Yabancı Tahdit Kodları ve Tahdit Kodunun Kaldırılması
Yabancı tahdit kodları, yabancı uyruklu kişilerin Türkiye’ye giriş-çıkış süreçlerini, kamu düzeni, kamu güvenliği ve kamu sağlığı bakımından idari olarak yönetmek için kullanılan bildirim ve yasak koyma nitelikli kodlardır. Uygulamada bu kodlarla giriş yasağı, ön izin (meşruhat) şartı, ikamet/çalışma izninin iptali veya sınır dışı (deport) sonuçları doğabilir. Kodlar, harf ve rakam kombinasyonlarıyla sınıflandırılır; en sık karşılaşılanlar Ç, G, N, V gruplarıdır ancak K, M, O, Y gibi başka gruplar da bulunmaktadır.
Yabancı Tahdit Kodları Nedir?
Yabancı tahdit kodu, yabancıların Türkiye’ye giriş-çıkış rejiminde otomatik uyarı ve işlem başlatma mekanizması oluşturan idari bir kayıt türüdür. Bu kodlar sayesinde ön izin zorunluluğu getirilebilir, giriş tamamen engellenebilir veya deport işlemleri uygulamaya konulabilir. Kodun bildirici olduğu hallerde, kişinin durumunu idari birimlere işaret eder; icrai nitelikte olduğunda ise doğrudan yaptırım (örneğin belirli süre giriş yasağı) sonuçlarını doğurur.
Tahdit Kodları Neden Konulur?
Tahdit kodlarının temel gerekçeleri kamu düzeni ve güvenliğinin korunması, kamu sağlığının gözetilmesi, göç mevzuatına uyumun sağlanması ve suçla mücadeledir. Bu kapsamda kod, vize/ikamet/çalışma izni ihlali, yasa dışı giriş-çıkış, adli işlem, kaçak çalışma, bulaşıcı hastalık, milli veya uluslararası güvenlik riskleri gibi durumlarda tesis edilebilir. Kod, ön izin (meşruhat) şartına bağlama veya belirli sürelere (1 ay–5 yıl ve bazı durumlarda süresiz) kadar giriş yasağı sonucunu doğurabilir.
Ç TAHDİT KODLARI
Ç serisi kodlar, çoğunlukla vize, vize muafiyeti, ikamet veya çalışma izni ihlalleri ile yasa dışı giriş-çıkış ve kamu sağlığı başlıklarında uygulanır. Bazıları bildirici, bazıları doğrudan yasak koyucudur.
Ç-101 (Vize, vize muafiyeti, ikamet, çalışma izni ihlali / 3 ay giriş yasağı)
10 gün–3 ay arası ihlalde konulur. Sonuç: 3 ay giriş yasağı. İhlal arttıkça yaptırım süresi uzar.
Ç-102 (… ihlal / 6 ay giriş yasağı)
3 ay (dahil)–6 ay (hariç) ihlal süresinde uygulanır. 6 ay giriş yasağı, çoğu dosyada idari para cezası ve deport kararı eşlik eder.
Ç-103 (… ihlal / 1 yıl giriş yasağı)
6 ay (dahil)–1 yıl (hariç) ihlallerde verilir. Sonuç: 1 yıl giriş yasağı; ülkedeyse süratle sınır dışı.
Ç-104 (… ihlal / 2 yıl giriş yasağı)
1 yıl (dahil)–2 yıl (hariç) ihlallerde uygulanır. Sonuç: 2 yıl giriş yasağı ve çoğunlukla deport.
Ç-105 (… ihlal / 5 yıl giriş yasağı)
2 yıl (dahil) üzeri ihlallerde verilir. Sonuç: 5 yıl giriş yasağı.
Not: Ç-101 → Ç-105 çizgisinde ihlal süresi arttıkça yasak süresi artar.
Ç-113 (Yasa dışı giriş-çıkış)
Yasa dışı giriş/çıkış veya buna ilişkin kuvvetli şüphe halinde tesis edilir. Sonuç: 2 yıl giriş yasağı. Uygulamada Orta Asya ve Afrika çıkışlı düzensiz geçişlerde sık görülür.
