Vergi Hukuku

Vergi Kaçırma Nedir, Vergi Kaçırma Cezası (VUK 359)

Vergi Kaçırma Nedir, Vergi Kaçırma Cezası (VUK 359) - tahanci.av.tr

Son yıllarda gündemde sıkça yer bulan “elden kira almak”, “IBAN’a atılan paralara inceleme” gibi haberler, Türkiye’de vergi denetimlerinin ve vergi bilincinin giderek arttığını ortaya koymaktadır. Devletin en temel gelir kaynağı olan vergilerin tam ve eksiksiz toplanması, kamu hizmetlerinin sürdürülebilirliği açısından zorunludur. Ancak bazı kişiler, vergiyi kasten eksik beyan ederek ya da hiç beyan etmeyerek kanunlara aykırı hareket etmekte ve bu durum ciddi yaptırımlara bağlanmaktadır. İşte bu noktada, Vergi Kaçırma (Vergi Kaçakçılığı) suçu gündeme gelmektedir.

Peki, vergi kaçırma nedir, hangi eylemler bu suçu oluşturur ve vergi kaçırma cezası 2025 yılında ne kadardır? Fatura kesmemek ya da ödemeyi şahsi IBAN üzerinden almak bu kapsamda değerlendirilir mi? Vergi kaçıranları vatandaşlar hangi yollarla şikâyet edebilir? Bu makalede, Vergi Usul Kanunu (VUK) 359. madde çerçevesinde tüm bu soruları ayrıntılı olarak ele alacağız.

Sayfa İçeriği

Önemli Ayrım: Vergi Kaçakçılığı ve Vergiden Kaçınma

Vergi alanında en çok karıştırılan iki kavram, vergi kaçakçılığı ile vergiden kaçınmadır.

  • Vergi Kaçakçılığı: Vergi yükümlülüğünü azaltmak veya tamamen ortadan kaldırmak amacıyla, hileli ve yasa dışı yöntemler kullanılmasıdır. Örneğin, naylon fatura düzenlemek veya elde edilen geliri gizlemek. Bu eylemler suçtur ve hapis cezası ile sonuçlanır.
  • Vergiden Kaçınma: Kanunların tanıdığı istisna, muafiyet veya indirimlerden yararlanarak daha az vergi ödemektir. Örneğin, yatırım indirimi veya vergi muafiyetlerinden faydalanmak. Bu durum tamamen yasaldır.

Bu makalenin kapsamı, yasa dışı fiillerle gerçekleştirilen vergi kaçırma eylemleridir.

Vergi Kaçakçılığı Suçu Nedir? (VUK Madde 359)

Vergi kaçakçılığı suçu, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun (VUK) 359. maddesi kapsamında düzenlenmiştir. Kanun, hangi fiillerin vergi kaçakçılığı sayılacağını açıkça belirtmiş ve bu fiillere ciddi cezai yaptırımlar öngörmüştür. Bu düzenleme ile amaçlanan, hem vergi gelirlerinin korunması hem de mükellefler arasında adil bir vergi düzeninin sağlanmasıdır.

VUK 359. maddeye göre vergi kaçakçılığı, mükelleflerin defter, kayıt ve belgeler üzerinde hile yapmaları, gerçeğe aykırı belgeler düzenlemeleri veya kullanmaları, bu belgeleri gizlemeleri, tahrif etmeleri ya da tamamen yok etmeleri gibi fiillerle ortaya çıkar.

Kanun koyucu, bu suçları iki temel başlık altında düzenlemiştir:

  • 359/a kapsamında:
    • Defter ve kayıtlarda hile yapanlar,
    • Gerçek dışı hesaplar açanlar,
    • Kayıt dışı işlemleri başka defter ya da belgelere kaydedenler,
    • Defter ve belgeleri tahrif eden veya gizleyenler,
    • Muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge düzenleyen veya kullananlar.
    Bu fiilleri işleyenler hakkında 18 aydan 5 yıla kadar hapis cezası öngörülmüştür.
  • 359/b kapsamında:
    • Defter, kayıt ve belgeleri tamamen veya kısmen yok edenler,
    • Defter sayfalarını yok ederek yerine sahte sayfalar koyanlar,
    • Belgeleri sahte olarak düzenleyen veya bu belgeleri kullananlar.
    Bu durumlarda öngörülen ceza çok daha ağırdır ve 3 yıldan 8 yıla kadar hapis cezası verilmektedir.

