Bilişim Sistemine Girme Suçu TCK 243 – Panel Kullanma Cezası

Bilişim sistemine girme suçu, teknolojinin hayatımızın merkezine yerleşmesiyle birlikte en sık karşılaşılan suçlardan biridir. Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) 243. maddesine göre, bir kişinin herhangi bir bilişim sistemine izinsiz olarak girmesi ya da girdikten sonra sistemde kalmaya devam etmesi suç olarak kabul edilir ve faile bir yıla kadar hapis veya adli para cezası verilir. Eğer suç işlenen sistem, ücret karşılığı hizmet sunan bir platformsa cezada yarı oranında indirime gidilebilir. Ayrıca, sistem içindeki verilerin yok edilmesi veya değiştirilmesi durumunda faile verilecek ceza, altı aydan iki yıla kadar hapis cezasına yükselir.

Dijital dünyada hukuki sınırların belirsizliği, bilişim suçlarının artmasına neden olurken mağduriyetleri de artırmaktadır. Bu nedenle kişisel verilerin kötüye kullanılması, sahte hesap oluşturma, bilgisayar sabotajı, hacking gibi eylemlerle karşılaşan kişilerin yasal haklarını bilmeleri önemlidir. Teknolojinin doğru kullanımını teşvik etmek ve mağduriyetlerin önüne geçebilmek adına, bu suçlara karşı bilinçli olunması ve gerektiğinde hukuki destek alınması kritik önem taşır.

Bilişim Sistemine Girme Suçu Nedir?

Bilişim sistemine girme TCK Madde 243

1. Bir bilişim sisteminin bütününe veya bir kısmına, hukuka aykırı olarak giren veya orada kalmaya devam eden kimseye bir yıla kadar hapis veya adlî para cezası verilir.
2. Yukarıdaki fıkrada tanımlanan fiillerin bedeli karşılığı yararlanılabilen sistemler hakkında işlenmesi halinde, verilecek ceza yarı oranına kadar indirilir.
3. Bu fiil nedeniyle sistemin içerdiği veriler yok olur veya değişirse, altı aydan iki yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.
4. (Ek: 24/3/2016-6698/30 md.) Bir bilişim sisteminin kendi içinde veya bilişim sistemleri arasında gerçekleşen veri nakillerini, sisteme girmeksizin teknik araçlarla hukuka aykırı olarak izleyen kişi, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

Bilişim Sistemi Nedir?

Bilişim kelimesi; “İnsanoğlunun teknik, ekonomik ve toplumsal alanlardaki iletişiminde kullandığı ve bilimin dayanağı olan bilginin özellikle elektronik makineler aracılığıyla düzenli ve akla uygun bir biçimde işlenmesi bilimi” olarak tanımlanmaktadır. Bilişim sistemi ise Yargıtay Ceza Genel Kurulunun 25.11.2014 tarihli, 2013/448 esas, 2014/524 sayılı kararında; “…Bilişim sistemi TCK’nın 243. maddesinin gerekçesinde ‘verileri toplayıp yerleştirdikten sonra bunları otomatik işlemlere tâbi tutma olanağı veren manyetik sistemlerdir’’ şeklinde tanımlanmıştır. Aynı gerekçede, sistem içindeki bütün soyut unsurların veri terimi kapsamında olduğu da dile getirilmiştir.

Türkiye’nin de taraf olduğu Avrupa Birliği Siber Suçlar Sözleşmesine göre “Bilgisayar Sistemi”, bir program çerçevesinde, otomatik veri işlemi yapan bir veya birden fazla birbirine bağlı veya ilgili cihaz ve cihaz grupları anlamına gelmektedir.

Bilgisayar verisi ise bir bilgisayar sisteminin belli bir fonksiyonu yerine getirmesini sağlayan uygun programları içeren, bir bilgisayar sistemi içinde işlem yapmaya uygun bir formda bilgi veya konsept ve bilgilerin sunumudur.

Bilişim Suçları Nelerdir?

Türk Ceza Kanunumuzda bilişim suçlarına yer verilmiştir. Doğrudan bilişim suçu olarak düzenlenen maddelerin olmasıyla birlikte dolaylı yoldan yani herhangi bir suçun bilişim sistemlerinin kullanılması aracılığıyla işlenerek de bilişim suçu oluşabilmektedir. Bilişim suçlarını genel olarak aşağıdaki şekilde sayabiliriz;

• Kişisel Verilerin Kötüye Kullanılması
• Sahte Kişilik Oluşturma ve Kişilik Taklidi
• Yasadışı Yayınlar
• Bilgisayar Sistemlerine ve Servislerine Yetkisiz Erişim
• Bilgisayar Sabotajı
• Bilgisayar Yoluyla Dolandırıcılık
• Bilgisayar Yoluyla Sahtecilik
• Bir Bilgisayar Yazılımının İzinsiz Kullanımı
• Ticari Sırların Çalınması
• Terörist Faaliyetler
• Çocuk Pornografisi
• Hacking
• Diğer Suçlar (fuhuş, tehdit, uyuşturucu, vb.)