Ç-114 (Haklarında adli işlem yapılanlar)
Adli işlemle bağlantılı olarak vize/ikamet/çalışma izni iptali, deport ve 2 yıl giriş yasağı sonucunu doğurabilir.
Ç-115 (Cezaevinden tahliye olanlar)
Tahliye sonrası deport ve 2 yıl giriş yasağı; beraat halinde bu kod konulmaz.
Ç-116 (Geçimini meşru olmayan yollardan sağlayanlar – “fuhuş kodu”)
5 yıl giriş yasağı; eylem suç oluşturuyorsa ayrıca G veya N kodlarıyla güvenlik eksenli kısıtlar eklenebilir.
Ç-117 (Kaçak çalışma)
Deport ve 1 yıl giriş yasağı hedeflenir.
Ç-118 (Kamu sağlığı için tehlikeli bulaşıcı hastalık)
Doktor raporuyla konur; 5 yıl giriş yasağı. Kod Göç İdaresi tarafından tesis edilir.
Ç-119 (Kaçak çalışmanın para cezasını ödememe)
Deport sürecinde idari para cezası ödenmezse 5 yıl giriş yasağı.
Ç-120 (Vize/ikamet ihlali kaynaklı para cezasını ödememe)
İhlal cezası ödenmediğinde 5 yıl giriş yasağı.
Ç-135 (YUKK m.102 kapsamı idari para cezasını ödememe)
Sonuç: 5 yıl giriş yasağı.
Ç-136 (Seyahat masraflarını ödememe)
Masraflar Hazinece karşılanmışsa, yeniden giriş için borcun ödenmesi gerekir; aksi halde giriş mümkün olmaz.
Ç-137 (Terke davete uymama)
15–30 gün içinde ülkeyi terk etmeyenlere 5 yıl giriş yasağı.
Ç-138 (İnad yolcu – yasağa rağmen ısrarla giriş denemesi)
Sonuç: 5 yıl giriş yasağı.
Ç-141 (Uluslararası güvenlik açısından sakıncalı)
İçişleri Bakanlığı iznine bağlı giriş; çoğunlukla 5 yıl yasak.
Ç-149 (Kamu güvenliği açısından sakıncalı)
Risk Analiz Birimi değerlendirmesiyle hudutta konabilir; 5 yıl giriş yasağı.
Ç-150 (Sahte belge ile giriş/çıkış)
5 yıl giriş yasağı; iyi niyet ve bilgi dışılık ispatı varsa kaldırma mümkün olabilir.
Ç-151 (Göçmen kaçakçılığı/insan ticareti hükümlüleri)
Sonuç: 5 yıl giriş yasağı.
Ç-152 (İhtiyaten giriş yasağı)
1 yıl giriş yasağı (tedbir amaçlı).
Ç-166 (Haklı neden/maddi imkân yetersizliği)
Girişte meşru amaç ve maddi yeterlilik aranır; yoksa kod tesis edilir.
Ç-167 (3–6 ay ihlalde bulunanlar için 1 ay yasak)
İdari para cezasını sınırda/kısmen ödeyenlere Ç-102 yerine Ç-167 uygulanabilir.
Ç-179 (Organ/doku ticareti)
Sonuç: 5 yıl giriş yasağı.
G TAHDİT KODLARI
G serisi, genel güvenlik ve suç bağlantılı durumlar için kullanılır; çoğu kez deport ve giriş yasağı sonucunu doğurur.
- G-26: Yasa dışı örgüt faaliyeti/şüphesi → Deport + giriş yasağı (süre, olaya göre).
- G-34: Belgede sahtecilik → Deport + yasak.
- G-42: Uyuşturucu suçları → Deport + yasak.
- G-43: Kaçakçılık → Deport + yasak.
- G-48: Fuhşa aracılık/yer temini → Deport + yasak.
- G-58: Kasten/taksirle öldürme → Deport + yasak.