Dolayısıyla, Vergi Usul Kanunu’nun 359. maddesi, vergi kaçakçılığını yalnızca bir vergi suçu değil, aynı zamanda özgürlüğü bağlayıcı cezaları olan bir ceza hukuku suçu olarak ele almaktadır.

İlgili Makalemiz: Vergi İhbarı – Vergi Kaçırma İhbarı (Vergi kaçakçılığı ihbar) Maliye Şikayet

Vergi Kaçakçılığı Sayılan Fiiller Nelerdir?

Vergi Usul Kanunu’nun 359. maddesi, vergi kaçakçılığını oluşturan fiilleri ayrıntılı şekilde sıralamıştır. Bu fiiller, doğrudan vergi matrahını gizlemeye, azaltmaya veya ortadan kaldırmaya yönelik olduğundan, kanun koyucu tarafından ağır yaptırımlara bağlanmıştır. Uygulamada en sık rastlanan eylemler şunlardır:

  • Muhasebe Hileleri Yapmak: Çift defter tutmak, giderleri olduğundan fazla göstermek veya gelirleri kayıtlardan gizlemek en tipik yöntemlerdendir. Bu yolla, işletmenin kârı düşük gösterilerek ödenmesi gereken vergi azaltılmaya çalışılır.
  • Belgeleri Tahrif Etmek veya Gizlemek: Resmî defter ve belgeler üzerinde değişiklik yapmak, rakamlarla oynayarak farklı bir içerik yaratmak ya da denetimlerde belgeleri saklamak, doğrudan kaçakçılık suçunu oluşturur.
  • Yanıltıcı Belge Düzenlemek veya Kullanmak: Gerçek bir işlem bulunmasına rağmen belgenin içeriğini gerçeğe aykırı şekilde düzenlemek de suç kapsamına girer. Örneğin, 100.000 TL’lik bir satış işlemini 50.000 TL olarak göstermek, yanıltıcı belge düzenleme sayılır.
  • Sahte Belge (Naylon Fatura) Düzenlemek veya Kullanmak: Gerçekte hiç gerçekleşmemiş bir ticari işlemin varmış gibi gösterilmesi için fatura düzenlenmesi veya bu tür faturaların gider yazılması, en ağır yaptırıma tabi fiillerden biridir.
  • Defter ve Belgeleri Yok Etmek: Vergi incelemesini engellemek amacıyla defterlerin veya faturaların tamamen imha edilmesi de suç kapsamındadır.

Bu fiillerin ortak özelliği, kasten ve hileli bir şekilde devletin vergi gelirini azaltmaya yönelik olmalarıdır. Bu nedenle kanun, her birine ciddi hapis cezaları öngörmüş ve çoğunlukla para cezasına çevrilmesine imkân tanımamıştır.

VERGİ KAÇIRMA CEZASI

Yukarıda atıf yapılan kanun maddesine göre vergi kaçırma suçunun cezasını şöyle kategorize edebiliriz:

➢ 18 aydan 3 yıla kadar hapis cezası verilebilecek durumlar:

  • Vergi ile ilgili tutulan hesap ve muhasebe işlemlerinde hile yapma
  •  Yasal olmayan özel defterler tutma
  •  Gerçek olmayan yahut işlemle ilgisiz kişiler adına hesap açma
  •  Tutulan belge, defter ve kayıtlarda tahrifat yapma yahut tahrifat yapılan belgeyi kullanma
  •  Yetkili kişilere tutulan defter, kayıt ve belgeleri ibraz etmeme, gizleme
  •  Yanıltıcı belge düzenleyerek kullanma

➢ 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası verilebilecek durumlar:

  •  Yalnızca Maliye Bakanlığı ile anlaşması olan kişilerin basabileceği belgeleri anlaşma olmaksızın basma
  •  Yetkisiz kişilere basılan bu belgeleri kullanma

➢ 3 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası verilebilecek durumlar:

  •  Vergi ile bilgiler içeren defter, belge ve kayıtların yok edilmesi
  •  Defter sayfalarını değiştirme, yok ederek yenilerini ekleme
  •  Sahte belge düzenleme ve bunları kullanma

VERGİDEN KAÇINMA ve VERGİ KAÇIRMA ARASINDAKİ FARK

Vergi kaçırmak ile vergiden kaçınmak arasındaki farkı bilmek, sizi hem hapisten uzak tutarken hem de cebinizden daha az para çıkmasını sağlayabilir. Kısaca vergiden kaçınma ile vergi kaçırmak arasındaki farklar şöyledir:

Vergiden kaçınma ve vergi kaçırma, vergiden kurtulmak için kullanılan iki farklı yöntemdir. Her iki yöntem de vergi mükelleflerinin vergi yükünü azaltmayı amaçlasa da birbirlerinden önemli farkları mevcuttur.

