Çekişmeli Boşanma Davası Nedir?

Çekişmeli Boşanma Nedir?; Evlilik birliğini sonlandırmak isteyen eşler, boşanmanın tüm hukuki ve mali sonuçlarında mutabık olduklarında anlaşmalı boşanma söz konusu olur ve bu durumda tek celsede bile hukuki sonuca ulaşabilmek mümkün olmaktadır. Fakat boşanmak, her zaman bu kadar kolay olmayabilir. Boşanmaya karar veren eşler, tazminat, nafaka, velayet gibi boşanmanın sonuçları üzerinde uzlaşamadığı durumlarda çekişmeli boşanma davası söz konusu olmaktadır. Yine eğer, eşlerden biri boşanmayı istemediği taktirde de çekişmeli boşanma sürecine girilir. 

Çekişmeli Boşanma Davası Nedir?

Çekişmeli boşanma davası, Aile Mahkemelerine açılır. Aile Mahkemelerinin bulunmadığı yerlerde ise boşanma davaları için yetkili mahkeme,  Asliye Hukuk Mahkemeleridir. Boşanmaya karar veren eşlerin son altı ay içerisinde ikamet ettikleri yerde veya taraflardan birinin ikametinin bulunduğu yerdeki mahkemelere boşanma davası açılabilir.

Anlaşmalı boşanma davasında  kanun hükmü gereğince eşlerin en az bir yıl süredir evli olmaları şarttır. Çekişmeli boşanma davasında ise bu şart aranmaz. Eşler, evlilik süresinin herhangi bir zaman diliminde boşanma dava açabilmektedirler. 

Boşanmaya karar veren taraf, kanunda bahsi geçen sebeplere dayanarak dava açmak zorundadır. Boşanma davasının şartları Türk Medeni Kanununda belirtilmiştir. Başlıca boşanma sebepleri şunlardır: 

-Eşlerden birinin zina etmesi durumunda diğer taraf bu durumu dayanak göstererek dava açabilmektedir.

-Eşlerden birinin diğer eşin hayatına kastetmesi, onur kırıcı veya kötü davranışlarda bulunması da boşanma sebeplerindendir.

-Eşlerden birinin onur kırıcı, küçük düşürücü suçlar işlemesi veya haysiyetsiz bir yaşantı sürmesi ve  eşinin bu tavırları sebebiyle daha fazla evliik birliği içinde yaşamaya devam etmek istemeyen eş de boşanma dava açabilmektedir.

-Eşinin, kendisine ve çocuklarına karşı evlilik birliğinden doğan sorumluluklarını yerine getirmemek suretiyle, haklı bir sebep olmaksızın ortak konutu terk etmesi halinde de en az altı ay içerisinde terk edilen taraf boşanma davası açma hakkı vardır. 

-Evlilik sorasında eşlerden birinde kalıcı akıl hastalığı oluşması sonucu diğer eşin hayatının çekilemez hale gelmesi durumunda da boşanma davası açılabilmektedir. 

Türk Medeni Kanunun 166. Maddesinde  yer alan evlilik birliğinin sarsılması ve ortak yaşamın yeniden kurulamaması ise genel boşanma sebeplerindendir. Bu hususlara dayanarak boşanmak isteyen eş, anlaşmalı boşanma davası da çekişmeli boşanma davası da açılabilir. 

Çekişmeli Boşanma Davası Açmak İçin Şartlar Nelerdir?

Çekişmeli boşanma davası açmak için özel bir süre şartı bulunmaz. Anlaşmalı boşanma davası için evliliğin en az bir yıl sürmüş olması gerekirken, çekişmeli davalarda böyle bir koşul aranmaz. Taraflar, evlilik birliği içindeki anlaşmazlıklar veya hukuken geçerli boşanma sebeplerinden birinin ortaya çıkması halinde bu davayı açabilirler.

