Kamu Davası Nedir, Nasıl Açılır ?

Toplum düzenini bozan her suç, yalnızca mağduru değil, aynı zamanda kamu güvenliğini de tehdit eder. Bu nedenle bazı davalar, yalnızca bireylerin isteğiyle değil, devletin bizzat müdahalesiyle yürütülür. İşte bu tür davalar, kamu davası olarak adlandırılır. Kamu davaları, Cumhuriyet savcısı tarafından kamu adına açılır ve süreci mahkemeler denetler. Böylece suçun yalnızca bireyler arasındaki etkisi değil, toplumsal düzen üzerindeki yansımaları da dikkate alınır. Kamu davası, ceza yargılamasının en önemli unsurlarından biri olup, adaletin sağlanmasında ve kamu yararının korunmasında kritik bir role sahiptir.

Kamu Davası Ne Demektir ve Neden Açılır?

Kamu davası, bireyler arasındaki özel uyuşmazlıklardan farklı olarak, toplumu doğrudan ilgilendiren suçlar nedeniyle açılır. Bir suç işlendiğinde yalnızca mağdur zarar görmez; aynı zamanda toplum düzeni, güvenliği ve kamu yararı da olumsuz etkilenir. Bu sebeple Cumhuriyet savcısı, kamu adına harekete geçer ve iddianame düzenleyerek kamu davasını açar.

Türk hukuk sisteminde ceza davaları kamu davası niteliği taşır. İşlenen suçun, kamu düzenine etkisi olduğunda devlet, kendi organları aracılığıyla sürece müdahil olur. Şikâyete tabi suçlarda mağdurun başvurusu üzerine dava açılabilirken, şikâyete bağlı olmayan suçlarda savcılık re’sen harekete geçer.

Kamu davası açılmasının temel amaçları şu şekilde özetlenebilir:

• Kamu düzenini ve güvenliğini korumak
• Suçluların adalet önünde hesap vermesini sağlamak
• Mağdurların haklarını kamu gücüyle güvence altına almak
• Toplumda caydırıcılık etkisi yaratmak

Sonuç olarak, kamu davası yalnızca bireysel yararları değil, kamunun ortak menfaatini gözetir. Bu yönüyle, hukuk sisteminin en önemli yapı taşlarından biridir.

Kamu Davası Nasıl Açılır?

Kamu davası açma süreci, suç işlendiği iddiasının ortaya çıkmasıyla birlikte Cumhuriyet savcısının harekete geçmesiyle başlar. Süreç belirli aşamalardan oluşur ve her adım, toplum düzenini korumak amacı taşır.

“ (1) Cezayı kaldıran şahsî sebep olarak etkin pişmanlık hükümlerinin uygulanmasını gerektiren koşulların ya da şahsî cezasızlık sebebinin varlığı halinde, Cumhuriyet savcısı kovuşturmaya yer olmadığı kararı verebilir.

Suçun Bildirilmesi

Bir kamu davasının açılabilmesi için öncelikle suçun işlendiğinin öğrenilmesi gerekir. Suçtan zarar gören mağdur, herhangi bir birey ya da kamu görevlisi durumu savcılığa veya kolluk kuvvetlerine bildirebilir. Bazı durumlarda ise suçun işlendiği doğrudan devlet makamlarınca tespit edilir.

Savcılığın Soruşturma Süreci

Suçun öğrenilmesinden sonra savcılık soruşturma aşamasını başlatır. Bu süreçte deliller toplanır, tanıklar dinlenir, bilirkişi raporları alınır ve olay tüm yönleriyle araştırılır. Savcı, elde edilen delillerin suç işlendiğine dair yeterli şüphe oluşturması halinde kamu davası açılmasına karar verir.

İddianamenin Hazırlanması

Soruşturma sonunda iddianame düzenlenir. İddianame, sanığa yöneltilen suçlamaları, suçun işlendiği yer ve zamanı, delilleri ve uygulanması talep edilen kanun maddelerini içerir. İddianamenin kabulüyle birlikte kamu davası resmen açılmış olur.

Mahkeme Süreci

İddianamenin kabulünden sonra kovuşturma aşaması başlar. Bu aşamada mahkeme duruşma gününü belirler, sanık ve taraflar dinlenir, deliller tartışılır. Savcı, kamu adına cezalandırma talebinde bulunurken sanık avukatı da savunmasını yapar.

Karar ve Sonuç

Duruşmalar sonucunda mahkeme, sanık hakkında mahkûmiyet, beraat, düşme veya ceza ertelemesi gibi kararlar verebilir. Kararın ardından taraflar istinaf veya temyiz yoluna başvurarak üst mahkemede inceleme talep edebilir.

Kamu Davasının Açılmasında Takdir Yetkisi

Kamu davasının açılıp açılmayacağına karar verme yetkisi, büyük ölçüde Cumhuriyet savcısının takdirine bağlıdır. Savcı, soruşturma sonucunda elde ettiği delilleri değerlendirir ve kamu yararı ile suçun ciddiyetini göz önünde bulundurarak dava açıp açmamaya karar verir.

Takdir Yetkisinin Anlamı

Takdir yetkisi, savcıya hukukun tanıdığı sınırlı bir serbestliktir. Bu yetki sayesinde savcı, her olayın özelliğine göre değerlendirme yapabilir. Böylece adaletin somut olayda en doğru şekilde sağlanması hedeflenir.

Takdir Yetkisini Etkileyen Faktörler

Savcının kamu davası açma kararını verirken göz önünde bulundurduğu başlıca unsurlar şunlardır:

• Suçun Niteliği: Cinayet, cinsel saldırı, ağır yaralama gibi ciddi suçlarda dava açma ihtimali yüksektir.
• Delil Durumu: Yeterli ve güçlü delil bulunması, kamu davası açılması için en kritik şartlardan biridir.
• Kamu Yararı: Suçun toplum düzenine etkisi ve kamu güvenliği üzerindeki sonuçları dikkate alınır.
• Mağdurun Durumu: Mağdurun zararının boyutu ve şikâyeti, savcının kararını etkileyebilir.