Vergi kaçırma, vergi mevzuatına aykırıdır ve bir suçtur. Mükellefler, çeşitli hileli yöntemler kullanarak vergi borçlarını kısmen veya tamamen ödemekten kaçarlar. Vergiden kaçınma ise vergi mevzuatına aykırı değildir. Mükellefler, vergi kanunlarında yer alan boşlukları ve muafiyetleri kullanarak vergi yüklerini yasal sınırlar içinde azaltma hakkına sahiptir.

Vergi kaçırmada sahte belge düzenleme, kayıt dışı ekonomi, yasa dışı indirimler gibi yasa dışı yöntemler kullanılır. Vergiden kaçınmada ise yasalara uygun yöntemler kullanılır. Örneğin, mükellefler yatırımlarını vergi teşviklerinden yararlanacak şekilde yönlendirebilir veya vergi matrahını düşürecek yasal indirimlerden faydalanabilirler.

Vergi kaçırmada başta VUK olmak üzere çeşitli mevzuatlarda düzenlenen para cezası ve hapis cezası gibi müeyyideler uygulanır. Vergiden kaçınmada ise yasal bir işlem olduğu için herhangi bir cezai müeyyide uygulanmaz.

Kısaca şöyle denilebilir:

Vergi kaçırmada yasa dışı yollarla vergi kaçırılır ancak vergiden kaçınmada yasal yollar kullanılarak daha az yahut hiç vergi ödememe yolu tercih edilir.

KİRA VERGİ KAÇIRMA CEZASI

Çoğu zaman ev sahipleri kira ödemlerini banka aracılığıyla değil de elden alarak vergi kaçırma suçunu işlemektedirler. Peki kira bedelini tahsil ederken vergi kaçırmanın cezası nedir? Bu konu Gelir Vergisi Kanunu’nun 70. Maddesinde düzenlenmiştir. İlgili madde şu şekildedir:

BEŞİNCİ BÖLÜM

Gayrimenkul Sermaye İradı

Gayrimenkul sermaye iradının tarifi:

Madde 70 – Aşağıda yazılı mal ve hakların sahipleri, mutasarrıfları, zilyetleri, irtifak ve intifa hakkı sahipleri veya kiracıları tarafından kiraya verilmesinden elde edilen iratlar gayrimenkul sermaye iradıdır:

1. Arazi, bina (Döşeli olarak kiraya verilenlerde döşeme için alınan kira bedelleri dahildir.), maden suları, menba suları, madenler, taş ocakları, kum ve çakıl istihsal yerleri, tuğla ve kiremit harmanları, tuzlalar ve bunların mütemmim cüzileri ve teferruatı;

2. Voli mahalleri ve dalyanlar;

3. Gayrimenkullerin, ayrı olarak kiraya verilen, mütemmim cüzileri ve teferruatı ile bilümumtesisatı, demirbaş eşyası ve döşemeleri;

4. Gayrimenkul olarak tescil edilen haklar;

5. Arama, işletme ve imtiyaz hakları ve ruhsatları, ihtira beratı (İhtira beratının mucitleri veya kanuni mirasçıları tarafından kiralanmasından doğan kazançlar, serbest meslek kazancıdır.), alameti farika, marka, ticaret unvanı, her türlü teknik resim, desen, model, plan ile sinema ve televizyon filmleri, ses ve görüntü bantları, sanayi ve ticaret ve bilim alanlarında elde edilmiş bir tecrübeye ait bilgilerle gizli bir formül veya bir imalat usulü üzerindeki kullanma hakkı veya kullanma imtiyazı gibi haklar (Bu hakların kullanılması için gerekli malzeme ve teçhizat bedelleri de gayrimenkul sermaye iradı sayılır.);

6. Telif hakları (Bu hakların, müellifleri veya bunların kanuni mirasçıları tarafından kiralanmasından doğan kazançlar, serbest meslek kazancıdır.);

7. Gemi ve gemi payları (Motorlu olup olmadıklarına ve tonilatolarına bakılmaz) ile bilümummotorlu tahmil ve tahliye vasıtaları;

8. Motorlu nakil ve cer vasıtaları, her türlü motorlu araç, makine ve tesisat ile bunların eklentileri.

Yukarıda yazılı mallar ve haklar ticari veya zirai bir işletmeye dahil bulunduğu takdirde bunların iratları ticari veya zirai kazancın tespitine müteallik hükümlere göre hesaplanır.