Dolayısıyla “çekişmeli boşanma davası nedir ve kimler açabilir?” sorusuna verilecek yanıt; evlilik birliğinin sürdürülemez hale geldiğini düşünen eşlerden herhangi birinin, özel ya da genel boşanma nedenlerinden birine dayanarak mahkemeye başvurabileceğidir.

Eşlerin boşanma dilekçesi hazırlayarak, bu dilekçede neden boşanmak istediklerini, varsa maddi-manevi tazminat, nafaka veya velayet taleplerini açıkça belirtmeleri gerekir. Dava dilekçesinin doğru hazırlanması, sürecin seyri açısından büyük önem taşır. Eksik veya hatalı dilekçeler davanın reddine veya sürecin uzamasına neden olabilir.

Çekişmeli boşanma davası, Aile Mahkemesi’nde açılır. Aile mahkemesi bulunmayan yerlerde davaya Asliye Hukuk Mahkemesi, aile mahkemesi sıfatıyla bakar. Yetkili mahkeme ise, tarafların son altı aydır birlikte yaşadıkları yer mahkemesidir.

Bu noktada çekişmeli boşanma dilekçesi örneği incelenerek bir rehber oluşturulabilir; ancak her dava kendine özgü koşullara sahip olduğundan, dilekçenin bir avukat desteğiyle hazırlanması önerilir. Böylece hem hukuki gerekçeler doğru ifade edilir hem de olası hak kayıpları önlenmiş olur.

Çekişmeli Boşanma Davası Ne Kadar Sürer?

Çekişmeli boşanma davası, anlaşmalı boşanmaya göre çok daha uzun sürebilen bir süreçtir. Bunun temel nedeni, taraflar arasında uzlaşma sağlanamaması ve mahkemenin delilleri tek tek incelemesidir. Dava süresi; mahkemenin iş yoğunluğu, tarafların sunduğu delillerin sayısı, tanık beyanları, bilirkişi raporları ve temyiz süreci gibi unsurlara göre değişiklik gösterebilir.

Genel olarak çekişmeli boşanma ne kadar sürer sorusuna, ortalama 1 ila 3 yıl arasında sonuçlanabilir şeklinde yanıt verilebilir. Bazı durumlarda davalar 6-8 ay gibi kısa sürede de tamamlanabilir; ancak karmaşık vakalarda bu süre birkaç yıla kadar uzayabilir.

Süreci uzatan en önemli etkenler arasında; tarafların sık sık duruşmaya gelmemesi, delil ve tanık sunumunun gecikmesi, mahkemenin yoğunluğu ve adli tatil dönemleri yer alır. Ayrıca dava karara bağlandıktan sonra taraflardan biri temyiz yoluna giderse, dosya Bölge Adliye Mahkemesi veya Yargıtay tarafından inceleneceği için süreç birkaç ay daha uzayabilir.

Bu nedenle, çekişmeli boşanma sürecinin en verimli şekilde ilerleyebilmesi için davanın bir aile hukuku avukatı aracılığıyla yürütülmesi tavsiye edilir. Avukat desteği, sürecin hızlanmasını, delillerin doğru sunulmasını ve tarafın haklarının korunmasını sağlar.

Çekişmeli Boşanma Davasında Nafaka, Tazminat ve Mal Paylaşımı

Çekişmeli boşanma davası, yalnızca evliliğin sona erdirilmesiyle ilgili değildir. Bu süreçte taraflar genellikle nafaka, maddi-manevi tazminat ve mal paylaşımı konularında da hak talebinde bulunurlar.

Boşanma davası sürecinde mahkeme, tarafların gelir durumlarını, kusur oranlarını, çocukların velayetini ve yaşam koşullarını değerlendirerek karar verir. Bu kapsamda üç farklı nafaka türü gündeme gelebilir:

• Tedbir nafakası: Dava devam ederken, geçici olarak ekonomik olarak güçsüz durumda olan eşe bağlanır.
• İştirak nafakası: Velayet kendisinde olmayan ebeveynin, çocuğun bakım ve eğitim masraflarına katkı sağlaması için ödemesi gereken nafakadır.
• Yoksulluk nafakası: Boşanma sonrası yoksulluğa düşecek olan tarafın lehine hükmedilir.