Bilişim Suçları Şikayet

Bilişim suçları şikayet başlıklı yazımızda, bilişim suçları nereye şikayet edilir, bilişim suçları şikayet etme işlem nasıl gerçekleştirilir, bilişim suçları şikayet dilekçesi nasıl yazılır gibi sorularınıza yanıtlar veriyor olacağız.

5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun Onuncu Bölüm’ü (TCK 243-246) “Bilişim Alanında Suçlar” başlığını taşımaktadır. Bu bölüme dahil suçlar şunlardır:

• Bilişim sistemine girme (TCK 243)
• Sistemi engelleme, bozma, verileri yok etme veya değiştirme (TCK 244)
• Banka veya kredi kartlarının kötüye kullanılması (TCK 245)
• Yasak cihaz veya programlar (TCK 245/A)

Bunun yanında Türk Ceza Kanunu’nda düzenlenen birçok başka suç tipi de yine bilişim sistemleri aracılığı ile işlenebilir. Bunlara;

• Bilişim sistemlerinin kullanılması suretiyle hırsızlık (TCK 142/2-e)
• Bilişim sistemlerinin araç olarak kullanılması suretiyle nitelikli dolandırıcılık (TCK 158/1-f)
• Bilişim sistemlerinin kullanılması suretiyle kumar oynanması için yer ve imkan sağlama (TCK 228/3)

suçları örnek olarak verilebilir.

Burada bir kısmını saymış olduğumuz suçlardan ya da bilişim araçları vasıta kılınmak suretiyle işlenmiş diğer suçlardan dolayı mağdur olmuş kimseler de tıpkı diğer suçlarda olduğu gibi şikayet hakkına sahiptirler. Şikayet hakkını kullanma biçimi bu suç bakımından bir farklılık arz etmez. Konuya ilişkin TCK hükümleri çerçevesinde kullanılır.

Dolandırıcılık Suçu ve Cezası – Türk Ceza Kanunu (TCK) 157-158

Bilişim Suçları Nereye Şikayet Edilir ?

Bilişim Suçları Nereye Şikayet Edilir ? 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun “İhbar ve şikayet” başlıklı 158’ inci madde hükmü şu şekildedir:

“(1) Suça ilişkin ihbar veya şikâyet, Cumhuriyet Başsavcılığına veya kolluk makamlarına yapılabilir.

(2) Valilik veya kaymakamlığa ya da mahkemeye yapılan ihbar veya şikâyet, ilgili Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilir.

(3) Yurt dışında işlenip ülkede takibi gereken suçlar hakkında Türkiye’nin elçilik ve konsolosluklarına da ihbar veya şikâyette bulunulabilir.

(4) Bir kamu görevinin yürütülmesiyle bağlantılı olarak işlendiği iddia edilen bir suç nedeniyle, ilgili kurum ve kuruluş idaresine yapılan ihbar veya şikâyet, gecikmeksizin ilgili Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilir.

(5) İhbar veya şikâyet yazılı veya tutanağa geçirilmek üzere sözlü olarak yapılabilir.”

Bilişim suçlarına ilişkin şikayet başvuruları Cumhuriyet Başsavcılıklarına yapılabileceği gibi kolluk birimlerine, mahkemelere ve ilgili diğer kurumlara da yapılabilir. Emniyet Genel Müdürlüğü bünyesinde bu suçlarla mücadele maksadına yönelik olarak Siber Suçlarla Mücadele birimi kurulmuştur.

Bilişim Suçları Nasıl Şikayet Edilir ?

Bilişim Suçları Nasıl Şikayet Edilir ? Bilişim suçlarına karşı yapılacak şikayet başvuruları bakımından özel bir şekil şartı öngörülmemiştir. Buna göre şikayet başvurusu yazılı dilekçe ile yapılabileceği gibi, sözlü olarak yapılıp tutanağa geçirilmek suretiyle de gerçekleştirilebilir. Ayrıca teknolojinin gelişmesine paralel olarak internet aracılığı ile de şikayet başvurusunda bulunulması mümkündür.

Bilişim Suçları Şikayet Etme

Şikayete ilişkin esaslar 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 73 üncü maddesinde düzenlenmiştir. Bu esaslar bilişim suçları bakımından da aynen geçerlidir.

Bilişim araçlarının kullanılması suretiyle işlenen suçlarda şikayet hakkının kullanılması bakımından suçun şikayete tabi bir suç olup olmaması önem taşımaktadır.

Şikayete tâbi suçlarda şikayet süresi 6 (altı) aydır. Bu süre, mağdurun fiili ve failin kim olduğunu bildiği veya öğrendiği günden başlar (TCK 73/2). Ancak suçun mağduru bir den fazla kişi ise bu kişilerden şikayet hakkı olan birisinin altı aylık süreyi geçirmesi, diğerlerinin şikayet haklarını düşürmez (TCK 73/3). Şikayet başvurusunun yapılacağı makamlara yukarıda değindiğimiz için tekrar etmiyoruz.

Şikayete tabi olmayan suçlara gelince, bu suçlar zamanaşımı süresi içerisinde re’sen takibi gereken suçlardan olduğu için şikayet hakkı bakımından böyle bir süre söz konusu değildir. Buna göre şikayete tâbi olmayan bilişim suçları zamanaşımı süresi içerisinde şikayet başvurusuna konu edilebilir.

