Yoklama Kaçağı Cezası 2025 Bakaya Kalmak Yakalanmak

Yazar: Av. Fatih Tahancı

Eylül 25, 2025

Güncellenme Tarihi: Eylül 25, 2025

Türkiye’de askerlik hizmeti, her Türk vatandaşı için yerine getirilmesi zorunlu bir görevdir. Ancak bazı durumlarda yükümlüler, yoklama döneminde gerekli işlemleri yapmayarak “yoklama kaçağı” statüsüne düşebilmekte ya da sevk tarihine uymayarak “bakaya kalmak” durumuyla karşı karşıya kalabilmektedir. Bu hallerde, 2025 yılı yoklama kaçağı cezası ve bakaya kalmak cezası güncel idari para cezaları ve yasal yaptırımlar çerçevesinde uygulanmaktadır. Özellikle yakalanma halinde cezaların artması, konunun önemini daha da artırmaktadır. Bu yazıda, yoklama kaçağı ve bakaya kavramları arasındaki farkları, 2025 güncel cezalarını, ödeme yöntemlerini ve hukuki süreci detaylı şekilde inceleyeceğiz.

Yoklama Kaçağı Nedir, Yoklama Kaçağı Cezası , bedelli yapabilir mi, tecil ettirebilir mi, Asker Kaçağı Cezası, asker kaçağı bedelli yapabilir mi, yoklama kaçağı durumuna düşmemek için ne yapılabilir? 7129 Sayılı Askeralma Kanunu’nun 24. Maddesinde düzenlenmiştir.

Sayfa İçeriği

MADDE 24- “(1) Barışta, kabul edilebilir bir özrü olmaksızın;
a) Yoklama kaçakları ve saklılar için, yoklama kaçağı kaldıkları tarihten,
b) Bakayalar için, bakaya kaldıkları tarihten,
c) Geç iltihak bakayaları için, kendilerine tanınan yol süresinin bitiminden,
ç) Yedeklerden çağrılanlar için, birlikte işleme tabi olanların en son gönderilme tarihinden,
itibaren kaçak kaldıkları gün süresi kadar idari para cezası ile cezalandırılır. Bunlardan kendiliğinden gelenler her gün karşılığı 5 Türk lirası, yakalananlar ise her gün karşılığı 10 Türk lirası idari para cezası ile cezalandırılır. Bu fıkra kapsamında belirlenen idari para cezalarının yeniden değerlendirmesinde 30/3/2005 tarihli ve 5326 sayılı Kabahatler Kanununun 17 nci maddesinin yedinci fıkrası, bir Türk lirasının küsuru dikkate alınarak uygulanır. İdari para cezaları tebliğinden itibaren bir ay içinde ödenir.

(2) Yapılan muayenelerinde askerliğe elverişli olmadıkları anlaşılanlar, askerlikten muafiyet hakkı olanlar ile bu Kanunda belirtilen nedenlerle erteleme hakkı olduğu hâlde süresi içerisinde işlem yaptırmayanlara erteleme sürelerine denk gelen günler için idari para cezası uygulanmaz.

(3) İdari para cezası vermeye yetkili makam; askerlik şubesine bizzat müracaat eden yükümlüler için müracaat ettiği, kolluk kuvvetleri tarafından getirilen yükümlüler için ise getirildiği askerlik şubesi başkanı; bunun dışındaki durumlar için ise nüfusa kayıtlı olduğu yer askerlik şubesi başkanıdır. Yükümlünün bizzat müracaat ettiği veya getirildiği askerlik şubesi başkanınca uygulanan idari para cezası derhâl yükümlünün nüfusa kayıtlı olduğu yer askerlik şubesi başkanlığına bildirilir.”

YOKLAMA KAÇAĞI NEDİR ?

Yoklamada bulunmayan bulunamadıklarına dair bu kanunda yazılı bir mazeret gösterememiş olanlara denilmektedir. Yoklama kaçakları, askerlik ödevlerini yerine getirmek maksadıyla yakalanmaları için Milli Savunma Bakanlığınca İçişleri Bakanlığına, askerlik şubelerince de mahallin en büyük mülki amirine bildirilirler. Yakalanarak muhafaza altına alınan yükümlüler, vakit geçirmeksizin ve en geç yirmi dört saat içerisinde en yakın askerlik şubesine getirilirler. Askerlik şubesince teslim alınamayan yükümlüler, ilgili kolluk kuvveti tarafından hazırlanan tutanağa istinaden derhal serbest bırakılırlar.

