74/a Trafik Cezası Nedir?

Yaya güvenliği, karayolu düzeninin en hassas halkalarından biridir. Karayolları Trafik Kanunu’nun 74. maddesi sürücülere, ışıklı işaret bulunmayan ancak işaret/işaretleme ile belirlenmiş yaya ve okul geçitlerinde yayalara ilk geçiş hakkını tanımayı zorunlu kılar. 74/a trafik cezası, bu zorunluluğa uymayan; yani yaya geçidine yaklaşırken hızını düşürmeyen, durmayan ve karşıdan karşıya geçen veya geçmek üzere olan yayaya yol vermeyen sürücülere uygulanır.

74/a Trafik Ceza Kodu Ne Anlama Gelir?

74/a, pratikte “yaya/okul geçidinde yayaya ilk geçiş hakkını vermemek” olarak bilinir. Denetimler sırasında görevli trafik birimleri, yaya veya okul geçidinde yayaya yol vermediğini tespit ettikleri sürücülere bu bentten idari para cezası uygular. İhlal, çoğu zaman kavşak yaklaşımında ya da çizgilerle belirlenmiş yaya geçitlerinde meydana gelir; sürücünün yayayı görünce yavaşlaması, gerekirse tam durması ve geçişi tamamlamasına imkân vermesi beklenir.

2025’te 74/a Trafik Cezası Ne Kadar?

2025 yılı için 74/a ihlalinde idari para cezası 4.512 TL’dir. Erken ödeme imkânından yararlanıldığında %25 indirimle 3.384 TL ödenir. Bu satır, 2025 resmi rehber tablosunda açık biçimde yer alır.

Ceza Puanı (74/a)

Bu ihlalde sürücünün siciline 20 ceza puanı işlenir. (Rehber tablosunda, satırın “ceza puanı” hanesinde “20” olarak görünür.)

Önemli: İdari para cezasında %25 erken ödeme indirimi, tebligattan itibaren 15 gün içinde ödeme yapılırsa uygulanır. İndirime ilişkin tutar, 74/a satırında “3.384 TL” olarak tabloda gösterilmiştir.

Ceza Puanı Sistemi Nasıl İşler?

Sürücülere kesilen her ceza, karşılığı olan puanı hanenize ekler. Bir yıl içinde toplam 100 ceza puanına ulaşılması halinde sürücü belgesi ilkinde 2 ay, ikincisinde 4 ay süreyle geçici olarak geri alınır; üçüncü defada iptal süreci başlar. Geri verme ve psikoteknik değerlendirme şartları rehberde ayrıca gösterilmiştir.

Pratik sonuç: 74/a için tek seferde 20 puan işlenir; yıl içinde başka ihlallerle birikmesi hâlinde 100 puan sınırına yaklaşabilirsiniz. Bu nedenle yaya geçitlerinde toleranssız dikkat hayati ve hukuken zorunludur.

74/a Trafik Cezası Nasıl Sorgulanır?

1) E-Devlet
TC Kimlik Numarası ile giriş yaptıktan sonra:
“Sürücü Belgesi ve Şahıslara Yazılan Ceza Sorgulama”, “Araç Plakasına Yazılan Ceza Sorgulama” ve “Tescilli Araç Sorgulama” başlıklarından detaylarınıza ulaşabilirsiniz.

2) EGM (Emniyet Genel Müdürlüğü) Web Sitesi
Plakaya/ehliyete yazılan ceza ve otopark/çekme bilgileri için EGM’nin ilgili sorgu sayfaları kullanılabilir.

3) Şahsen Başvuru
Bulunduğunuz yerdeki Trafik Denetleme Şube Müdürlükleri veya Jandarma Trafik birimlerinden bilgi alabilirsiniz.

Sürücü Belgesine El Konulur mu?

Tek başına 74/a ihlali, anında ehliyete el koyma sebebi değildir. Ancak ceza puanı birikimi nedeniyle bir yıl içinde 100 puanı doldurursanız, sürücü belgesi geçici olarak geri alınır; tekrarında süre artar, üçüncü defada iptal süreci başlar. (Ayrıntılar yukarıda anılan rehber satırlarında yer alır.)

Araç Trafikten Men Edilir mi?