- G-64: Tehdit → Deport + yasak; dayanaksızsa iptal davasıyla kaldırılabilir.
- G-65: Hırsızlık → Deport + yasak.
- G-66: Yağma (gasp) → Deport + yasak.
- G-67: Dolandırıcılık → Deport + yasak.
- G-78: Bulaşıcı hastalık → Süresiz giriş yasağı; rapor ile kaldırılabilir.
- G-82: Milli güvenlik aleyhine faaliyet → Deport + yasak.
- G-87: Genel güvenlik açısından tehlike → Deport + yasak (takdir Göç İdaresi ve ilgili istihbarî veriler).
- G-89: Yabancı terörist savaşçı → Deport + yasak.
K TAHDİT KODLARI (KAÇAKÇILIKTAN ARANANLAR)
Kaçakçılık suçundan aranan yabancılar için konulur. Girişin engellenmesi veya ülkedeki yabancının çıkışının önlenmesi amaçlanır; yakalama ve yargı iş birliği yönünden bildirim fonksiyonu görür.
M TAHDİT KODLARI
Interpol mavi bülten kapsamındakilerle ilgilidir; kişinin kimlik ve suç bağlantılarına dair bilgi talebi süreçlerinde kullanılır.
M-67 (Interpol dolandırıcılık): Giriş ön izin (meşruhat) şartına bağlanır (İçişleri onayı).
N TAHDİT KODLARI
Ön izin (meşruhat) zorunluluğu getiren kodlardır; izin talepleri çoğunlukla reddedildiğinden fiilen süresiz giriş yasağına dönüşebilir.
- N-67 (Dolandırıcılık): Devletçe aranan dolandırıcılık şüphelisi → ön izin şartı (uluslararası nitelikteyse M-67).
- N-82 (İstihzan): Genel ön izin şerhi; pratikte süresiz kısıt etkisi doğurabilir.
- N-95: Giriş yasağı ihlaline ilişkin idari para cezasını ödememe → ön izin şartı.
- N-96: Terke davet süresinde çıkmayan → ön izin şartı.
- N-97: Adres beyan yükümlülüklerine aykırılık cezalarını ödememe → ön izin şartı.
- N-99 (Interpol): Interpol bülteni bulunan → ön izin şartı, deport da gündeme gelebilir.
- N-119: İzinsiz çalışma cezasını ödememe.
- N-120: Vize/ikamet/çalışma izni ihlali harç/cezalarını ödememe (hudutta konabilir).
- N-135: Yasa dışı giriş/teşebbüs kaynaklı idari para cezası.
- N-136: Sınır dışı seyahat masrafı (ödenmeyen).
- N-168: İdari gözetimden kaçma vb. (YUKK m.102/ç) yaptırımına uymama.
- N-169: Bakanlıkça belirlenen yükümlülüklere aykırılık cezalarını ödememe.
- N-170: Kabahatler Kanunu/diğer kanunlar kaynaklı para cezaları.
- N-171: Genel yükümlülüklere aykırılık nedeniyle para cezası.
- N-172: Gönüllü geri dönüş seyahat masraflarını ödememe.
O Tahdit Kodları
Uluslararası koruma statüsüne ilişkin sonuçlar doğurur; ret, geri çekme, adres meçhullüğü gibi hallerde uygulanır.
- O-100: Uluslararası korumadan gönüllü vazgeçen / semti meçhul sığınmacı → 1 yıl giriş yasağı.
- O-176: Uluslararası koruma talebi olumsuz (3 yıl).
- O-177: Uluslararası koruma talebi olumsuz (5 yıl).
V Tahdit Kodları
İkamet/çalışma izinleri, geçici koruma, gönüllü dönüş ve özel durumlara ilişkin bildirim/engelleme kodlarıdır.
- V-68: İkamet izni başvuruları Bakanlık iznine tabi.
- V-69: İkamet izni iptal edilenler → 5 yıl yeniden ikamet verilmez.
- V-70: Sahte evlilik → ikamet iptali + 5 yıl giriş yasağı (dayanaksız konduysa kaldırılabilir).
