Yabancı Doktor, Diş Hekimi, Hemşire, Sağlıkçı Çalışma İzni ve Şartları

Bu yazımızda yabancı doktor, diş hekimi, hemşire, ebe ve diğer sağlık personellerinin Türkiye’de çalışıp çalışamayacakları, çalışma izni ve şartları, gerekli evraklar konularını bu yazımızda ele aldık.

1) Yabancı bir doktor olarak Türkiye’de mesleğimi icra edebilir miyim? Yabancı doktor çalışma izni şartları nelerdir?                    

Özel Hastaneler yönetmeliğine göre, özel hastanelerde, Sağlık Bakanlığından izin alınması kaydıyla, yabancı hekim ve hekim dışı personel çalıştırılması mümkündür. Yabancı doktorların devlet hastanelerinde çalışması mümkün değildir. Bu şekilde çalışacak kişilerin özel sağlık kuruluşlarında çalışabilmeleri için Yönetmelik uyarınca (Yabancı Sağlık Mensuplarının Türkiye’de Özel Sağlık Kuruşlarında Çalışma Usul ve Esaslarına Dair Yönetmelik) gerekli olan şartlar şunlardır:

• Diploma ve/veya uzmanlık belgelerinin YÖK (Yüksek Öğretim Kurulu) denkliği onaylanmış ve Bakanlık tescilleri yapılmış bulunmak,
• Mesleğini icra etmesine kanunen engel hali bulunmamak,
• Türkçe bilmek, (en az B notu)
• İl Sağlık Müdürlüğünden ön izin belgesi almak,
• İlgili mevzuata göre Türkiye’de çalışma izni ve ikamet izni almış olmak,
• Hekimler için, zorunlu mesleki mali sorumluluk sigortasını yaptırmış olmaktır.

Türkiye’de bulunan üniversitelerin tıp fakültelerinden mezun olan yabancı doktorlardan istenilen belgeler (GEREKLİ EVRAKLAR):

1. Yabancı doktorun pasaportun Türkçe’ye tercüme edilmiş fotokopisi,
2. İkamet izin kartının fotokopisi,
3. İkametgah (yerleşim yeri ) belgesi,
4. Yabancı doktorun tıp fakültesi diplomasının fotokopisi,
5. 2 adet vesikalık fotoğraf,
6. Ön İzin Belgesini talep eden mesul müdür dilekçesi,
7. Yabancı doktor tarafından yazılan başvuru dilekçesi,
8. Özel hastane veya tıp merkezi ile yabancı doktor arasında imzalanan hizmet sözleşmesi.

Türkiye’de bulunan üniversitelerin tıp fakültelerinden mezun olmayan yabancı doktorlardan istenilen belgeler(GEREKLİ EVRAKLAR) :

1. Yabancı doktorun pasaportunun Türkçe’ye tercüme edilmiş fotokopisi,
2. İkamet izin kartının fotokopisi,
3. İkametgah (yerleşim yeri ) belgesi,
4. Yabancı doktorun tıp fakültesi diplomasının fotokopisi,
5. 2 adet vesikalık fotoğraf,
6. Ön İzin Belgesini talep eden mesul müdür dilekçesi,
7. Yabancı uyruklu doktor tarafından yazılan başvuru dilekçesi;
8. Özel hastane veya tıp merkezi ile yabancı doktor arasında imzalanan hizmet sözleşmesi,
9. Yüksek Öğretim Kurulu tarafından verilen diploma denklik belgesi,
10. Türkçe Öğretimi Uygulama ve Araştırma Merkezi (TÖMER) tarafından verilen Türkçe yeterlilik belgesi,
11. Yabancı uyruklunun geldiği ülkenin Sağlık Bakanlığı veya dış temsilciklerinden alınan mesleği yapmaya engel hallerinin olmadığına ilişkin yazı.

