Malulen Emeklilik Şartları, Nasıl Malulen Emekli Olunur?

Malulen Emeklilik Nedir?

Malulen emeklilik, çalışmaya başladıktan sonra ortaya çıkan hastalık, kaza veya meslek hastalığı nedeniyle çalışma gücünün en az belirli bir oranda kalıcı olarak azaldığı tıbben saptanan sigortalılara tanınan bir emeklilik türüdür. Temel amaç, iş gücü kaybı yüzünden mesleğini sürdüremeyen veya sürdüremediği için gelir kaybı yaşayan kişinin sosyal güvenceye kavuşmasını sağlamaktır. Bu yönüyle malullük, doğuştan ya da çalışma öncesi engellilik durumlarından ayrı değerlendirilir; çünkü malul sayılabilmek için maluliyete yol açan halin sigortalı olduktan sonra meydana gelmesi beklenir.

Malullük hali çoğu zaman dışarıdan kolay fark edilmeyebilir. Organ kaybı, ileri düzey kalp-damar hastalıkları, onkolojik tablolar, kronik akciğer yetmezliği, nörolojik gerilemeler, ağır romatolojik ve metabolik sorunlar gibi çok çeşitli tıbbi nedenler çalışma gücünde kalıcı azalmaya neden olabilir. Bu nedenle maluliyet kararı, yetkili sağlık kurullarının düzenlediği rapor ve tıbbi belgelerin ayrıntılı incelenmesi ile verilir.

Yeni Yasaya Göre Malulen Emeklilik Şartları 2025

Genel hatlarıyla aranan temel koşullar şunlardır:

• Çalışma gücü kaybı eşiği: En az belirlenmiş oranda (uygulamada %60) kalıcı çalışma gücü kaybının kurum sağlık kurulu tarafından onaylanması.
• Sigortalılık ve prim süresi: En az 10 yıllık sigortalılık ve toplam en az 1800 gün uzun vadeli prim.
• Bakım gereksinimi istisnası: Başkasının sürekli bakımına muhtaç derecede malul olanlarda 10 yıl koşulu aranmaz; yine 1800 gün prim yeterlidir.
• Aktif çalışmanın sona erdirilmesi: Tahsis (aylık) talebinden önce çalışmanın bırakılması, bağımsız faaliyetin kapatılması veya devri.
• Prim borcu bulunmaması: Bağımsız çalışan statüsünde prim borçlarının tamamının ödenmiş olması.
• Resmî başvuru: Yazılı talep ile dosyanın açılması, sevk ve rapor sürecinin tamamlanması.

Not: Malul sayılma için “raporum var” demek tek başına yeterli değildir. Kurum sağlık kurulu kararı esastır; dışarıdan alınan raporlar, sevkli ve usulüne uygun olmalıdır.

Malulen Emekli Nasıl Olunur?

1. Ön değerlendirme yapın: Sigortalılık başlangıç tarihiniz, toplam prim gününüz ve mevcut çalışma durumunuzun uygunluğunu kontrol edin.
2. Yazılı başvuru: İkamet ettiğiniz yerdeki birime yazılı dilekçe ile başvurun; sistem sizi yetkili sağlık kurulu olan bir hastaneye sevk eder.
3. Sağlık kurulu raporu: Sevk edildiğiniz kuruluşta branş muayeneleri, tetkikler, epikrizler tamamlanır ve özellikle sekel bulgular, kalıcılık, tedaviye yanıt değerlendirilerek rapor düzenlenir.
4. Kurum sağlık kurulunda inceleme: Tüm tıbbi belgeler kurum sağlık kurulu tarafından incelenir; malul sayılıp sayılmadığınıza ve kontrol muayenesi gerekip gerekmediğine karar verilir.
5. Tahsis talebi: Malul sayılmanız onaylanırsa, çalışmayı bırakıp tahsis talebinizi kesinleştirir ve aylık bağlanmasını beklersiniz.
6. Kontrol muayenesi: Bazı tanılarda belirli süre sonra kontrol istenebilir. Kontrolde maluliyet ortadan kalkmışsa aylık kesilebilir.