Maddi ve manevi tazminat ise, boşanmada kusurlu olan eşin diğerine verdiği zararın karşılığı olarak talep edilir. Manevi tazminat, özellikle onur kırıcı davranışlar, ihanet veya şiddet gibi durumlarda gündeme gelir.

Mal paylaşımı konusunda ise, evlilik süresince edinilmiş mallar “edinilmiş mallara katılma rejimi” kapsamında değerlendirilir. Bu paylaşıma, boşanma kararı kesinleştikten sonra ayrı bir dava açılarak gidilir. Ancak taraflar isterlerse çekişmeli boşanma sürecinde de mal rejimine ilişkin taleplerini dile getirebilirler.

Eşlerden biri ziynet eşyalarının kendisinde olmadığını iddia ederse, bu eşyalar için de çekişmeli boşanma davasında talepte bulunabilir. Bu tür durumlarda ispat yükü büyük önem taşır; tanıklar veya belgelerle desteklenmeyen talepler reddedilebilir.

Çekişmeli Boşanma Davası Nerede ve Nasıl Açılır?

Çekişmeli boşanma davası, Aile Mahkemesi’nde açılır. Eğer bulunduğunuz il veya ilçede Aile Mahkemesi yoksa, bu davalara Asliye Hukuk Mahkemesi aile mahkemesi sıfatıyla bakar. Yetkili mahkeme ise, eşlerin son altı ay birlikte yaşadıkları yer ya da taraflardan birinin yerleşim yeri mahkemesidir.

Davayı açmak isteyen eş, boşanma nedenini, varsa nafaka, velayet, tazminat gibi taleplerini içeren bir boşanma dilekçesi hazırlayarak mahkemeye sunar. Bu dilekçede yer alan iddiaların mutlaka delillerle desteklenmesi gerekir. Deliller; tanık ifadeleri, mesaj kayıtları, raporlar, doktor belgeleri, fotoğraflar veya resmi tutanaklar gibi unsurlardan oluşabilir.

Dilekçenin sunulmasının ardından mahkeme tarafından karşı tarafa tebligat gönderilir ve savunma süreci başlar. Tarafların beyanlarının ardından, mahkeme ön inceleme duruşması yapar ve uyuşmazlık konularını belirler. Daha sonra tahkikat aşamasına geçilerek deliller değerlendirilir, tanıklar dinlenir ve tarafların iddiaları incelenir.

Davanın sonunda hâkim, tarafların kusur durumlarını, evliliğin temelden sarsılıp sarsılmadığını ve talep edilen hakların yerinde olup olmadığını değerlendirerek karar verir. Karar, gerekçesiyle birlikte taraflara tebliğ edilir.

Önemli bir husus olarak, çekişmeli boşanma dilekçesi örneği internette bulunsa da her davanın kendine özgü koşulları vardır. Bu nedenle dilekçenin, dava konusuna uygun şekilde bir avukat tarafından hazırlanması, sürecin hızlı ve doğru ilerlemesi açısından büyük avantaj sağlar.

Çekişmeli Boşanma Davasında Temyiz Süreci

Çekişmeli boşanma davası sonucunda verilen karardan sonra, tarafların temyiz hakkı bulunmaktadır. Mahkemenin verdiği karar, taraflardan birinin aleyhine sonuçlandığında veya hükmün eksik ya da hatalı olduğunu düşünen taraf, kararı Bölge Adliye Mahkemesi’ne (istinaf) götürebilir.