Yabancı doktorun Türkiye’de bulunan bir tıp fakültesinden mezun olmaması halinde diploma denklik işlemleri Yüksek Öğretim Kurulu (YÖK) tarafından gerçekleştirilirken, yabancı uzman doktorların uzmanlıklarına ilişkin belgelerin denklik işlemleri ise Sağlık Bakanlığı – Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından gerçekleştirilmektedir.

Türkiye’de Türkçe eğitim veren bir tıp fakültesinden mezun olan yabancı doktorlardan Türkçe yeterlilik dil belgesi istenmezken, Türkiye’den mezun olmakla birlikte Türkçe eğitim vermeyen bir tıp fakültesinden mezun olan yabancı doktorlar ile yurt dışındaki bir tıp fakültesinden mezun olan yabancı doktorlardan ise Türkçe Öğretimi Uygulama ve Araştırma Merkezi (TÖMER) nezdinde “B” sınıfında verilmiş dil yeterlilik belgesi istenmektedir.

2) Tıp veya Diş Hekimliği mezunu yabancıların Türkiye’de uzmanlık eğitimine kabul edilme şartları nelerdir?

Tıpta ve Diş Hekimliğinde Uzmanlık Yönetmeliği’ne göre yabancı uyrukluların Türkiye’de uzmanlık eğitimi görebilmeleri mümkündür. Söz konusu yönetmeliğe göre yabancıların uzmanlık eğitimine kabul şartları;

• Kurumlarda yabancı uyruklulara ayrılan kontenjan bulunması,
• Ana dal uzmanlık eğitimi yapmak için Türkiye’deki tıp veya diş hekimliği fakültelerinden birinden mezun olunması veya yabancı ülkelerdeki bu fakültelerin birinden mezun olup Yüksek Öğretim Kurulu’ndan denklik belgesi alınmış olması,
• Türkiye’de uzmanlık eğitimi yapmalarına engel hallerin bulunmaması,
• Türkiye’de ikametlerine izin verilmiş olması,
• Uzmanlık eğitimi süresince kendilerine burs verileceğini veya Türkiye’deki giderlerinin karşılanacağını belirten bir belgenin sunulması,
• Uzmanlık eğitimine giriş sınavlarında ilgili programa yerleştirilmiş olması.

Yabancı Uyruklu Diş Hekimi Çalışma İzni

1219 sayılı Tababet ve Şuabatı San’atlarının Tarzı İcrasına Dair Kanun’un ilgili hükümlerine göre, Türkiye Cumhuriyeti sınırları içinde diş hekimliği mesleğini icra edebilmek ve bu unvanı kullanabilmek için Türk vatandaşı olmak ve Türk diş hekimliği fakültelerinden mezun olmak zorunludur.

Ancak Türk vatandaşı olup yabancı bir ülkede diş hekimliği eğitimi alan kişiler açısından durum farklıdır. Bu kişilerin diplomalarının Yükseköğretim Kurulu (YÖK) tarafından tanınması, denklik şartlarını sağlaması ve ayrıca Sağlık Bakanlığı tarafından lisans tescil işlemlerinin tamamlanması gerekmektedir.

Diğer yandan, yabancı uyruklu öğrenciler, Türkiye’deki diş hekimliği fakültelerinde eğitim görebilmek için Yabancı Öğrenci Seçme Sınavı (YÖS)’te başarılı olmalı ve lise diplomalarının denklik belgesiyle Türk lise diplomalarına eşdeğer olduğunu belgelemelidir.

Diş Hekimi Çalışma İzin Belgesi İçin Gerekli Evraklar

Türkiye’de diş hekimi çalışma izni almak isteyenlerin başvuru sürecinde belirli belgeleri eksiksiz olarak sunmaları gerekir. Özellikle yabancı uyruklu diş hekimleri için bu belgeler hem Sağlık Bakanlığı hem de Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından titizlikle incelenmektedir.