İpucu: Rapor sürecinde hastalık öykünüzü, tedavileri, laboratuvar ve görüntüleme sonuçlarını eksiksiz sunmanız, değerlendirmeyi hızlandırır ve hatalı düşük oran riskini azaltır.

Maluliyet Raporu ve Sağlık Kurulu: Nelere Dikkat Etmeli?

• Sevk olmadan işlem başlatmayın: Sevksiz alınan raporlar çoğu kez geçerli sayılmaz.
• Klinik muayene şart: Rapor, yalnızca tahlil listesi değildir; muayene bulguları ve fonksiyonel kısıtlılık detaylarını içermelidir.
• Birden fazla hastalık varsa: Değerlendirme en ağır sekel bulgu üzerinden yapılır. Bazı kombinasyon hesap yöntemleri (ör. özel formüller) maluliyet tespitinde kullanılmaz.
• İtiraz hakkı: Kurul kararı olumsuz ise üst kurul incelemesi ve gerekirse yargı yolu mümkündür; itirazda rapordaki eksik/hatalı noktaları somut biçimde belirtmek önemlidir.

Malullükte Hastalık Grupları (Örnek Yelpaze)

Maluliyet listelerinde; nöroloji, psikiyatri, kardiyoloji, solunum, onkoloji, hematoloji, ortopedi, romatoloji, endokrinoloji, gastroenteroloji/hepatoloji, dermatoloji, damar hastalıkları, göz, kulak-burun-boğaz, genitoüriner sistem ve immün yetmezlik gibi başlıklar altında ağır ve kalıcı iş gücü kaybına yol açan tablolar tanımlıdır. Önemli olan, tanının adı değil, bu tanının sizde oluşturduğu kalıcı fonksiyon kaybı ve çalışma kapasitesine etkisidir.

3600 Malulen Emeklilik Şartları

3600 gün prim ödeme koşulunu ve 10 yıl sigortalılık süresini yerine getiren bireyler, iş gücünün en az %60’ını kaybetmeleri durumunda malulen emekli edilirler. Bu emeklilik türünde yaş şartı aranmaz.

3600 gün malulen emeklilik için gereken şartlar şunlardır:

• • Sigortalılık süresi: Minimum 10 yıl olmalıdır.
• • Prim ödeme gün sayısı: En az 3600 gün prim ödemesi yapılmalıdır.
• • Sağlık şartı: Çalışma gücünün en az %60’ını kaybetmiş olmak gerekir.

Malulen emeklilik başvurusu, SGK’nın ilgili birimine yazılı olarak yapılır. Başvuruda, sigortalılık durumunu belirten belgeler, sağlık kurulu raporu ve diğer gereken evraklar sunulur. SGK, başvuruyu değerlendirir ve talebin kabul veya reddine karar verir. Kabul edilmesi durumunda, sigortalıya malullük aylığı bağlanır.

Malulen emeklilik aylığı, sigortalının ödediği primler ve çalışma süresi gibi faktörlere dayalı olarak hesaplanır. 3600 malulen emeklilik, özellikle erken yaşta iş kazası veya meslek hastalığı sonucu çalışma gücünü kaybedenler için önemlidir. Yaş şartının olmaması, sigortalıların 3600 gün prim ödeme koşulunu yerine getirmeleri halinde malulen emekli olabilecekleri anlamına gelir.

Başvuracak sigortalıların dikkat etmeleri gereken noktalar şunlardır:

• Sigortalılık süresi en az 10 yıl olmalıdır.
• Prim ödeme gün sayısı en az 3600 olmalıdır.
• Sağlık kurulu raporunda çalışma gücünün en az %60’ını kaybettiğiniz belirtilmelidir.
• Başvuru için gerekli belgelerin eksiksiz ve doğru şekilde hazırlanması gerekmektedir.

