Vekalet Ücreti Hesaplama : Vekalet Ücreti Nedir?

Vekalet Ücreti Hesaplama : Vekalet Ücreti Nedir?; Hukuki bir uyuşmazlık yaşandığı durumlarda kendinizi garantiye almanın en iyi yolu işi ehline teslim etmekten geçmektedir. Yaşanan bir uyuşmazlıkta kendinizi güvende hissetmek istiyorsanız ya da bir suç işlemeniz sebebiyle ceza alma ihtimaliniz ufukta görünüyorsa yapılacak sağlam bir savunmaya ihtiyacınız olduğu aşikardır. Bu sebeple işinde iyi olan bir avukattan yardım almak ya da tüm süreci avukata devretmek en konforlu ve süreç açısından en güvenli yoldur.

Vekalet Ücreti Hesaplama 2024

Vekalet Ücreti Nedir?

Avukatların verdiği avukatlık hizmeti 1136 sayılı Avukatlık Kanunu uyarınca ücretlidir. Hizmet, “vekalet ücreti” karşılığında verilmekte olup bu ücret paradan başka; bir işin yapılması, bir malın verilmesi vs şeklinde ödenemez.

İki farklı avukatlık ücreti bulunmaktadır. Bunlardan birisi avukat ile müvekkili arasında yapılan avukatlık sözleşmesinden kaynaklanan “akdi vekalet ücreti” iken diğeri Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre hesaplanan ve yargılama gideri sayılan vekalet ücretidir. Şimdi iki tür vekalet ücretini de farklı başlıklar altında inceleyelim:

Avukatlık Sözleşmesine Dayanan Vekalet Ücreti

Davada bir taraf kendisini avukat aracılığıyla temsil ettirmiş ise kendi vekiline bir ücret ödeyecektir. Söz konusu bu ücreti taraflar(avukat ile müvekkil) bir sözleşmeyle kararlaştırabilirler. İşte bahsedilen bu sözleşmeye “Avukatlık Sözleşmesi”, sözleşme gereği müvekkil tarafından almış olduğu hukuki hizmete karşılık olarak vekilliğini üstlenen avukata ödeyeceği ücrete “avukatlık ücreti” denir. Bu tür vekâlet ücreti yargılama giderlerinden sayılmamakta ve yalnızca avukat ile müvekkili arasında yapılan sözleşmeden kaynaklanmaktadır.

Kural olarak avukat ile müvekkil arasındaki ücret sözleşmesi serbestçe kararlaştırılabilir. Fakat bu ücretin Avukatlık Kanunu m.164 gereğince alt sınırı Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinin altında olamazken üst sınırı ise bulunmamaktadır. Yine Avukatlık Kanunu m164’e göre eğer avukatlık ücreti kararlaştırılmamışsa; değeri parayla ölçülemeyen dava ve işlerde Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uygulanırken, değeri para ile ölçülebilen dava ve işlerde Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi altında kalmamak koşuluyla davanın kazanılan bölümü için avukatın emeğine göre değişmek üzere mahkeme kararının kesinleştiği tarihteki dava değerinin %10 ila %20’si arasındaki bir miktar ücreti itirazlarını incelemeye yetkili mercii tarafından avukatlık ücreti olarak belirlenir.

Avukatlık Kanunun m.164 uyarınca, %25’i aşmamak üzere hükmolunacak şeyin değeri yahut paranın belli bir yüzdesi avukatlık ücreti olarak kararlaştırılabilir. Örneğin 10.000 TL değerinde bir tazminat mahkeme tarafından hükmedilmiş ve avukatlık sözleşmesinde %25’inin avukatlık ücreti olacağı kararlaştırılmışsa 2500 TL avukata avukatlık ücreti olarak ödenecektir. Tavan sınırı olan %25’i aşan ücretler, Avukatlık Kanunu uyarınca %25 e kadar kabul edilse de fazlaya dair kısım eksik borç hükmündedir.

Avukat üzerine aldığı işi kanun hükümleri ve yazılı sözleşme olmasa bile davanın sonuna kadar takip eder. Aldığı bu işi haklı bir sebep olmaksızın takipten vazgeçen avukat hiçbir ücret talep edemez ve peşin aldığı vekalet ücretini de iade etmek zorundadır.

Yargılama Gideri Olan Kanuni Vekalet Ücreti

Mahkemece davada kendisini bir vekil ile temsil ettirmiş olup da davayı kazanan taraf lehine diğer yargılama giderleri ile birlikte bir de vekalet ücreti ödenmesine hükmedilir. Mahkeme tarafından, bu vekalet ücretinin hesabında Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi esas alınır. Yargılama gideri olan bu vekalet ücretinin takdirinde hukuki sürecin tamamlandığı ve dava sonunda kararın çıktığı tarihte yürürlükte olan tarife esas alınır.

Bir davada haklı çıkan tarafın birden çok vekili olması halinde yargılama gideri olarak tek bir vekalet ücretine hükmedilir. Taraflar arasındaki anlaşmazlık davanın konusuz kalması, feragat, kabul, sulh veya herhangi bir sebepten ötürü öninceleme tutanağı imzalanıncaya kadar giderilirse Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi hükümleriyle belirlenen hükmün yarısına, öninceleme tutanağı imzalanırsa tamamına hükmolunur.

Yargılama gideri olarak hükmedilen vekalet ücretinin tamamının avukata ait olduğu Avukatlık Kanununun 164/5 uyarınca “Dava sonunda, kararla tarifeye dayanılarak karşı tarafa yüklenecek vekalet ücreti avukata aittir. Bu ücret iş sahibinin borcu nedeniyle takas ve mahsup edilemez, haczedilemez.” sabittir.

Yargılama gideri olarak hükmedilen avukatlık ücretini Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre mahkeme iki şekilde hükmedebilmektedir. Bunlar “maktu vekalet ücreti” ve “nispi vekalet ücreti” şeklindedir.

a) Maktu Vekalet Ücreti

Görülen dava konusunun parayla ölçülemediği ya da para olmadığı durumlarda hükmedilen vekalet ücretidir. Bu tür ücretler davanın görülmekte olduğu mahkemeye göre değişmekte ve o mahkemelerde görülen ve maktu ücrete tabi tüm davalar için aynı ücret kararlaştırılır. Maktu ücretler Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinin ikinci kısmında kararlaştırılmıştır. Örneğin 3 Eylül 2023’de yayınlanan AAÜT aşağıdaki gibidir.

b) Nispi Vekalet Ücreti

Görülmekte olan davanın konusunun para olması veya para ile ölçülebilir olması durumunda değere göre hesaplanan, değere göre belli oranlarla artıp azalan ücrettir. Hangi oranların hangi miktar için hükmedileceğinin belirlendiği nispi vekalet ücreti Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinin üçüncü kısmında gösterilmiştir

Karşı Vekalet Ücreti Nedir?

Karşı vekalet ücreti, yargı organları tarafından kurulan hükümlerde lehine karar verilen yan için maktu veya nispi vekalet ücretine hükmedilmesidir. Hükmedilen bu ücret yalnızca avukata aittir. Fakat avukat bu ücreti kendi adına ilamlı icraya konu yaparak takip başlatamaz. Karşı vekalet ücreti, yargılama giderleri içerisinde iş sahibi adına avukat tarafından ilamlı icraya konu edilir. Bu ücret iş sahibinin alacakları nedeniyle mahsup veya takas edilemez, hacze konu olamaz. 1136 sayılı Avukatlık Kanununun 164/5. Maddesi şu şekildedir:

“Dava sonunda, kararla tarifeye dayanılarak karşı tarafa yüklenecek vekalet ücreti avukata aittir. Bu ücret iş sahibinin borcu nedeniyle takas ve mahsup edilemez, haczedilemez.”

İcra Vekalet Ücreti Nedir?

İcra vekalet ücreti, İcra ve İflas Dairelerindeki takipler için baştan sona kadar yapılan işlemlerin bir karşılığıdır. Bu ücret nispi olarak belirli oranlar üzerinden belirlenmiştir. Yani takibe konu alacağın belirli bir yüzdesi icra vekalet ücreti olarak avukatın hak edişidir. Yine bu vekalet ücretine de Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinde belirtilen oranlar üzerinden hükmolunur. Bu oranlar her sene değişmektedir.