Yoklama Kaçağı ve Bakaya Nedir? Aradaki Farklar

Yoklama Kaçağı Ne Demek?

Yoklama kaçağı, askerlik çağına gelen yükümlülerin, belirlenen yoklama döneminde askerlik şubesine başvurmaması ya da e-Devlet üzerinden yoklama işlemlerini tamamlamaması durumunda ortaya çıkan bir statüdür. Bu durumda kişi, askerliğe elverişli olup olmadığının tespitine dair resmi işlemlerini zamanında yerine getirmemiş sayılır.

Kanun gereği yoklama işlemini zamanında yaptırmayanlar, “yoklama kaçağı” olarak kabul edilir ve her geçen gün için idari para cezasına tabi tutulur.

Bakaya Ne Demek?

Bakaya kalmak ise yoklama kaçağından farklı bir durumdur. Burada yükümlü, yoklama işlemini yapmış, askerliğe elverişli bulunmuş ancak sevk tarihinde birliğine katılmamış veya sevk evrakını teslim almamış kişileri ifade eder. Yani kısaca, yoklamasını yaptırmış ama sevk emrine uymayan kişiler bakaya sayılır.

Bu iki durum arasındaki temel fark şudur:

Yoklama kaçağı → Yoklama işlemini hiç yaptırmamış kişidir.
Bakaya → Yoklamasını yaptırmış ama birliğine katılmamış kişidir.

2025 Yılı Güncel Yoklama Kaçağı ve Bakaya Cezaları

Askeralma Kanunu’nun 24. maddesi uyarınca, yoklama kaçağı veya bakaya kalan yükümlülere idari para cezası uygulanır. 2025 yılı için belirlenen güncel cezalar aşağıdaki gibidir:

Durum	Kendiliğinden Gelenler	Yakalananlar
Yoklama Kaçağı	Günlük 46,32 TL	Günlük 92,65 TL
Bakaya	Günlük 46,32 TL	Günlük 92,65 TL

Burada dikkat edilmesi gereken nokta, yakalananların cezalarının iki katına çıkmasıdır. Kendi isteğiyle askerlik şubesine başvuran kişiler daha düşük oranda ceza öderken, kolluk kuvvetleri tarafından yakalananların cezası günlük daha yüksek miktardan hesaplanır.

Ayrıca, bu para cezalarının tebliğden itibaren 1 ay içinde ödenmesi zorunludur. Ödeme yapılmadığı takdirde cezalar, vergi dairelerine bildirilir ve yasal yollarla tahsil edilir.

YOKLAMA KAÇAĞI OLANLAR BEDELLİ ASKERLİK YAPABİLİRLER Mİ ?

Yoklama kaçağı, saklı veya bakaya olup bedelli askerlik hizmetinden yararlanabilecek, ancak bunun için “ek bedel” ödemeleri gerekecek. Bu durumdakiler, normal bedelli askerlik ücretinin yanısıra, yoklama kaçağı, saklı veya bakaya kaldıkları tarihten, bedelli askerlikten yararlanmak için başvurdukları tarihe kadar geçen sürenin her bir yılı için, 40 bin ek gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucunde elde edilen miktar kadar ek bedel ödeyecek.

YOKLAMA KAÇAĞI YURT DIŞINA ÇIKABİLİR Mİ ?

23 Eylül 2010 yılına kadar vergi borcu ve asker kaçağı, bakaya durumunda olanlar yurt dışına çıkış yapmaları yasaktı. Ancak 23 Eylül 2010 yılında Anayasanın “Yerleşme ve Seyahat Hürriyeti” başıklı 23. maddesinde yapılan değişiklikle kişilerin yurt dışına çıkmaları konusundaki yasaklamalar sınırlandırıldı. Bu yasal düzenleme ile “vatandaşın yurt dışına çıkma hürriyeti, ancak suç soruşturması veya kovuşturması sebebiyle hakim kararına bağlı olarak sınırlanabilir” şeklinde açık bir hüküm konuldu. Yani hakim kararı olmadan hiç bir kurum ve merci kişilerin yurt dışına çıkmalarını engelleyemez. Yoklama ve asker kaçağı durumunda olanlar hakkında mahkeme tarafından verilmiş bir yurt dışı yasağı bulunmadığı sürece yurt dışına çıkabilirler.

YOKLAMA KAÇAĞI TECİL ETTİREBİLİR Mİ ?