- V-71: Adres bildirmeme/gerçeğe aykırı beyan → başvuru reddi + giriş yasağı; kendi rızasıyla çıkışta yasak uygulanmayabilir.
- V-74: Çıkışı izne tabi olanlar (uluslararası koruma statüsünde).
- V-77: Ahıska Türkü olmadığı halde başvuru.
- V-84: 10 gün içinde ikamet izni alma şartlı giriş (uygulaması kaldırıldı, artık fiilen yok).
- V-87: Geçici koruma sahibi gönüllü geri dönüş.
- V-88: Çalışma izni geçersiz kılınanlar (idari para cezası/giriş engeli doğabilir).
- V-89: Geri kabulü sağlanan yabancılar (transit/gönderim).
- V-91: Geçici koruma kapsamındakilerin çıkışı izne tabi.
- V-92: Mükerrer geçici koruma kaydı (son başvuru geçerli).
- V-137: Terke davet prosedürü izleme amaçlı bildirim.
- V-144: 57/A kapsamında serbest bırakılan (insanî ikamet).
- V-145: Uluslararası koruma kapsamında gönüllü geri dönüş.
- V-146: Türk pasaportu şerhli (adli işlem görmüş Türk vatandaşı).
- V-147: V-146 kapsamındaki kişinin eşi (pasaport başvuruları reddedilebilir).
- V-148: Geçici barınma merkezinde kalan (çıkışla birlikte kaldırılmalı).
- V-153: AYM’nin 3. ülkeye ilişkin tedbiri.
- V-154: Deport kararına karşı idare mahkemesinde dava açıldığını gösterir (deport dava sonuna dek uygulanamaz).
- V-155: AİHM tedbir kararı.
- V-156: Avukatlık vekâlet ücretinin ödenmemesi (Göç İdaresi aleyhine süreçlerde).
- V-157: İkamet izni talepleri reddedilenler.
- V-158: Yabancı temsilcilik personeli/aile üyesi kimlik kartı iptali.
- V-159: Üçüncü ülkeye transit geçiş (bilgilendirici – olumsuz sonuç doğurmaz).
Y Tahdit Kodları
Interpol yeşil bülten kapsamındaki şahıslar için uyarı/bilgi amaçlı kodlardır; uluslararası iş birliği ve güvenlik bağlamında değerlendirilir.
Yabancı Tahdit Kodu Nasıl Kaldırılır?
Tahdit kodu kaldırma üç ana yoldan ilerler:
- İdari başvuru (itiraz):
- Süre: Tebliği izleyen günden itibaren 60 gün içinde Göç İdaresi Başkanlığına gerekçeli dilekçe ile.
- Cevap süresi: 30 gün; cevap yoksa zımni ret.
- Dava süresine etkisi: Başvuru, iptal davası süresini durdurur; cevap/ret sonrası kalan süre işlemeye devam eder.
- Örnek: 60 günlük sürenin 25. gününde başvuran kişi, cevabı izleyen günden itibaren kalan 35 gün içinde dava açmalıdır.
- İptal davası (tahdit kodunun ve giriş yasağının iptali):
- Süre: 60 gün (tebliğden).
- Yürütmenin durdurulması: Telafisi güç/imatkansız zarar tehlikesi somutlanırsa yürütme durdurulabilir (kendiliğinden durmaz).
- Kanun yolu: İlk derece kararına karşı 30 gün içinde istinaf.
- Meşruhatlı (açıklamalı) vize:
- Amaç: Aile birleşimi, öğrenci, ticari, tedavi vb. özel gerekçelerle giriş izni sağlamak.
- Kapsam dışı: Milli güvenlik/kamu düzeni sakıncalarında meşruhat verilmez.
- Şart: İlgili vize türünün özel koşullarının eksiksiz sağlanması.
Önemli: Tahditle birlikte verilmiş deport kararları için deportun iptali davasında tahdit kodunun kaldırılması da ayrı taleple istenmelidir; aksi halde deport kalksa bile kod kendiliğinden kalkmayabilir.