Bilişim Suçları Şikayet Dilekçesi Örneği

Teknolojinin gelişmesine paralel olarak bilişim araçları vasıtası ile işlenmesi muhtemel suçlar da çeşitlenmekte ve çoğalmaktadır. Bu sebeple tüm bu suçların hepsi için geçerli olabilecek tek bir dilekçe örneği sunma imkânı bulunmamaktadır. Bununla birlikte bilişim suçlarında bilhassa suçun işlendiği tarih ve saat (hatta mümkünse dakika bilgileri de dahil olmak üzere) ayrıntıları ile tespit edilmeli ve belgelendirilmelidir.

Ayrıca suçun ispatına imkân sağlayan tüm veriler (bilgisayar çıktıları, varsa dijital materyaller) dilekçe ekinde savcılık makamına sunulmalıdır.

Şüphelinin kimliği tespit edilebilmiş ise isim ve adres bilgileri yazılmalıdır. Ancak bu kişi tespit edilememiş olsa dahi şikayet hakkının kullanılması mümkündür. Şüphelinin soruşturma makamları tarafından IP bilgileri vs. aracılığı ile tespit edilmesi mümkündür.

Aşağıda bilişim suçlarının şikayet edilmesi sürecinde de kullanılabilecek bir şikayet dilekçesi örneği sunulmuştur.

…… CUMHURİYET BAŞSAVCILIĞINA

MÜŞTEKİ:

ADRES :

VEKİLİ :

ADRES :

ŞÜPHELİ :

SUÇ :

SUÇ TARİHİ ve YERİ:

DELİLLER:

İLGİLİ YASA MADDELERİ:

AÇIKLAMALAR:

(Bu kısımda şikayet konusu suç şikayet edilen kişi, tarih ve yer ile ilişkilendirilmek suretiyle açıklanır ve tüm unsurları detayları bir şekilde açıklanır.)

1-

2-

3-

NETİCE ve TALEP:

1. (Bu kısımda, eğer gerekiyorsa alınması gereken koruma tedbirlerine ilişkin taleplere yer verilir)

2-

3- Yukarıda ayrıntıları ile açıkladığımız üzere şüphelinin eylemine uyan suçtan dolayı yargılama yapılmasını teminen hakkında KAMU DAVASI AÇILMASI hususunda,

Gereği takdirlerinize bilvekâle saygılarımızla arz olunur…../…../……

EKLER:

Müşteki Vekili

Av. ///

Bilişim Suçları Örnekleri

Türk Ceza Kanunu’nda onuncu bölümde Bilişim Alanında Suçlar başlığı altında bilişim suçları düzenlenmiştir. Bunlar;

• Bilişim sistemine girme Madde 243
• Sistemi engelleme, bozma, verileri yok etme veya değiştirme Madde 244
• Banka veya kredi kartlarının kötüye kullanılması Madde 245
• Yasak cihaz veya programlar Madde 245/A- (Ek: 24/3/2016-6698/30 md.)
• Tüzel kişiler hakkında güvenlik tedbiri uygulanması Madde 246

Bu suçlar dışında Türk Ceza kanunumuzda dolaylı yoldan işlenebilen bilişim suçları da bulunmaktadır. Bu suçlar ilgili suçun maddesi altında düzenlenmiştir. Biz burada diğer bilişim suçlarından örnekler vereceğiz. Bilgisayar ile dolandırıcılık, herhangi bir sahte evrak düzenlemesi, hakaret veya korkutmak, kanun tarafından korunan bir yazılımın ele geçirilip izinsiz kullanımı, E-posta adresinin çalınması, kişisel bilgileri çalmak, ele geçirmek, bir başkasına herhangi bir yol ile rahatsızlık verme, kredi kartı bilgilerinin çalınması, bilgisayar sabotajları, siber savaşlar, uyuşturucu kaçakçılığı, yetkisiz dinleme vb.

Panel Kullanma Suçu ve Cezası

Son zamanlarda çokça duyduğumuz “panelcilik“, kişisel verilerin yasa dışı şekilde ele geçirilip paylaşılması anlamına gelmektedir. Bir siber suç olarak kabul edilmektedir. Kişilerin sosyal medya hesapları, telefon numaraları, e-posta adresleri gibi kişisel bilgilerin izin olmadan toplandığı bir platformları ifade etmektedir. Türk Ceza Kanunu’nun 136.maddesince;

Madde 136- (1) Kişisel verileri, hukuka aykırı olarak bir başkasına veren, yayan veya ele geçiren kişi, iki yıldan dört yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. 

(2) Suçun konusunun, Ceza Muhakemesi Kanununun 236 ncı maddesinin beşinci ve altıncı fıkraları uyarınca kayda alınan beyan ve görüntüler olması durumunda verilecek ceza bir kat artırılır.

Bu maddeye göre de bu suçu işleyen kişiler iki yıldan dört yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılmaktadır.

