Sözleşmeli Subay ve Astsubay Girişte Sağlık Şartı Sebebiyle Elenme ve Bu İşleme Karşı Açılabilecek Dava

Türk Silahlı Kuvvetleri bünyesinde sözleşmeli subay ve astsubay olarak görev yapmak isteyenler ‘’TÜRK SİLAHLI KUVVETLERİ SAĞLIK YETENEĞİ YÖNETMELİĞİ’’ kapsamında sağlık muayenesine tabi tutulmakta, bu muayeneden olumlu rapor alanlar sözleşmeli subay ve astsubay adaylığına kabul edilmektedir. Olumsuz rapor alanların müracaatları ise kabul edilmemektedir.

Uygulamada subay ve astsubay olmak isteyenlerin alım muayeneleri Yönetmeliğin 26. Maddesine göre yapılmaktadır. Türk Silahlı Kuvvetleri Sağlık Yeteneği Yönetmeliği’nin 26. Maddesine göre adaylar ön muayeneye tabi tutulmakta, ön muayeneyi geçenler heyet muayenesi için hastaneye sevk edilmektedir.

Yapılan muayenede Yönetmeliğin EK-C kısmında sayılan Hastalık ve Arızalar Listesi’ne göre değerlendirme yapılmakta, yapılan değerlendirme sonucunda Hastalık ve Arızalar Listesinin (A) diliminde (+) işareti olanlar hakkında “Uzman Erbaş veya Sözleşmeli Erbaş/Er Olur” kararı, (A) diliminde (-) ve (x) işareti olanlar ile (B) ve (D) diliminde olanlar hakkında ise “Uzman Erbaş veya Sözleşmeli Erbaş/Er Olamaz” kararı verilir.

Ön muayene veya heyet muayenesi yapılırken tıbbi değerlendirme hatası sonucu kimi zaman adaylar hakkında olumsuz rapor verilmekte, bu sebeple kişilerin uzman erbaş ve sözleşmeli erbaşlığa kabulleri yapılmamaktadır.

SAĞLIK ŞARTLARINI SAĞLAYAMADIKLARI GEREKÇESİYLE ELENENLERİN BAŞVURACAKLARI DAVA YOLU

Sözleşmeli subay ve astsubaylık başvurusu kapsamında alınacak giriş raporlarında çeşitli tıbbi hatalar sebebiyle veya Yönetmelik hükümlerinin yanlış yorumlanması sebebiyle yanlış kararlar verilebilmekte dolayısıyla da subay ve astsubay adayları hakkında asker olamayacağına dair karar verilmekte ve ilişik kesme işlemi uygulanmaktadır. Söz konusu işlemler idari işlemler olup, söz konusu işleme karşı süresi içerisinde idari yargıda yürütmenin durdurulması istemli iptal davası açılması gerekmektedir. Dava açma süresi işlemin tebliğinden itibaren 60 gündür. Bu sürenin geçirilmesinden sonra iptal davası açmak ne yazık ki mümkün olmamaktadır.

Süresi içerisinde iptal davası açılması durumunda kişi idare mahkemesi tarafından hakem hastaneye sevk edilmekte ve hakem hastaneden olumlu rapor alınması durumunda dava kabul edilmektedir.

Subaylıkta Sağlıktan Elenenler

Subay adayları, Türk Silahlı Kuvvetleri’ne kabul edilmeden önce kapsamlı bir sağlık muayenesinden geçirilir. Bu muayene, TSK Sağlık Yeteneği Yönetmeliği hükümlerine dayanarak yapılır. 

Sağlık Muayenesinin Aşamaları ve Kriterleri

• İlk aşamada adaylardan ön muayene istenir; bu muayene sonucunda aday, ek tetkik gerektiriyorsa heyet muayenesine sevk edilir. 
• Heyet muayenesinde, adayın vücut sistemlerinin (göz, kulak, solunum, kas-iskelet, kalp-damar, sinir sistemi vb.) görevini tam yapabilir durumda olması beklenir.
• Ayrıca Hastalıklar ve Arızalar Listesi’nde belirtilen hastalıklar, dilimler (A, B, C, D) ve karşılık gelen “+ / – / ×” işaretlerine göre değerlendirilir.
  • A diliminde “+” işareti olan durumlar, çoğu zaman elverişli değerlendirilirken, “–” ya da “×” olan durumlar subay adaylığını engelleyebilir. 