Tüccarlara ait olsa dahi, işletmeye dahil bulunmayan gayrimenkullerle haklar hakkında bu bölümdeki hükümler uygulanır.

Vakfın gelirinden hizmet karşılığı olmayarak alınan hisseler ile zirai faaliyete bilfiil iştirak etmeksizin sadece üründen pay alan arazi sahiplerinin gelirleri bu kanunun uygulanmasında gayrimenkul sermaye iradı addolunur.

Buna göre kira gelirini vergi matrahından kaçıranlara vergi mevzuatı uyarınca cezai müeyyide uygulanacaktır.

Sık Karşılaşılan Vergi Kaçırma Yöntemleri ve Örnekleri

Vergi kaçakçılığında uygulanan yöntemler hem basit hem de kurgulanmış olabilir. Aşağıda uygulamada sık gördüğümüz yöntemleri, kısa örnekler ve bu eylemlerin hangi VUK hükmüne girebileceğine dair notlarla verdim. Önemli kavramları italik veya kalın yaptım.

1. Fatura / fiş düzenlememek (hasılatı kayıtlardan gizlemek)

Açıklama: Satış karşılığında müşteriye fatura ya da fiş düzenlenmez veya düzenlenen belge gerçeği yansıtmaz; elde edilen hasılat tutulmaz.
Örnek: Bir restoran günlük 10.000 TL hasılat elde ediyor; bunun 4.000 TL’si kayıtlara geçirilmeden elden alınarak beyan edilmiyor.
Hukuki nitelik: Sistematize ve kasıtlı yapıldığında VUK 359 kapsamında vergi kaçakçılığına girer; aksi durumda idari usulsüzlük cezası olabilir.

2. Ödemeyi şahsi/başka hesaplara yönlendirme (IBAN yoluyla kayıt dışı ödeme)

Açıklama: Ticari tahsilatlar şirket hesabı yerine şahsi veya yakınlarına ait hesaplara yönlendirilir; böylece işletme hasılatı küçültülür.
Örnek: E-ticaret satıcısı gelirlerinin bir kısmını ortakların şahsi IBAN’ına aldırıyor; banka kayıtları ve ticari belgeler uyumsuz.
Hukuki nitelik: Bu tür davranış muhasebe hilesi ve gelirin gizlenmesi niteliği taşıyorsa VUK 359/a veya ağır hallerde 359/b kapsamına girer.

3. Çift defter / çift kayıt tutma

Açıklama: Resmî defterlerde düşük hasılat, ayrı gizli defterlerde gerçek hasılat tutulur.
Örnek: Resmî defterlerde aylık gelir 20.000 TL gösterilirken, “gizli defter”de gerçek gelir 35.000 TL olarak tutuluyor.
Hukuki nitelik: Defter ve kayıtlarla oynama doğrudan VUK 359/a suçuna örnektir; dikkat çekici ceza riski vardır.

4. Sahte (naylon) fatura düzenleme veya kullanma

Açıklama: Gerçekte var olmayan mal/hizmet için fatura düzenlenir; bu faturalar gider yazılarak vergi matrahı düşürülür.
Örnek: Hiç gerçekleşmemiş bir danışmanlık hizmeti için 100.000 TL tutarında fatura düzenlenmesi ve gider yazılması.
Hukuki nitelik: En ağır yaptırımlardan biridir; genellikle VUK 359/b kapsamına girer ve 3–8 yıl hapis ihtimali söz konusudur.

5. Belgeleri tahrif veya yok etme

Açıklama: Denetim öncesi faturaların, irsaliyelerin imha edilmesi veya belgelerin içerik değiştirilmesi.
Örnek: Denetim geleceği anlaşıldığında belirli satış faturalarının yırtılması veya asıllarının saklanması.
Hukuki nitelik: Belgeleri yok etmek/tahrif etmek 359/b kapsamındadır; ceza ağırlığı yüksek olur.