Bilişim Sistemine Girme Suçu Nasıl İşlenir

Bilişim sistemine girme suçu, bir bilişim sisteminin bütününe veya bir kısmına, hukuka aykırı girilmesi veya orda kalmaya devam edilmesiyle oluşmaktadır (TCK m.243/1). Bilişim sistemi; Windows, e mailler, Facebook, Instagram, WhatsApp, Twitter gibi sosyal medya mecralarını da içine alan her tür bilgisayar ve veri sistemlerini ifade etmektedir. Bilişim sistemine girme, bir bilişim sistemindeki verilere uzaktan bağlantı kurarak veya fiziksel olarak sisteme yakın bir noktadan erişim sağlayarak gerçekleşen bir suçtur. Bu suçtan Türk Ceza Kanunu’nun 243.maddesince “Bir bilişim sisteminin bütününe veya bir kısmına, hukuka aykırı olarak giren veya orada kalmaya devam eden kimseye bir yıla kadar hapis veya adlî para cezası verilir. Yukarıdaki fıkrada tanımlanan fiillerin bedeli karşılığı yararlanılabilen sistemler hakkında işlenmesi hâlinde, verilecek ceza yarı oranına kadar indirilir. Bu fiil nedeniyle sistemin içerdiği veriler yok olur veya değişirse, altı aydan iki yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.” olarak bahsedilmiştir. Suçun oluşumu için sisteme hukuka aykırı olarak girmek veya orada kalmaya devam etmek yeterlidir. Sisteme hukuka aykırı olarak giren kişinin verileri elde etme amacı olup olmadığı hususu önemli değildir. 

Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması ve Cezanın Ertelenmesi Şartları

Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması (HAGB), sanık hakkında verilen cezanın, belirli bir denetim süresi içerisinde herhangi bir sonuç doğurmaması, bu süre zarfında kasıtlı bir suç işlenmemesi ve belirlenen yükümlülüklerin yerine getirilmesi durumunda ceza kararının 

ortadan kaldırılması ve davanın düşmesine yol açan bir ceza muhakemesi kurumudur.  Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması kararı verilebilmesi için varsa mağdurun zararı karşılanmalıdır. Bilişim sistemine girme suçu için Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması kararı verilebilir.

Erteleme ise mahkemenin verdiği cezanın belirli bir süre için uygulanmasının geri bırakılmasıdır. Mahkeme erteleme durumunda belirlenen cezanın cezaevinde infaz edilmesinden şartlı olarak vazgeçmektedir. Bilişim sistemine girme suçu sebebiyle hükmedilen hapis cezası hakkında erteleme hükümlerinin uygulanması mümkündür.

Facebook ve Gmail Bilişim Sistemine Girme Suçunda İspat

Dava konusu olay, sanığın, bir dönem arkadaşlık yaptığı katılanın facebook hesabına izinsiz erişim sağlayarak, şifresini değiştirmek suretiyle hesabı erişilmez kıldığı iddiasına ilişkindir. Katılana ait [email protected] uzantılı e-posta hesabıyla bağlantılı facebook hesabının şifresinin değiştirildiğine dair ekran görüntüsü çıktısı dosyada mevcuttur.Dosyadaki olgular itibari ile sanığın, olay tarihinde bir dönem arkadaşlık yaptığı katılana ait [email protected] uzantılı e-posta hesabıyla bağlantılı facebook hesabını ele geçirerek, şifresini değiştirmek suretiyle erişilmez kıldığı, sanığın da alınan savunmasında eylemini ikrar ettiği anlaşılmakla, mahkemenin sübuta ilişkin kabulünde uygulanmasında ve gerekçesinde herhangi bir hukuka aykırılık görülmemiştir. (Yargıtay 8.Ceza Dairesi 2024/20984 E. 2024/8613 K.)

Cep Telefonu Yoluyla Bilişim Sistemine Girme Suçu

Somut olayda; katılanın cep telefonundan çekilmediği halde sanığın; “Sen Hacer’i değil, parayı seviyorsun…, kızım seninle görüşmez, bırak kızımın peşini, dolanma peşinde, seni uyarıyorum, Hacer’in seninle işi olmaz, bir daha bir araya gelmeniz ben hayattayken imkansız…” şeklindeki mesajı oluşturduğu ve telefonuna geldiği iddiasıyla boşanma dava dosyasında delil olarak ibraz ettiğinden bahisle açılan davada, sanık suçlamayı kabul etmemiş, bilirkişi raporunda ise iletişim detaylarında suça konu mesajlaşmaya dair kayıt bulunmadığı, ancak cep telefonlarına özel yazılımlar yüklenerek veya internet vasıtasıyla mesaj oluşturulabileceği belirtilerek mesaj çekilen ve mesaj alan cep telefonlarının incelenip, iletişim kayıtlarıyla karşılaştırılması gerektiğinin bildirilmesi karşısında, cep telefonlarında mobil 

işletim sistemleri bulunduğu ve program yüklenebilmesinin mümkün olduğu gözetilerek, taraflara ait cep telefonları alınıp uzman bilirkişi tarafından incelenip, iletişim kayıtları ile karşılaştırılmak suretiyle program yükleme veya internetten gönderme şeklinde suça konu mesaj gönderilip gönderilmediğinin araştırılması, sonucuna göre sanığın hukuki durumunun tayin ve takdiri gerekirken, cep telefonlarının “bilişim sistemine girme ve orada kalma” suçunun konusunu oluşturmayacağından bahisle, eksik incelemeye dayanarak yazılı şekilde hüküm kurulması hukuka aykırıdır (Yargıtay 8. Ceza Dairesi – Karar: 2015/14023).

