72. Madde Trafik Cezası Nedir?

Trafik güvenliği yalnızca hız sınırlarıyla değil, sürüş esnasında dikkati dağıtan ses, müzik, görüntü ve haberleşme cihazlarının doğru kullanımıyla da sağlanır. Karayolları Trafik Kanunu’nun 72. maddesi, bu cihazların araç içinde hangi şartlarda bulundurulabileceğini ve kullanılabileceğini açıkça düzenler; kamunun huzurunu bozacak, sürücünün dikkatini dağıtacak uygulamaları yasaklar.

72. Madde Ne Diyor?

72. madde; araçlarda ses, müzik, görüntü ve haberleşme cihazlarının sadece yönetmelikte belirtilen şartlara uygun olarak ve kamunun rahat ve huzurunu bozmayacak şekilde bulundurulup kullanılabileceğini söyler. Bu hüküm, hem sürücünün dikkatinin dağılmamasını hem de çevrede yaşayanların ve diğer yol kullanıcılarının rahatsız edilmemesini amaçlar.

2025 Yılı 72. Madde Ceza Tutarı

2025 yılı için 72. maddeye aykırı davranışların yaptırımları şöyledir:

• İdari Para Cezası: 993 TL (sürücülere uygulanır).
• Peşin Ödeme İndirimi: %25 indirimle 744,75 TL olarak tahsil edilir. (İndirimli tutar tablodaki “%25 indirimli” sütununda gösterilmiştir.)
• Ceza Puanı: 10 puan. 2025
• İdari Tedbir: Uygunsuz cihazlar araçtan söktürülür. 2025

Not: 72. madde, yalnızca para cezası vermekle kalmaz; uygunsuz cihazların sökülmesini de öngörür. Bu yönüyle, ihlalin tespiti halinde yalnızca mali bir yaptırım değil, araca yönelik teknik/idari bir müdahale de söz konusu olur. 2025

Hangi Davranışlar 72. Maddeye Aykırıdır?

Aşağıdaki davranışlar 72. madde kapsamında cezai işleme konu olabilir:

• Araç içi ses sistemini, özellikle gece saatlerinde ve yerleşim alanlarında dışarıya taşacak kadar yüksek sesle kullanmak; mahalle, cadde veya kavşaklarda kamunun huzurunu bozacak seviyede müzik yayını yapmak.
• Araca sonradan eklenen yüksek watt’lı hoparlörler, dış mekâna yönlendirilmiş ses çıkışları veya benzeri düzeneklerle çevreyi rahatsız edecek yayınlar yapmak.
• Yönetmeliğe aykırı biçimde monte edilmiş, sürücünün görüş alanını ve dikkatini dağıtan görüntü ekranları (film/video oynatan ekranlar gibi) kullanmak.
• Haberleşme veya eğlence cihazlarını, montaj ve kullanım şartlarına aykırı şekilde araçta bulundurmak ya da kullanmak.

72. Madde mi, 73/c mi? (Telefon Kullanımı Hakkında)

Sürüş esnasında telefonu elle kullanmak (konuşmak, mesajlaşmak vb.) 72. madde kapsamında değil, 73/c kapsamındadır. 73/c’ye göre; seyir halinde cep veya araç telefonunu ele alarak kullanmak ayrı bir ihlaldir ve 2.167 TL idari para cezası uygulanır. Ayrıca, telefonun ele alınmadan, çeşitli elektronik sistemler üzerinden kullanılması halinde (ör. eller serbest sistemleri) bu hüküm uygulanmaz.

Özetle: Yüksek ses/montaj aykırılığı → 72. madde; telefonu elle kullanma → 73/c. İki ihlal farklıdır ve farklı yaptırımları vardır.

Görüntü ve Ses Cihazları Araçta Nasıl Kullanılmalı?