Yoklama kaçağı durumuna düşmüş kişi şubeye gittiğinde veya yakalanıp şubeye götürüldüğünde önce idari para cezasını ödemek zorundadır. Ardından tecil hakkı varsa yoklama ve tecil işlemlerini yaptırarak şubeden ayrılır. Eğer tecil hakkı yok ise sevk işlemi ertelemelerin bittiği tarihi takip eden ilk mesai günü için yapılır ve yükümlü serbest bırakılır. Eğer yükümlü sevk tarihinde yine askere gitmez ise bu kez de bakaya kalır.

Yoklama Kaçağı ve Bakaya Durumlarında Hukuki Süreç

Yoklama Kaçağı Olunca Ne Oluyor?

Yoklama kaçağı durumuna düşen kişiler hakkında ilk aşamada idari para cezası uygulanır. Eğer yükümlü kendi rızasıyla askerlik şubesine gidip işlemlerini tamamlarsa, daha düşük miktarda ceza ile karşılaşır. Ancak yakalanma halinde ceza miktarı iki katına çıkar.

Yani, kişinin gönüllü olarak başvurusu her zaman lehine bir durumdur. Buna rağmen yükümlülüklerini erteleyen ve defalarca yoklama kaçağı durumuna düşen kişiler, hem daha yüksek cezalarla karşılaşır hem de adli sürecin başlaması riskiyle karşı karşıya kalır.

Asker Kaçağı Yakalanırsa Ne Olur?

Yoklama kaçağı veya bakaya olarak yakalanan kişiler, kolluk kuvvetleri tarafından en yakın askerlik şubesine götürülür. Bu durumda uygulanan ceza, kendiliğinden başvuruya göre iki katına çıkar ve idari para cezası tahsil edilir.

Özellikle 3 kez yakalanma halinde, dosya hazırlanarak ilgili Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilir ve yükümlü hakkında adli süreç başlatılır. Bu nedenle, yakalanmadan önce şubeye başvurmak, kişinin hem ceza yükünü azaltır hem de adli süreci önler.

Bakaya Kalma Suçu ve Yasal Durum

Son yıllarda sosyal medyada sıkça dile getirilen “bakaya kalmak suç olmaktan çıktı” iddiaları gerçeği yansıtmamaktadır. Bakaya kalmak halen suç kapsamındadır ve bu statüye düşenler ciddi yaptırımlarla karşılaşabilmektedir.

Özellikle sevk emrine rağmen birliğine katılmayanlar hakkında yalnızca para cezası değil, aynı zamanda savcılık tarafından soruşturma da açılabilmektedir. Bu nedenle “bakaya kalmak sadece ceza ödemekle sonuçlanır” düşüncesi yanlıştır.

Yoklama Kaçağı ve Bakaya Cezası Ödeme İşlemleri

Yoklama Kaçağı Cezası Ödeme Nasıl Yapılır?

Yoklama kaçağı cezası veya bakaya cezası, resmi yollarla tahsil edilmektedir. 2025 yılı itibarıyla bu cezaların ödenebileceği yöntemler şunlardır:

e-Devlet Üzerinden: e-Devlet kapısında yer alan “Askerlik Para Cezası Ödeme” hizmeti aracılığıyla online olarak ödeme yapılabilir.
Vergi Daireleri: Doğrudan vergi dairesine gidilerek borç ödenebilir.
Banka Şubeleri: Anlaşmalı bankalar aracılığıyla işlem yapılabilir.

Bu cezaların tebliğ tarihinden itibaren 1 ay içinde ödenmesi zorunludur. Aksi takdirde, borç vergi dairelerine aktarılır ve icra yoluyla tahsil edilir.

Yoklama Kaçağı Cezası Affı Var mı?

Sıklıkla merak edilen konulardan biri de “yoklama kaçağı cezası affı”dır. 2025 yılı itibarıyla böyle bir af düzenlemesi bulunmamaktadır. Geçmişte bazı dönemlerde af yasaları çıkarılmış olsa da, güncel durumda cezaların ödenmesi zorunludur.

Askerlik Para Cezası Sildirme İşlemleri

Her ne kadar genel olarak cezalar ödenmek zorunda olsa da, bazı istisnai hallerde askerlik para cezasının silinmesi mümkündür. Bu durumlar arasında:

Askerliğe elverişsiz olduğunun sağlık raporu ile tespit edilmesi,
Kanunen kabul edilen mazeretlerin belgelenmesi,
Erteleme hakkı olanların durumu,

yer almaktadır. Bu belgelerle askerlik şubesine başvurulduğunda, cezaların silinmesi için resmi talepte bulunulabilir.