Bilişim Sistemine Girme, Şantaj ve Özel Hayatın Gizliliğini İhlal

Dosya kapsamına göre; resmi nikahlı eşi olan mağdurun sadakatinden kuşkulanan ve aldatıldığını düşünen sanığın, henüz boşanma davası açılmadığı ve mağdurla fiilen birlikte yaşadıkları dönemde, mağdurun rızası dışında cep telefonunu alıp, şifresini kırarak elde ettiği mağdura ait MSN, GSM görüşmelerini ve elektronik iletileri, daha sonra açtığı boşanma davasına delil olarak sunmak suretiyle haberleşmenin gizliliğini ihlal, özel hayatın gizliliğini ihlal ve bilişim sistemine girme suçlarını işlediğinin iddia edildiği olayda, kişinin, bir daha kanıt elde etme olanağının bulunmadığı ve yetkili makamlara başvurma imkanının olmadığı ani gelişen durumlarda, örneğin; kendisine karşı işlenmekte olan (cinsel saldırı, hakaret, tehdit, iftira veya şantaj gibi) bir suç söz konusu olduğunda ya da kendisine veya aile birliğine yönelen, onurunu zedeleyen, haksız bir saldırıyı önlemek için, kaybolma olasılığı bulunan kanıtların kaybolmasını engelleyip, yetkili makamlara sunarak güvence altına almak amacıyla, saldırıyı gerçekleştiren tarafın bilgisi ve rızası dışında, özel hayata ait bilgileri okuma, konuşma ve haberleşme içeriklerini veya özel hayata dair ses ve görüntüleri dinleme, izleme ya da kaydetme, kişisel verileri kaydetme, ele geçirme ve yayma eylemlerinin hukuka aykırı olduğunu kabul etmek mümkün olmadığı gibi, esasen bu hallerde, kişinin hukuka aykırı hareket ettiği bilinciyle davrandığından da söz edilemeyeceği nazara alındığında,şikayete konu belge örneklerini, üçüncü kişi ya da kişilerle paylaştığı ve/veya çoğaltarak dağıttığına dair hakkında bir iddia ileri sürülmeyen sanığın, boşanma davasındaki iddiasını ispatlama amacını taşıyan eylemlerinde, hukuka aykırı hareket ettiği bilinciyle davranmadığı anlaşılmakla, sanık hakkında atılı suçlardan beraat kararı verilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir.

(Yargıtay 12.Ceza Dairesi 2015/439 E. 2015/10716 K.)

Bilişim Sistemine Hukuka Aykırı Girme Suçu ve Kullanıcı Bilgisayarlarının Tespiti

Bilişim sistemine girme suçunun tespiti adına çoğunlukla Microsoft Corporation şirketinden yardım alınma yoluna gidilmektedir. İşlenen bilişim suçunda kullanıcıların IP adresleri tespit edilmektedir. Tespit edilen bilgisayar el konularak incelenmektedir. Şüphelinin kendi bilgisayarı veya elektronik aracı dışında bir bilgisayar veya araç kullanarak mağdurun sistemine girmişse buna dair incelemeler yapılır ve varsa tanık da dinlenir.

Bilişim Sistemine Girme Suçu Soruşturma ve Kovuşturma Usülü

TCK m. 243’ün üç fıkrası da takibi şikayete bağlı olmayan suçlardır. Bu sebeple soruşturulması ve kovuşturulması re’sen yapılacaktır. Şikâyete tabi olmadığından bu suçta yapılması gereken işlem ihbardır. Suça ilişkin ihbar veya şikâyet, Cumhuriyet Başsavcılığına veya kolluk makamlarına yapılacaktır.

Bilişim Sistemine Girme Suçu Uzlaştırma

Uzlaştırma, ceza hukukunda suçun mağduru ve failinin tarafsız bir uzlaştırmacı gözetiminde iletişim kurmasıdır. Tarafların sürecin sonunda bir anlaşmaya varmaları uzlaşma olarak ifade edilirken, uzlaştırma sürecin bütününe verilen isimdir. Soruşturulması ve kovuşturulması şikâyete tabi suçlar uzlaştırma kapsamındadır. (CMK md.253/1-a). Soruşturulması ve kovuşturulması şikayete tabi olmayıp uzlaşma kapsamında olan katalog suçlar da bulunmaktadır. Bilişim sistemine girme suçu uzlaşma kapsamında bir suç değildir. Dolayısıyla yeterli şüphenin varlığı halinde uzlaştırma yapılmaksızın iddianame hazırlanacaktır.