74/a özelinde, araç için doğrudan trafikten men uygulanması öngörülmez. Ancak denetim sırasında başka ağır bir kusur (ör. teknik yetersizlik, mevzuata aykırı değişiklik vb.) saptanırsa ayrı maddelerden men işlemi yapılabilir. (Men/geri alma sütunları ilgili ihlalin satırında gösterildiğinden, 74/a satırında doğrudan men tedbiri yer almaz.)

Mahkeme Yoluyla Ehliyet İptali Olur mu?

Sadece 74/a ihlali nedeniyle mahkeme kararıyla doğrudan ehliyet iptali söz konusu olmaz. Ancak ceza puanı nedeniyle üçüncü defa 100 puan doldurulursa iptal süreci Sulh Ceza Hakimliği nezdinde yürütülür. (Rehber, 100 puan dolumunda üçüncü defa için iptale sevki açıkça belirtir.)

Yaya Geçidinde Yol Vermemenin Tehlikesi Nedir?

Yaya geçitleri, kaza riskinin en yoğunlaştığı noktalardandır. Yol vermemek, yayaların ölüm ve ağır yaralanma riskiyle karşılaşmasına neden olabilir; ayrıca sürücü için ağır hukuki sonuçlar (kusur oranı artışı, tazminat, ceza davaları) doğurabilir. Unutmayın: Bir fren mesafesi kadar gecikme, bir hayat demektir.

Uygulamada Sık Görülen Hatalar

• Yaya geçidine hız düşürmeden yaklaşmak ve son anda fren yapmak
• Yolun karşısına adım atmış yayaya “öncelik bende” diyerek geçişe devam etmek
• Okul bölgesi veya okul geçidi levhalarına duyarsız kalmak
• Gece veya yağışta, geçit çizgilerini seçememeyi gerekçe gösterip yavaşlamamak
• Sağa/sola dönüşlerde, karşıdan karşıya geçen yayayı görse bile dönüşü tamamlamaya çalışmak

74/a Cezasına İtiraz Edilebilir mi?

Eğer cezanın haksız olduğunu düşünüyorsanız, tebliğden itibaren 15 gün içinde bulunduğunuz yerdeki Sulh Ceza Hakimliğine başvurarak itiraz edebilirsiniz. İtirazda; kamera görüntüsü, tanık beyanı, keşif ve bilirkişi raporu, radar/kamera konum planları gibi somut deliller önem taşır.

Bu Cezadan Kaçınmak İçin Pratik Öneriler

• Yaya/okul geçidi yaklaşımında hızınızı mutlaka düşürün, görüş alanınızı genişletin.
• Geçitte bekleyen veya ilk adımı atmış yayaya tam durarak yol verin.
• Kavşak dönüşlerinde, geçiş yolundaki yayaya öncelik tanıyın.
• Hava/zemin şartları kötüyse daha erken yavaşlayın, far ve silecek kullanımını optimize edin.
• Sürüş destek sistemlerine (ACC, AEB vb.) güvenip dikkat dağınıklığına düşmeyin; nihai sorumluluk sürücüde.

Sıkça Sorulan Sorular

74/a cezası hangi durumlarda yazılır?

Yaya veya okul geçidinde yayaya ilk geçiş hakkı tanımayan; yaklaşırken yavaşlamayan ya da durmayan sürücülere yazılır.

Yaya geçidi levhası olmayan yerlerde de geçerli midir?

Yol çizgileri/zemin işaretleriyle ya da levhayla belirlenmiş geçitler kapsamdadır. İşaret bulunmayan rastgele noktalarda aynı bentten ceza yazılamaz; ancak başka maddeler devreye girebilir.

Tebligat yapılmazsa ceza geçerli midir?

Cezalar çoğunlukla plakaya yazılır ve posta tebligatı gecikse dahi sisteme düşer. E-Devlet/EGM üzerinden düzenli kontrol etmeniz yararlı olur. Erken ödeme indirimi ve itiraz süreleri tebliğ esas alınarak işler.

Sonuç

74/a trafik cezası, sürücülere yaya önceliği ilkesini hatırlatan güçlü bir yaptırımdır. 2025’te 4.512 TL (indirimli 3.384 TL) tutarında ve 20 ceza puanı karşılığıyla uygulanan bu ceza; hem bütçenizi hem de ehliyet puanı dengenizi etkiler. Yaya geçitlerinde yavaşla–dur–geçir kuralını alışkanlığa dönüştürmek; kazaları, idari yaptırımları ve hukuki riskleri en baştan önler.