Askerlik Para Cezası ve Yasal Haklar

Askerlik Para Cezasına İtiraz

Askerlik para cezası, her ne kadar idari bir işlem olsa da, buna karşı itiraz hakkı bulunmaktadır. Ceza tebliğ edildikten sonra 15 gün içinde idare mahkemesine başvuru yapılabilir. İtiraz dilekçesinde:

Cezanın haksız olduğuna dair gerekçeler,
Varsa sağlık raporu veya mazereti gösteren belgeler,
İlgili kanun maddelerine atıflar,

yer almalıdır. Böylece cezanın iptali için hukuki süreç başlatılmış olur.

Yoklama Kaçağı Cezası Askere Gidince Silinir mi?

Sıkça sorulan sorulardan biri de “askere gidince ceza silinir mi?” sorusudur. Hayır, askere gitmek cezanın otomatik olarak silinmesi anlamına gelmez. Kesinleşmiş para cezaları mutlaka ödenmelidir. Ancak sağlık engeli veya kanuni mazeret gibi özel durumlarda cezanın kaldırılması mümkündür.

Uzman Görüşleri

Hukukçuların ortak görüşü, yoklama kaçağı veya bakaya durumuna düşen kişilerin gönüllü şekilde başvurmalarının her zaman daha avantajlı olduğu yönündedir. Çünkü kendiliğinden başvurularda hem daha düşük ceza uygulanır hem de adli süreç ihtimali azalır.

Ayrıca eski askerlik şubesi çalışanlarının tecrübelerine göre, yoklama kaçağı durumuna düşen birçok kişinin en büyük hatası, adres güncellemesi yapmamasıdır. Bu nedenle, resmi tebligatların alınabilmesi için adres bilgilerinin güncel tutulması büyük önem taşır.

Özel Durumlar

Yoklama Kaçağı Kaç Kere Tutanak Yer?

Yoklama kaçağı olarak yakalanan kişi için her seferinde ayrı tutanak düzenlenir ve ayrı ceza uygulanır. Özellikle üçüncü yakalanmadan sonra durum daha ağırlaşır ve adli süreç başlatılır.

Askere Gitmezsek Ne Olur?

“Askere gitmezsek ne olur?” sorusu sıkça sorulmaktadır. Bu durumda kişi asker kaçağı statüsüne girer, hakkında idari para cezası uygulanır ve yakalanması halinde birliğine sevk edilir. Ayrıca kamu kurumlarında çalışma, pasaport işlemleri gibi birçok alanda ciddi kısıtlamalarla karşılaşabilir.

2 Kez Bakaya Kalmak Cezası Nedir?

İkinci kez bakaya kalmak, ilk seferde uygulanan cezanın aynen tekrarlanması anlamına gelir. Ancak ikinci defa bu duruma düşen yükümlüler için adli işlem başlatılma ihtimali çok daha yüksektir.

Askerlik Yoklama Kaçağı Mesajı Gelirse Ne Yapmalı?

Cep telefonuna yoklama kaçağı mesajı gelen yükümlüler şu adımları atmalıdır:

Vakit kaybetmeden en yakın askerlik şubesine başvurmak,
e-Devlet üzerinden yoklama işlemlerini tamamlamak,
Varsa mazeretlerini resmi belgelerle sunmak.

Bu adımların atılması, ceza miktarının artmasını ve adli sürece taşınmasını önler.

Yurt Dışında Yaşayanlar İçin Askerlik Durumu

Yurt dışında yaşayan vatandaşlar için farklı prosedürler uygulanır. Bu kişiler, konsolosluklar aracılığıyla işlem yapabilir ve dövizle askerlik hizmetinden faydalanabilirler. Böylece hem yoklama kaçağı durumundan kurtulurlar hem de idari para cezası ödemek zorunda kalmazlar.

Sık Sorulan Sorular (SSS)

Yoklama kaçağı durumuna düşmemek için ne yapılır?