Bilişim Sistemine Girme Suçu Korunan Hukuki Değer

Korunan hukuki değer kanun ile korunan ve ayrıca ihlal edilebilen hak veya menfaattir. Kanun koyucu kişilerin rahatsız edilmeksizin güven içinde bilişim sisteminini kullanmasını korumak istemektedir.
Kişilerin dijital ortamlarda ve bilişim sistemlerinde güvenle işlem yapabilmesi küresel dünyada zorunluluk haline gelmiştir. Bu zorunluluk sebebiyle korunan hukuki değer bilişim sisteminin güvenliğidir.

Bilişim sisteminin güvenliği dolaylı olarak kişilerin verilerinin korunması, özel hayatın dokunulmazlığı gibi birçok önemli konuda kişilere koruma sağlamaktadır.

Açıklanan suçta birden çok korunan hukuki değer bulunmaktadır. Suç topluma karşı suçlar başlığı altında düzenlendiği için korunan hukuki değerler arasında toplum düzeni de bulunmaktadır. Bunun yanı sıra özel hayatın gizliliği, haberleşmenin gizliliği gibi korunan hukuki değerler bulunmaktadır. Açıklanan menfaatlere bakıldığında genel olarak dijital alandaki özel alanın korunduğu söylenebilir.

Bilişim Sistemine Girme Suçu Unsurları

1-MADDİ UNSUR

FAİL

Bir suçun faili kanunda sayılmış olan fiileri gerçekleştiren kişidir. Bazı suçlar niteliği itibariyle herkes tarafından işlenebilirken bazı suçlar belirli bir sıfat ve niteliğe sahip kişiler tarafından işlenebilir. Yalnızca suçun hukuki tanımında yer alan özelliğe ya da yükümlülüğe sahip kişi tarafından işlenebilen suçlara özgü suç denir. Özgü suçlarda fiilin başkası tarafından işlenmesi durumda suç oluşmamaktadır.

Suçun kanuni tanımında “Bir bilişim sisteminin bütününe veya bir kısmına, hukuka aykırı olarak giren veya orada kalmaya devam eden kimse” diyerek bu suçun özgü bir suç olmadığı, herkes tarafından işlenebileceği açıkça ifade edilmiştir. Bu suç tipinde fail bilişim sisteminin bütününe veya bir kısmına hukuka aykırı olaran giren veya orada kalmaya devam eden kimsedir. Türk Ceza Kanunu’nun 20. maddesinin gerekçesinde belirtildiği üzere suç ve ceza politikası gereği ancak gerçek kişiler suçun faili olabilir ve sadece gerçek kişiler hakkında ceza yaptırımına hükmedilebilir. Bu anlayış Anayasada güvence altına alınan ceza sorumluluğunun kişiselliği kuralının sonucudur. Görüldüğü üzere tüzel kişiler hakkında ceza yaptırımı uygulanmamaktadır. Bu sebeple tüzel kişiler suçun faili olamazlar. Tüzel kişiler aracılığıyla bu suçun işlenmesi durumunda tüzel kişilere özgü güvenlik tedbiri uygulanabilecektir.

MAĞDUR

Suçun mağduru yukarıda belirtilen suç olarak sayılan fiillerden dolayı doğrudan zarar gören, haksızlığa uğrayan, ekonomik kaybına sebep olunan kişidir. Bu suçta mağdur, bilişim sistemlerine hukuka aykırı olaran girildiği ve kalındığı için hakları tehlikeye giren kişidir. Failin eylemi ile birden fazla kişi de mağdur olabilir. Hak sahibinin birden fazla olması da mümkün olduğu için anılan seçimlik hareketlerden birinin varlığı halinde hak sahiplerinin tamamı bu suçun mağduru olacaktır. Örneğin verinin sahibi ile sistemin sahibinin farklı olması durumunda hem bilişim sisteminin sahibi hem de verinin sahibi mağdur olacaktır.

SUÇUN KONUSU

Suçun konusu, üzerinde suçun meydana geldiği (gerçekleştiği) insan veya şeydir. Bu suç tipinde suçun konusunu bilişim sistemleri oluşturmaktadır.

FİİL

Seçimlik hareketli bir suçtur. Kanunun gösterdiği hareketlerden birinin yapılmasıyla suç meydana gelebiliyorsa seçimlik hareketli bir suç bulunmaktadır.

TCK’nın 243. maddesi ilk fıkrasında düzenlenen “Bilişim sistemine girme suçunun ortaya çıkabilmesi için sistemin tamamına ve bir kısmına hukuka aykırı olarak girmek veya orada kalmaya devam etmek gerekmektedir. Kanun hukuka aykırı olarak girmek ve orda kalmaya devam etmek eylemini seçimlik olarak sunmuştur. Kişinin bu iki hareketten birini yapmasıyla suç meydana gelecektir. Ayrıca suçun oluşumu için zararın ortaya çıkması gerekmemektedir. Kanundaki tanıma uygun hareketin gerçekleşmesiyle suç oluşacaktır. Bu yönüyle bilişim sistemine girme suçu soyut tehlike suçudur. Soyut tehlike suçları tehlikenin gerçekleşip gerçekleşmediğinin araştırılmadığı, hareketin yapılmasıyla tehlikenin ortaya çıktığı suçlardır. Yani bilişim sistemine hukuka aykırı olarak girmek veya orada kalmaya devam etmek yeterli olup, sistemde yer alan içeriğe zarar verilmesi veya farklı bir sebeple giriliyor olmasının suçun oluşumu için hiçbir önemi bulunmamaktadır.