Takdir Yetkisinin Sınırları

Her ne kadar savcı geniş bir yetkiye sahip olsa da bu yetki mutlak değildir. Savcının kararları kanunlarla sınırlandırılmıştır. Ayrıca, savcının dava açmama kararına karşı itiraz edilebilir ve üst makamlarca denetlenebilir.

Sonuç olarak, takdir yetkisi, savcının yalnızca hukuki normları değil, aynı zamanda toplumsal düzeni ve adalet duygusunu da gözeterek karar vermesini sağlayan önemli bir mekanizmadır.

Kamu Davası Hangi Durumlarda Açılır, Ne Kadar Sürer?

Kamu davası, işlendiği iddia edilen suçun topluma zarar vermesi durumunda açılır. Ceza davaları kamu davası niteliği taşır ve bu davalarda devlet, Cumhuriyet savcısı aracılığıyla kamuyu temsil eder.

Hangi Durumlarda Kamu Davası Açılır?

• Şikâyete bağlı suçlarda, mağdurun şikâyeti üzerine savcı dava açar.
• Şikâyete tabi olmayan suçlarda ise savcı, suçtan haberdar olduğu anda re’sen soruşturma başlatır.
• Toplumu doğrudan etkileyen ağır suçlarda (cinayet, cinsel saldırı, yağma, rüşvet vb.) kamu davası mutlaka açılır.
• Delillerin suç işlendiğini gösterdiği hallerde, savcı iddianame düzenleyerek süreci başlatır.

Kamu Davası Ne Kadar Sürer?

Bir kamu davasının süresi, farklı faktörlere bağlı olarak değişir:

• Davanın kapsamı ve delil yoğunluğu,
• Tanık ve sanık sayısı,
• Mahkemenin iş yükü,
• Suçun niteliği ve yargılama usulü.

Genel olarak kamu davaları birkaç ayda sonuçlanabileceği gibi, karmaşık dosyalarda süreç yıllarca devam edebilir. Özellikle ağır ceza davaları, dosya kapsamının genişliği nedeniyle daha uzun sürer.

Sonuç olarak, kamu davaları toplumun güvenliği ve kamu yararı için açılır; süresi ise davanın niteliğine, delillere ve mahkemenin iş yoğunluğuna bağlı olarak farklılık gösterir.

Kamu Davasında Şikayet ve Şikayetten Vazgeçme

Kamu davaları, toplum yararını ilgilendiren suçlar nedeniyle açılır. Bu nedenle bazı durumlarda şikayet ve şikayetten vazgeçme sürecin seyrini doğrudan etkileyebilir.

Şikayet Nedir?

Şikayet, suçtan zarar gören kişinin veya mağdurun, yetkili makamlara suç duyurusunda bulunmasıdır. Özellikle şikayete tabi suçlarda (hakaret, basit yaralama gibi) mağdurun başvurusu olmadan kamu davası açılması mümkün değildir.

Şikayetten Vazgeçme

Mağdur, yaptığı şikayetten geri dönme hakkına sahiptir. Bu durum, özellikle şikayete bağlı suçlarda davanın seyrini doğrudan değiştirir.

• Şikayete tabi suçlarda, vazgeçme davanın düşmesine yol açar.
• Şikayete tabi olmayan suçlarda ise, mağdur şikayetini geri çekse bile savcılık davayı sürdürmek zorundadır.

Şikayetten Vazgeçmenin Sonuçları

• Davanın düşmesi yalnızca şikayete bağlı suçlarda mümkündür.
• Ağır suçlarda (örneğin cinayet, cinsel istismar, nitelikli dolandırıcılık) kamu yararı ön planda olduğundan, şikayetten vazgeçme davanın düşmesine neden olmaz.
• Şikayetten vazgeçme yazılı olarak savcılığa veya mahkemeye bildirilir.

Özetle, şikayet ve şikayetten vazgeçme, kamu davasının kaderini belirleyen önemli hususlardan biridir. Ancak kamu düzenini ilgilendiren suçlarda, savcılık süreci sonuna kadar takip etmeye devam eder.

Kamu Davasının Düşmesi

Kamu davasının düşmesi, ceza yargılamasının herhangi bir cezai yaptırım uygulanmadan sona ermesi anlamına gelir. Bu durum hem sanık hem de mağdur açısından önemli sonuçlar doğurur.

Kamu Davasının Düşme Nedenleri

Kamu davası farklı hukuki sebeplerle düşebilir:

• Şikayetin Geri Çekilmesi: Şikayete tabi suçlarda mağdur şikayetinden vazgeçtiğinde dava düşer.
• Zamanaşımı: Suçun işlendiği tarihten itibaren yasal sürede dava açılmamışsa veya yargılama bu süre içinde tamamlanmamışsa kamu davası sona erer.
• Delil Yetersizliği: Mahkeme veya savcılık, suçun işlendiğine dair yeterli delil bulamazsa dava düşer.
• Sanığın Beraati: Yargılama sonucunda sanığın suçsuz olduğuna karar verilirse dava sona erer.
• Diğer Sebepler: Sanığın ölümü, genel af, mahkemenin yetkisiz olması gibi hukuki nedenler de davanın düşmesine yol açabilir.

Düşme Süreci

• Soruşturma aşamasında savcı yeterli delil bulamazsa dava açılmadan dosya kapatılabilir.
• Kovuşturma aşamasında ise mahkeme, duruşmalar sırasında delil yetersizliği veya zamanaşımı gibi nedenlerle davanın düşmesine karar verebilir.