5000 gün Malulen Emeklilik Maaşı

5000 gün süreyle malulen emekli maaşı almak isteyenlerin asıl dikkat etmeleri gereken faktör, emeklilik kategorileridir. Yani, 4A, 4B, 4C gibi çeşitli gruplarda, maaş miktarlarında farklılıklar görülmektedir.

4A ve 4B kategorisinde yer alanlar için 500 gün boyunca malulen emekli maaşı alma olanağı bulunmaktadır. Bu kategorideki bireylerin maaşı, sigortalının kazancının %70’i kadar hesaplanmaktadır. Ancak, bu oran, en azından asgari ücretin net miktarının 2 katı kadar olmalıdır.

2025 yılında, 4A ve 4B kategorisindeki bireyler için 5000 gün süreyle malulen emekli maaşı tahmini olarak 10.000 TL civarındadır. Ancak, prim gün sayısı arttıkça, bu miktar 11.000 TL civarına da çıkabilir.

4C kategorisinde yer alanlar için ise 500 gün boyunca malulen emekli maaşı alma şansı bulunmaktadır. Bu kategorideki bireylerin maaşı da sigortalının kazancının %70’i kadar hesaplanır. Ancak, burada da en azından asgari ücretin net miktarının 2 katı kadar olması gerekmektedir.

2025 yılında, 4C kategorisindeki bireyler için 5000 gün süreyle malulen emekli maaşı tahmini olarak 11.000 TL ile 12.500 TL arasında değişmektedir.

İlgili Makale: Emekli Maaşı Hesaplama (SGK, Bağkur, EYT) Emekli Aylığı Hesaplama

%40 Raporla Malulen Emekli Olunur mu?

Doğuştan veya sonradan engelli olan bireyler, çalışma kapasitelerinde %40 veya daha fazla kayıp yaşasalar bile, erken emeklilik hakkına sahiptirler. Erken emeklilik için temel şart, sağlık kurulu raporunda en az %60 çalışma kaybı belirlenmesidir. Malulen emeklilik için gereken ikinci koşul ise, SGK’ya başvurulan tarihte en az 1800 gün prim ödenmiş olmasıdır.

Engellilerin emeklilik işlemleri diğer çalışanlar gibi SGK tarafından gerçekleştirilir ve erken veya malulen emeklilik için SGK’ya başvurulabilir. Engelli çocuğu olan çalışan anneler, belirli şartlara bağlı olarak erken emeklilik hakkından faydalanabilirler. Sosyal güvenlik reformu kapsamında, sürekli bakıma muhtaç derecede malul çocuğu olanların prim ödeme gün sayılarının dörtte biri, toplam prim ödeme gün sayılarına eklenir ve bu eklenen süreler emeklilik yaş hadlerinden düşülür. Bu düzenleme, engelli bireylerin sosyal güvenlik haklarına daha fazla erişim sağlamayı amaçlamaktadır. 

Dolayısıyla, engelli çalışanlar ve aileleri için bu hakların kullanımı önem arz etmektedir. Engelli bireylerin emeklilik süreçlerinde, haklarını tam olarak öğrenip kullanmaları büyük önem taşır. Bu yolla, onların yaşam standartlarının ve refahlarının artması sağlanabilir.

Başvuru Sırasında İstenen Belgeler (Profilinize Göre)

• Hizmet akdine tabi çalışanlar: Tahsis talep formu, işten ayrılış bildirgesi (belirli süre koşuluyla), kimlik ve sevk evrakları.
• Bağımsız çalışan/işleten: Tahsis talep formu, prim borcu yoktur tevsiki, faaliyet terk/kapanış evrakları, kimlik ve sevk evrakları.
• Kamu görevlisi statüsü: Kurum onayı ile sevk, sağlık kurulu raporu, tahsis talebi.

