Hacizde Sıra Cetveli, Hacizde Öncelik Sırası, Öncelikli Alacaklar

Bir icra takibinde alacaklıların birden fazla olması ve icra dosyasındaki paranın bütün alacaklılara yetmemesi durumunda icra dairesi tarafından alacaklılar belirli bir sıraya konur. Bu sıraya, sıra cetveli denir. İcra iflas kanunu madde 140 ‘a göre, ‘’Satış tutarı bütün alacaklıların alacağını tamamen ödemeye yetmezse icra dairesi alacaklıların bir sıra cetvelini yapar’’ denilerek sıra cetvelini açıklamıştır. Sıra cetveli hangi alacağın hangi öncelikte karşılanacağının belirlenmesi bakımından önemli olan bir belgedir. 

İlginizi Çekebilir: Kötüniyet Tazminatı

Hacizde Sıra Cetveli, Hacizde Öncelik Sırası, Öncelikli Alacaklar

Sıra cetvelini oluşturma nedeni hacze iştirak eden alacaklıların borçlarının tamamen ödenememesidir. Alacaklıların borçlarının ödenmesin herhangi bir sorun yoksa sıra cetveline gerek duyulmayacaktır.

Sıra cetveli hem haciz hem de iflas yoluyla takiplerde söz konusu olabilmektedir. Hacizde sıra cetveli satıştan sonra yapılırken, iflasta sıra cetveli, masa malları paraya çevrilmeden yapılır

Sıra cetvelinin birer sureti icra dairesi tarafından alacaklılara tebliğ edilir. Sıra cetveli düzenlenirken iflas hukukuna aykırılık söz konusu olursa alacaklı şikayet yoluna gidebilir. Alacaklı sıra cetvelinde nelere itiraz edebilir? Alacaklı ilk olarak sıra cetvelindeki sıraya itiraz edebilir. Örneğin ben dördüncü sırada değil de birinci sırada olmalıyım gibi. Alacaklının itiraz edebileceği diğer bir husus sıra cetvelindeki başka bir alacaklının sırasına itiraz edebilir. Örneğin; A kişisi evet alacaklı olabilir ama birinci sıraya aldınız A’nın dördüncü sırada olması gerekir. Alacaklının itiraz edebileceği diğer husus ise sıra cetvelindeki bir alacaklının alacaklı olmadığı hususudur. Örneğin; B’yi listeye aldınız fakat B aslında alacaklı değildir diyebilir. 

Sıra cetveline itiraz ve şikayet bu şekilde yapılır. Eğer alacaklı kendisine verilen sıraya itiraz ediyorsa sıra cetveline ilişkin şikayete başvurur. Şikayete ilişkin hükümler genel hükümlerdir. Sıra cetveline ilişkin şikayet yoluna bütün alacaklılar başvurabilir. Sıra cetveline ilişkin şikayetin süresi 7 gündür. Eğer icra mahkemesi şikayet üzerine sıra cetvelinin değiştirilmesini veya düzeltilmesine karar verirse sıra cetveli değişik şekli ile yeniden ilan edilir. Değişen sıra cetveline karşı yeniden şikayet yoluna başvurulabilir.

Sıra Cetveline İtiraz Davası

Bir de sıra cetveline itiraz davası vardır. Bu dava iflas masasına karşı açılır. Davanın konusu, alacağı iflas idaresi tarafından tamamen veya kısmen reddedilen alacaklının, reddin haksız olduğu iddiasıyla sıra cetveline yazılmak istemesidir. Yani alacaklı, benim alacağım hiç yazılmamıştır diyor. Bu itiraz davası İİK madde 235 e göre, Sıra cetveline itiraz edenler, cetvelin ilanından itibaren on beş gün içinde iflasa karar verilen yerdeki ticaret mahkemesine dava açmaya mecburdurlar. Yani iflas kararı verilen yerdeki ticaret mahkemesinde dava açılır

Alacaklıların birden fazla olması durumunda, sıra cetvelinde öncelik sırası aşağıdaki gibidir.