Düşme Kararının Etkileri

• Sanık açısından: Davanın düşmesi, sanığın cezalandırılmayacağı anlamına gelir.
• Mağdur açısından: Şikayetini geri alan mağdur, dava hakkını kaybedebilir; ancak şikayete tabi olmayan suçlarda süreç kamu yararı adına devam eder.
• Toplumsal açıdan: Davanın düşmesi, toplumda farklı algılar yaratabilir; adalet duygusunu zedeleyebileceği gibi delil yetersizliği nedeniyle verilen karar hukukun gereği olarak da görülebilir.

Davacı KH Nedir?

Kamu davaları, bireylerin açtığı özel hukuk davalarından farklı olarak, savcılık makamı tarafından yürütülür. Kamu davası açılırken düzenlenen iddianamelerde zaman zaman “Davacı KH” ibaresine rastlanır.

Bu ifade, “Kamu Hukuku” kavramını temsil eder. Yani, davada davacı sıfatı herhangi bir kişi değil, devletin kamu adına temsil ettiği makam olan savcılıktır. Böylece dava, bireylerin çıkarı için değil, toplumun ortak menfaatini korumak amacıyla açılır.

Ceza davaları niteliği gereği kamu davası sayılır. Bu nedenle, davalarda yer alan “Davacı KH” ibaresi, davanın kamu adına yürütüldüğünü ve sürecin kamu hukuku kapsamında ele alındığını gösterir.

Kamu Davasına Katılma Ne Zamana Kadar Mümkündür?

Kamu davasına katılma, suçtan zarar gören kişinin veya kurumun, Cumhuriyet savcısının yanında davaya müdahil olmasıdır. Bu hak, mağdura yargılama sürecinde aktif rol alma imkânı verir.

Katılmanın Şartları

• Kamu davasına katılmak isteyen kişi, mağdur veya suçtan zarar gören sıfatını taşımalıdır.
• Katılma talebi, mahkemeye dilekçe ile veya duruşmada sözlü beyanla yapılabilir.
• Gerçek kişiler katılabileceği gibi, tüzel kişiler de yetkili organları aracılığıyla bu talebi ileri sürebilir.

Katılmanın Zamanı

Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 237. maddesi uyarınca kamu davasına katılma, kovuşturma aşamasında mümkündür. Bu aşama, iddianamenin mahkemece kabulü ile başlar.

• Katılma, ilk derece mahkemesinin hüküm verme aşamasına kadar yapılabilir.
• Hüküm açıklandıktan sonra katılma talebi kabul edilmez.

Katılmanın Önemi

Kamu davasına katılan mağdur:

• Delil sunabilir,
• Tanık gösterebilir,
• Savunmalara cevap verebilir.

Böylece mağdur, yalnızca izleyici değil, sürecin aktif bir tarafı haline gelir.

Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi

Kamu davasının açılmasının ertelenmesi, Cumhuriyet savcısının soruşturma sonunda yeterli şüphe bulmasına rağmen davayı hemen açmak yerine belirli şartlarla bekletme kararı vermesi anlamına gelir. Bu kurum, özellikle daha hafif suçlarda sanığın topluma yeniden kazandırılması ve yargı mercilerinin iş yükünün azaltılması amacıyla uygulanır.

Ertelemenin Hukuki Dayanağı

Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 171. maddesi uyarınca, bazı koşulların varlığı halinde kamu davası açılmayıp ertelenebilir. Bu düzenleme, sanığa bir tür denetim süresi tanır.

Erteleme Kararının Şartları

• Suçun niteliği: Daha çok hafif suçlarda uygulanır.
• Sanığın kişisel durumu: Sabıkasız olmak, pişmanlık göstermek gibi durumlar dikkate alınır.
• Kamu yararı: Davanın hemen açılmaması toplum düzenini zedelemeyecekse erteleme tercih edilebilir.
• Denetim süresi: Savcılık genellikle 5 yıla kadar bir süre belirler ve bu süre boyunca sanığın davranışları izlenir.

Ertelemenin Sonuçları

• Sanık, erteleme süresinde yeni bir suç işlemezse kamu davası açılmaz ve dosya kapatılır.
• Ancak şartlara aykırı davranıldığında ya da yeni bir suç işlendiğinde, savcılık ertelenmiş olan davayı açar ve süreç normal yargılama şeklinde devam eder.

Kamu Davasında Hüküm Verilmesi

Kamu davasında hüküm verilmesi, mahkemenin yapılan yargılama sonucunda sanık hakkında kesin bir karara ulaşmasıdır. Bu aşama, ceza yargılamasının en kritik noktası olup hem sanık hem de mağdur açısından bağlayıcı sonuçlar doğurur.

Hüküm Süreci

Duruşmalar tamamlandıktan sonra mahkeme, dosyada yer alan delilleri, tanık ifadelerini ve tarafların beyanlarını değerlendirir. Savcı, kamu adına sanığın cezalandırılmasını talep ederken; sanık ve müdafii, savunmalarını yapar. Mahkeme heyeti, bütün delilleri tartıştıktan sonra hükmünü açıklar.

Verilebilecek Hüküm Türleri

• Mahkûmiyet Kararı: Sanığın suçlu bulunması halinde hapis, adli para cezası veya diğer yaptırımlar uygulanır.
• Beraat Kararı: Sanık hakkında suçun sabit olmaması durumunda beraat kararı verilir. Bu karar, sanığın suçsuzluğunu ortaya koyar.
• Davanın Düşmesi: Zaman aşımı, şikâyetten vazgeçme veya sanığın ölümü gibi nedenlerle dava düşebilir.
• Ceza İndirimi veya Erteleme: Sanığın pişmanlığı, sabıkasız oluşu gibi hafifletici nedenlerle cezasında indirim yapılabilir veya ceza ertelenebilir.

