Polis Kılık Kıyafet Yönetmeliği Cezası, Sivil Polis, Egm

Bu yazımızda; Danıştay 5. Dairesi’nin, polis memurunun resmi kıyafetle göreve gelmesi gerekirken resmi kıyafetinin çamura batması üzerine Emniyet Kıyafet Yönetmeliği’ne aykırı şekilde sivil kıyafetle göreve geldiği iddiasıyla verilen kınama disiplin cezasını onayan yerel mahkeme kararını bozduğu kararı paylaştık.

Polis Kılık Kıyafet Yönetmeliği Cezası

Polis kılık kıyafet yönetmeliği emniyet hizmetleri sınıfı mensuplarının kılık ve kıyafetinde birlik ve beraberliği sağlamak, giyecek ve teçhizatın renk, cins, biçim, kullanma zamanı ve tarzını belirlemek amacıyla hazırlanmıştır. Bu yönetmeliğe uymamanın cezası ise 7068 sayılı Kanunda düzenlenmiştir. 7068 sayılı kanun ‘’Genel Kolluk disiplin hükümleri, Emniyet Genel Müdürlüğü, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı personeline ilişkin disiplinsizlik ve cezaları, disiplin amirlerini ve kurullarını, disiplin soruşturma usulü ile diğer ilgili hususları düzenlemektedir. Genel olarak disiplin cezaları şunlardır:

a) Uyarma cezası: Personele görevinin icrasında veya hal ve hareketlerinde daha dikkatli olması gerektiğinin yazı ile bildirilmesidir. 

b) Kınama cezası: Personele görevinin icrasında veya hal ve hareketlerinde kusurlu olduğunun yazı ile bildirilmesidir. 

c) Aylıktan kesme cezası: Disiplin cezası verilen personelin, fiilin ağırlık derecesine göre zam ve tazminatlar hariç brüt aylığından on beş günlüğe kadar kesinti yapılmasıdır. Ceza, aylığı tahakkuk ettiren birimce personelin aylığından kesilmek suretiyle yerine getirilir. Aylıktan kesme tam Türk Lirası üzerinden yapılır ve kuruşlar dikkate alınmaz.

ç) Kısa süreli durdurma: Personelin bulunduğu kademede ilerlemesinin dört, altı veya on ay süre ile durdurulmasıdır.

d) Uzun süreli durdurma: Personelin bulunduğu kademede ilerlemesinin on iki, on altı, yirmi veya yirmi dört ay süre ile durdurulmasıdır.

e) Meslekten çıkarma: Personelin emniyet, jandarma ve sahil güvenlik teşkilatlarında bir daha çalıştırılmamak üzere meslekten çıkarılmasıdır.

f) Devlet memurluğundan çıkarma: Personelin bir daha Devlet memurluğuna atanmamak üzere memurluktan çıkarılmasıdır.

Kılık kıyafet yönetmeliğine uyulmamasının cezası 7068 Sayılı Kanunun 8/3/a-18 maddesi uyarınca ” Kılık kıyafet ile ilgili olarak mevzuatta belirlenmiş kurallara uymamak” başlığıyla genel olarak cezalandırılmıştır.

7068 sayılı kanunun 8. Maddesinin 3.fıkrasında 3 günlük aylıktan kesme cezası gerektiren fiiller açıklanmaktadır. Kılık kıyafet ile ilgili mevzuatta belirlenmiş kurallara uyulmamasının cezası da 3 günlük aylıktan kesme cezasıdır. Aylıktan kesme cezası Disiplin cezası verilen personelin, fiilin ağırlık derecesine göre zam ve tazminatlar hariç brüt aylığından on beş günlüğe kadar kesinti yapılmasıdır.

4. fıkrada ise dört ila on günlüğe kadar aylıktan kesme cezasını gerektiren fiiller; açıklanmaktadır. İzin verilen haller dışında üniforma giymemek.  4 ila 10 gün arasında aylıktan kesme cezası gerektirmektedir. 

Sivil Polis Kılık Kıyafet Yönetmeliği

Emniyet Hizmetleri Sınıfı Mensupları Kıyafet Yönetmeliğine göre: Sivil elbise ile çalışanlar, mülki idare amiri tarafından mevsim veya görev gereği başka türlü giyime izin verilen haller dışında, elbise ve gömlek giymiş ve kravat takmış olarak görevde bulunmak zorundadırlar. 

Elbiseler temiz, düzgün, ütülü ve sade; ayakkabılar ise kapalı, temiz ve boyalı olmalıdır.  Sivil olarak görev yapan bayan amir ve memurlar, görev sırasında kolsuz ve çok açık yakalı gömlek bluz veya elbise, vücuda yapışan (strech) kot ve benzeri pantolonlar ile terlik ve sandalet tipi ayakkabı giyemezler. Etek boyu dizden yukarı ve yırtmaçlı olamaz.