“Bilişim sistemine girme suçu” ani bir suç olduğundan kesintisiz olarak işlenmesi mümkün değildir. Girme işlemiyle suç tamamlanır. Ancak ‘’bilişim sisteminde hukuka aykırı olarak kalma’’ suçu kesintisiz suçtur. Kesintisiz suç devam eden suç olarak tanımlanabilir. Fail sistemde kalmaya devam ettiği sürece suç işlemeye devam eder ve sistemden çıkmasıyla suç sona erer. Dolayısıyla fail sistemden çıkmadığı sürece fiil aynı fiil olmaya devam edecek, tek bir suça sebebiyet verecektir. Kesintisiz(mütemadi) suçların en önemli özelliği suç tamamlanana kadar teşebbüs hükümlerinin uygulanabilmesidir. Kesintisiz suçların en tipik örnekleri kişiyi hürriyetinden yoksun kılma ve bilişim sisteminde hukuka aykırı kalma olarak söylenebilir.

Maddenin 3. fıkrasında bilişim sistemine girme suçunun neticesi sebebiyle ağırlaşmış hali düzenlenmektedir. Bu fiil nedeniyle sistemin içerdiği veriler yok olur veya değişirse, altı aydan iki yıla kadar hapis cezasına hükmolunur denmiştir. Neticesi sebebiyle ağırlaşmış suç Türk Ceza Kanunu’nun 23. maddesinde ‘’bir fiilin, kastedilenden daha ağır veya başka bir neticenin oluşumuna sebebiyet vermesi halinde … ‘’ denilerek açıklanmıştır.

maddenin ilk üç fıkrasında düzenlenen bilişim sistemine girme suçu yetkisiz ve izinsiz bir şekilde sisteme girmeyi düzenlemiştir. 243. maddenin 4. fıkrasında düzenlenen veri nakillerinin sisteme girmeksizin teknik araçlarla hukuka aykırı olarak izlenmesi teknolojinin gelişiminin kanuna yansımasını göstermektedir. İlk üç fıkrada bilişim sistemine girme suçunun oluşumu için sisteme girmek gerekirken dördüncü fıkrada sisteme girmeksizin, erişim sağlanmaksızın yapılan veri aktarımını izleme fiili cezalandırılmıştır. Bu maddeyle iletilen, nakledilen veriler korunmak istemiştir. Veri nakillerinin bilişim sistemine girilmeden teknik araçlarla izlenmesiyle suç tamamlanır. İzleme fiili devam ettiği sürece suç işlenmeye devam eder. Yukarıda bilişim sisteminde kalma fiilinde bahsedildiği gibi veri nakillerinin teknik araçlar vasıtasıyla izlenmesi mütemadi bir suçtur.

Bilişim Sistemine Girme Suçu Özel Görünüş Halleri

TEŞEBBÜS

Türk Ceza Kanununda teşebbüs 35. maddede düzenlenmiştir. ‘’Kişi, işlemeyi kastettiği bir suçu elverişli hareketlerle doğrudan doğruya icraya başlayıp da elinde olmayan nedenlerle tamamlayamaz ise teşebbüsten dolayı sorumlu tutulur.’’ denilerek açıklanmıştır. Yukarıda bilişim sistemine girme veya kalma suçunun seçimlik hareketli bir suç olduğu açıklanmıştı. Sırf hareket suçu olan bilişim sisteminin tamamına veya bir kısmına bilerek ve isteyerek hukuka aykırı olarak girilmesi suçun oluşumu için yeterli olmaktadır.
Sırf hareket suçlarında teşebbüs genelde mümkün olmamakla birlikte icra hareketleri bölünebiliyorsa suça teşebbüs mümkün olabilecektir. Kanunun lafzında da bahsedildiği gibi elinde olmayan nedenlerle tamamlayamaması durumunda teşebbüs oluşacaktır. Failin ‘’elinde olmayan sebeplerle ‘’ örneğin, bilişim sisteminin güvenlik duvarını aşamaması sebebiyle bilişim sistemine girememesi durumunda teşebbüs hükümleri uygulanabilecektir.

İŞTİRAK

Suça iştirak, bir suç işleme kararının icrası kapsamında birden fazla kişi tarafından fikir ve eylem birliği içinde birlikte suç işlenmesini ifade eder (TCK m.37).İştirak konusunda özellik arz eden bir durum bulunmamaktadır. Türk Ceza Kanunundaki özel hükümlere gidilecektir.

Suça iştirak, 5237 sayılı TCK’nın 37’nci maddesinde “Faillik”, 38’inci maddesinde “Azmettirme”, 39’uncu maddesinde “Yardım etme” ve 40’ıncı maddesinde “Bağlılık kuralı” başlığı altında düzenlenmiştir.