Başvuru sırasında genellikle aşağıdaki evraklar talep edilmektedir:

• Başvuru dilekçesi ve kimlik bilgilerini içeren formlar
• Pasaport fotokopisi ve geçerli ikamet izni belgesi
• Diploma ile Yükseköğretim Kurulu (YÖK) denklik belgesi
• Sağlık Bakanlığı tescil belgesi
• Çalışılacak kurumdan alınan iş sözleşmesi veya davet yazısı
• Adli sicil kaydı ve sağlık raporu
• Son altı ay içinde çekilmiş biyometrik fotoğraf
• Çalışma yerini gösterir vergi levhası veya kurum onayı

Belgelerin tamamının Türkçe veya noter onaylı tercüme edilmiş olması gerekmektedir. Eksik veya hatalı belgeler, izin sürecinin uzamasına neden olabilir. Bu nedenle diş hekimi adaylarının başvuru öncesinde evrak listesini güncel mevzuata göre kontrol etmeleri önem taşır.

3) Suriyeli bir sağlık meslek mensubuyum, Türkiye’de mesleğimi icra edebilir miyim?

Yabancı hekim ve hekim dışı sağlık personelinin çalışması ile ilgili genel hükümler için ‘Yabancı bir doktor olarak Türkiye’de mesleğimi icra edebilir miyim?’ başlıklı yazımıza bakınız.

Bununla birlikte 2013 yılında yapılan bir düzenleme ile Suriye uyruklu sağlık meslek mensuplarının, Suriye’de yaşanan olaylar sebebi ile Türkiye’de geçici koruma altına alınanlar için Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı tarafından kurulan barınma merkezlerinde, mesleğini icraya yetkili olduğuna dair belge ibraz etmek ve ilgili mevzuata göre Türkiye’de ikamet ve çalışma izni almak kaydıyla çalışabilecekleri düzenlenmiştir.

Bu yazımız dışında Yabancı Çalışma İzni ve Şartları Nelerdir? başlıklı yazımıza bakabilirsiniz.

Yabancı Uyruklu Hemşire Alımı

Türkiye’de yabancı uyruklu hemşire alımı, yalnızca belirli yasal şartları karşılayan kişilerin başvurabileceği bir süreçtir. Sağlık Bakanlığı ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, bu konuda ortak denetim ve izin yetkisine sahiptir.

1219 sayılı Tababet ve Şuabatı San’atlarının Tarzı İcrasına Dair Kanun’a göre, Türkiye’de hemşirelik mesleğini icra edebilmek için Türk vatandaşı olmak temel şartlardan biridir. Ancak, uluslararası anlaşmalar, ikili protokoller veya karşılıklılık esasına dayalı özel izinler kapsamında, yabancı uyruklu hemşirelerin de Türkiye’de görev yapabilmesi mümkündür.

Bu kapsamda yabancı uyruklu hemşireler, Türkiye’de çalışabilmek için aşağıdaki koşulları sağlamalıdır:

• Hemşirelik diplomasının Yükseköğretim Kurulu (YÖK) tarafından denkliğinin onaylanmış olması,
• Sağlık Bakanlığı tarafından mesleki yeterlilik tescilinin yapılması,
• Türkiye’de yasal ikamet izni bulunması,
• Çalışacağı sağlık kurumuyla yapılmış resmî iş sözleşmesi veya davet yazısı,
• Türkçe dil yeterliliğini gösteren belge (genellikle en az B2 seviyesi).

Yabancı uyruklu hemşire alımları, genellikle özel hastaneler, uluslararası sağlık kuruluşları veya sağlık turizmi kapsamında hizmet veren merkezlerde yapılmaktadır. Başvuru sürecinde belgelerin tamamının Türkçe tercümesi ve noter onayı aranır.

Sağlık Bakanlığı Yabancı Uyruklu Doktor Alımı

Türkiye’de yabancı uyruklu doktor alımı, hem Sağlık Bakanlığı hem de Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından belirlenen yasal prosedürlere tabidir. 1219 sayılı Tababet ve Şuabatı San’atlarının Tarzı İcrasına Dair Kanun uyarınca tıp mesleğini icra edebilmek için bazı şartların sağlanması zorunludur.