İstinaf süreci, kararın tebliğinden itibaren iki hafta içinde başlatılmalıdır. Taraf bu süre içinde karara itiraz etmezse, hüküm kesinleşir. Ancak istinaf başvurusu yapılırsa, dosya yeniden incelenir. Bölge Adliye Mahkemesi, ilk derece mahkemesinin kararını onaylayabilir, bozabilir veya yeniden yargılama yapılmasına karar verebilir.

İstinaf aşamasının ardından hâlâ uyuşmazlık varsa, taraflar Yargıtay’a temyiz başvurusunda bulunabilir. Bu aşama, kararın son kez hukuken denetlendiği süreçtir. Yargıtay, hukuka aykırılık tespit ederse kararı bozabilir veya onaylayabilir.

Çekişmeli boşanma davasında temyiz süresi ortalama olarak 6 ay ila 1 yıl arasında değişmektedir. Yargıtay incelemesinin uzun sürmesinin nedeni, dosya yoğunluğu ve kararın detaylı şekilde değerlendirilmesidir.

Eğer taraflardan biri kararı temyiz etmezse, mahkeme kararı kesinleşir ve boşanma hükmü nüfus kayıtlarına işlenir. Bu aşamadan sonra taraflar yeniden evlenebilir veya mal paylaşımı, nafaka gibi konularda yeni davalar açabilir.

1 Yıl Dolmadan Çekişmeli Boşanma Davası Açılabilir mi?

Evet, çekişmeli boşanma davası, evlilik birliği 1 yılı doldurmadan da açılabilir. Bu yönüyle çekişmeli dava, anlaşmalı boşanmadan önemli bir fark taşır. Çünkü anlaşmalı boşanma için evliliğin en az bir yıl sürmüş olması yasal bir şarttır; ancak çekişmeli boşanmalarda böyle bir süre koşulu aranmaz.

Evliliğin üzerinden kısa bir süre geçmiş olsa bile taraflar arasında şiddetli geçimsizlik, sadakatsizlik, fiziksel veya psikolojik şiddet, güven sarsıcı davranışlar gibi nedenler varsa dava açılabilir. Yani, evlilik birliğinin temelden sarsıldığını gösteren olayların varlığı halinde süre kısıtlaması olmadan çekişmeli boşanma davası başlatılabilir.

Örneğin evliliğin ilk aylarında dahi eşlerden biri diğerine kötü muamelede bulunuyorsa veya ortak yaşamın sürmesi artık mümkün değilse, mağdur eşin beklemesine gerek yoktur. Bu durumda hemen boşanma dilekçesi hazırlanarak Aile Mahkemesi’ne başvurulabilir.

Bu tür kısa süreli evliliklerde açılan çekişmeli boşanma davalarında da hâkim, aynı şekilde delilleri inceleyerek karar verir. Tanık ifadeleri, raporlar, iletişim kayıtları gibi deliller sürecin seyrinde belirleyici olur.

Ancak, evlilik süresi kısa olsa bile davayı kazanmak için boşanma sebebinin hukuken geçerli ve ispatlanabilir olması gerekir. Bu nedenle davanın avukat aracılığıyla yürütülmesi, sürecin hatasız ilerlemesini sağlar.

ÇEKİŞMELİ BOŞANMA DİLEKÇESİ ÖRNEĞİ 2025

                                                       ANKARA NÖBETÇİ AİLE MAHKEMESİNE

DAVACI             : 

VEKİLİ              : 

DAVALI            : 

KONUSU        : Evlilik birliğinin temelinden sarsılmış olması sebebiyle  TMK 166/I gereğince tarafların boşanmalarına karar verilmesi talebini içeren dava dilekçemizin sunulmasından ibarettir.

AÇIKLAMALAR:

EVLİLİK BİRLİĞİNİN TEMELİNDEN SARSILMIŞ OLMASI SEBEBİYLE BOŞANMA TALEBİMİZ VE NEDENLER:

VELAYET VE TEDBİR NAFAKASI TALEBİMİZ:

Müvekkilin reşit olmayan kızı ….’in velayetinin müvekkile verilmesini talep etmekteyiz. …. Sebeplerden dolayı çocuğun velayetinin anneye verilmesi gerektiği aşikardır.