Püf nokta: Eksik primleriniz varsa borçlanma ve tamamlama seçeneklerini başvuru öncesi masaya yatırın; çünkü maluliyet şartını taşısanız bile prim eksiği, aylık bağlanmasının önünde engeldir.

Red, İtiraz ve Yargı Aşamaları

• İlk red durumunda, üst sağlık kuruluna gerekçeli itiraz yapabilirsiniz.
• Raporlar arası çelişki varsa, daha kapsamlı bir kuruldan yeniden rapor istenebilir.
• İdari süreç tamamlandığı halde uyuşmazlık sürüyorsa, yargı yoluna gidilebilir. Burada hedef, maluliyet oranının ve başlangıç tarihinin isabetle saptanmasıdır.

Malulen Emeklilikte Çalışma ve Kontrol Muayenesi

• Aylık ve çalışma ilişkisi: Malullük aylığı çalışmaya başlanınca kesilir. Bu kural, yurt içi ve yurt dışı mevzuat kapsamındaki çalışmaları da kapsar.
• Kontrol muayenesi: Bazı tanılarda belirli aralıklarla kontrol istenir. Rahatsızlığın seyrine göre maluliyet devam edebilir ya da sonlanabilir. Kontrolde maluliyetin kalktığı saptanırsa aylık kesilir, gerekirse yersiz ödemeler faiziyle geri alınır.

Malulen Emeklilikte Diğer Haklar

• Genel sağlık güvencesi: Malullük aylığı bağlanan kişi, ayrıca prim ödemeden sağlık hizmetlerinden yararlanır.
• İşe alıştırma (rehabilitasyon): Sağlık güvencesi kapsamında rehabilitasyon hizmetleri sağlanabilir.
• Sürekli iş göremezlik geliri: İş kazası/meslek hastalığı kaynaklı meslekte kazanma gücünde azalma varsa, derecesine göre ayrı bir gelir hakkı doğabilir. Bu, malullük aylığından farklı bir müessesedir.

Malulen Emeklilikte Yaygın Yanlışlar ve Pratik Öneriler

• “Rapor aldım, tamamdır” yanılgısı: Sevksiz veya usule uygun olmayan raporla süreç ilerlemez. Sevkli ve kurul onaylı rapor şart.
• “İşe başlamadan önceki hastalığım da sayılır” düşüncesi: Malulen emeklilik için hastalık/engel, işe başladıktan sonra maluliyet düzeyine ulaşmış olmalıdır.
• “Primler eksik ama sorun olmaz” yaklaşımı: 1800 gün (bakım istisnası hariç) olmazsa olmaz. Eksik gün için borçlanma/ödeme planı yapın.
• “3600 gün şart” karışıklığı: Bu ifade malullükte geçerli değil; engelli erken yaşlılıkla karıştırmayın.
• “Kontrol muayenesi gelirse fark etmez” savı: Kontrol, aylığın devamı için belirleyicidir. Çağrıyı geciktirmeyin; tüm güncel tıbbi belgeleri hazırlayın.

Malulen Emeklilik Maaşı Nasıl Hesaplanır?

“malulen emeklilik maaşı” kişiye özeldir ve tek bir standart rakam yoktur. Aylığın tutarını belirleyen başlıca unsurlar:

• Ortalama kazanç: Çalışma hayatınız boyunca bildirilen prime esas kazançlar ve bunların ağırlıklı ortalaması.
• Prim gün sayısı: Yalnızca alt sınırı değil, toplam gün sayınız bağlama oranını etkileyebilir.
• Tarihsel ağırlıklar: Farklı dönemlerdeki güncelleme katsayıları ve enflasyon/ücret endekslemeleri.
• Yasal tabanlar: Zaman zaman belirlenen asgari sınırlar ve dönemsel artışlar.
• Bakım gereksinimi: Başkasının bakımına muhtaç derecede malul olanlarda ilave hesap unsurları.