6. Gelirleri farklı döneme/kişiye kaydırma (matrah maniple etme)

Açıklama: Gelirler farklı hesaplara, farklı dönemlere veya başkasının adına yazılarak matrah küçültülür.
Örnek: Aralık ayındaki ciddi satışların bazıları cari yıl yerine bir sonraki yıla kaydırılıyor ya da satışlar tanım dışı kişiler adına gösteriliyor.
Hukuki nitelik: Muhasebe hilesi ve yanıltıcı belge kullanımı kapsamında değerlendirilebilir.

7. Aşırı veya uydurma gider gösterme

Açıklama: Gerçekte yapılmamış giderlerin fatura veya belge ile gösterilmesi.
Örnek: Şirket kasa hesabından ödenmemiş, gerçekte var olmayan bakım giderleri muhasebe kayıtlarına yazılıyor.
Hukuki nitelik: Yanıltıcı belge kullanımı ve sahte fatura unsurlarını taşıyabilir.

Tespit İşaretleri — Denetimde Vergi Müfettişlerinin Dikkat Ettiği Noktalar

  • Banka hareketleri ile beyan edilen hasılat arasında uyumsuzluk.
  • Sektör ortalamalarının ve benzer firmaların beyanlarıyla kıyaslandığında olağandışı düşük gelir beyanı.
  • Süreklilik arz eden şahsi IBAN transferleri ve nakdi tahsilat yoğunluğu.
  • Çifte kayıt, eksik sayfalar veya defterde atlama gibi defter usulsüzlükleri.
  • Tedarikçi ve müşteriler arasındaki karşılıklı belgelerde tutarsızlıklar (çapraz kontrol).

Vergi Kaçırma Cezası Ne Kadar? (Hapis ve Para Cezaları)

Vergi kaçırma fiilleri, hem adli hem de idari yaptırımlarla sonuçlanır. Yani yalnızca mali yükümlülükler değil, aynı zamanda hürriyeti bağlayıcı cezalar da söz konusudur.

1. Adli Ceza (Hapis Cezaları)

Vergi Usul Kanunu 359. madde, vergi kaçakçılığı fiillerine doğrudan hapis cezası öngörmüştür.

  • 359/a kapsamındaki fiiller (defter hilesi, yanıltıcı belge düzenlemek/kullanmak, kayıt dışı hesap açmak vb.): 18 aydan 5 yıla kadar hapis cezası.
  • 359/b kapsamındaki fiiller (sahte belge düzenlemek veya kullanmak, defter ve belgeleri yok etmek, defter sayfalarını imha etmek vb.): 3 yıldan 8 yıla kadar hapis cezası.

Önemli bir husus: Bu hapis cezaları genellikle adli para cezasına çevrilmez. Çünkü suçun niteliği, doğrudan kamu düzenini ve vergi sistemini ihlal etmektedir.

2. İdari Cezalar (Vergi ve Para Cezaları)

Vergi kaçakçılığı tespit edildiğinde, yalnızca hapis cezası değil, aynı zamanda idari nitelikte ağır para cezaları da uygulanır:

  • Vergi Aslı: Ödenmeyen veya eksik beyan edilen vergi tutarı, faiziyle birlikte tahsil edilir.
  • Vergi Ziyaı Cezası: Kaçırılan verginin 3 katı tutarında ceza kesilir.
  • Gecikme Faizi: Verginin zamanında ödenmemesinden dolayı, ilgili süreye göre hesaplanan faiz ayrıca tahsil edilir.

Örneğin; 100.000 TL’lik vergi kaçırıldığı tespit edilirse:

  • 100.000 TL vergi aslı,
  • 300.000 TL vergi ziyaı cezası,
  • Gecikme faizleri,
    toplamda çok yüksek bir mali yükümlülük doğar. Buna ek olarak hapis cezası da gündeme gelir.

3. Sonuçların Önemi

Vergi kaçırmanın sonuçları yalnızca para kaybı değildir; kişi hakkında adli sicile işlenecek mahkumiyet kararları, şirketler için ise itibar kaybı ve ticari güvenin sarsılması söz konusudur. Bu nedenle vergi kaçırma fiilleri, basit bir mali hata değil, ceza hukuku bakımından ciddi bir suç olarak görülür.