1. Kamu Alacakları
2. Rehinli Alacaklar
3. İmtiyazlı Alacaklar

Hacizdeki sıra cetveli, paraya çevrilen bir malın satış bedelinin dağıtımı için yapılır. İflastaki sıra cetveli ise farklıdır. İflastaki sıra cetvelinde, alacağı olanlar ile müflisin malları üzerinde istihkak iddiasında bulunanlar gösterilir.

İflasta sıra cetveli İİK nu madde 233 de düzenlenmiş sıra cetvelinin şekli ve sıra cetveline kabul edilmeyen alacaklar ve sıra cetveline itiraz devam maddelerde düzenlenmiştir.

İİK madde 233 e göre ‘’Alacakların kaydı için muayyen müracaat müddeti geçtikten sonra ve iflâs idaresinin seçilmesinden itibaren en geç iki ay içinde iflâs idaresi tarafından 206’nci ve 207’nci maddelerde yazılı hükümlere göre alacaklıların sırasını gösteren bir cetvel yapılır ve iflâs dairesine bırakılır. Zorunlu hallerde iki ayın hitamından önce iflas idaresinin icra mahkemesine başvurması hâlinde icra mahkemesi bir defaya mahsus olmak üzere bu süreyi en çok iki ay daha uzatabilir’’, şeklinde sıra cetvelinin müddet ve şeklini açıklamıştır.

Sıra Cetveline İtiraz Süresi

İcra ve İflâs Kanunu’nun 142. maddesi uyarınca, alacaklılar sıra cetveline karşı itiraz veya şikâyet yoluna başvurabilmektedir. Kanun hükmüne göre, sıra cetveli alacaklıya tebliğ edildikten sonra yedi gün içinde itiraz edilmediği takdirde cetvel kesinleşir ve kesinleşen sıra cetveline göre paraların paylaştırılmasına geçilir.

Buna karşılık, yedi günlük süre içinde sıra cetveline karşı itiraz davası açılması veya şikâyet yoluna başvurulması mümkündür. İtiraz, alacağın varlığına veya miktarına ilişkin ise genel mahkemelerde açılacak bir dava ile ileri sürülür. Buna karşın, sadece alacağın sırasına yönelik bir itiraz söz konusu olduğunda icra mahkemesine şikâyet yoluyla başvurulması gerekir.

Eğer icra müdürlüğü sıra cetvelini düzenlerken takip hukukunun hükümlerine aykırı hareket etmişse veya işlemler usule uygun yapılmamışsa, bu durumda da İİK m.16 kapsamında şikâyet yolu gündeme gelir. Örneğin, ihalenin kesinleşmesinden önce sıra cetveli düzenlenmişse, bu durum şikâyet sebebi oluşturur.

İcra mahkemesi yapılan şikâyetleri inceleyerek yalnızca sıra cetvelinin iptaline karar verebilir; mahkeme yeni bir sıra cetveli düzenleyemez. Ancak iptal gerekçesinde, icra müdürlüğünün yeni sıra cetvelini hangi esaslara göre hazırlaması gerektiği belirtilir. Böylece iptal edilen sıra cetvelinin yerine, icra dairesi tarafından hukuka uygun şekilde yeni bir sıra cetveli düzenlenir ve ilgili alacaklılara yeniden tebliğ edilir.

Sonuç olarak, sıra cetveline karşı itiraz süresi 7 gündür. Bu süre içinde itiraz veya şikâyet yollarına başvurulmazsa sıra cetveli kesinleşir ve artık buna karşı herhangi bir hukuki yol işletilemez. Bu nedenle alacaklıların tebliğ tarihinden itibaren bu süreyi dikkatle takip etmeleri büyük önem taşır.

Hacizde Sıra Cetveli Alacaklarının Belirlenmesi

Bir icra takibinde alacaklıların birden fazla olması ve icra dosyasındaki paranın bütün alacaklılara yetmemesi durumunda icra dairesi tarafından alacaklılar belirli bir sıraya konur. Bu sıraya, sıra cetveli denir. İcra iflas kanunu madde 140 ‘a göre, ‘’Satış tutarı bütün alacaklıların alacağını tamamen ödemeye yetmezse icra dairesi alacaklıların bir sıra cetvelini yapar’’ denilerek sıra cetvelini açıklamıştır. Sıra cetveli hangi alacağın hangi öncelikte karşılanacağının belirlenmesi bakımından önemli olan bir belgedir.