İÇTİMA

İçtima kelime anlamı olarak toplanma anlamına gelmektedir. Ceza hukukundaki karşılığı ise birden fazla suç işleyen failin çeşitli sebeplerden dolayı tek ceza alması durumudur. Bu suçta zincirleme suç hali mümkündür. Zincirleme suç kanunda ‘’bir suç işleme kararının icrası kapsamında, değişik zamanlarda bir kişiye karşı aynı suçun birden fazla işlenmesi durumunda, bir cezaya hükmedilir. Ancak bu ceza, dörtte birinden dörtte üçüne kadar artırılır. Bir suçun temel şekli ile daha ağır veya daha az cezayı gerektiren nitelikli şekilleri, aynı suç sayılır’’ denilerek açıklanmıştır. Failin bir suç işleme kararının icrası kapsamında değişik zamanlarda aynı bilişim sistemine birden fazla kez girmesi durumunda zincirleme suç oluşacaktır.

Failin bir fiil ile birden fazla kişiye aynı suçu işlemesi halinde aynı neviden fikri içtima oluşacaktır. Failin virüs, trojan, casus yazılımlarla birden fazla kişiye tek bir e-posta göndermesi durumunda aynı neviden fikri içtima hükümlerine gidilebilecek ve cezada artırım yapılacaktır. Kanunun 43. Maddesinin 2. fıkrasında ’ ’ aynı suçun birden fazla kişiye karşı tek bir fiille işlenmesi durumunda da birinci fıkra hükmü uygulanır ‘’ denilerek aynı neviden fikri içtima açıklanmıştır

Kanunun 44. Maddesinde düzenlenen fikri içtima ‘’ İşlediği bir fiil ile birden fazla farklı suçun oluşmasına sebebiyet veren kişi, bunlardan en ağır cezayı gerektiren suçtan dolayı cezalandırılır.’’denilerek açıklanmıştır. Farklı neviden fikri içtima olarak da bilinen fikri içtima konusunda somut olayın özellikleri değerlendirilerek karar verilecektir.

TEKERRÜR

Suçta tekerrür ve özel tehlikeli suçlular, 5237 sayılı TCK’nın 58’inci maddesinde düzenlenmiştir. Tekerrür kelime anlamı olarak bir daha vuku bulma, tekrar, tekrarlanma anlamlarına gelir. Ceza hukukunda ise kişinin herhangi bir cezaya mahkûm edildikten sonra yeniden suç işlemesini ifade etmek için kullanılmaktadır. Bu bağlamda kesinleşmiş bir hükümle mahkûm olan bir kimsenin, cezası infaz edilmemiş olsa dahi bu kesinleşmeden sonra kanunda öngörülen süreler geçmeden yeni bir suç işlemesi haline tekerrür adı verilir.
Madde 58- (1) Önceden işlenen suçtan dolayı verilen hüküm kesinleştikten sonra yeni bir suçun işlenmesi halinde, tekerrür hükümleri uygulanır. Bunun için cezanın infaz edilmiş olması gerekmez.

Bilişim Sistemine Girme Suçu Görevli ve Yetkili Mahkeme

Mahkemelerin görev ve yetkilerini düzenleyen “5235 Sayılı Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemeleri’nin Kuruluş Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun” ’un 11. maddesine göre bu suçun tüm fıkraları açısından görevli mahkeme asliye ceza mahkemesidir. Suçun hem basit hali hem de nitelikli hali kanuna göre Asliye Ceza Mahkemesinde görülecektir. Yetkili mahkemenin tespitine ilişkin Yargıtay vermiş olduğu bir kararında failin sisteme girdiği sırada bulunduğu yerin yetkili mahkeme olduğuna karar vermiştir.

Bilişim Sistemine Girme Suçu Cezası

Madde 243- (1) Bir bilişim sisteminin bütününe veya bir kısmına, hukuka aykırı olarak giren veya orada kalmaya devam eden kimseye bir yıla kadar hapis veya adlî para cezası verilir. Bilişim sistemine girme ve kalmanın cezası bir yıl hapis ve adli para cezasıdır.

Yukarıdaki fıkrada tanımlanan fiillerin bedeli karşılığı yararlanılabilen sistemler hakkında işlenmesi halinde, verilecek ceza yarı oranına kadar indirilir. Bedeli karşılığı yararlanabilen sistemlerde verilecek ceza yarı oranında indirilmektedir.

Bu fiil nedeniyle sistemin içerdiği veriler yok olur veya değişirse, altı aydan iki yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.

Bir bilişim sisteminin kendi içinde veya bilişim sistemleri arasında gerçekleşen veri nakillerini, sisteme girmeksizin teknik araçlarla hukuka aykırı olarak izleyen kişi, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

Bilişim Sistemine Girme Suçu Zamanaşımı

Bilişim sistemine girme suçunda dava zamanaşımı 8 yıldır. Dava zamanaşımı suçun üzerinden belirli bir süre geçmekle devletin cezalandırma hakkını kaybettiği ve davayı düşüren, soruşturma ve kovuşturma işlemlerine engel olan bir ceza hukuku müessesesidir. Ceza zamanaşımı Türk Ceza Kanununun 68. maddesi uyarınca on yıldır.

Bilişim Sistemine Girme Suçu Hakkında Sıkça Sorulan Sorular