Vergi Suçunda Etkin Pişmanlık ve Sonuçları

Vergi kaçakçılığı suçu bakımından, klasik ceza hukukunda yer alan etkin pişmanlık hükümleri yerine, Vergi Usul Kanunu’na özgü düzenlemeler uygulanmaktadır. Bu düzenlemeler, hem idari hem de cezai süreçte mükellefe belirli avantajlar sağlayabilir.

1. Pişmanlık ve Islah (VUK 371)

  • Kapsam: Mükellef, vergi ziyaına yol açan fiilini kendi iradesiyle idareye bildirirse, idari cezalar önemli ölçüde ortadan kalkabilir.
  • Şartlar:
    • İdare tarafından inceleme başlatılmadan önce mükellef kendiliğinden beyan yapmalıdır.
    • Beyan edilen eksik vergi, pişmanlık zammıyla birlikte ödenmelidir.
  • Sonuç: Bu durumda vergi ziyaı cezası kesilmez, yalnızca verginin aslı ve pişmanlık zammı tahsil edilir.

2. Vergi Kaçakçılığı Suçunda Ceza İndirimi (VUK 359)

  • Hüküm: Kaçakçılık suçunda, kaçırılan verginin gecikme faiziyle birlikte tamamen ödenmesi halinde, ceza mahkemesi hapis cezasını yarısına kadar indirebilir.
  • Önemli Not: Bu indirim, yalnızca zararın giderilmesi halinde gündeme gelir. Ödenmeyen tutar kaldığında indirimden yararlanılamaz.

3. Etkin Pişmanlığın Sınırları

  • Vergi kaçakçılığı suçlarında, cezaların tamamının ortadan kalkması mümkün değildir. Hapis cezası indirilebilir, fakat tamamen kaldırılması öngörülmemiştir.
  • İdari boyutta pişmanlık hükümleri daha kapsamlı avantaj sağlar; ancak adli boyutta yalnızca indirim söz konusudur.
  • Bu nedenle, pişmanlık hükümlerinden etkin şekilde yararlanmak için zamanlama çok kritiktir. İnceleme başlamadan önce beyan yapılması, en önemli unsurdur.

4. Uygulamada Etkin Pişmanlık Örneği

Bir işletme, geçmiş yıllarda 300.000 TL gelirini beyan etmemiştir. Vergi dairesi inceleme başlatmadan önce mükellef bu durumu kendiliğinden bildirip ödemesini yaparsa, idari cezalar kesilmez. Ancak aynı mükellef, inceleme başladıktan sonra eksik gelirini itiraf ederse, yalnızca ceza mahkemesinde hapis cezasında indirim imkânı söz konusu olur.

Vergi Kaçıranlar Nereye ve Nasıl Şikâyet Edilir?

Vergi adaletinin sağlanabilmesi için vatandaşların da ihbar ve şikâyet mekanizmalarını kullanmaları teşvik edilmektedir. Özellikle fatura kesmeyen, kirayı elden alan veya IBAN üzerinden ödeme kabul eden işletmelerin bildirilmesi, kayıt dışı ekonomiyle mücadelede büyük rol oynamaktadır.

1. Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) Web Sitesi

  • GİB’in resmi web sitesinde yer alan “Vergi İhbarı” bölümünden, elektronik form doldurularak ihbar yapılabilir.
  • İhbar edenin kimlik bilgileri gizli tutulur.

2. Vergi İletişim Merkezi (VİMER) – ALO 189

  • Telefonla hızlı şekilde ihbar yapılabilir.
  • Vatandaşın verdiği bilgiler kayıt altına alınır ve ilgili birimlere iletilir.

3. Vergi Dairesi veya Mal Müdürlükleri

  • Doğrudan bağlı bulunulan vergi dairesine dilekçe ile başvuru yapılabilir.
  • Yazılı ihbarlar resmi kayıt altına alınır.

4. CİMER (Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezi)

  • CİMER üzerinden yapılan başvurular, ilgili vergi idaresine yönlendirilir.
  • Vatandaşlar için kolay erişilebilir ve denetimli bir şikâyet yoludur.

Vergi Kaçakçılığı İhbar Dilekçesi Örneği

[…] VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞINA

İHBARDA BULUNAN: Ad – Soyad (T.C. Kimlik No: …)
ADRES ve İLETİŞİM:

İHBAR EDİLEN (ŞÜPHELİ): [İşletmenin ticari unvanı veya şahıs adı]
ADRESİ: [Bilinen adres]

KONU: Vergi Usul Kanunu’na aykırı fiiller hakkında ihbar ve gereğinin yapılması talebidir.