Hükmün Yazılması ve Tebliği

Mahkeme, verdiği hükmü gerekçeleriyle birlikte yazılı hale getirir. Kararda sanığın kimliği, işlenen suç, uygulanacak kanun maddeleri ve verilen ceza açıkça belirtilir. Hüküm taraflara tebliğ edilir ve bu andan itibaren itiraz veya temyiz süreci başlar.

Kamu Davasının Sonuçları

Kamu davası, ceza yargılamasının temel unsurlarından biri olup, verilen hüküm yalnızca sanığı değil aynı zamanda toplumu da etkiler. Kamu davasının sonuçları, davanın seyrine ve mahkemenin kararına göre farklılık gösterir.

Olası Sonuçlar

• Mahkûmiyet: Sanığın suçlu bulunması halinde hapis, adli para cezası veya her ikisi birden uygulanabilir.
• Beraat: Yeterli delil olmaması veya suçun işlenmediğinin sabit görülmesi halinde sanık beraat eder.
• Düşme: Zamanaşımı, şikâyetten vazgeçme, sanığın ölümü veya genel af gibi nedenlerle dava düşebilir.
• Ceza İndirimi / Erteleme: Mahkeme, sanığın geçmişi, pişmanlığı veya suçun niteliğini dikkate alarak cezada indirim yapabilir ya da hükmün açıklanmasını geri bırakabilir.

Toplumsal Etkiler

Kamu davalarının sonuçları sadece taraflarla sınırlı kalmaz.

• Toplumda caydırıcılık etkisi yaratır.
• Adalet duygusunu güçlendirir veya zedeler.
• Kamu güvenliğini ve düzenini korumaya hizmet eder.

İtiraz ve Temyiz

Verilen karar, taraflarca üst mahkemelere taşınabilir. İstinaf ve temyiz yolları, hukukun denetim mekanizması olarak hatalı kararların düzeltilmesine imkân tanır.

Kamu Davası Cezaları Nelerdir?

Kamu davaları, ceza hukukunun kapsamına giren suçlarla ilgili olarak açılır ve sonucunda sanık hakkında farklı yaptırımlar uygulanabilir. Verilecek cezalar, işlenen suçun niteliğine, ağırlığına ve sanığın kişisel durumuna göre değişir.

Hapis Cezası

Kamu davasında en sık karşılaşılan sonuçlardan biri hapis cezasıdır. Suçun türüne göre bu ceza birkaç aydan müebbet hapse kadar uzanabilir. Özellikle kasten öldürme, cinsel saldırı, yağma gibi ağır suçlarda hapis cezası kaçınılmazdır.

Adli Para Cezası

Bazı suçlarda hapis cezası yerine veya hapis cezasıyla birlikte adli para cezası uygulanabilir. Bu para cezası, devlet hazinesine ödenir ve ödenmediğinde hapse çevrilme ihtimali vardır.

Alternatif Yaptırımlar

Mahkeme, bazı durumlarda sanığa hapis cezası vermek yerine farklı yaptırımlar da uygulayabilir. Bunlar arasında:

• Denetimli serbestlik,
• Toplum hizmeti,
• Eğitim ve rehabilitasyon programlarına katılım yer alır.

Ağır Ceza Gerektiren Durumlar

Suçun niteliğine göre dava, Ağır Ceza Mahkemesi‘nde görülür ve sanığa daha yüksek cezalar verilebilir. Bu durum, toplum düzenine ciddi tehdit oluşturan suçlarda geçerlidir.

Kamu Davası Nasıl Kapanır?

Kamu davalarının kapanması, suçun niteliğine ve davanın hangi aşamada bulunduğuna göre değişiklik gösterir. Bu kapanma, ya hukuki sebepler nedeniyle ya da yargılamanın doğal akışı sonucunda gerçekleşir.

Şikâyetten Vazgeçme

Şikâyete tabi suçlarda mağdur, şikâyetini geri çekerse dava düşer. Ancak şikâyete tabi olmayan suçlarda, şikâyetten vazgeçme davayı sona erdirmez; savcılık kamu yararı gereği davayı sürdürür.

Uzlaşma

Bazı suçlar, uzlaştırma kapsamına girer. Mağdur ile sanığın uzlaşması halinde dava kapanabilir. Uzlaşma, özellikle daha hafif suçlarda uygulanır ve taraflar arasında karşılıklı anlaşma sağlanırsa süreç sona erer.

KYOK Kararı (Kovuşturmaya Yer Olmadığına Dair Karar)

Savcılık, soruşturma sonucunda yeterli delil bulamazsa KYOK kararı verir. Bu karar, kamu davası açılmasını engeller ve dosya kapanır.

Zamanaşımı

Suçun işlendiği tarihten itibaren belirli bir süre içinde dava açılmaz veya yargılama bu sürede tamamlanmazsa zamanaşımı nedeniyle dava düşer.

Genel Af veya Sanığın Ölümü

Genel af çıkarılması halinde davalar doğrudan sona erer. Aynı şekilde sanığın ölümü de ceza davasının düşmesine neden olur.

Özetle, kamu davalarının kapanması, şikâyetten vazgeçme, uzlaşma, KYOK kararı, zamanaşımı veya özel hukuki sebeplerle mümkündür. Ancak toplum yararını ilgilendiren ağır suçlarda, dava süreçleri çoğunlukla sonuna kadar devam eder.

Cinsel İstismarda Kamu Davası Nasıl Düşer?

Cinsel istismar suçu, Türk Ceza Kanunu’na göre şikâyete tabi olmayan suçlar arasında yer alır. Bu nedenle savcılık, olayı öğrendiği anda resen soruşturma başlatır. Mağdurun şikâyetten vazgeçmesi, davanın düşmesine yol açmaz.

