 yıl boyunca Hollanda’da yasal olarak çalışıp yaşadıktan sonra, bu ülkede süresiz oturum başvurusu yapmaya da hak kazanır.

Almanya Ankara Anlaşması Şartları​

Belirtildiği üzere Ankara Anlaşması; Türk vatandaşlarına bazı Avrupa ülkelerinde iş kurma, çalışma ve yerleşme hakkı tanımıştır. Bu Avrupa ülkeleri arasında en popüler olanı Almanya’dır. Bünyesinde barındırdığı avantajlar diğer Avrupa ülkelerine nazaran daha çok olduğundan popüler olarak tercih edilmektedir. Zira Ankara Anlaşması Türk vatandaşlarına, Almanya’da özellikle kalıcı yerleşim ve ekonomik özgürlük açısından önemli avantajlar sunmaktadır. Bu imkanlar aşağıda detaylıca irdelenmiştir.

Almanya’da Ankara Anlaşması kapsamında çalışma hakkına sahip Türk vatandaşı bazı haklara sahiptir:

• Bir Türk vatandaşı, Almanya’da aynı işveren yanında 1 yıl kesintisiz çalıştıysa, aynı iş yerinde çalışma iznini uzatma hakkına sahiptir.

• Aynı işveren yanında 3 yıl boyunca çalıştıktan sonra, kişi aynı meslekte başka bir işte çalışma hakkını kazanır.

• 4 yıl boyunca yasal olarak Almanya’da çalışan bir Türk vatandaşı, çalışma piyasasına serbest erişim hakkına sahip olur. Bu, herhangi bir işveren yanında çalışabilme özgürlüğü anlamına gelir.

Almanya’da çalışan bir Türk vatandaşının aile bireyleri de belirli haklara sahiptir.

• Aile bireyleri, Almanya’da 3 yıl boyunca kesintisiz yaşadıktan sonra çalışma hakkı elde ederler.

Ankara Anlaşması kapsamında, Türk vatandaşları Almanya’da serbest meslek sahibi olarak iş kurma hakkına sahiptir. Yine bu hakkı kullanmak da bazı şartların varlığına bağlı kılınmıştır. Bu şartlar:

• İş fikrinin somut, sürdürülebilir ve kârlı olması gerekir

• Kurulacak işletmenin Almanya ekonomisine katkı sağlayacağı kanıtlanmalıdır.

• İş kurulacak sektörde gerekli olan mesleki bilgi ve tecrübenin belgelenmesi gereklidir.

• İşin kurulabilmesi için yeterli mali kaynağın bulunması şarttır.

Almanya’da Ankara Anlaşması kapsamında bir süre çalışan Türk vatandaşlarının süresiz oturum izni alma hakkı bulunmaktadır. Bu izni almak için de yine bazı şartların varlığı gerekir.

• 5 yıl boyunca kesintisiz yasal olarak çalışmış olmak ve ikamet etmek şartı.

• Kişinin geçimini sağlayabilecek yeterli geliri olmalı.

• Almanya’da yaşayabilecek kadar dil yeterliliğine sahip olmak

İrlanda Ankara Anlaşması Şartları​

Ankara Anlaşması, Türkiye ile Avrupa Ekonomik Topluluğu (AET) arasında imzalanan bir ortaklık anlaşmasıdır. Ancak İrlanda, Ankara Anlaşması çerçevesinde Türk vatandaşlarına diğer ülkeler kadar geniş haklar tanımamaktadır zira İrlanda’nın bu kapsamdaki uygulamaları oldukça sınırlıdır ve iş kurma veya çalışma hakkı için özel bir düzenleme bulunmamaktadır. 

Türk vatandaşlarının İrlanda’da serbest meslek veya çalışma izni alması, Ankara Anlaşması kapsamında düzenlenmemiştir. Bu durum, genel göçmenlik yasaları çerçevesindedeğerlendirilmektedir. 

Ankara Anlaşması İçin Ne Kadar Para Lazım?

Ankara Anlaşması kapsamında başvuru koşullarını sağlayan Türk vatandaşlarının belirli bir mali yeterlilik göstermesi gereklidir.

Türk vatandaşı, iş kurma hakkı kapsamında başvuruda bulunuyorsa bu durumda iş hacmine bağlı olarak sermaye miktarı değişkenlik gösterebilir. Küçük işletmeler için genellikle 5.000 – 20.000 Euro arası sermaye yeterli olabilmektedir. 

Anlaşma kapsamındaki Avrupa ülkelerinde serbest meslek icra etmek isteyen Türk vatandaşı başvururken sahip olduğu mali kaynaklarını kanıtlamalıdır. Fakat iş kurma sürecinde başvuru sahibinin geçimini sağlayabilecek miktarda mal varlığı olmalıdır. Avrupa ülkelerinde ortalama yaşam maliyeti ise ülkeden ülkeye değişiklik gösterir ve aylık 1.000 – 2.500 Euro arasıdır.

İngiltere ve Ankara Anlaşması

İngiltere, Avrupa Birliği’nden önce Ankara Anlaşması kapsamında Türk vatandaşlarına çalışma ve iş kurma hakkı tanıyan ülkelerden biriydi. Ancak 31 Aralık 2020 tarihindeİngiltere resmi olarak AB’den ayrılmıştır. Bu geçiş süreci tamamlandığı için Ankara Anlaşması’nın İngiltere’deki uygulaması sona ermiştir. Bu durum bazı değişikliklere yol açmıştır: Ayrılmadan sonraki yeni başvurular için Ankara anlaşması geçerli olmayacaktı, bu tarihten önceki başvurular ise Ankara Anlaşması kapsamında olmaya devam edecekti. Anlaşılıyor ki; İngiltere’de Ankara Anlaşması’ndan yararlanarak iş kurmuş veya oturum almış Türk vatandaşlarının hakları korunmaya devam etmiştir.

31 Aralık 2020’den sonra yapılan yeni başvurular ise İngiltere’nin standart göçmenlik kuralları çerçevesinde yapılmaktadır.

Belçika ve Ankara Anlaşması

Belçika, Ankara Anlaşması kapsamında Türk vatandaşlarına çalışma ve serbest meslek sahibi olma hakkı tanımaktadır. Ancak bu hakların kullanılması bu ülkede de sıkı şartlara bağlanmıştır.

Belçika’da yasal olarak çalışan Türk vatandaşları, çalışma iznini uzatabilir ve belirli bir süre sonunda iş piyasasına serbest erişim kazanabilirler.

Yine burada da iş kurmak isteyenler için kârlı ve sürdürülebilir bir iş planının varlığı, yeterli sermaye ve mesleki yeterlilik belgeleri şart olarak öngörülmüştür.

Belirtmek gerekir ki Ankara Anlaşması kapsamında yalnız başvuran Türk vatandaşı değil bu kişilerin aile bireyleri de belirli süre sonunda Belçika’da çalışma hakkı elde edebilirler.