• Ses seviyesi: Araç içi müziği dışarıdan duyulmayacak ve çevreyi rahatsız etmeyecek seviyede tutun. Bu, özellikle gece saatlerinde ve hassas bölgelerde (hastane, okul, ibadethane çevresi gibi) önemlidir.
• Görüntü ekranları: Sürücünün doğrudan izleme alanında film/video oynatan ekran bulundurmayın; varsa arka koltuk yolcularına yönelik ekranları tercih edin.
• Montaj ve teknik uygunluk: Cihazlar yönetmelik hükümlerine uygun şekilde monte edilmeli; görüşü engellememeli ve sürüş güvenliğini etkilememelidir.
• Eller serbest kullanımı: Haberleşme ihtiyacı varsa, telefonu ele almayan çözümleri (entegrasyonlu araç sistemleri, kulaklık/BT bağlantıları gibi) kullanın; 73/c kapsamındaki ihlali böylece önlersiniz.

Sökme Yaptırımı Nasıl Uygulanır?

Tespit edilen ihlallerde, para cezasına ek olarak uygunsuz cihazlar araçtan söktürülür. Bu işlem, trafik zabıtası tarafından yaptırılabilir; sürücü/işleten, cihazları mevzuata uygun hale getirmek veya söktürmekle yükümlüdür. İdari tedbirin amacı tekrar eden ihlalleri önlemek ve kamusal huzuru korumaktır.

Uygulamada Karşılaşılan Örnekler

• Gece mahalle içinde yüksek sesle gezen araçlar: Açık camdan dışarı taşan müzikle çevre rahatsız ediliyorsa 72. madde kapsamında ceza ve sökme uygulanabilir.
• Sürücünün görüş alanındaki ekranlar: Araç hareket halindeyken film/video oynatan ön panel ekranları dikkati dağıtıyorsa ihlal oluşur.
• Modifiye ses sistemleri: Dışarıya yönelik hoparlör/anfilerle gürültü veren kurulumlar yönetmeliğe aykırı montaj ve kullanım sayılabilir.
• Seyir halinde telefonu ele almak: Bu durum 73/c kapsamındadır ve 72 ile karıştırılmamalıdır; eller serbest kullanım ise istisna olarak kabul edilir.

Ceza Tebliği, Ödeme ve İtiraz

• Tebliğ: Ceza, denetim esnasında düzenlenebileceği gibi plaka üzerinden de tebliğ edilebilir.
• Ödeme: İdari para cezalarında peşin ödeme indirimi uygulanabilir; 72. madde özelinde tabloda %25 indirimli tutar ayrıca gösterilmiştir (744,75 TL).
• İtiraz: Ceza kararının hatalı olduğunu düşünüyorsanız; olay yeri görüntüleri, tanık beyanları, teknik raporlar gibi delillerle başvuruda bulunarak yasal itiraz yoluna gidebilirsiniz. (Genel itiraz usulü sulh ceza hâkimliklerine başvuruyu içerir.)

Pratik ipucu: İtiraz etmeyi planlasanız bile ödeme/indirim sürelerini kaçırmamak için süreleri dikkatle takip edin; itiraz kabul edilirse iade süreçleri işletilir.

Bu Cezadan Kaçınmak İçin Neler Yapılmalı?

• Ses seviyesini makul düzeyde tutun; camlar açıkken dışarıdan duyulmayacak şekilde ayarlayın.
• Araç içi ekranları sürücünün doğrudan görüş alanı dışında konumlandırın; yolcu ekranlarını tercih edin.
• Cihazların montajını yetkili servislerde, mevzuata uygun şekilde yaptırın; kablo, aparat ve ekran yerleşimlerini güvenli sürüş ilkelerine göre belirleyin.
• Telefon kullanımı gerekiyorsa eller serbest çözümleri tercih edin; telefonu ele almayın.
• Seyir halinde çevrenin huzurunu bozacak davranışlardan kaçının; yerleşim bölgelerinde özellikle dikkatli olun.

Sonuç

72. madde, araç içindeki ses, görüntü ve haberleşme cihazlarının huzuru bozmayacak ve güvenliği tehlikeye atmayacak şekilde kullanılmasını zorunlu kılar. 2025’te ihlal halinde 993 TL idari para cezası, %25 indirimli 744,75 TL peşin ödeme imkânı, 10 ceza puanı ve cihazların araçtan söktürülmesi gündeme gelir. Sürücüler; ses seviyesini makul tutarak, ekranları doğru konumlandırarak ve eller serbest çözümler kullanarak hem cezadan kaçınabilir hem de güvenli sürüş ve kamusal huzur için üzerlerine düşeni yapabilirler.