Cinsel İstismar ve Kamu Davası

• Savcılık makamı, cinsel istismar iddiasını öğrendiğinde soruşturmayı başlatır.
• Soruşturma sonucunda yeterli şüphe bulunursa, iddianame hazırlanarak kamu davası açılır.
• Bu süreçte mağdurun beyanı, tıbbi raporlar, tanık ifadeleri ve diğer deliller dikkate alınır.

Davanın Düşmesi Mümkün mü?

Cinsel istismar suçlarında dava düşmesi, yalnızca bazı özel koşullarda söz konusu olabilir:

• Sarkıntılık düzeyinde kalan fiillerde, belirli şartlar altında dava düşebilir.
• Zamanaşımı süresinin dolması halinde kamu davası sona erer.
• Sanığın ölümü veya genel af gibi istisnai durumlarda dava düşebilir.

Cinsel Saldırı ve Cinsel Taciz Suçlarıyla İlişkisi

• Cinsel saldırı suçları, niteliklerine göre farklı cezalara tabidir ve çoğu durumda kamu davası niteliği taşır.
• Cinsel taciz suçlarında ise şikâyetin geri çekilmesi, bazı durumlarda davanın düşmesine yol açabilir.

Cinsel İstismarda Kamu Davası Nasıl Düşer?

Cinsel istismar suçu, Türk Ceza Kanunu’na göre şikâyete tabi olmayan suçlar arasında yer alır. Bu nedenle savcılık, olayı öğrendiği anda resen soruşturma başlatır. Mağdurun şikâyetten vazgeçmesi, davanın düşmesine yol açmaz.

Cinsel İstismar ve Kamu Davası

• Savcılık makamı, cinsel istismar iddiasını öğrendiğinde soruşturmayı başlatır.
• Soruşturma sonucunda yeterli şüphe bulunursa, iddianame hazırlanarak kamu davası açılır.
• Bu süreçte mağdurun beyanı, tıbbi raporlar, tanık ifadeleri ve diğer deliller dikkate alınır.

Davanın Düşmesi Mümkün mü?

Cinsel istismar suçlarında dava düşmesi, yalnızca bazı özel koşullarda söz konusu olabilir:

• Sarkıntılık düzeyinde kalan fiillerde, belirli şartlar altında dava düşebilir.
• Zamanaşımı süresinin dolması halinde kamu davası sona erer.
• Sanığın ölümü veya genel af gibi istisnai durumlarda dava düşebilir.

Cinsel Saldırı ve Cinsel Taciz Suçlarıyla İlişkisi

• Cinsel saldırı suçları, niteliklerine göre farklı cezalara tabidir ve çoğu durumda kamu davası niteliği taşır.
• Cinsel taciz suçlarında ise şikâyetin geri çekilmesi, bazı durumlarda davanın düşmesine yol açabilir.

Hakkımda Kamu Davası Açılmış, Ne Yapmam Gerek?

Bir kişi hakkında kamu davası açıldığında, artık o kişi yargılama sürecinde sanık sıfatını taşır. Bu aşamada izlenecek adımların doğru belirlenmesi, hem hak kaybını önlemek hem de savunmanın güçlü yapılabilmesi açısından kritik öneme sahiptir.

Tebligatın Önemi

Kamu davası açıldığında sanığa iddianame ve dava evrakı tebliğ edilir. Tebligatta yer alan duruşma tarihi, suçlamalar ve deliller dikkatle incelenmelidir. Süreçte hak kaybı yaşanmaması için verilen sürelere mutlaka uyulmalıdır.

Avukat Desteği

Sanığın hukuki haklarını etkin şekilde kullanabilmesi için bir ceza avukatından profesyonel destek alması tavsiye edilir. Avukat, hem delillerin toplanmasında hem de savunma stratejisinin hazırlanmasında önemli rol oynar.

Savunma Hakkı

Sanık, duruşmalarda delil sunma, tanık gösterme ve savunma yapma hakkına sahiptir. Mahkeme sürecinde bu hakların aktif şekilde kullanılması gerekir.

Şikâyete Tabi Suçlarda

Eğer dava, şikâyete tabi bir suç nedeniyle açılmışsa ve mağdur şikâyetinden vazgeçerse, dava düşebilir. Ancak şikâyete tabi olmayan suçlarda, mağdur vazgeçse dahi dava devam eder.

Sonuç

Hakkında kamu davası açılan kişinin en önemli adımı, süreci ciddiyetle takip etmek ve hukuki danışmanlık alarak savunmasını güçlendirmektir. Böylece hem yasal haklarını koruma hem de adil bir yargılama süreci geçirme imkânı sağlanır.

Ceza Dava Dosyası Nedir?

Ceza dava dosyası, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu ve ilgili özel kanunlarda suç olarak tanımlanan eylemler nedeniyle yürütülen yargılamaların tüm belgelerini içeren dosyadır. Bu dosya, hem soruşturma hem de kovuşturma aşamasında hazırlanan evrakların bir araya getirilmesiyle oluşur.

Ceza Dava Dosyasının İçeriği

• İddianame: Savcılık tarafından hazırlanan ve suçlamaların yer aldığı temel belgedir.
• Deliller: Tanık ifadeleri, kamera kayıtları, bilirkişi raporları, adli tıp raporları gibi suçlamayı destekleyen belgeler dosyada bulunur.
• Sanık ve Mağdur Beyanları: Yargılama sürecinde alınan ifadeler dosyada kayıtlıdır.
• Mahkeme Kararları: Yargılama boyunca verilen ara kararlar ve nihai hüküm de dosyanın ayrılmaz parçasıdır.