Askerlik görevini ifa etmesi gereken kimselere yoklama kaçaklığına ilişkin bir mesaj gelmesiyle yoklama kaçağı durumuna düşmemek için neler yapılması gerektiği merak konusu oldu. Söz konusu mesajda kişilerin 30.12.2022 tarihine kadar askerlik işlemlerini tamamlamaları aksi takdirde yoklama kaçağı durumuna düşecekleri bildirildi. Milli Savunma Bakanlığından yapılan açıklamaya göre, kişiler 31 Aralık 2023 tarihine kadar yoklamalarını yaptırmazlarsa Askeralma Kanunu’nun 21. Maddesine göre yoklama kaçağı işlemine tabi tutulacaklar. Yoklama kaçağı durumuna düşmek istenmiyorsa 31.12.2022 tarihine kadar askerlik işlemlerinin tamamlanması gerekmektedir.

Asker kaçağı cezası nedir?

Kendisine celp kağıdı gelmesine rağmen, askerlik işlemlerini yaptırmayanlar asker kaçağı olarak kabul edilir. Yoklama kaçağı, saklı ve bakayalar Askeralma Kanunu’nun 24. Maddesinin 1. Fıkrasına göre cezalandırılır. Söz konusu hükme göre; asker ve yoklama kaçakları idari para cezasıyla cezalandırılırlar. Eğer ki kendiliğinden gelenler olursa bunlar günlüğü 5 TL, yakalananlar ise günlüğü 10 TL’den cezalandırılırlar.

Yoklama kaçağı 3 kez yakalanmak

Yoklama kaçaklarının, askerlik ödevlerini yerine getirmeleri amacıyla yakalandıklarlarına, vakit geçirmeksizin ve en geç yirmidört saat içerisinde en yakın askerlik şubesine getirilirler. Ancak asker kaçakları yakalansalar bile zorla askerlik yaptırılmaları mümkün değildir. Genellikle uygulamada asker kaçakları tutanak imzalayıp serbest bırakıldıkları görülmektedir.

Yoklama kaçağı cezasını ödenmezse ne olur

Kesinleşmiş olan yoklama kaçağı cezaları idari para olduklarından Amme Alacaklılarının Tahsili Usulü Kanunu üzerinden gerçekleşmektedir. Bu sebeple de ödenmeyen borçlar icra takibine dönüşerek haciz işlemleri başlatılmaktadır. Vergi borcuna borç hemen intikal ettiğinden dolayı icra takip işlemleri ivedilikle gerçekleşmektedir.

Yoklama kaçağı zorla askere gider mi?

Yoklama kaçağı ve bakaya terimleri birbirinden farklı olduğundan öncelikle bu terimlerin açıklanmasında fayda vardır. Yoklama kaçağı; yoklamasının yapılması esnasında askerlik şubesine gelmeyenler ve gelmemesinde de haklı bir gerekçe sunmayan kişilerdir. Bakaya ise; yoklamasını yaptırmış, askere sevk için çağrılmış ancak herhangi bir haklı nedeni olamdan sevkin son gününe kadar askerlik şubesine gelmeyenlere denir. Kişi ister yoklama kaçağı isterse bakaya olsun kolluk kuvvetleri tarafından zorla askere götürülemezler. Uygulamada kollluk kuvvetleri bakayaları yakaladıktan sonra tutanak imzalatıp serbest bırakırlar çünkü kimse askere zorla götürülemez.

Asker kaçağı olan işe girebilir mi?

Asker kaçağı olanların özel kurumlarda çalışıp çalışamayacakları işverenin insiyatifine kalmış bir durumdur. Bu durumda işveren asker kaçapı niteliğinde olan birisini çalıştırmak isterse asker kaçağı işe girebilir. Ancak asker kaçakları sigortasız bir işte çalışamazlar. Zira işveren eğer ki askerliğe gitmesi gereken bir kişiyi sigortalı olarak çalıştırırsa asker kaçağı çalıştırmaktan ceza alabilir. Sigortasız işlerde asker kaçaklarının çalışmasında sakınca yoktur.

Asker kaçağı şirket kurabilir mi?

Asker kaçaklarının şirket kurabilmeleri hususunda kanunumuzda bir engel yoktur. Bu durumda asker kaçakları şirket kurabilirler.

Av. Fatih Tahancı

Avukat Fatih Tahancı, 2015 yılında Hukuk Fakültesini tam burslu, onur öğrencisi olarak Ankara’da tamamlamıştır. Avukatlık stajını Ankara Barosu nezdinde; sigorta hukuku, tazminat hukuku, iş hukuku, icra hukuku ve idare hukuku konularına odaklanmış çeşitli avukatlık bürolarında staj yaparak tamamlamıştır. Avukat Fatih Tahancı Çankaya/Ankara’da bulunan Tahancı Hukuk Bürosu’nda avukatlık faaliyeti göstermektedir.