Hangi görev türlerinde hangi makam ve görevde bulunanların sivil elbise giyeceği, Emniyet Genel Müdürlüğünün teklifi üzerine Bakanlıkça tespit edilecektir. 

Sivil Polis Nasıl Olunur?

Sivil polis olmak, Türkiye’de Emniyet Genel Müdürlüğü bünyesinde görev almak isteyen adaylar için belirli eğitim ve sınav süreçlerini gerektirir. Öncelikle adayların Polis Meslek Yüksekokulu (PMYO), Polis Meslek Eğitim Merkezi (POMEM) veya Polis Amirleri Eğitim Merkezi (PAEM) gibi kurumlardan mezun olmaları zorunludur. Bu kurumlara giriş için KPSS puanı, fiziksel yeterlilik sınavı, mülakat ve güvenlik soruşturması aşamalarının başarıyla tamamlanması gerekir.

Sivil polisler genellikle asayiş, istihbarat, organize suçlar veya terörle mücadele gibi alanlarda gizli görevler yürütür. Bu nedenle, disiplinli, gizlilik kurallarına bağlı ve yüksek dikkat becerisine sahip olmaları önemlidir. Eğitim sürecini tamamlayan ve gerekli şartları karşılayan adaylar, Emniyet Genel Müdürlüğü’nün atama sistemi doğrultusunda sivil görevlerde istihdam edilir.

Sivil Polis Sakal Bırakabilir mi?

Sivil polislerin sakal bırakması genel olarak yasaktır. Her ne kadar sivil polisler görev esnasında üniforma giymiyor olsalar da, Emniyet Teşkilatı Disiplin Tüzüğü ve ilgili yönetmelikler tüm polis personelini kapsar. Bu nedenle sivil görevde bulunan polis memurları da temiz, düzenli ve resmi görünüme uygun bir şekilde görev yapmakla yükümlüdür.

Polis Saç Sakal Yönetmeliği

Polis amir ve memurları için saç ve sakal konuları Emniyet Hizmetleri Sınıfı Mensupları Kıyafet Yönetmeliğinde düzenlenmiştir. Polisler, hiçbir şekilde sakal ve bıyık bırakamaz. Saçlar, kep giyildiğinde dışarı taşmayacak uzunlukta kesilmelidir. Favoriler kulak deliği hizasını geçmemelidir. Ancak görevin özelliğine göre ve en üst birim amirinin izni ile bu hususlar serbest bırakılabilir.

Kadın amir ve memurlar tırnak uzatamaz, makyaj, saç modelleri ve renklerinde abartıya kaçamaz, ziynet eşyası ve benzeri takılar takamazlar. Uzun saç bırakan kadın polis memurları saçlarını toplar, dağınık bırakamazlar. Kısa saç bırakan kadın polis memurları saç uzunlukları omuz hizasını geçemez ve dağınık olamaz. Kadın polis memurları, saç uzunluklarına bakılmaksızın, saçları dağınık, dikkat çekecek ve resmi üniformaya yakışmayacak şekilde olamaz. 

Polis Kep Takmamanın Cezası

Polislerin kep takmaması diğer fiiller gibi kılık kıyafet mevzuatına uyulmaması kapsamına girmektedir. 7068 sayılı kanunun 8. Maddesinin 3.fıkrasında 3 günlük aylıktan kesme cezası gerektiren fiiller açıklanmaktadır. Kılık kıyafet ile ilgili mevzuatta belirlenmiş kurallara uyulmamasının cezası da 3 günlük aylıktan kesme cezasıdır. Aylıktan kesme cezası Disiplin cezası verilen personelin, fiilin ağırlık derecesine göre zam ve tazminatlar hariç brüt aylığından on beş günlüğe kadar kesinti yapılmasıdır gireceği için 3 günlük aylıktan kesme ve 3 ceza puanı verilecektir.

 Danıştay

Danıştay 5. Daire Başkanlığı         2016/15918 E.  ,  2019/4129 K.
(Danıştay: Polis – Resmi – Sivil – Emniyet Kıyafet Yönetmeliği – Disiplin Cezası – Kınama)

“İçtihat Metni”