Sınır Dışı Etme (Deport) Kararına Karşı İptal Davası
- Süre: Tebliğden itibaren 7 gün.
- Yargılama: Mahkeme genellikle 3–4 ay içinde karar verir; ilk derece kararı kesin olabilir (istinaf/temyiz kapalı olabilir).
- Etkisi: Dava açılınca deport işlemleri durur; ancak idari gözetimden salıverilme için ayrıca idari gözetim kararına itiraz gereklidir.
İdari Gözetim Kararına İtiraz
Geri gönderme merkezinde tutulan yabancı, Sulh Ceza Hâkimliği nezdinde her zaman itiraz edebilir. Verilecek karar kesindir. İtirazda somut barınma/sağlık/aile birliği riski, kaçma şüphesi olmaması, adres güvencesi gibi unsurlar delillendirilmelidir.
Tahdit Kodunun Kaldırılması Ne Kadar Sürer?
Dosyanın niteliğine, idarenin cevap süresine, mahkeme iş yüküne ve istinaf aşamasına göre süreç yaklaşık 1 yıl sürebilir. Yürütmenin durdurulması kararı, giriş yasağının fiili etkisini durdurmada kritiktir.
Tahdit Kodu Kaldırma Dava Harç ve Masrafları
İdare mahkemelerinde açılacak davalarda; başvuru/karar/yürütmeyi durdurma harçları, posta giderleri, suretleme, keşif gibi kalemler bulunur. Rakamlar resmî tarifelerle periyodik güncellenir. Aşağıda örnek nitelikli kalemler özetlenmiştir (tutarlar dönemsel olarak değişebilir, güncel tarifeye bakılmalıdır):
- Posta giderleri (peşin): Yeni dava, duruşma istemli, YD istemli kombinasyonlarına göre değişir.
- Harçlar: Başvuru harcı, karar harcı, yürütmeyi durdurma, delil tespiti, suret, vekâlet ve keşif harçları.
- Bölge istinaf başvuru harcı.
- Anayasa Mahkemesi bireysel başvuru harcı.
Not: Tutarlar yıl içinde yeniden değerleme ile değiştiğinden, içerik yayımlanırken güncel resmi tarifeler esas alınmalı, metin içinde örnek rakamlar genel bilgilendirme amacıyla ve güncelleme uyarısıyla verilmelidir.
Tahdit Kodu Kaldırmada Görevli ve Yetkili Mahkeme
- Tahdit kodunun kaldırılması/ön izin şerhinin iptali gibi merkezi idare işlemleri yönünden Ankara idare mahkemeleri görevli ve yetkili kabul edilir.
- Sınır dışı kararının iptali davalarında yetkili/görevli mahkeme, deport kararını veren valiliğin bulunduğu yer idare mahkemesidir.
Sonuç
Yabancı tahdit kodları, giriş yasağı, ön izin şartı, ikamet/çalışma izni iptali ve deport gibi ağır sonuçlar doğurabilir. Kodun içeriği ve dayanağı doğru analiz edilerek; idari başvuru, iptal davası, yürütmenin durdurulması ve uygun ise meşruhatlı vize yolları zamanında ve usulüne uygun işletilmelidir. Esasa/usule ilişkin küçük hatalar dahi hak kaybına yol açabileceğinden, sürecin yabancılar hukuku alanında uzman bir avukat tarafından stratejik planla yürütülmesi en sağlıklı yoldur.
Avukat Fatih Tahancı, 2015 yılında Hukuk Fakültesini tam burslu, onur öğrencisi olarak Ankara’da tamamlamıştır. Avukatlık stajını Ankara Barosu nezdinde; ceza hukuku, sigorta hukuku, tazminat hukuku, iş hukuku, icra hukuku ve idare hukuku konularına odaklanmış çeşitli avukatlık bürolarında staj yaparak tamamlamıştır. Avukat Fatih Tahancı Çankaya/Ankara’da bulunan Tahancı Hukuk Bürosu’nda avukatlık faaliyeti göstermektedir.