Sağlık Bakanlığı, ihtiyaç duyulan alanlarda yabancı hekim istihdamına belirli koşullar altında izin verebilmektedir. Bu izin süreci özellikle Sağlık Turizmi Yetki Belgesi bulunan hastaneler, özel sağlık kuruluşları veya uluslararası iş birliği kapsamındaki projelerde görev alacak doktorlar için geçerlidir.

Yabancı uyruklu bir doktorun Türkiye’de çalışabilmesi için aşağıdaki şartların yerine getirilmesi gerekir:

• Tıp diplomasının Yükseköğretim Kurulu (YÖK) tarafından denkliğinin onaylanması,
• Sağlık Bakanlığı Tescil Belgesi alınması,
• Türkiye’de geçerli ikamet izni ve çalışma izninin bulunması,
• Türkçe dil yeterlilik belgesi (en az B2 seviyesi),
• Çalışacağı kurumla yapılmış resmî iş sözleşmesi veya davet mektubu,
• Adli sicil kaydı ve sağlık raporu.

Sağlık Bakanlığı, genellikle uzman doktor, konsültan hekim veya sağlık turizmi alanında görev alacak hekimler için bu izinleri değerlendirir. Bunun dışında, uluslararası sağlık iş birlikleri veya acil durum insani yardım programları kapsamında da sınırlı sayıda yabancı doktor istihdamına izin verilebilmektedir.

Başvurular genellikle ilgili kurum aracılığıyla Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü’ne yapılır ve süreç sonunda uygun bulunan adaylara Sağlık Bakanlığı onaylı çalışma izin belgesi düzenlenir.

Yabancı Uyruklu Doktorlarda Mecburi Hizmet Uygulaması

Türkiye’de mecburi hizmet (zorunlu hizmet), 3359 sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu kapsamında, tıp fakültesi mezunu Türk vatandaşlarının belirli sürelerle kamu kurumlarında görev yapmalarını zorunlu kılan bir uygulamadır. Ancak bu yükümlülük, yabancı uyruklu doktorlar için aynı şekilde geçerli değildir.

Yabancı uyruklu doktorlar, Türkiye’de yalnızca çalışma izni ve Sağlık Bakanlığı onayı ile görev yapabilirler. Bu kişiler, Türk vatandaşlarına uygulanan mecburi hizmet yükümlülüğüne tabi değildir. Çünkü mecburi hizmet; Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olma şartına bağlı olarak uygulanır ve kamusal görev yükümlülüğünün bir parçasıdır.

Bununla birlikte bazı özel durumlar bulunmaktadır:

• Türkiye’de tıp eğitimi almış yabancı uyruklu doktorlar, mezuniyet sonrası denklik ve çalışma izni sürecini tamamladıktan sonra mecburi hizmet yerine özel veya yabancı sermayeli sağlık kuruluşlarında çalışabilirler.
• Vatandaşlık başvurusunda bulunan veya çifte vatandaşlığı bulunan doktorlar, Türk vatandaşı statüsü kazandıklarında mecburi hizmet yükümlülüğüne dahil edilirler.
• Sağlık turizmi kapsamında istihdam edilen yabancı hekimler veya uluslararası iş birliği projelerinde görev alan doktorlar, sözleşme süresi boyunca yalnızca proje kapsamındaki görevlerini yürütür; mecburi hizmet yükümlülüğü bulunmaz.

Kısacası, yabancı uyruklu doktorlar Türkiye’de mecburi hizmet yapmak zorunda değildir. Ancak, Türk vatandaşlığına geçmeleri durumunda, diğer hekimler gibi Sağlık Bakanlığı tarafından belirlenen süre ve bölgelerde zorunlu hizmet yükümlülüğüne tabi olurlar.