İcra İflas kanunu madde 140/1’e göre alacaklılar iflas halinde hangi sıraya girmeleri gerekiyorsa o şekilde sıralanır. Aynı sırada olan alacaklar ise alacak oranınca karşılanır. Bu sıra şu şekilde olacaktır; Rehinli alacaklar, konkordato geçici mühlet kararından sonra komiserin izniyle doğmuş alacaklar, malın aynından doğan kamu alacakları, imtiyazlı adi alacaklar ve son olarak imtiyazsız adi alacaklardır. 

Sıra Cetveline Şikayet Yolu

Sıra cetvelinin hazırlanmasına itiraz yoluna veya şikâyet yoluna gidilebilir. Sıra cetveline karşı şikayet, sıra cetvelinin hazırlanmasında usul aykırılık iddiasına veya kişinin kendi sırasının doğru olmadığı iddiasına dayanarak yapılabilir. İcra İflas kanunu madde 142’ye göre “her alacaklı sıra cetvelinin tebliğinden itibaren 7 gün içinde icra takibinin yapıldığı yerdeki icra mahkemesine şikayet yolu ile başvurabilir.” 

Sıra cetveline şikayet yoluna alacaklı veya borçlu başvurabilir. Sıra cetveline şikâyet toluna başvurulması üzerine, icra mahkemesi sıra cetvelinin düzeltilmesine veya değiştirilmesine karar vermiş ise bu karardan bütün alacaklılar faydalanır. 

Sıra Cetveli Sıralama Nasıl Yapılır?

Sıra cetveli, borçlunun malvarlığından elde edilen bedelin alacaklılara hangi sırayla dağıtılacağını belirleyen bir cetveldir. Bu sıralama, alacakların niteliğine ve İcra ve İflâs Kanunu’nda öngörülen öncelik kurallarına göre yapılır.

Öncelik sırası genel olarak şu şekilde düzenlenir:

• Rehinli alacaklılar, alacaklarını doğrudan rehinli malın satış bedelinden alırlar ve bu nedenle ilk sırada yer alırlar.
• İşçi alacakları ve iş kazasından doğan tazminatlar, sosyal ve ekonomik hakların korunması amacıyla rehinli alacaklardan sonra öncelikli kabul edilir.
• Devlet alacakları (örneğin vergi borçları) da kanuni imtiyaz nedeniyle üst sıralarda yer bulur.
• Adi alacaklar yani herhangi bir rehin veya imtiyazla güvence altına alınmamış alacaklar, sıra cetvelinde en son sırada yer alır.

Sıra cetveli hazırlanırken, icra müdürlüğü alacaklıların beyanlarını, ilâm ve belgelerini dikkate alarak alacakların miktarını ve türünü tespit eder. Daha sonra kanunda belirlenmiş öncelik sırasına göre bir cetvel düzenler ve bu cetvel tüm alacaklılara tebliğ edilir.

Bu düzenleme sayesinde, borçlunun malvarlığı sınırlı olduğunda öncelikli hak sahiplerinin korunması sağlanır ve alacaklılar arasında adil bir paylaştırma yapılır.

Sıra Cetveline Karşı İtiraz Davası

Sıra cetveline itiraz da yapılabilir. Sıra cetveline itiraz başvurusunun yalnızca alacaklı yapabilir. Sıra cetveline itiraz; alacaklının kendi alacağının esas ve miktarına veya sıra cetveline alınmış başka bir alacaklının alacağının esas ve miktarına veya onu sırasına karşı koyma sebebine dayanarak yapılabilir. Ayrıca sıra cetvelinde aslında alacağı olmayan bir kişinin de yer alması da sıra cetveline itiraz sebebidir. 