Ceza Dava Dosyasına Bakan Mahkemeler

• Asliye Ceza Mahkemeleri: Daha hafif suçlara ilişkin dosyalara bakar.
• Ağır Ceza Mahkemeleri: Üst sınırı 10 yılı aşan cezaları gerektiren ağır suçlarda yetkilidir.
• Özel Mahkemeler: Çocuk Mahkemeleri, Çocuk Ağır Ceza Mahkemeleri veya Fikri ve Sınai Haklar Mahkemeleri de ceza dosyalarını inceleyebilir.

Kamu Davası ile İlişkisi

Her ceza dava dosyası, aynı zamanda bir kamu davası dosyasıdır. Çünkü ceza davaları devlet adına açılır ve toplum düzenini ilgilendirir. Bu nedenle ceza dava dosyası, yalnızca bireyler arasındaki ihtilafı değil, aynı zamanda kamu düzenine yönelik tehditleri de konu edinir.

Sonuç olarak, ceza dava dosyası, suçun işlendiği andan yargılamanın tamamlanmasına kadar geçen tüm süreci kapsayan resmi belgedir. Bu dosya, kamu davasının dayanağını oluşturur ve yargılamanın sağlıklı yürütülmesi için büyük önem taşır.

İlk Mahkeme Kaç Ay Sonra Olur?

Bir kamu davasında ilk duruşmanın yapılma süresi, birçok faktöre bağlı olarak değişiklik gösterir. Suçun niteliği, mahkemenin iş yoğunluğu ve sanığın tutuklu olup olmaması bu sürede belirleyici olur.

Genel Süre

İddianamenin kabul edilmesinden sonra genellikle 2-3 ay içinde ilk duruşma günü belirlenir. Ancak bazı durumlarda bu süre daha kısa ya da uzun olabilir. Özellikle tutuklu yargılamalarda, sanığın özgürlüğü söz konusu olduğundan ilk duruşma daha hızlı şekilde yapılır.

Etkileyen Faktörler

• Mahkemenin iş yoğunluğu: Yoğun dosya yükü olan mahkemelerde duruşma daha geç bir tarihe bırakılabilir.
• Dosyanın kapsamı: Tanık sayısının fazlalığı, bilirkişi incelemeleri veya delil toplanma süreci ilk duruşmanın zamanını uzatabilir.
• Suçun niteliği: Ağır suçlarda süreç daha detaylı hazırlanır, bu da sürenin uzamasına neden olabilir.

Asliye Ceza Mahkemesinde İlk Duruşma Ne Zaman Olur?

Asliye Ceza Mahkemeleri, daha hafif nitelikteki suçlara bakmakla görevlidir. Bu mahkemelerde görülen davalarda sanığa isnat edilen suçun ceza üst sınırı on yıldan azdır. Dolayısıyla kamu davasının niteliğine göre ilk duruşmanın yapılma süresi de değişiklik gösterebilir.

Ortalama Süre

İddianamenin kabulünden sonra, Asliye Ceza Mahkemelerinde genellikle 1 ila 3 ay içinde ilk duruşma yapılır. Tutuklu dosyalarda bu süre daha kısa olabilirken, tutuksuz dosyalarda mahkemenin yoğunluğuna bağlı olarak biraz daha uzun sürebilir.

Süreyi Etkileyen Faktörler

• Dosyanın kapsamı: Delillerin toplanması, tanıkların sayısı ve bilirkişi raporları süreci etkiler.
• Mahkemenin iş yükü: Yoğun mahkemelerde duruşma günü daha ileri tarihlere bırakılabilir.
• Sanığın durumu: Tutuklu sanık söz konusu olduğunda yargılama süreci hızlandırılır.

Değerlendirme

Her ne kadar kesin bir süre vermek mümkün olmasa da, Asliye Ceza Mahkemelerinde ilk duruşma çoğunlukla birkaç ay içinde yapılmaktadır. Bu süre, mahkemenin işleyişi ve dosyanın özelliklerine göre değişiklik gösterebilir.

Davanın Düşmesi Ne Demek?

Davanın düşmesi, ceza yargılamasının herhangi bir hüküm verilmeden sona ermesi anlamına gelir. Bu durumda mahkeme, sanık hakkında mahkûmiyet veya beraat kararı vermez; dava, hukuki nedenlerden dolayı sonuçsuz kalır.

Davanın Düşme Nedenleri

• Sanığın ölümü: Ceza sorumluluğu şahsidir, sanığın ölümüyle dava sona erer.
• Zamanaşımı: Suçun işlendiği tarihten itibaren kanunda öngörülen süre geçmişse dava düşer.
• Şikâyetten vazgeçme: Şikâyete bağlı suçlarda, mağdurun şikâyetini geri alması davanın düşmesine yol açar.
• Uzlaşma: Uzlaştırma kapsamındaki suçlarda tarafların anlaşması davayı ortadan kaldırabilir.
• Genel af: Devlet tarafından çıkarılan af kanunları mevcut davaların düşmesine sebep olabilir.
• Ön ödeme: Bazı hafif suçlarda sanığın belirlenen miktarı ödemesiyle dava düşer.

Sonuçları

• Sanık, işlediği iddia edilen suçtan dolayı cezalandırılmaz.
• Düşme kararı, sanığın suçsuzluğunu göstermediği gibi mahkûmiyet anlamına da gelmez.
• Mağdur açısından dava sona erer; ancak bazı durumlarda sivil hukuk yollarına başvurma imkânı devam edebilir.

Kavga Davaları Nasıl Sonuçlanır?

Ceza yargılamasında en sık karşılaşılan kamu davalarından biri de kasten yaralama suçları nedeniyle açılan davalardır. Halk arasında çoğunlukla kavga davaları olarak bilinen bu dosyaların sonucu, olayın niteliğine, mağdurun aldığı zarara ve delillerin durumuna göre değişiklik gösterir.