Davanın açıldığı tarihten başlayarak boşanma kararının kesinleştiği tarihe kadar tedbir nafası talep etmekteyiz. Ayrıca, boşanma kararının kesinleştiği tarihten itibaren iştirak nafakası olarak reşit olmayan çocuk ………’e eğitim ve yaşam masraflarının karşılanması adına davalı tarafından aylık …….. TL nafaka bağlanmasına karar verilmesini talep ederiz.

MADDİ- MANEVİ TAZMİNAT TALEBİMİZ:

TMK 174/I gereğince söz konusu boşanma yüzünden daha az kusurlu olan taraf olan müvekkilimin …. Sebebi ile zarar gören menfaatlerinin onarılması adına davalıdan …… TL maddi-manevi tazminat talep etmekteyiz. 

TMK 174/II’ ye göre ise, boşanma sebebi olan birtakım olaylar sonucu müvekkilin kişilik hakları saldırıra uğramış ….. gibi hususların müvekkilin manevi açıdan oldukça yıprattığı açıktır. Bu yüzden ………….. TL Manevi tazminatın davalıdan alınarak davacıya verilmesini talep etmekteyiz.

KORUMA KARARI VERİLMESİ TALEBİMİZ:

…. hususlardan dolayı müvekkil, sokağa güvenle çıkamamakta adeta can güvenliğinden endişe etmektedir. Tüm bu süreç içerisinde yaşadığı onlarca olumsuz tecrübelerden dolayı müvekkilim hakkında KORUMA KARARI verilmesini ve davalının müvekkilin ikamet ettiği adres olan ……………. adresinden uzaklaştırılmasını talep etmekteyiz.

HUKUKİ SEBEPLER:  TMK, HMK ve her türlü sair mevzuat.

HUKUKİ DELİLLER: Nüfus kayıtları, tanıklar (isim ve bilgileri daha sonra Sayın Mahkemeye bildirilecektir.), her türlü yasal delil, karşı tarafın ileri süreceği delillere karşı ileri süreceğimiz deliller. (İddia edilen olayları ispatlamaya yarayan hukuki delillere burada yer verilmelidir.)

SONUÇ VE İSTEM: Yukarıda sayılan sebeplerle; 

1) Haklı davamızın kabulünü ve tarafların TMK 166/I uyarınca BOŞANMALARINA karar verilmesine, 

2) Müşterek çocuk ……….’in velayetinin müvekkile verilmesine,

3) Davalı tarafından …. TL nafaka ödenmesine karar verilmesine,

4) Yukarıda sayılan sebeplerle kişilik hakları saldırıya uğrayan müvekkilime …….. TL Maddi; …….. TL Manevi tazminatın davalıdan alınarak verilmesine, 

5) Müvekkilimin can güvenliğinin alenen tehlikede olması sebebiyle 6284 sayılı kanun uyarınca KORUMA KARARI verilmesine ve davalının, davacının ikamet ettiği adres olan …………….. adresinden uzaklaştırılmasına,

6) Yargılama gideri ve vekalet ücretinin davalıya yükletilmesine karar verilmesini  arz ve talep ederim. Tarih()

EK: Vekaletname Örneği                                                                                                      Davacı Vekili   

ÇEKİŞMELİ BOŞANMA DAVASI ÜCRETİ 

Boşanma davası avukatlık ücretleri,  Resmi Gazete’ de yayınlanmış olan ve yıllık olarak belirlenen Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi’nde öngörülmüş olan asgari boşanma davası ücreti avukatlar tarafından belirlenir. Avukatlar, söz konusu ücreti, verilecek olan emeğe ve işin zorluğuna göre belirlemektedirler. Fakat yukarıda bahsedildiği gibi bu ücret, somut olaya göre farklılık göstermektedir.