Sıra cetveline itiraz, sıra cetvelinin tebliğinden itibaren 7 gün içinde icra takibinin yapıldığı yer genel mahkemelerine yapılabilir. Sıra cetveline itiraz sonuncundan yalnızca dava açan alacalı faydalanabilir. 

Sıra cetveline itirazın süresi içinde yapılmaması veya mahkemenin itirazı reddetmesi halinde sıra cetveli kesinleşir. Sıra cetvelinin kesinleşmesi ile artık sıra cetveline itiraz ve sıra cetveline şikâyet yoluna gidilemez. 

Sıra Cetvelinde Teminat Karşılığı Ödeme

Sıra cetveline itiraz veya şikâyet yoluna başvuran alacaklıların, sıra cetveli kesinleşmeden, işleyecek faizleri de kapsayacak şekilde bir bankanın kesin teminat mektubunu dosyaya ibraz etmek kaydıyla, sıra cetvelinde var olan paylarını tahsil etme imkânı getirilmiştir. İcra iflas kanunu madde 142/a’ya göre “Sıra cetvelinin düzenlenmesi üzerine tebligatı alan ve sıra cetvelinde hak sahibi görünen her alacaklı, bir bankanın kesin ve süresiz teminat mektubunu dosyaya ibraz ederek payına düşen meblâğı tahsil edebilir”. Bu suretle, sıra cetvelinde yer alan alacaklıların, sıra cetveline itiraz ve şikâyet prosedürü devam ederken, teminat karşılığında alacaklarına kavuşması sağlanmıştır. İcra İflas kanunu madde 36/2’ ye göre “Devlet veya adlî yardımdan yararlanan bir kimse ise teminat gösterme zorunluluğu yoktur.” Detaylı bilgi almak için bize ulaşın.

İflas Tasfiyesinde Sıra Cetveli Düzenlenmesi

Hacizde sıra cetveli yalnızca icra dosyasında paranın bütün alacaklılara yetmemesi halinde icra dairesi tarafından düzenlenir. İflasta sıra cetveli ise her halükârda düzenlenir. İflas tasfiyesinde sıra cetvelini, iflas idaresi tarafında hazırlanır. İflas idaresi seçilmesinden itibaren 2 ay içinde sıra cetvelini hazırlar ve iflas dairesine teslim eder. Zorunlu hallerde 2 ayın tamamlanmasından önce iflas idaresinin icra mahkemesine başvurması halinde, icra mahkemesi bir defaya mahsus olmak üzere bu süreyi en çok iki ay daha uzatabilir. 

Alacakların kabul edilip edilmediği sıra cetvelinde ayrı ayrı ve gerekçeli olarak gösterilir. İcra İflas kanunu madde 233’ e göre “Sıra cetvelinde kabul edilmeyen alacaklar red sebepleri ile birlikte gösterilir. Ancak, iflas idaresi ipotekle temin edilmiş alacakla ilgili olarak bunu doğuran sebep veya ipotek limiti miktarı bakımından red kararı vermeyip, kabul etmediğini ikinci alacaklılar toplantısına bildirir. İpoteğin iptali veya miktarının tenzili iddiasını takip hakkı, isteyen alacaklıya devrolunur. “ Ayrıca sıra cetvelinde iflas alacaklarından başka, iflas idaresi tarafından kabul edilen istihkak iddiaları da gösterilir. 

Alacaklı, kendi alacağına ilişkin ret kararına veya kısmen kabul kararına ya da başka bir alacaklının alacağına veya sırasına karşı koymak istiyorsa, sıra cetveline karşı itiraz davası açmalıdır. Sıra cetveline itiraz davası, sıra cetvelinin ilanından itibaren onbeş gün içinde iflas kararı veren asliye ticaret mahkemesinde açılmalıdır. 