AÇIKLAMALAR:

  1. Yukarıda bilgileri verilen şahıs/işletme, … adresinde faaliyet göstermektedir. Yapılan mal ve hizmet satışları karşılığında sistematik olarak fiş veya fatura düzenlememektedir.
  2. …/…/2025 tarihinde yaptığım … TL’lik alışverişte fatura kesilmemiş, ödeme şahsi IBAN hesabına yönlendirilmiştir.
  3. Bu durum, vergi kaybına neden olmakta ve sektörde haksız rekabet yaratmaktadır.

SONUÇ ve İSTEM: İhbar edilen işletme hakkında gerekli vergi incelemesinin yapılarak, kanuna aykırı fiillerin tespit edilmesi halinde gerekli yaptırımların uygulanmasını arz ederim.

Tarih: …/…/2025
Ad – Soyad
(İmza)

Sıkça Sorulan Sorular

Vergi kaçıranı ihbar edenin kimliği açıklanır mı?

Hayır. Vergi Usul Kanunu’nun 5. maddesi uyarınca, ihbarda bulunan kişilerin kimlik bilgileri “vergi mahremiyeti” kapsamında kesinlikle gizli tutulur.

Vergi kaçırma cezası paraya çevrilir mi?

Genel kural olarak, VUK 359 kapsamındaki hapis cezaları adli para cezasına çevrilmez. Çünkü bu suç, kamu düzenini doğrudan ilgilendiren ağır bir vergi suçudur.

Vergi kaçıranı ihbar edene ikramiye verilir mi?

Evet. Yapılan ihbar sonucunda tespit edilen ve tahsil edilen vergi ve ceza tutarının %10’u, ihbarda bulunana ihbar ikramiyesi olarak ödenir.

IBAN’dan para göndermenin cezası var mı?

Kendi arasında borç-alacak ilişkisi veya kişisel para transferlerinde sorun yoktur. Ancak ticari faaliyet karşılığında paranın şahsi IBAN’a gönderilmesi ve bunun beyan edilmemesi vergi kaçakçılığı kapsamına girer.

Vergi kaçakçılığında zaman aşımı süresi ne kadardır?

Türk Ceza Kanunu’ndaki genel dava zamanaşımı hükümleri geçerlidir. Suçun ceza üst sınırına göre 8 yıl ile 15 yıl arasında değişebilir. Bu süre geçtikten sonra dava açılamaz.

Şirketin vergi kaçırmasından muhasebeci (mali müşavir) sorumlu olur mu?

Eğer mali müşavir veya muhasebeci, bilerek ve isteyerek kaçakçılık fiiline iştirak etmişse, TCK’daki iştirak hükümleri uyarınca şirket sahibiyle birlikte sorumlu tutulabilir.

Vergisiz ticaret cezası nedir?

Vergisiz ticaret, beyan edilmeyen ve vergilendirilmeyen faaliyetlerdir. Bunun cezası, kaçırılan vergi aslı + 3 kat vergi ziyaı cezası + gecikme faizi + VUK 359’a göre hapis cezasıdır.

Vergi kaçırma cezası nasıl hesaplanır?

Vergi müfettişleri, kaçırılan vergi miktarını tespit eder. Bu tutarın aslı, üzerine 3 kat ceza ve geçen süreye göre gecikme faizi eklenir.

VUK 359/a ve 359/b fıkraları arasındaki fark nedir?

359/a: Mevcut belgeler üzerinde hile yapma, gizleme, yanıltıcı belge düzenleme/kullanma. (Cezası 18 ay – 5 yıl arası hapis)
359/b: Sahte belge (naylon fatura) düzenleme/kullanma, belgeleri yok etme. (Cezası 3 – 8 yıl arası hapis)

Tek bir fiş almamak vergi kaçakçılığı sayılır mı?

Genellikle bu durum Özel Usulsüzlük Cezası ile sonuçlanır. Ancak fiş/fatura vermeme eylemi sistematik ve kasıtlı bir şekilde vergi matrahını azaltma amacıyla yapılırsa, VUK 359 kapsamında vergi kaçakçılığı suçu oluşur.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir