Telif Hakkı Nedir, Nasıl Alınır, İhlali ve Cezası. Telif hakkının konusunu eser oluşturur. Eser Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nun 1/B/a bendinde tanımlanmıştır. Hükme göre eser, “sahibinin hususiyetini taşıyan ilim, edebiyat, musiki, güzel sanat ve sinema eserleri sayılan her nevi fikir ve sanat mahsulleri”dir. Eser sahibi ise eseri meydana getiren kişidir.
Telif Hakkı Nedir?
Telif hakkı, fikir ve sanat eserini meydana getiren kişinin eser üzerinde sahip olduğu hakların bütünüdür. Fikir ve sanat eserlerini meydana getiren eser sahiplerinin maddi ve manevi hakları Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu korumasındadır. Telif hakkı, fikri mülkiyet haklarından olup bu kanunun korumasından yararlanır.
Eser sahibinin hakları manevi haklar ve mali haklar olarak ikiye ayrılır.
Manevi haklar:
1. Eserin umuma arzı
2. Adın belirtilmesi
3. Eserde değişiklik yapılmasının menedilmesi
Mali haklar:
1. İşleme hakkı
2. Çoğaltma hakkı
3. Yayma hakkı
4. Temsil hakkı
5. İşaret, ses ve/veya görüntü nakline yarayan araçlarla umuma iletim hakkı
6. Pay ve takip hakkı
Telif Hakkı Nasıl Alınır?
Telif hakkı, korunması tescile bağlı bir hak değildir. Eser yaratıldığı andan itibaren telif hakkı doğmuş olur. Bu sebeple eser sahibinin, kanunun korumasından yararlanmak için telif hakkı alması gerekmez. Ancak, telif hakkının tescili ortaya çıkabilecek ihlaller bakımından ispat kolaylığı sağlar.
Telif Hakkı İhlali
Eser sahibi, eser sahipliğinden doğan maddi ve manevi haklarının ihlali halinde bu ihlalden doğan zararlarını talep etme hakkına sahiptir. Eser sahibinin izni olmaksızın eser sahibine ait olan bu hakların kullanılması telif hakkının ihlalini oluşturur. İhlalin gerçekleştirilmiş olması halinde açılacak olan dava FSEK madde 66 uyarınca tecavüzün ref’i davasıdır. Henüz gerçekleşmemiş fakat gerçekleşmesi muhtemel bir ihlal söz konusu ise açılacak dava FSEK madde 69 uyarınca tecavüzün men’i davasıdır. Eser sahibi zarara uğramışsa, kusurlu ihlal hallerinde tazminat davası da açılabilir.
Telif Hakkı Hak Talebi Ne Demek
Telif hakkı, telif hakkı sahibine münhasıran eserin kullanımına ilişkin her türlü tasarrufta bulunma hakkını verir. Telif hakkı sahibi her zaman bu hakkının korunmasını talep edebilir.
Telif Hakkı Örnekleri
Filmler, film müzikleri, televizyon programı formatları, kitaplar, müzik eserleri, resim ve poster gibi görsel eserler, video oyunları ve bilgisayar programları gibi eserler telif hakkına örnek olarak verilebilir. Telif hakkı sahibinin içeriğin izinsiz kullanılması durumunda bunun kaldırılmasını talep etme yetkisi vardır. Youtube’da bulunan içerikler bakımından Content ID aracının kullanılabilir. Content ID, bütün içerikleri tarayarak eşleşme tespit ettiği zaman hak talebinde bulunur.
Memur Disiplin Cezaları, Memur Disiplin Yönetmeliği, Soruşturması
Telif Hakkı Cezası
Telif hakları ihlal olduğunda tazminat davaları açılabildiği gibi ceza davaları da açılabilir. FSEK madde 71 de manevi, mali veya bağlantılı haklara tecavüze halinde cezai sorumluluk düzenlenmiş olup ve sanat eserleri sahipliğinden doğan manevi, mali veya bağlantılı haklara tecavüz halinde hükümde sayılan hapis veya adlî para cezaları gündeme gelecektir.