Basit Yaralama Suçu

Türk Ceza Kanunu’nun 86. maddesinde düzenlenen basit yaralama, mağdurun basit bir tıbbi müdahale ile iyileşebilecek ölçüde yaralanmasıdır. Bu suç genellikle şikâyete tabi olup mağdurun şikâyetinden vazgeçmesi halinde dava düşebilir. Basit yaralama suçunun cezası, olayın niteliğine göre 4 ay ile 1 yıl arasında hapis veya adli para cezası olabilir.

Neticesi Sebebiyle Ağırlaşmış Yaralama

TCK’nın 87. maddesinde yer alan bu suç türünde, mağdurun kemik kırılması, yüzde kalıcı iz kalması, uzuv kaybı, hayati tehlike veya ölüm gibi sonuçlarla karşılaşması söz konusudur. Bu durumda ceza oldukça ağırdır ve 3 yıldan 12 yıla kadar hapis, ölüm halinde ise 18 yıla kadar hapis cezası verilebilir.

Şikâyete Bağlılık ve Kamu Davası

• Basit yaralamalarda şikâyetten vazgeçme davanın düşmesine neden olabilir.
• Ancak eşe karşı yaralama, kamu görevlisine karşı yaralama veya ağır yaralama gibi suçlarda dava kamu adına yürütülür ve şikâyetten vazgeçme davayı sonlandırmaz.

Takibi Şikayete Bağlı Olmayan Suçlar

Takibi şikayete bağlı olmayan suçlar, mağdurun şikayetinden bağımsız olarak savcılık tarafından re’sen soruşturulan ve kamu davasına dönüştürülen suçlardır. Bu tür suçlarda mağdur şikayetinden vazgeçse bile dava devam eder, çünkü amaç yalnızca bireyin hakkını değil, kamu düzenini ve toplum güvenliğini korumaktır.

Özellikleri

• Savcılık, suçu öğrendiğinde şikayet olmasa dahi soruşturma başlatır.
• Mağdurun şikayetten vazgeçmesi davayı düşürmez.
• Daha çok ağır suçlar bu kapsama girer.
• Kamu yararı ön plandadır, çünkü suçun topluma etkisi büyüktür.

Örnekler

Takibi şikayete bağlı olmayan suçlara şu örnekler verilebilir:

• Kasten öldürme (TCK 81)
• Taksirle öldürme (TCK 85)
• Neticesi sebebiyle ağırlaşmış yaralama (TCK 87)
• Eşe karşı kasten yaralama
• Rüşvet ve irtikap (TCK 252, TCK 250)
• Görevi kötüye kullanma (TCK 257)
• Çocukların cinsel istismarı (TCK 103)
• Reşit olmayanla cinsel ilişki (TCK 104)

Değerlendirme

Bu tür suçlar, yalnızca mağduru değil tüm toplumu ilgilendirdiği için devlet müdahalesi zorunludur. Bu nedenle şikayet şartı aranmaksızın kamu davası açılır ve yargılama süreci devam eder.

Hukuk Davası Dosyası Nedir?

Hukuk dava dosyası, bireyler veya kurumlar arasındaki özel hukuk ilişkilerinden doğan uyuşmazlıkların yargıya taşınmasıyla oluşan dosyadır. Ceza dava dosyalarından farklı olarak, burada amaç bir suçun cezalandırılması değil, taraflar arasındaki hak ve menfaat uyuşmazlıklarının çözülmesidir.

Hukuk Dava Dosyasına Bakan Mahkemeler

• Sulh Hukuk Mahkemeleri: Daha basit nitelikteki davalara (örneğin kira uyuşmazlıkları) bakar.
• Asliye Hukuk Mahkemeleri: Daha geniş kapsamlı uyuşmazlıklara bakar.
• Özel Mahkemeler: Büyük şehirlerde nüfus yoğunluğu ve dava çeşitliliği nedeniyle;
  • Aile Mahkemeleri (boşanma, nafaka, velayet davaları),
  • İş Mahkemeleri (işçi-işveren uyuşmazlıkları),
  • Ticaret Mahkemeleri (ticari davalar),
  • Tüketici Mahkemeleri (tüketici haklarıyla ilgili davalar),
  • Kadastro Mahkemeleri (taşınmaz mal davaları) görev yapmaktadır.

İçerik

Bir hukuk dava dosyasında şu belgeler bulunur:

• Dava dilekçesi ve cevap dilekçeleri,
• Deliller (sözleşmeler, faturalar, tanık beyanları vb.),
• Mahkeme ara kararları ve nihai hüküm.

Örnek Davalar

• Boşanma davaları,
• Nafaka ve velayet davaları,
• Tazminat davaları,
• Tapu iptal ve tescil davaları,
• Vasiyetnamenin iptali,
• İşçi-işveren uyuşmazlıkları.

Sonuç olarak, hukuk dava dosyası, taraflar arasındaki özel hukuk ihtilaflarının yargılamasını içeren resmi belgelerdir. Bu dosyalar, bireylerin hak arama özgürlüğünün somutlaşmış hali olup, hukuk yargılamasının temel dayanağını oluşturur.

Eşimi Dövdüm Kamu Davası Açıldı

Eşe karşı işlenen kasten yaralama suçu, Türk Ceza Kanunu’nun 86/3-b maddesinde düzenlenmiştir ve şikâyete tabi olmayan suçlar arasında yer alır. Bu nedenle mağdurun şikâyetten vazgeçmesi halinde bile kamu davası açılır ve yargılama devam eder.

Neden Kamu Davası Açılır?

• Eşe karşı şiddet, yalnızca mağduru değil, aynı zamanda aile düzenini ve toplumsal yapıyı da zedeler.
• Bu tür suçlarda devlet, kamu yararını korumak amacıyla re’sen harekete geçer.
• Savcılık, suçtan haberdar olduğu anda soruşturma başlatır ve yeterli delil bulunması halinde kamu davası açar.