Ayrıca “malulen emekli maaşı” ile “yaşlılık emekli aylığı” aynı matematikle çıkmayabilir; bağlama parametreleri ve tabanlar dönemsel olarak farklılaşabilir. Bu nedenle iki kişi aynı prim gününe sahip olsa bile farklı malulen emeklilik maaşı alabilir.

Kadınlarda Malulen Emeklilik Şartları

Türkiye’de kadınların malulen emeklilik için başvurabileceği bazı şartlar bulunmaktadır. Ancak, bu şartlar zamanla değişebilir. Genel olarak, malulen emeklilik için şu temel koşullar aranır:

1. Sağlık Durumu: Malulen emeklilik için en önemli şart, kişinin çalışma gücünü büyük ölçüde kaybetmesidir. Bu durum, çalışanın devamlı olarak çalışmasını ya da herhangi bir işte istikrarlı bir şekilde çalışmasını engelleyen ciddi bir sağlık sorunu ya da engelinden kaynaklanabilir.

2. Raporlar: SGK’nın belirlediği sağlık kurulu raporlarına göre, kişinin çalışma kapasitesinin yüzde kaç oranında azaldığına dair tıbbi belgeler gereklidir. Bu raporlar, uzman hekimler tarafından verilmeli ve SGK tarafından kabul edilmelidir.

3. Prim Koşulları: Malulen emeklilik için prim gün sayısı gibi diğer emeklilik türlerinde olduğu gibi belirli bir prim ödeme süresi gerekebilir. Bu süre, çalışanın sigortalı olarak ne kadar süreyle prim ödediğine bağlı olarak değişebilir.

4. Yaş: Yaş, malulen emeklilik için belirleyici bir faktör olabilir. Ancak, sağlık durumu ve diğer koşullar bu durumu etkileyebilir.

5. Sürekli ve Tam Engellilik: Malulen emeklilik için başvuran kişinin çalışma kapasitesinin sürekli ve tamamen kaybı söz konusu olmalıdır. Bu, kişinin herhangi bir işte çalışmasını imkansız hale getirecek derecede ciddi bir engel olmalıdır.

Malulen emeklilik başvurusu yapmadan önce, en güncel bilgileri ve koşulları doğrulamak için SGK ile iletişime geçmek önemlidir.

Kanser ve Benzeri Durumlarda Geçici Maluliyet

Bazı onko-hematolojik tablolar gibi ağır hastalıklarda, teşhis ve aktif tedavi döneminde belirli süreyle geçici maluliyet kabulü söz konusu olabilir. Bu süreçte kişinin kontrol muayeneleri ile durumunun yeniden değerlendirilmesi ve sürekli maluliyet koşullarının oluşup oluşmadığının tespiti yapılır. Tedaviye yanıt ve kalıcı sekel durumları belirleyici olabilir.

Sonuç

Malulen emeklilik; tıbbi, hukuki ve idari boyutları olan çok katmanlı bir süreçtir. Başarılı bir başvuru için doğru statünün seçilmesi, sevkli ve usulüne uygun rapor alınması, kurum sağlık kurulu kararının dikkatle takip edilmesi ve prim/sigortalılık koşullarının eksiksiz tamamlanması gerekir. “malulen emekli maaşı” kişiselleştirilmiş bir hesaplamayla ortaya çıkar; “malulen emekli maaşı ne kadar” ve “malulen emeklilik maaşı ne kadar” sorularının tek bir sayısı yoktur, hizmet dökümü ve kazanç ortalamaları belirleyicidir. %40 raporla malulen emekli olunur mu? sorusunun cevabı ise hayır; ancak bu oran engelli erken yaşlılık gibi farklı kapıları aralayabilir. Doğru bilgi, doğru belge ve doğru zamanlama ile süreç daha öngörülebilir, sonuç daha sağlam hale gelir.

Sık Sorulan Sorular (SSS)