Sağlıktan Elenme Sebepleri

Subaylığa alım sırasında adayların sağlık kriterlerine uymaması çeşitli nedenlerle elenme sonucunu doğurabilir. Başlıca nedenler şunlardır:

• Kronik ya da ciddi sistemik hastalıklar
• Görme bozuklukları (her iki gözde meydana gelen ciddi kusurlar)
• Ruh sağlığına ilişkin bozukluklar
• Cerrahi ya da ortopedik engeller
• Hastalıklar listesindeki “B” ve “D” dilimlerinde yer alan koşullar
• Düzenlemelerce kabul edilmeyen işlev bozuklukları

Örneğin, sözleşmeli ya da muvazzaf subay adaylığı başvurusunda, sağlık muayenesinden olumlu rapor alamayan kişiler doğrudan elenir. 

Elenmeye İtiraz ve Hukuki Yollar

Sağlık nedeniyle elenen adaylara karşı idari hukuk çerçevesinde bazı haklar tanınmıştır:

• Aday, olumsuz kararın kendisine tebliğinden itibaren belirlenen süre içinde ip­tal davası açabilir. 
• Karar hatalı tıbbi değerlendirmeye dayanıyorsa veya mevzuat yanlış uygulanmışsa, mahkeme tarafından kararda inceleme yapılabilir. 
• Bazı durumlarda hakem hastaneye sevk veya ek tetkik istenmesi yoluyla karar revize edilebilir.

Türk Silahlı Kuvvetlerinde Sağlık Şartları ve Elenme Nedenleri

Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) bünyesinde görev alacak subay, astsubay, uzman erbaş ve sözleşmeli er adaylarının tamamı, göreve başlamadan önce TSK Sağlık Yeteneği Yönetmeliği hükümlerine göre sağlık muayenesinden geçirilir. Bu kapsamda hem subay sağlık şartları hem de astsubay sağlık şartları, fiziksel yeterlilik, görme, işitme, ruhsal denge ve sistemsel hastalıklar bakımından detaylı şekilde incelenir.

Subaylık ve Astsubaylıkta Sağlıktan Elenme Sebepleri

Subaylık sağlık elenme sebepleri arasında; kalp-damar hastalıkları, ileri derece görme kusurları, ortopedik bozukluklar ve ruh sağlığını etkileyen rahatsızlıklar yer alır. Benzer şekilde astsubaylık sağlıktan elenenler, aynı yönetmelikte belirtilen “B” veya “D” diliminde değerlendirilen hastalıklar nedeniyle elenmektedir. Bu dilimler, kişinin askerî görevi yapmaya elverişli olmadığını ifade eder.

Sözleşmeli Er ve Uzman Erbaş Sağlık Şartları

Sözleşmeli er sağlık şartları bakımından, adayların fiziki yeterliliklerini tam olarak koruması ve bulaşıcı, kronik ya da kalıcı rahatsızlıklarının bulunmaması gerekir. Heyet muayenesi sonucunda, uzman erbaş sağlık raporu elenme nedenleri arasında da benzer şekilde kas-iskelet sistemi sorunları, görme veya işitme kayıpları, psikiyatrik bozukluklar ve metabolik hastalıklar sayılır. Bu tür rahatsızlıklar “göreve elverişli değildir” raporuyla sonuçlanabilir.

MSÜ Sağlık Elenme Sebepleri

Milli Savunma Üniversitesi (MSÜ) kapsamında yapılan öğrenci alımlarında da aynı yönetmelik esas alınır. MSÜ sağlık elenme sebepleri arasında skolyoz, renk körlüğü, ileri derecede miyopi, astım, kalp ritim bozuklukları ve kronik hastalıklar bulunur. Aday bu hastalıklardan biri nedeniyle elenirse, belirli süre içinde itiraz hakkını kullanabilir.

Değerlendirme ve Hukuki Haklar

Sağlık nedenleriyle elenen adaylar, sonuçlara karşı itiraz veya iptal davası yoluna başvurabilirler. Bu durumda, aday başka bir askeri hastaneye sevk edilerek yeniden muayeneye alınabilir.