Sıra Cetveline İtirazda Görevli ve Yetkili Mahkeme

Sıra cetveline itiraz ve şikâyet, sıra cetvelinin tebliğinden itibaren 7 gün içinde yapılmalıdır. Aksi halde sıra cetveli kesinleşir. Sıra cetvelinin kesinleşmesinden itibaren alacaklılar ve borçlular itiraz ve başvuru yoluna gidemez. Sıra cetveline itiraz için yetkili mahkeme icranın yapıldığı dairenin bulunduğu yer mahkemesidir. Sıra cetvelinin itiraz için görevli mahkeme ise genel mahkemelerdir.

SIRA CETVELİ YARGITAY KARARLARI

23. Yargıtay Hukuk Dairesi Tarih 27.03.2012 Esas: 2012/1181 K: 2012/237

Sıra cetveli, belirli bir malın satış tutarının ya da haczedilen bir paranın, bu mal ya da para üzerinde rehin ya da haciz gibi öncelik ve yararlanma hakları bulunan kimseler arasında nasıl pay edileceğini gösterir Bu itibarla, tarafların hukuki durumlarının netleştirilmesi önemlidir. Zira sıra cetveline itiraz süresinin itirazsız geçirilmesi veya itirazın reddedilmesi ile sıra cetveli artık değiştirilemez, bir hal alır ve taraflar için kesinleşir. Bu itibarla, sıra cetvelinin taraflar bakımından hukuki netlik ifade etmesi önemlidir.

Somut olayda sıra cetvelinde Elazığ 1. İcra Mahkemesi’nin 508-332 EK. sayılı dosyasından verilen kararın kesinleşmesinin beklenmesi şeklinde, belirsizlik yaratılması doğru değildir. Öncelikle bu dosyanın sonucu beklenerek sıra cetveli düzenlenmesi ya da bu dosya sonucunun eldeki davada tartışılması gerekir. Bu hususun gözden kaçırılması doğru görülmemiştir. Yukarıda sözü edilen belirlilik, hacizlerin durumu ve takas suretiyle borcun sona erdiği anın tespiti bakımından da önemlidir. Yasa yollarına başvurulması, itirazın iptali davası sonunda verilen kararın infazını durdurmaz ve kararla birlikte alacağın tahsil kabiliyeti doğar. Üçüncü kişilerdeki mal ve alacakların haczi için Yasa 89’uncu maddesi ile düzenleme yapmış ve mevcut hak ve alacakların haczi için uygulamada menkul hacizlerine ilişkin 88’inci maddenin de uygulandığına rastlanmaktadır. İcra müdürlüğü bir dosyada “borçlu” sıfatını haiz olmadığı için bir icra dosyasına gelecek paranın haczedilmesi için 89’uncu maddenin uygulanması mümkün değildir Bu itibarla icra dosyasına gelecek paralar için dosyaya haciz yazısı yazılması mümkündür. Açıklanan durum karşısında, icra dosyalarıma gönderilen haciz yazıları ve takas anının belirlenmesi suretiyle bir karar verilmek gerekir. eksik değerlendirme ile yazılı şekilde hüküm tesisinde isabet görülmemiştir…

Hukuk Genel Kurulu tarih 06.11.2015, 2014/23-1179 E, 2015/2434 K

Sıra cetveline yönelik şikâyetlerde İcra Mahkemesi, önüne gelen şikâyetler sonuçlandırmak ve icra müdürüne bu yönde talimat vermekle görevli olup, düzenlenecek yen sıra cetvelinde sıra cetvelinin hangi ilkelere göre düzenleneceğinibelirtmesi, diğer anlatımla alacaklıların ne miktar için hangi sıralarda yer alması gerektiğini saptaması, hukuka uygun olmayan kısımları göstermesi, bu çerçevede işlem yapılması için icra müdürüne talimat vermesi (İİK. m.17/I) gerektiğinden, iptal nedenlerinin gerekçede belirtilmesi ve sıra cetvelinin iptaline karar verilmesi ile yetinilmesi gerekirken, HMK’nın hüküm fıkrasında gerekçeye ait herhangi bir sözün tekrar edilmemesine ilişkin 297/2. maddesine aykırı olarak gerekçe kısmı hüküm bölümünde yeniden tekrar edilmek suretiyle hüküm tesisi de doğru olmamıştır…