Ankara Avukat | Tahancı Hukuk Bürosu olarak bu yazımızda Work and Travel Programı ile Amerika Birleşik Devletleri’ne gitmek isteyen ancak koronavirüs COVİD-19 nedeniyle vize alamayan, aracı şirketlerce sözleşmeleri feshedilen, ücretlerini iade alamayan öğrenciler için hukuki süreci ve dava yolunu anlattık.
Korona Virüs Nedeniyle Work And Travel Başvurularında Ücret İadesine İlişkin Hukuki Değerlendirme
Work and Travel, yabancı dil öğrenmek isteyen üniversite öğrencilerine yaz boyunca Amerika’da çalışma imkânı sağlayan bir kültürel değişim programıdır. Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Dışişleri Bakanlığı tarafından organize edilen bu programa ilgi her geçen yıl yoğun bir şekilde artmakta ve binlerce öğrenci tarafından başvurular yapılmaktadır.
Bu programa katılmak isteyen öğrenciler sözleşmede yer alan hizmet bedelini Amerika Birleşik Devletleri tarafından belirlenen şirketlere önceden ödemek zorundadırlar. Yapılan bu ödeme karşılığında Work And Travel programına başvuru söz konusu şirketler aracılığıyla gerçekleştirilmiş oluyor. Öğrenciler tarafından şirketlere önceden ödenen bu bedel; çalışılan işin niteliği ve gidilecek şehrin konumuna göre 2 bin dolar ile 3 bin 500 dolar arasında değişebilmektedir. Fakat Korona Virüsü sebebiyle hassas günlerden geçtiğimiz bu dönemde söz konusu şirketlere hizmet bedeli karşılığında ödenen bu ücretlerin iade edilip edilmeyeceği önemli bir husus arz etmektedir. Dünya Sağlık Örgütü tarafından dünya genelinde ilan edilen pandemi nedeniyle birçok vatandaş yurtdışı programlarını iptal etmektedir. Salgının merkezi haline gelen Amerika Birleşik Devletleri’ne artık birçok öğrenci gitmek istememekte ve Work And Travel programı kapsamında yapmış oldukları başvuruları iptal etmektedirler.
Yaz boyunca Amerika’da çalışmak amacıyla şirketlere hizmet bedeli olarak ödenen ücretleri geri isteyen öğrenciler, söz konusu şirketler fahiş miktarda kesinti yaparak ücretleri geri ödeme yoluna gittikleri görülmektedir.
Şirketler tarafından yapılan bu fahiş kesintinin hukuka uygunluğu açısından ele aldığımızda yapılan bu fahiş kesintide hukuka aykırılıkların bulunduğu görülmektedir.
Açıklamalarımız doğrultusunda, bu çalışmamızın amacı da Work And Travel Kapsamında ödenen hizmet bedellerinde yapılan kesintinin tüketici hukukuna ilişkin uyuşmazlıkların çözümüne yönelik kurulan çözüm mercileri ile çözüm yollarının açıklanmasıdır.
Work And Travel Kapsamında Yapılan Sözleşmeler
6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun kapsamında getirilen birçok düzenleme ile tüketici sözleşmelerinde daha zayıf durumda olan tüketicinin korunması amaçlanmıştır. Tüketim işleminde sözleşmenin iki tarafından biri tüketicidir.
6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un 3. maddesinin (k) bendine göre ise “Tüketici: Ticari veya mesleki olmayan amaçlarla hareket eden gerçek veya tüzel kişi…” olarak tanımlanmıştır. Bu tanım uyarınca, ticari veya mesleki amaçla hareket etmeyen gerçek kişilerin yanı sıra tüzel kişilerin de tüketici sayılacağı belirtilmektedir.Tüketicinin bir malı ya da hizmeti mesleki veya ticari olmayan bir amaç doğrultusunda kullanması ya da talep etmesidir. Bunun yanı sıra sözleşme konusu mal veya hizmetin karşılığında tüketici tarafından parayla ölçülebilir bir bedel ödenmesi gerekir. Work and Travel programı kapsamında şirketlerin yapmış oldukları hizmetin karşılığı olarak tüketici konumunda olan öğrenciler tarafından belirli bir bedel ödenmektedir.
Yine aynı kanunun 3. Maddesinin (l) bendine göre ise “Tüketici işlemi “Mal veya hizmet piyasalarında kamu tüzel kişileri de dâhil olmak üzere ticari veya mesleki amaçlarla hareket eden veya onun adına ya da hesabına hareket eden gerçek veya tüzel kişiler ile tüketiciler arasında kurulan, eser, taşıma, simsarlık, sigorta, vekâlet, bankacılık ve benzeri sözleşmeler de dâhil olmak üzere her türlü sözleşme ve hukuki işlemi…” şeklinde belirtilmiştir. Söz konusu şirketlerde ticari ve mesleki amaçlarla hareket etmekte ve bu kapsamda yapılan sözleşmeler tüketici işlemi olarak adlandırılmaktadır.
Work And Travel Sözleşmesi Kapsamında Tüketicinin Seçimlik Hakları
Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’da tüketici konumda olan kişilere sunulan hizmetin ya da malın ayıplı olması durumunda tüketicinin hangi seçimlik haklara sahip olduğu, seçimlik haklarının niteliği ve kullanılması, bu hakkı kimlere karşı yöneltebileceği gibi hususlar yer almaktadır.
Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun 13. Maddesine göre; Ayıplı hizmet, sözleşmede belirlenen süre içinde başlamaması veya taraflarca kararlaştırılmış olan ve objektif olarak sahip olması gereken özellikleri taşımaması nedeniyle sözleşmeye aykırı olan hizmettir.
Hizmet sağlayıcısı tarafından bildirilen, internet portalında veya reklam ve ilanlarında yer alan özellikleri taşımayan ya da yararlanma amacı bakımından değerini veya tüketicinin ondan makul olarak beklediği faydaları azaltan veya ortadan kaldıran maddi, hukuki veya ekonomik eksiklikler içeren hizmetler ayıplıdır.
Yine aynı kanunu 15. Maddesinde tüketicinin hangi haklara sahip olduğu belirtilmiştir. Hizmetin ayıplı ifa edildiği durumlarda tüketici, hizmetin yeniden görülmesi, hizmet sonucu ortaya çıkan eserin ücretsiz onarımı, ayıp oranında bedelden indirim veya sözleşmeden dönme haklarından birini sağlayıcıya karşı kullanmakta serbesttir. Sağlayıcı, tüketicinin tercih ettiği bu talebi yerine getirmekle yükümlüdür. Seçimlik hakların kullanılması nedeniyle ortaya çıkan tüm masraflar sağlayıcı tarafından karşılanır.
Buna göre tüketici; ayıplı hizmetin yeniden görülmesi, eser sözleşmesi sonucunda ortaya çıkan eserin ücretsiz onarımı, ayıp oranında bedel indirimi ve sözleşmeden dönme haklarından birini kullanabilecektir. Dolayısıyla Work And Travel programı kapsamında yer alan sözleşmelerde tüketici konumunda olan öğrenciler herhangi bir ücret kesintisi olmadan bu sözleşmeden dönebilirler. Sözleşmeden dönmek isteyen taraf bu iradesini ve ücret iadesi talebini karşı tarafa bildirmek zorundadır.
Çözüm Merci : Koronavirüs – Work And Travel Davası
Tüketici uyuşmazlıklarının çözümünde temel olarak, tüketici hakem heyeti ve tüketici mahkemeleri şeklinde iki farklı çözüm mercii düzenlenmiştir. Bu iki kurumun görev ayrımı, uyuşmazlığın parasal değeri yönünden belirlenmektedir. Her sene başında yayınlanan parasal sınırların arttırılmasına ilişkin tebliğ ile belirli bir miktarın altında kalan uyuşmazlıklar için tüketici hakem heyetine başvuru zorunlu hale gelmiş olup; ancak belirli bir değerin üstünde olan uyuşmazlıklar açısından doğrudan tüketici mahkemelerine gidilebileceği kabul edilmiştir. Bu parasal sınır, 2023 yılı için şu şekilde belirlenmiştir.
2022 yılı için Tüketici Hakem Heyetlerine yapılacak başvurularda değeri:
- 6.920 (altıbindokuzyüzyirmi) Türk Lirasının altında bulunan uyuşmazlıklarda İlçe Tüketici Hakem Heyetleri,
- Büyükşehir statüsünde olan illerde 6.920 (altıbindokuzyüzyirmi) Türk Lirası ile 10.390 (onbinüçyüzdoksan) Türk Lirası arasındaki uyuşmazlıklarda İl Tüketici Hakem Heyetleri,
- Büyükşehir statüsünde olmayan illerin merkezlerinde 10.390 (onbinüçyüzdoksan) Türk Lirasının altında bulunan uyuşmazlıklarda İl Tüketici Hakem Heyetleri,
- Büyükşehir statüsünde olmayan illere bağlı ilçelerde 6.920 (altıbindokuzyüzyirmi) Türk Lirası ile 10.390 (onbinüçyüzdoksan) Türk Lirası arasındaki uyuşmazlıklarda İl Tüketici Hakem Heyetleri görevlidir. Yani uyuşmazlık değeri 10.390 Türk Lirası ve üzeri olan durumlarda doğrudan tüketici mahkemelerine başvuru yapılması gerekmektedir.
Work And Travel Kapsamında İstenen Ücretin İadesinde Görevli ve Yetkili Mahkeme ya da Tüketici Hakem Heyeti
Work And Travel programı kapsamında şirketler tarafından ödenen ücretin iadesinin yapılmaması durumunda uyuşmazlığın miktarına göre tüketici hakem heyeti ya da doğrudan tüketici mahkemesine başvuru yapılabilmektedir. Başvurular, tüketicinin yerleşim yerinin bulunduğu veya tüketici işleminin yapıldığı yerdeki tüketici hakem heyetine ya da mahkemesine yapılabilir.
Tahancı Hukuk Bürosu olarak Work and Travel Programı ile ABD’ye gitme hayalleri kuran ancak günün sonunda zarar eden öğrenci arkadaşlarımıza hukuki destek sağlamaktan onur duyarız.
İlginizi çekebilir: KİŞİ GÜVENLİK BELGESİ
Avukat Fatih Tahancı, 2015 yılında Hukuk Fakültesini tam burslu, onur öğrencisi olarak Ankara’da tamamlamıştır. Avukatlık stajını Ankara Barosu nezdinde; sigorta hukuku, tazminat hukuku, iş hukuku, icra hukuku ve idare hukuku konularına odaklanmış çeşitli avukatlık bürolarında staj yaparak tamamlamıştır. Avukat Fatih Tahancı Çankaya/Ankara’da bulunan Tahancı Hukuk Bürosu’nda avukatlık faaliyeti göstermektedir.