Telif ve Patent Hakkı Nedir?
Fikir ürünü olan her yeni teknik buluş patent koruması kapsamınadır. Patent hakkı, buluş sahibine bu buluştan soğan hakları sağlamakta ve üçüncü kişilerin buluş sahibinin haklarını ihlal etmesini engellemektedir. Telif hakkı koruması tescile bağlı değilken patent hakkı korunması tescile bağlıdır.
Telif Hakkı Devredilir Mi?
Telif hakkı sahibi eser sahipliğinden doğan haklarını bir başkasına devredebilir. O halde, eserin yaratıcısı ile eserden doğan ekonomik haklardan faydalanacak kişiler birbirinden farklı olacaktır. Ancak telif hakkı devredilse bile, eserin yaratıcısının eser üzerindeki manevi hakları devam etmektedir. Telif hakkı devredildiğinde eser üzerindeki ekonomik haklar devredilmiş olur.
Telif Hakkı Uygulamasının Amacı Nedir
Telif hakkı uygulamasının amacı, eser sahibi dışındaki kişilerin eser sahibinin emeğinden haksız kazanç sağlanmasının ve eser hırsızlığının engellenmesidir. Eser sahibinin yaratıcı çabasının ve eserin izinsiz kullanımlardan korunması amaçlanmaktadır.
Telif Hakkı Süresi
Eser sahipliğinden doğan haklar eserin kamuya arz edilmesi ile başlar. Eser sahibinin ömrü boyunca ve ölümünden itibaren 70 yıl sürer. Tüzel kişilerde ise bu süre eserin aleniyet kazanmasından itibaren 70 yıldır. Koruma süresinin geçmesiyle, eser sahibinin mali hakları sona erer ve eser sahibinin izni olmaksızın kullanılabilir.
İsim Telif Hakkı Alma
İsim hakkı tescili marka tescili işlemidir. İsim hakkı alınabilmesi için Türk Patent ve Marka Kurumu’na marka tescili başvurusu yapılması gerekmektedir. Türk Patent ve Marka Kurumu’na başvuru dışında isim hakkı tescili yapılamamaktadır. Marka tescili, markanın üçüncü kişiler tarafından izinsiz kullanılmasını önlemektedir.
Telif Hakkı Kanunu
Telif hakkı, 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu Kanunun kapsamı fikir ve sanat eserlerini meydana getiren eser sahiplerinin eserleri üzerinde sahip oldukları manevi ve mali haklarını, bu haklara ilişkin tasarruf esas ve usullerini, yargıyollarını ve yaptırımları ile Kültür Bakanlığının görev, yetki ve sorumluluğudur.
Kıdem Tazminatı Nedir, Kıdem Tazminatı Hesaplama, Kıdem Tazminatı Tavanı
Sonuç
Telif hakları, eserin doğduğu andan itibaren, hiçbir kayıt veya tescil işlemi gerekmeksizin korunan haklardır. Başta FSEK olmak üzere birçok kanun ile korunma altına alınmıştır. Bu kapsamda telif haklarının ihlal edilmesi halinde de ihlali gerçekleştiren kişilere birçok yaptırım uygulanmaktadır. Telif hakkının ihlal edilmesi ayrıca cezai sorumluluk da doğurabilmektedir.
Avukat Fatih Tahancı, 2015 yılında Hukuk Fakültesini tam burslu, onur öğrencisi olarak Ankara’da tamamlamıştır. Avukatlık stajını Ankara Barosu nezdinde; sigorta hukuku, tazminat hukuku, iş hukuku, icra hukuku ve idare hukuku konularına odaklanmış çeşitli avukatlık bürolarında staj yaparak tamamlamıştır. Avukat Fatih Tahancı Çankaya/Ankara’da bulunan Tahancı Hukuk Bürosu’nda avukatlık faaliyeti göstermektedir.