Yargılama Süreci

• Cumhuriyet savcısı tarafından hazırlanan iddianame mahkemeye sunulur.
• Duruşma aşamasında tanıklar dinlenir, deliller değerlendirilir ve tarafların beyanları alınır.
• Mahkeme, olayın ağırlığına göre hapis cezası, adli para cezası veya denetimli serbestlik gibi yaptırımlara hükmedebilir.

Şikâyetten Vazgeçmenin Etkisi

Eşe karşı işlenen yaralama suçunda şikâyetten vazgeçmek, davanın düşmesine neden olmaz. Çünkü burada kamu düzeni ön plandadır ve devlet davayı sonuna kadar sürdürür.

Savcılıktan Şikayeti Geri Alma

Şikayetten vazgeçme, yalnızca kovuşturma aşamasında değil, soruşturma aşamasında da mümkündür. Soruşturma sürecinde yapılan bu işlem, uygulamada genellikle savcılıktan şikayeti geri alma olarak adlandırılır.

Soruşturma Aşamasında Şikayetten Vazgeçme

• Mağdur, savcılığa başvurarak şikayetini geri çektiğini beyan edebilir.
• Bu beyan, yazılı dilekçe ile yapılabileceği gibi sözlü olarak da verilip tutanağa geçirilebilir.
• Şikayete tabi suçlarda mağdurun vazgeçmesi halinde savcılık, genellikle kovuşturmaya yer olmadığına dair karar (KYOK) verir.

Şikayete Tabi Olmayan Suçlarda

Şikayetten vazgeçme, yalnızca şikayete bağlı suçlarda sonuç doğurur. Eğer suç şikayete tabi değilse (örneğin nitelikli yaralama, rüşvet, cinsel istismar gibi), savcılık soruşturmaya devam eder ve yeterli delil bulunursa kamu davası açılır.

Sonuçları

• Şikayete tabi suçlarda, vazgeçme davanın açılmasını veya devamını engelleyebilir.
• Şikayete tabi olmayan suçlarda ise süreç kamu yararı adına sürdürüldüğünden, şikayetten vazgeçme davanın akıbetini değiştirmez.

Kısacası, savcılıktan şikayeti geri alma, yalnızca belirli suçlarda etkili olup, kamu düzenini ilgilendiren suçlarda davanın açılmasına engel teşkil etmez.

Asliye Ceza Mahkemesi Ne Kadar Sürer?

Asliye Ceza Mahkemeleri, ceza üst sınırı on yıldan az olan suçlara bakmakla görevlidir. Bu mahkemelerde görülen davaların süresi, suçun niteliğine, delil durumuna, tanık sayısına ve mahkemenin iş yoğunluğuna bağlı olarak değişir.

Ortalama Süre

Genel olarak Asliye Ceza Mahkemelerinde bir dava 6 ay ile 2 yıl arasında sonuçlanabilir. Ancak dava kapsamı genişse veya sanık ile tanık sayısı fazlaysa bu süre daha da uzayabilir.

Süreyi Etkileyen Faktörler

• Delillerin toplanma süresi (bilirkişi raporları, tanık beyanları vb.),
• Sanığın tutuklu olup olmaması,
• Mahkemenin iş yükü,
• Davanın kapsamı ve karmaşıklığı.

Değerlendirme

Tutuklu dosyalarda yargılamalar genellikle hızlandırılırken, tutuksuz dosyalarda süreç daha uzun sürebilir. Dolayısıyla kesin bir süre öngörmek mümkün değildir. Ancak ortalama süreler dikkate alındığında, Asliye Ceza Mahkemesi’nde açılan davaların büyük çoğunluğu birkaç celse içinde tamamlanmaktadır.

Kamu Davası Örnekleri

Kamu davaları, toplum düzenini ve güvenliğini doğrudan ilgilendiren suçlarda açılır. Bu nedenle mağdurun şikâyetinden bağımsız olarak savcılık re’sen harekete geçebilir. Uygulamada sıkça karşılaşılan kamu davası örnekleri şunlardır:

• Kasten Öldürme (TCK 81): En ağır kamu davalarından biridir ve şikâyet olmasa bile devlet davayı sürdürür.
• Taksirle öldürme (TCK 85): Trafik kazaları gibi dikkatsizlik sonucu meydana gelen ölümler bu kapsamdadır.
• Neticesi Sebebiyle Ağırlaşmış Yaralama (TCK 87): Yaralamanın ölüm veya ağır sakatlıkla sonuçlanması halinde kamu davası açılır.
• Eşe Karşı Kasten Yaralama: Şikâyetten vazgeçme davayı sonlandırmaz, kamu adına sürdürülür.
• İşkence ve Eziyet (TCK 94-96): Toplumsal düzeni ağır şekilde ihlal eden fiillerdir.
• Rüşvet ve İrtikâp (TCK 250-252): Kamu görevlilerinin görevlerini kötüye kullanmaları kamu davasına konu olur.
• Görevi Kötüye Kullanma (TCK 257): Kamu görevlisinin görevini ihmal veya suistimal etmesi.
• Çocukların Cinsel İstismarı (TCK 103): Şikâyetten bağımsız olarak doğrudan kamu adına açılan davalardandır.
• Reşit Olmayanla Cinsel İlişki (TCK 104): Mağdurun rızası olsa dahi kamu yararı gereği kamu davası niteliği taşır.

Değerlendirme

Bu örneklerden de anlaşılacağı üzere, kamu davası yalnızca mağdurun zararını değil, toplumun ortak menfaatini korumak amacıyla açılır. Bu nedenle kamu davası örnekleri genellikle ağır suçlar olup, devletin re’sen müdahalesini zorunlu kılar.

Sıkça Sorulan Sorular