T.C.
D A N I Ş T A Y
BEŞİNCİ DAİRE
Esas No : 2016/15918
Karar No : 2019/4129

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
KARŞI TARAF (DAVALI) :…Valiliği / …
İSTEMİN KONUSU :… İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Polis memuru olarak görev yapan davacının, … İl Emniyet Müdürlüğü’nde görev yaptığı dönemde, “Emniyet Hizmetleri Sınıfı Mensupları Kıyafet Yönetmeliğine aykırı biçimde giyinmek, eksik kuşamla göreve çıkmak, görev yeri kol arması ve sicil numarasını takmamak” fiilini işlediğinden bahisle Emniyet Teşkilatı Disiplin Tüzüğü’nün 5/A-3. maddesi uyarınca 3 günlüğe kadar aylık kesimi cezasıyla cezalandırılması gerekmekte ise de, anılan Tüzüğün 15. maddesi uyarınca bir alt ceza uygulanarak “kınama” cezasıyla cezalandırılmasına ilişkin 28/01/2008 tarih ve … sayılı … Valiliği İl Polis Disiplin Kurulu kararının iptali istenilmiştir.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:…sayılı kararda; davacının, 28/08/2007 günü cezaevindeki görevine resmi kıyafeti dışında sivil kıyafetle gittiği hususunun amiri tarafından tutulan tutanakla tespit edilmesi, kendisinin de alınan ifadesinde belirtilen tarihte resmi kıyafetle göreve gelmediğini doğrulaması karşısında, davacının üzerine atılı ”Emniyet Hizmetleri Sınıfı Mensupları Kıyafet Yönetmeliğine aykırı biçimde giyinmek, eksik kuşamla göreve çıkmak, görev yeri kol arması ve sicil numarası takmamak” fiilini işlediğinin sabit olduğu anlaşıldığından, dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır. Davacının minibüste düşmesi sebebiyle sivil kıyafetle göreve gittiği yönündeki mazeretine ise; bu durumla ilgili bir rapor almaması ve durumu amirine bildirmemesi nedeniyle itibar edilmediği belirtilmiştir. Belirtilen gerekçelerle davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: Davacı tarafından; minibüsten düştüğü, resmi kıyafeti çamur içinde kaldığından mecbur kaldığı için göreve sivil kıyafetle gittiği belirtilerek dava konusu işlemin hukuka aykırı olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından; dava konusu işlemin hukuka uygun olduğu belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’IN DÜŞÜNCESİ : İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Beşinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Polis memuru olarak görev yapan davacının, … İl Emniyet Müdürlüğü’nde görev yaptığı dönemde, “Emniyet Hizmetleri Sınıfı Mensupları Kıyafet Yönetmeliğine aykırı biçimde giyinmek, eksik kuşamla göreve çıkmak, görev yeri kol arması ve sicil numarasını takmamak” suçunu işlediğinden bahisle Emniyet Teşkilatı Disiplin Tüzüğü’nün 5/A-3. maddesi uyarınca 3 günlüğe kadar aylık kesimi cezasıyla cezalandırılması gerekmekte ise de, anılan Tüzüğün 15. maddesi uyarınca bir alt ceza uygulanarak “kınama” cezasıyla cezalandırılmasına karar verilmiştir.
Bunun üzerine temyizen incelenen dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
Emniyet Teşkilatı Disiplin Tüzüğünün 5/A-3. maddesinde, “Emniyet Hizmetleri Sınıfı Mensupları Kıyafet Yönetmeliğine aykırı biçimde giyinmek, eksik kuşamla göreve çıkmak, görev yeri kol arması ve sicil numarasını takmamak” fiili, 3 günlüğe kadar aylık kesimi cezasını gerektiren eylem, işlem, tutum ve davranışlar arasında sayılmıştır.

Emniyet Teşkilatı Disiplin Tüzüğünün 15. maddesinde ise, “Kararın verildiği güne kadar geçmiş hizmetleri olumlu ve sicilleri iyi olan memurlara bu Tüzükte gösterilen cezanın bir derece aşağısı uygulanabilir.” hükmüne yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Soruşturma raporunun incelenmesinden, davacının 28/08/2007 tarihinde cezaevinde görevli olduğu, görevine gitmek üzere evinden çıkıp minibüse bindiği sırada düşmesi nedeniyle, resmi kıyafetleri çamur olduğundan sivil kıyafetle göreve gitmek durumunda kaldığı anlaşılmıştır.

Bu durumda, davacıya isnat edilen “Emniyet Hizmetleri Sınıfı Mensupları Kıyafet Yönetmeliğine aykırı biçimde giyinmek, eksik kuşamla göreve çıkmak, görev yeri kol arması ve sicil numarasını takmamak” fiilinin sübut bulmadığı anlaşıldığından, kınama cezası ile cezalandırılmasına ilişkin işlemde hukuka uygunluk görülmemiştir.

Bu itibarla, davanın reddine ilişkin İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1.2577 sayılı Kanun’un 49. maddesine uygun bulunan davacının temyiz isteminin kabulüne,
2.Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin temyize konu … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanun’un (geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (onbeş) gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 12/06/2019 tarihinde esasta oybirliği, gerekçede oyçokluğuyla karar verildi.

(X) KARŞI OY:

Olayda, davacının soruşturma aşamasında verdiği ifadesinde; “Düştüğüm sırada pantolonum zedelendi ve çamur içinde kaldı. İstenirse zedelenen pantolonumu sunabilir, bu hususu ispatlayabilirim.” şeklinde beyanda bulunmasına karşın, bu husus incelenmeden eksik incelemeye dayanılarak tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı, İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği oyuyla çoğunluk kararına gerekçe yönünden katılmıyorum.